Alþýðublaðið - 06.04.1965, Blaðsíða 8

t
(
!
i
í
í
[
!
S Monson kemur upp úr „Hótel Arlis Hilton“. Hann er klœddur I
( heljarmikla „Parka“-úlpu, sem hann hefur átt síðan úr Kóreustíð-
1 inu. Blaffamennírnir fengu að láni veglegar loðkápur hjá Schindler.
ÞEGAR ÉG yfirgaf ritstiórnina
um kvöldið voru félagar mínir
svo glaðklakkalegir ó svipínn
að ég gat ekki stillt mig uni að
spsvrja hvað ylli kaeti þeirra.
Pékk ég þau svör að þar eð
nokkrar líkúr væru á því að ég
yrði hvítabjömum að bráð væru
menn þegar famir að velt'a fyrir
sér hver ætti að erfa skrifborð-
ið. mitt, sem er eitt hið nýjasta
og. glæsilegasta á blaðinu. Yrði
frétta af ferðalaginu því skiljan-
lega beðið með nokkurri eftir-
væntingu.
B Staðráðinn í að valda strákun-
S. um vonbrjgðum rneð.þvíað koma
fj aftur heill á húfi, rölti ég niður
S ' á Hótel Borg um 5 leytið næsta
11 morgun, en þar var ráðgert að
.m við hittumst áður en við færum
g§ . suður á Keflavfkurflugvöll. Ég
'1 hafði litlar áhyggjur af ísbjöm-
B. um Ekki var það áhyggjuleysi til
H komið af hugrekki eða öðrum
1 álíka f jarlægum hugtökum, held-
B ur því að ég hafði enga trú á
■ því að fsbirnir gengju þarna
| lausjr.
J. Þar sem ég stóð fyrir framan
■. Borgina þennan hráslagalega
1 morgun datt mér í hug að á þess
jj um tíma væru engir á ferli nema
i háifvitar, fyllibyttur og nókkrir
g blaðamenn. Einn af öðrum tind-
1 ust svo félagar mínir á staðinn,
g geispandi hástöfum; Árni Gunn-
í| arsson frá fréttastofu Útvarps-
[| ins, Jón Birgir Pétursson frá
. Vísi, Jón Hákon Magnússon frá
;. Tímanum og Guðjón Sveinbjörns
■ son fró Þjóðviljanum. Ör-
skömmu síðar kom Volkswagen
ElSnar Pálmadóttur af JVIorgun-
b'aðinu fyrir hornið á tveimur
hjólum.
Þá kúnst lék Reuben Mon-
son, blaðafulltrúi Upplýsinga-
þjónustunfaar nokkru sfðar ó
sínum Volkswagen, og var þá.
haldið suður eftir, meðan menn
leituðu árangurslaust að april-
gabbi i dagblöðunum. Þar
hittum við svo fyrir „aðalmann-
inn" john F. Schindler, en hann
er einn af yfirmönnum rannsókn
arstöðvarinnar á ísnum, og næst
æðsti yfirmaður norðurskauts-
rannsóknarstöðvarinnar í Bar-
ow, Alaska. John er ungur mað-
ur, fríður sýnum og ákaflega
brosmildur. Að mennt er hann
grasafræðingur.
Eftir morgunverð i yfirmanna
klúbbnum (þar sem m&rgt
laumulegt augnatillit beindist
að furðulegum búningi okk-
ar) fengum við stutta
tilsögn í þvf
ættum að klæðast
búningu.m ef vélin. skyldi hrapa.
Var okkur m. a. sagt hv.ar há-
karlafæluduftið væri o. s. frv.
Heldur voru menn fölir undir
þeim lestri nema Jón Hákon,
sem glotti meinlega vegna fá-
ieika okkar. Jón hafði nefnilega
flogið til Jan Mayen nokkru
áður og þá verið færður — við
mikil harmakvein — í búning
iafnvel enn verri en þennan. Og
í honum varð hann að dúsa
allan tímann. Á leiðinni að flug
véiinni hittum við fyrir .ungan
mann, sem starfaði á ARLIS II.
Fór þá heldur að aukast óróleiki
minn vegna bjarndýra. Piltur-
inn sá hafði nefnilega skotfæra-
belti yfir öxlina að mexíkönsk-
um sig. Ekki veit ég fyrir víst
hvaða hlaupvídd þau voru ætluð
fyrir, en heldur þótti mér ólík-
legt að hann færi á spörfugla-
veiðar með þá fallbyssu. Flugvél-
in var gömul DC-3, og þeir sem
höfðu ætlað að fá sér smádúr
urðu fyrir sárum vonbrigðum, f
henni voru nefnilega engin sæti.
