Alþýðublaðið - 25.08.1965, Blaðsíða 8

í SÍÐASTLIÐINNI viku var hald-
in hér í Ileykjavík Nordisk indu-
stri konference, eða ráðstefna
norrænna iðnrekenda, og í tilefni
þess er opnan í dag helguð íslenzk
um iðnaði. Þessi norræna ráð-
stefna, sem er sótt af 15 útlend-
ingum frá öllum hinum Norður-
löndunum og 7 manna stjórn FÍI
(Félags íslenzkra iðnrekenda) og
framkvæmdastjóra samtakanna
Þorvarði Alfonssyni, er önnur ráð
. stefna sinnar tegundar, sem hald
-I in er hér á landi, hin fyrri var
haldin 1957. Hlutverk hennar er
að ræða sameiginleg hagsmuna-
mál norrænna iðnrekenda og skipt
ast á skoðunum um þau efni. Að
i þessu sinni mun mest hafa verið
■ fjallað um Evrópumarkaðsmálin,
.} að því er Þorvarður Alfonsson
i tjáði Alþýðublaðinu, en þar að
auki bar. ýmislegt fleira á góma.
í — Ráðstefnan fer að þessu
i sinni fram í fundasal Iðnaðarbank-
ans, sagði Þorvarður Alfonsson,
en mun næst haldin í Svíþjóð. Þó
að við íslendingar seljum fremur
lítið af iðnaðarvörum á erlendum
.; markaði hefur það ómetanlegt
gildi fyrir okkur að taka þátt í
slíkum ráðstefnum, þær víkka
sjóndeildarhringinn og miðla okk-
ur dýrmætri reynslu frá iðnrek-
endum á hinum Norðurlöndunum.
Og það er vert að geta þess, að
samtök þeirra hafa ávallt verið
i reiðubúin að veita FÍI allar þær
upplýsingar, sem það hefur beðið
þau um.
Þorvarður kvað fundina standa
■; í tvo daga en síðan yrði farið með
hina norrænu gesti í skemmtiferð
út á land, og þeim leyft að kynn-
j ast furöum íslenzkrar náttúru.
j Vissulega er gleðilegt til þess
j að vita, að hinn ungi íslenzki iðn-
| aður skuli svo virkur þátttakandi
; í starfsemi norrænna iðnrekenda
j og væntanlega mun það efla hann
I bæði út á við og inn á við og
j auðga hann upplýsingum og
j reynslu. Jafnframt væri kærkom-
| ið, ef reynt yrði að kynna útlend-
; ingum íslenzkan iðnað, þannig
» að þeir hlytu dýpri skilning á þeim
málum og gætu reynzt okkur hauk
ar utan landssteina.
, í dag spjöllum við lítillega við
nokkra íslenzka iðnrekendur.
Við spyrjum þá um ástand og
horfur í íslenzkum iðnaði.
ÁstandiS betra en í
ársbvriun
Fyrstur varð fvrir svörum Bjarni
Björnsnon forstjóri Dúks, sem
framleiðir aðallega lífstykkjavör-
;í ur og skvrtur. Bjarna fórust orð á
þessa leið:
— Ég tel engan vafa á því, að
“i ástandið er mun betra en í árs-
i byrjun, fyrst og fremst. af tvennum
ástæðum: í fyrsta lagi tel ég, að
forráðamenn þjóðfélagsins geri
SPf nix C’fpll-t lincronn p,n íítur
iðnaðurinn sé nauðsynlegur efna-
hagslegri uppbyggingu landsins í
framtíðinni. í öðru lagi virðast
neytendur sjá betur en áður, að
við íslendingar getum framleitt
samkeppnisfærar vörur við þær
erlendu og þeir eru farnir að þora
að kaupa íslenzkar vörur meira en
áður; þeir virðast m. ö. o. vera að
missa vantrúna á íslenzkan iðnað.
— Og hvað um aðbúnað inn-
lends iðnaðar í dag?
— Hann má teljast viðunanleg-
ur að flestu öðru leyti en því, að
stöðugur skortur lánsf jármagns
háir honum verulega. Iðnaðurinn
þarf á auknu rekstrarfé að halda
og þarmeð auknu lánsfé. Rekstrar-
fjárskorturinn er hiklaust mesta
vandamál íslenzks iðnaðar í dag.
— Nokkuð fleira varðandi iðn-
aðinn, sem þér er ofarlega í huga?
— Já, ég vil ekki láta undir höf-
uð leggjast úr því að mér gefst
tækifæri til, að minnast á íslenzku
fatnaðarsýninguna, sem haldin var
í vetur leið. Ég er sannfærður um,
að hún hefur mjög opnað augu al-
mennings fyrir því, sem er að ger-
ast í innlendum iðnaði og eins því,
að við erum farnir að framleiða
Bjarni Björnsson
hér góðar vörur — þó að eflaust
megi enn bæta þær eins og svo
margt annað.
