Alþýðublaðið - 29.04.1965, Blaðsíða 7

WILSON NÝTUR TRAUSTS
um um þessi mál, sem deilumar
munu nú standa. í London er
sagt, að verði andófið gegn Wil-
son of mikið í þessum málum,
muni hann efna til nýrra kosn-»
sýnt meiri skilning gagnvart
Efnahagsbandalagi Evrópu en
margir höfðu búizt við. Þótt hann
geti ekki sagt, að honum hafi
orðið ágengt í sambúðinni við
EBE hefur hann komizt í betra
og nánara samband við EBE-
löndin en Douglas-Home tókst
Parísar-ferð Wilsons var á
ýmsan hátt diplómatiskt meist-
inga.
i
★ „KENNEDY-STILL”
WILSONS. 1
Eitt fyrsta verk Harold Wil-
sons í embætti var að koma á
fót tveimur nýjum ráðuneytum.
sem hann taldi nauðsynleg til að
tryggja árangursríka stjórn. —
Þetta voru tæknimálaráðuneytK>
og efnahagsmálaráðuneytið.
HAROLD WILSON
— viðreisn tefur umbætur.
araverk, og viðræður hans við
de Gaulle forseta tókust vel. —
Þótt segja megi með nokkrum
sanni, að Wilson hafi í engum
aðalatriðum farið öðru vísi að í
utanríkismálum en íhaldsstjórn
hefði gert, er almennt álitið í
London, að engri stjórn nema
stjórn Verkamannaflokksins
hefði tekizt að bæta samskiptin
við Frakka.
Wilson er ekki haldinn þeim
sálarflækjum, sem þjaka íhalds
menn vegna þess að viðræðurn-
ar um inngöngu Breta í EBB
fóru út um þúfur, og afstaða de
Gaulles til Verkamannaflokksins,
sem aldrei hefur barizt fyrir að-
ild að EBE, er að sjálfsögðu
mjög mikilvæg.
★ HVÍT BÓK IIM STÁLIÐ.
Stefna Wilsons í utanríkismál-
um nýtur því almennrar viður-
kenningar, nema meðal manna,
sem standa lengst til vinstri eða
hægri. í svipinn er það því í
innanríkismálum, sem deilt er.
í dymbilviku logaði allt í deil
um i Neðri málstofunni, og nú
hefur æsingin náð til lávarða-
deildarinnar, sem annars er til-
tölulega friðsæll staður.
Miklar og ákafar umræður
hafa farið fram í Neðri mál-
stofunni, m. a. um nýju húsnæðis
lögin, ákvörðunina um að liætta
smíði TSR-2 flugvélarinnar, kyn-
þáttalögin (um innflutning þel-
dökkra manna til Bretlands) og
fjárlagafrumvarp Callaghans
fjármálaráðherra. Mestar deilur
hefur TSR sennilega vakið.
Og nú mun stjórnin gefa út
„hvíta bók’ um þjóðnýtingu stál-
iðnaðarins og bera fram frum-
varp um ný lóðalög. Það er eink
Tæknimálaráðuneytið er undir
forystu Frank Cosins, og enni
er of snemmt að dæma um gildi
þess.
George Brown stjórnar efna-
hagsmálaráðuneytinu og hefur
getað mótað nýja stefnu í launa
og verðlagsmálum, en enn er of
snemmt að spá um það, hvaða
árangur verður af þessari stefnu.
Auk þess sem Wilson hefur
komið til leiðar þessum nýjung-
um í Whitehall hefur hann oftar
leitað ráða sérfræðinga en fyrir
rennarar hans, og er þetta í lík-
ingu við það sem Kennedy gerði
í forsetatíð sinni. Þar með er
ekki sagt, að Wilson hafi komið
á forsetastjórn.
★ ALÞÝÐUFLOKKS-
STJÓRN.
Pólitísk áform Wilsons, en
þeirra helzt eru áformin um að
gera róttækar breytingar í ný-
tízku horf í Bretlandi, hafa að
miklu leyti strandað á hinu
slæma ástandi í efnahagsmálum
landsins. Harold Wilson hefur
orðið að verja mestum tíma til
að rétta við, ekki til að koma
nýju til leiðar.
