Alþýðublaðið - 24.04.1965, Blaðsíða 9

a min
í íslenzkum bókmenntum. Þetta
sögusvið nota þeir Jónas og Jón
Múli sér til að koma á framfæri
skopi og skensi um margháttuð
nútíðarfyrirbæri, og sætir furðu,
hve víða þeim lánast að drepa
niður, allt frá sundmennsku lög-
regluþjóna hér í höfninni og
annarlegum bókasafnakaupum
til andatrúar og stóriðju og að-
komUfjár á islandi. Sum atrið-
in hafa á sér hreinan og beinan
revíusvip eins og samtal þeirra
Róbérts Amfinnssonar (Eyvind-
ur) og Bessa Bjarnasonar
(Andrés ritstjóri) um „tímritin“
sem rauriar varð eitthvert hið
spaugilegasta í sýningunni. Þó
varð það full-langt, ofmikið tal-
að, oflengi, og gamanið þar með
heldur gróft. Og svipað var uppi
á teningi miklu víðar í leiknum;
það er eins og höfundunum sé
mest í mun að gjörnýta nú skop-
tilefni sín. Fyrir vikið verður
fyndni þeirra stundum í grófasta,
stundum í allra léttvægasta lagi;
til að mynda er Búkollugrínið
allt orðið anzi langt áður en
lýkur. Fyndni sjálfra andafund-
anna, við styttu Járnhaussins,
er heldur luraleg- Og smekk
vísi bregzt þeim með beinum end
emum þegar kemur að fylliraft
inum Sigga lord sem er
að þvælast út og inn
aíla sýninguna með eina mein-
ingarlausa setningu eða svo; það
ipá raunar vera álitamál hvort
þessi „fyndni“ sé kjánalegri en
hún er ósmekkleg eða öfugt.
Jón Júlíusson heitir aumingja
maðurinn sem þurfti að standa í
þessu hlutverki; einn brandari
er afraksturinn af öllu hans erf-
iði („Að hann skuíi ekki kvið-
1 slíta sig á öllum þessum drykkju-
skap.”) Hugsanlegt er að vísu að
höfundarnir hafi einhverjar
„duldar meiningar” með þessari
fígúru, og þá líklega Búkollu og
Völu svörtu líka (Helga Valtýs-
dóttir); en þær eru þá svo vel
duldar að þær koma aldrei á
daginn.
Styttan af Jarnhaus, landnamsmanni.
★ HÁÐ EÐA GRÍN?
Það er vitaskuld ógerningur að
tala um eiginlega „ádeilu“ í Járn-
hausnum eins og í' þennan pott
er búið; höfundarnir láta sér
nægja að gera léttilegt grín að
samtíð sinni og aldarhætti. En
ég hygg að nákvæmari og næm-
legri háðfærsla daglegra og
kunnuglegra lífshátta, atvika,
viðhorfa, daglegs málfars hefði
orðið leik þeirra til æðimikils
framdráttar og arikið déilugildi
hans stórmn. Nú gætir þvílíkrar
viðleitni hvarvetna í leiknum, og
ekki þá sízt- í sumum söngtext-
um, en ekki nógu hnitmiðaðrar,
einbeittrar, útfærðrar; þess
vegna virðist efniviður leiksins
óþarflega sundurlaus og sýning-
in langdregin með köflum. Og
leikhúsið virðist alls ekki leggja
upp úr þessum þætti leiksins.
Þess er vert að geta að í upp-
haflegri gerð lýkur honum með
einmitt þessi paródiska aðferð
sem að sinni virðist skemmtileg-
Valur Gíslason og Ilelga Valtýsdóttir í hlutverkum sínum.
slunginni skopstælingu á
Strompleik Laxness: inn kemur
„fulltrúi" hins erlenda fjár-
magns („bræðralagsins í Nýja-
Sjálandi") í síðum kufli og ber
fyrir sér „kyndilinn Sjarma".
Hann leiðir menn til kirkju,1 áð-
ur en öllu lýkur með söng og
ærslum. Með þessu móti samein-
ast í niðurlagi leiksins tvö helztu
viðfangsefni hans, andakuklið,
og fjárbraskið, í áþreifan-
legri mynd; . og það er
ust í leikritun þeirra Árnasona.
En þessi endir var felldur niður
í sýningunni þó það raski sam-
hengi leiksins og taki broddinn
úr háði hans.
★ DREPDD Á DREIF
Sú aðgerð hlýtur að færast á
reikning leikstjórans sem ber-
sýnilega hefur átt fullt í fangi
með að fella efnivið leiks og sýn-
ingar til einnar heildar og raun-
ar ekki tekizt það til neinnar
fullnustu. Ekki veit ég nákvæm-
lega verkaskiptingu þeirra Sven
Áge Larsens og Baldvins Hall-
dórssonar; .en styrkur og sam-
hengi, sýningarinnar er einkum
kominn undir. hópatriðum. henn-
ar, kórum . og dansi, léttum og
leikandi svip. hennar á sviðinu.
Hitt yerður ekki séð að reynt sé
að veifa henni merkingarlegan
„farveg“ með mótandi leikstjórn
það er því h'kast sem leikararnir
móti hlutverk sín að mestu eða
öllu upp á eigin spýtur. Þetta
verður vitaskuld enn til að
draga úr háðsgildi leiksins og
drepa honum á dreif, þótt ein-
hverjir aðrir verðleikar kunni að
notast vjð þvílikt frjálsræði. En
sum atriði leiksins. missa alveg
marks vegna ónógrar leikstjórn-
ar. Áður var nefndur þáttur lög-
regliiliðsins í leiknum (Ævar
Kvaran, Valdimar Lárusson,
Flosi Ólafsson) sem enganveg-
inn komst til skila og varð utan-
gátta í sýningunni þrátt fyrir
Framhald á 10. síðu.

Söluumboð
Bergþórugötu 3 - Sími 19032 ~ 2Í0070
EINKAUMBOÐ
INGVAR HELGASON
TRYGGVAGÖTU10 SÍMI 19655
Hvað sparið þér á að kaupa
TRABANT?
Þér sparið í stofnkostnaði
frá kr. 35.000,00 til 60.000,00
miðað við næstu hliðstæða bíla.
Þér sparið vaxtagreiðslur frá kr. 3.150 til 5.400.
Fyrir vaxtagneiðslurnar einar er hægt að kaupa
ca. 534 til 915 lítra af benzíni,
en á því magni er hægt að aka TRABANT
ca. 7.600 til 13.000 km.
Það er því augljóst að TRABANT er hagkvæm-
asti bíllinn.
Pantið strax. — Góðir greiðsluskilmálar.
NÝKOMIÐ
Miðstöðvarofnar, mikið úrval. Pípur cg
fittings, flestar stærðir og gerðir.
J. Þorláksson & Norðmann h.f.
Laus staða
Hjá lögreglustjóraembættinu í Reykjavík
er laus staða gjaldkera III. Laun samkvæmt
kjarasamningi opinberra starfsmanna.
Umsóknir, ásamt upplýsingum um aldur,
menntun og fyrri störf, sendist skrifstofu
minni fyrir 1. maí n.k.
Lögreglustjórinn í Reykjavík,
23. apríl 1965.
aöeins kr 87.500~
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 24. apríl 1965 Q