Alþýðublaðið - 16.06.1965, Blaðsíða 9

hámessu í Ansgarskapellu. Gegnt
nokkrir prestar og guðfræðinemar
gengið pílagrímsför eftir rykug
um þjóðveginum fr;V Linköping
til Björkö og þannig viljað heiðra
minningu Ansgars- Þeir eru
klæddir munkakuflum fornum og
girtir snæri- Búizt er við, að þeir
nái Björkö á hvítasunnu. Ef til vill
munu klukkurnar í kapellu Ans
gars samtímis hringja inn hátíð
ina og bjóða þá velkomna. „Fyrir
þér er einn dagur sem þúsund ár
og þúsund ár dagur, ei meir“ —
gæti þetta ekki einnig átt við
Birka og kristna arfinn þar?
Svava .lakobsdóttir
KÓPAV06I
lagslieimilið kl. 8,30. Leikararnir
Árni Tryggvason og klemens Jóns
son og Bessi Bjarnason fara með
gamanþátt. Rió-tríó úr Kópavogi
syngur, þjóðlög. Síðan verður dans
að úti og inni til kl. 1 eftir mið-
nætti.
Verður Svíþjóð
kjarnorku veldi?
KOMIÐ er í • ljós, sem marga
hefur grunað, að Svíar athuga
möguleika á að koma sér upp
sjálfstæðum kjarnorkuherafla og
hefja smíði kjarnorkuvopna áður
en langt um líður.
Vitað hefur verið, að í nokkur
ár hafa verið dularfullar fjár-
veitingar til leynilegra vísinda-
rannsókna á sænskum fjárlögum.
Einnig hefur verið vitað, að vís-
indarannsóknir þessar hafa staðið
í sambandi við framleiðslu kjarn-
oiku, sem beita mætti í hernaðar
legu skyni.
Nú eru opinberar umræður
hafnar um málið, og ekki er leng-
ur unnt að einskorða umræðurnar
við þröngan hóp ráðamanna. Yfir-
maður sænska heraflans, Torsten
KASTLJÓS
Rapp hershöfðingi, hefur birt lang
tíma áætlun um sænskar landvarn-
ir og segir, að auka verði fjárveit-
ingar til kjarnorkumála, ef Svíar
eigi að koma sér upp sjálfstæðum
kjarnorkuherafla innan Hokkurra
ára. Hann leggur til, að til þessara
mála verði árlega varið sem svar-
ar 78 mdljónum (ísl.) króna.
★ Traustur grundvöllur.
Svíar hafa ætíð verið taldir í
hópi þeirra fimm þjóða, sem bezta
möguleika hafa á að koma sér upp
kjarnorkuherafla, en hinar þjóð-
irnar eru Kanadamenn, Indverjar,
ísraelsmenn og Egyptar. í umræð-
um vísindamanna um hættuna á
nýju vígbúnaðarkapphlaupi í kjöl
'far annarrar kjarnorkusprengju
Kínverja hefur komið fram, að
Svíar og Kanadamenn eru þær
þjóðir, sem bæði hafa nauðsyn-
legan fjárhags og vísindagrund-
völl til að framleiða kjarnorku-
vopn.
Búast má við hörðum stjórnmála
deilum í Svíþjóð um hina opinberu
greinargerð Torsten Rapps hers-
höfðingja um vandamálið. Hann
segir, að þær 78 milljónir króna,
sem hann leggur til að varið verði
árlega til kjarnorkuvísinda, verði
Svíum ekki einungis til framdrátt-
ar á hernaðarsviðinu heldur einn-
ig á sviði friðsamlegrar hagnýting
ar kjarnorkunnar.
Reynsla Frakka sýnir hins vegar
að leiðix-nar milli hernaðarlegrar
og friðsamlegrar hagnýtingar
skilja mjög fljótt. Frakkar ein-
beittu sér að hinni hernaðarlegu
hlið í þrjú til fjögur ár áður en
þeim tókst að sprengja fyrstu
kjarnorkusprengju sina.
★ Siðferðilegt
vandamál.