Hann varð að láta það verða
sitt fyrsta verk að afnema
greiðsluhallann og endurvinna
traustið á pundinu. Forsætisráð-
herrann telur, að greiðsluhallúm
muni minnka um 3/4 á yfirstand-
andi ári.
Þegar utanríkisviðskiptin hafa
verið færð i eðlilegt horf verð-
ur hægt að koma á umbótum og
breytingum i félagsmálum, efna-
hagsmálum, varnarmálum og ut-
anríkismálum. En Wilson hefur
lagt drög að „áætluninni miklu,”
Framhald á 10. síðu.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 29. apríl 1965 J
SEX mánuðir eru liðnir síðan
Harold Wilson tók við stjórnar-
taumunum í Bretlandi, og fylgi
hans hefur aldrei staðið traust-
ari fótum. Þetta er ekki hvað
sízt undarlegt vegna þess, að upp
á síðkastið hefur Wilson neyðzt
til að taka nokkrar umdeildar
og óvinsælar ákvarðanir.
En víðtæk Gallup-könnun, sem
gerð var í síðustu viku, Ieiddi
í ljós, að 65% þeirra, sem spurð
ir voru, kváðust vera ánægðir
með störf Wilsons í embætti. —
Þegar Harold Wilson fluttist í
forsætisráðherrabústaðinn í
Downing Street í október ríkti
talsverður vafi um, hvort Wilson
væri rétti maðurinn í embættið,
en nú hafa þessar efasemdir
þokað fyrir sívaxandi trausti.
Jafnframt þessu hefur leiðtogl
íhaldsmanná. Sir Alec Douglas
Home, beðið álitshnekki. Aðeins
41% beirra, sem spurðir voru
í Galluokönnuninni. voru ánægð
Ir með frammistöðu hans sem
leiðtoga stiórnarandstöðunnar.
Þetta er lægsta hundraðstalan
síðan Douglas-Home fór frá
völdum.
Wiison nýtur persónulega
meira fvigis en stiórnin í heild
eða flokkurinn. Ef Verkamanna-
flokkurinn nvti iafnmikilla vin-
sælda og leiðtogi hans mundi
Wilson ekki hika við að efna til
nýrra kosninga til að trvggia sér
traustan meirihluta í Neðri mál-
stofunni.
Skoðanakönnun um persónur
segir hins vegar ekki a)la sög-
una um það, hve landi og þióð
er vel stiórnað. Wilson hefur
kunnað betur en fvrirrennarar
hans að nota .«»>• möoni»íVa bá.
sem forsætisráðlierraembættið
hefur upp á að b.ióða, til þess
að láta á sér bera og koma skoð-
unum sínum á framfæri. En ó-
sanngjarnt væri að halda bví
fram, að vinsældir Wilsons stöf-
uðu eingöngu af því, að hann
liafi lag á bví að komast í fyrir-
sagnir dagblaðanna.
Hann hefur einnig þann hæfi-
leika. að setja málin skvrt fram,
svo að á hann er hlýtt af athygli
og það sem hann segir er öllum
auðskiiið. Wilson hefur ekki orð-
ið sá kennaralegi og mennta-
mannslegi forsætisráðherra, sem
sumir bjuggust við.að hann yrði.
Sir Alec virðist ekki vel tll
þess faliinn að koma fram í
sjónvarpi og frammistaða hans
hefur þótt léleg. En sjónvarpið
veldur Wilson engum vandkvæð-
um. Hann er fullkomlega róleg-
ur. Hann gerir sér augljóslega
grein fyrir því, hve sjónvarpið
er áhrifamikið tæki. Hann talar
í rólegum rabbtón, er fljótur til
svars og svarar málefnalega öll-
um spurningum, sem fyrir hann
eru lagðar.
Dagblöðin hafa látið í ljós
mikla hrifningu á ræðumennsku
hæfileikum Wilsons. Þegar hann
var í heimsókn sinni í Banda-
ríkjunum um páskana hélt hann
svo meistaralega ræðu í klúbbi
kaupsýslumanna í New York, að
allir viðstaddir höfðu orð á þvi.