Við reyndum samt að koma okk-
ur fyrir eftir beztu getu, og menn
röðuðu sér á eitthvað hænsna-
prik, sem herinn kallar sæti.
En þegar það var fullskipað
stóðu enn tveir uppi, og fann ég
til sárrar meðaumkunar með
þeim. Líklega hefur það verið
vegna þess að ég var annar
hinna óhamingjusömu, hinn var
Monson. Eftir nokkurt hik skrið-
um við fram í loftskeytaklefann
og settumst þar á annað hænsna
prik, sýnu minna og vesældar-
legra en hið fyrra. Þar var líka
dimmt og kalt, og ég fór að
dauðsjá eftir öllu saman.
— Hvar er öryggisbeltið
spurði ég skjálfraddaður, og þeg-
air það fannst reyrði ég mig svo
fástan að Monson sagði glottandi
að líklega yrðu þeir að skera
ifa'ig lausan.
. 'ARLIS II var um-400 kílómetra
frá .íslandi, þegar lagt var upp í
ferðina, svo að flugið tók tæpa
fjóra tíma. Sætaleysið kom sér
vel eftir allt saman, því að þeg-
ar flogið hafði verið í svo sem
eina klukkustund svaf eða mókti
megnið af mannskapnum á víð
og dreif um gólfið, og þannig
var það þegar við lentum á
ARLIS II.
ERFIÐ ABUÐAR
ARLIS II, bendir til þess að ein-
hverntíma hafi verið til Arlis I,
og svo var líka. Það voru meira
að segja líka ARLIS III og IV.
I og III eru liðnir en II og IV
eru enn í notkun. Þegar vísinda-
Texti og myndir
Ólafur Tynes Jónsson
mennirnir yfirgefa ARLIS II,
sem verður eftir um það bil
mánuð, munu sumir þeirra
flytjast yfir á ARLIS IV og T-3
(T:Target), Jarðfræðileg. saga
ARLIS hefur nokkuð verið rak-
in í blöðum, svo að ekki þarf að
fjölyrða um hana. Hinsvegar er
gaman að rifja upp hvernig
gengið hefur að byggja eyna.
Fyrstir til að reisa þar rann-
sóknarstöð voru Kanadamenn
sem uppgötvuðu hana 1959, þá
út af strönd Ellef Ringes eyjar,
sem er norður af Grænlandi. —
Þeir yfirgáfu eyna undir haust.
Ekki er vitað um ferðir hennar
eftir það, fyrr en 1961- Þá var
Max Brewer yfirmaður ONR
norðurskauts-rannsóknarsíöðvar-
innar á leið að isjaka sem val-
inn hafði verið fyrir .rannsókn-
arstöð. Á leiðinni frá Barrow
yfir Beautfort kom hann auga
á ARLIS II, og þar eð eyjan
var miklu traustari og betri á
aillan hátt en ísinn sem þeir
böfðu í huga, var áætluninni
þegar breytt. Og áður en þrjár
vikur voru liðnar var búið að
fljúga til eyiarinnar með tæp
40 tonn af tækjum og vistiun.
Fjórtán 12x16 feta hús voru
sett saman í snatri, og hópur
vísindamanna hóf störf þar,
Þessi fljótandi rannsóknarstöð
var óskadraumur að þeirra
áliti. ARLIS II rak að meðal-
tali 6 mílur á dag, en átti það
líka til að auka ferðina til
muna. Þannig fór hún t. d. 32
mílur einn sólarhringinn. Með
þessu ferðalagi fá vísindamenn-
irnir m. a. tækifæri til að kanna
botninn á miklu svæði, og um
leið líf- þar. En að einu leytl
var þetta óhagstætt. Flugleið
birgðaflutiningavélanna lengd-
ist í nWin og enginn var kát-
ur yfir þvf. Vistirnar höfðu
verið' fluttar flugleiðis frá
Barrow og í október 1961 var
eyjan komin 850 sjómílur það-
Haldið að Hugvélinm. Lengst til vinstri er Elín Pálma, þá Guðjón af Þjóðviljanu
g 6. apríl 1965 - ALÞYÐUBLAÐIÐ