Hvað Svía snertir verður ekki
hjá því komizt að taka ótvíræða
afstöðu í þessu máli.
Það er margt, sem blandast inn
í málið. Spurt er, hvort siðferði-
lega rétt sé að lýðræðisþjóð sem
Svíar hefji smíði kjarnorkuvopna
og torveldi þannig á sama hátt og
Frakkar alþjóðlegar varúðarráð-
stafanir gegn kjarnorkuhættunni.
Spurt er, hvort rétt sé í póli-
tísku tilliti að raska valdajafn-
væginu í Evrópu með þessu móti
og hvort hugsanlegar gagnráðstaf-
anir kjarriorkuveldanna geti ekki
bakað Svíum og grannþjóðum
þéirra óbætanlegt tjón.
Og spurt er, hvort sjálfstæður
kjarnorkuherafli, sem kosta mundi
óhemju mikið fé, kæmi Svíum að
nokkru gagni. Svíar hafa hingað
til haldið fast í hlutleysisstefnu
Torsten Rapp, hershöfðingi. Hann
vill að Svíar komi sér upp sjálf-
stæðum kjarnorkuherafla. Ekkert
er því til fyrirstöðu að Svíar geti
hafið smíði kjarnorkuvopna.
sina, jafnvel svo, að leiðir þeirra
og vestrænna grannþjóða hafa
skilið. Ef til vill verður erfiðara
að gæta þessa hlutleysis, ef Rúss-
ar vei-ða að horfast í augu við þá
staðiæynd, að með því að virða
hlutleysi Svíþjóðar eigi þeir yfir
höfði sér hættu á kjai'norkuárás,
sem ekki mundi stjói'nast af regl-
um hinnar stóru, alþjóðlegu ref-
skákar heldur misjafnlega góðum
upplýsingum ríkisstjórnar smá-
þjóðar.
Beiðni sænska yfirhei'shöfðingj-
ans um fjárv.eitingar til hernaðar-
legra kjarnorkurannisókna
hefur hvað sem öðru líður fært
vandamálið í sambandi við dreif-
ingu kjarnorkuvopna til Norður-
landa,-
★ Alvarlegasta
hættan.
Svo seint sem í janúar sl. kall-
aði Halvard Lange, utanríkisi’áð-
herra Norðmanna, þetta vandamál
alvarlegustu ógnunina við Ixeims-
friðinn. Hann sagði:
— Stórar þjóðir og smáar munu
lifa í stöðugum ótta í heimi, þar
sem kannski verða tíu og kannski
tuttugu kjarnorkuveldi eftir fimm
eða kannski tuttugu ár. Þau gætu
rasað um ráð fram á erfiðum tím-
um og sú freisting að grípa til
hindrunarráðstafana gæti orðið ó-
mótstæðileg. Fátt gæti hindrað
lönd, sem litla ábyrgðartilfinn-
Framhald á 15. síðu.
Glæsilegf úrval.
Ensk efnl.
Tízkusnið.
Klæðskeraþjónusfa.
SPORTVER H.F.
Skúlagötu 51.
Sími 19470.
Hraunprýðiskonur
Sumarferðalagið er um næstu helgi. Upp-
lýsingar í símum 50597, 50452 og 30681.
Ferðanefndin.
SPORTVÖRUHÚS REYKJAVÍKUR
hefur á ný opnað verzlun sína í nýjum húsakynnum að
ÓÐINSGÖTU 7, Rafliahúsinu við Óðinstorg.
Mikið úrval af alls konar sportvörum.
Sportvöruhús Reykjavíkur.
HAGTRYGGING h.t.
auglýsir eftir starfsfólki:
1. Framkvæmdastjóra.
2. Skrifstofustúlku.
Skriflegar umsóknir, ásamt upplýsingum um menntun og
fyrri störf, leggist inn á skrifstofu HAGTRYGGING H.F.
fyrir 25. júní n.k. — Fyrirspurnum ekki svarað í síma.
HAGTRYGGING H.F.
Bolholti 4.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 16. júní 1965 9