Að sögn „Sunday Times” sagði
einn af fyrrverandi efnahags-
ráðunautum Johnsons forseta á
KASTLJÓ!
eftir: Svona nokkuð höfum við
ekki heyrt síðan Kennedy talaði
hér,
★ SKJÓTAR ÁKVARÐANIR.
Ef gera á yfirlit yfir fyrstu
sex mánuði stjórnartíðar Wil-
sons hlýtur það að verða ófull-
nægjandi. Hann hefur hafið nýja
stefnu, en enn er aðeins hægt
að geta sér til um árangur henn-
ar. En hugmyndir hans hafa feng
ið góðan hljómgrunn meðal
brezku þjóðarinnar. Fylgi Wil-
sons stendur ekki hvað sízt traust
um fótum' meðal unga fólksins.
Harold Wilson hefur gert orð
Attlees að sínum og tekið hinar
óvinsælu ráðstafanir í skyndi, án
þess að draga dul á það, að arf-
ur íhaldsstjórnarinnar hafi nán-
ast verið gjaldþrot. En síðan
fjárlagafrumvarpið var lagt fram
stendur Wilson á tímamótum.
Þótt Wilson geti einnig haldið
því fram í framtíðinni, að erfið
leikar hans stafi af arfi íhalds-
stjórnarinnar, hefur stefna Wil-
sons nú verið mörkuð. Og á
henni stendur hann eða fellur.
★ VIETNAM ERFITT.
Stjórnarskiptin í október
höfðu ekki í för með sér rót-
tæka breytingu í utanríkismál-
um, og yfirleitt hefur samkomu-
lag ríkt um stefnu Wilsons. —
Stjórn Verkamannaflokksins hef
ur hingað til ekki orðið að þola
stóra prófraun, en Vietnam hef-
ur ugglaust verið viðkvæmt mál
og erfitt viðureignar þar sem
áhrifamikill vinstri armur er í
þingflokki Verkamannaflokks-
ins.
Með því að lýsa yfir nær skil-
yrðislausum stuðningi við stefnu
Bandaríkjanna í Vietnam, hefur
Wilson sýnt fram á, að hann
muni ekki fylgja stefnu, sem
meirihluti flokksins stendur ekki
á bak við. Skýringin á því, að
vinstri armurinn hefur aðeins
látið óánægjukurr nægja, er að
sjálfsögðu sú, að flokkurinn
mundi ekki þola djúpstæðan
klofning, þar sem hann hefur að
eins þriggja atkvæða meirihluta
í Neðri málstofunni.
Auðveldara er að viðhalda
friði í röðum Verkamannaflokks-
ins þar sem meirihlutinn er svo
naumur, en reynast mun, ef
flokkurinn fær öruggari þing-
meirihluta að loknum nýjum
kosningum. Þá getur Wilson tæp
lega átt eins auðvelt með að
framfylgja stefnu sinni í Viet-
nam-málinu.
★ GÓÐ SAMBÚÐ VIÐ EBE.
Skömmu eftir kosningarnar
óttuðust sumir stjórnmálafrétta-
ritarar, að Wilson mundi gleyma
skuldbindingum Breta „fyrir
austan Súez” vegna hinna að-
kallandi verkefna í efnahagsmál-
unum heima fyrir. Þessi ótti
reyndist ástæðulaus. Wilson er
eins ákveðinn og fyrirrennarar
hans, t. d. í Malaysíu-málinu.
Á sama hátt hefur Wilson
★ „EKKI SÍÐAN KENNEDY”.
Harold Wilson hefur borið af
andstæðingum sínum i Neðri mál
stofunni í vetur, og almennt er
viðurkennt ,að Douglas-Home
hafi ekki komizt í hálfkvisti
við hann í kappræðum. Wilson
hefur ótt í erfiðastri baráttu við
„krónprinsana” í íhaldsflokkn-
um, þ. e. Reginald Maudling og
Edward Heath, sem helzt þykja
koma til greiga sem eftirmenn
Sir Alees.
: En sérfræðingar eru sammála
um það, ,að það sem gerist í
Neðri máístofunni hafi tiltölu-
lega lítil áhrif á skoðanir almenn
ings. Það er sjónvarpið, sem
skiptir HÖfuðmáli, pg auk þess;
Stórblöðin.
GEORGE BROWN
— mótaði nýja stefnu.
t