Niður suðuverksmið j -
uraar settar hjá
Næst spjölluðum við stuttlega
við Tryggva Jónsson forstjóra Nið
ursuðuverksmiðjunnar Ora í Kópa
vogi, en fyrirtæki hans er eitt
þekktasta og vinsælasta sinnar tek-
undar hér á landi. Um ástand og
horfur íslenzks iðnaðar segir
Tryggvi:
— Mér lízt bara vel á ástandið í
minni grein, niðursuðunni, en hitt
er svo annað mál, að niðursuðu-
verksmiðjur hafa fram að þessu
ekki fengið nein lán til lengri
tíma cins og t. d. fiskvinnsla og
frystihús, og þess vegna ekki get-
að þróazt á sambærilegan hátt.
Hins vegar mun nú vera að greið-
ast úr þessu, og við höfum fengið
þann úrskurð að við ættum að
fylgja iðnaðinum en ekki sjávar-
útveginum eins og hallazt var að
Trygvi Jónsson.
áður. ,Á þessum nýja grundvelli
ættum við því að geta fengið lán
til lengri tíma, því að iðnaður á
borð við þennan byggist að miklu
leyti á föstum lánum til langs
tíma. Niðursuðuverksmiðjurnar
hafa alltof lengi verið á hrakhól-
um og hvorki sjávarútvegurinn né
iðnaðurinn almennilega viljað
kannast við þær, svo að við höfum
mikils til orðið útundan í lán-
veitingum eins og ég áður sagði.
— Hefur erlendur innflutningur
nokki'.ð spillt fyrir ykkar grein?
— Ekki að ráði held ég. Annars
hef ég .heyrt, að innflutningurinn
hafi spillt talsvert fyrir þeim, sem
framleiða hér sardínur og eins
síld.
— íslenzkar fiskiðnaðarvörur
standast áreiðanlega samanburð
við það sem bezt gerist erlendis
og sumt grænmeti líka eins og til
dæmis gulrætur. Svo er aftur ann-
að, sem stendur höllum fæti.
— En sem sagt: Ég er bjartsýnn
á íramtíðarhorfur íslenzks iðnað-
ar!
íslenzk stálskipasmíði
þarfnast ekki toll-
verndar
Næst svarar Jón Sveinsson for-
stjóri skipasmíðastöðvarinnar Stál-
vik spurningunni: Hvernig virðist
þér ástand og horfur í íslenzkum
iðnaði og þá stálskipasmíði?
— Þetta er nokkuð víðtæk spurn
ing. 1 fáum orðum mun ég svara
nokkru af því, er mestu máli skipt-
ir að mínum dómi.
Vísindi, tækni og iðnaður eru til
samans höfuðstoðir framfara í
landbúnaði, fiskveiðum, fatafram-
leiðslu og húsagerð. Hið síðar-
nefnda á að fullnægja frumstæð-
ustu þörfum mannsins. í heimin-
um er hröð þróun og hörð sam-
keppni i flestum greinum iðnað-
ar. Þetta hvort tveggja gefur iðn-
aðinum vísbendingu um að fram-
leiða sem mesta og nægilega góða
vöru á sem skemmstum tíma með
sem minnstum tilkostnaði. Til
þess að við fslendingar getum stað
ist samkeppni í þeim iðnaði, sem
við fáumst við, verðum við að bú-
ast vel að tækjum og húsakosti.
Til þess þarf að sjálfsögðu fjár-
festingu, stundum mikla. Því atr-
iði hefur ekki verið séð fyrir hér
eins og þarf. Tolla- og skattalög-
gjöf þarf ennþá að endurskoða og
samræma betur við nágrannalönd-
in sem við keppum við. Við meg-
um ekki vernda erlendan iðnað
fyrir innlendum með hærri inn-
flutningsgjöldum af hráefnisinn-
flutningi til iðnaðar en af full-
smíðaðrí' vöru, slíkt verður að
fyrirbyggja með nánara samstarfi
löggjafarvalds og iðnrekenda.
Tæknimenntun og verkmenntun
eru mál ofarlega á baugi, mikil-
væg og þarf að sinna þeim vel
svo að vel fari í framtíðinni.
— íslenzk stálskipasmíði?
— Stálskipasmíði á íslandi er
ekki tollvernduð og á ekki að vera
það, en því fremur ber að hlynna
að þeim sprota sem hér hefur
vaxið á því sviði undanfarin ár.
Ekki með styrkjum eða ölmusufé,
heldur með viðráðanlegum lánum
til stofnframkvæmda. Fyrir þrem
árum voru tvö fyrirtæki stofnuð
hér, til þess að smíða stálskip. Þau
eru ennþá bæði illa búin að tækj-
um og húsakosti vegna fjárskorts.
Færeyingar hafa á sama tíma
byggt upp myndarlega nýtízku-
lega skipasmíðastöð af svipaðri
stærðargráðu og hér er fyrirhug-
að. Hún kostaði 19 milljónir ísl.
kr. og smíðar nú öll fiskiskip Fær
eyinga og eitthvað til útflutnings.
Jón Sveinsson.
Þetta ættum við líka að geta gert.
Sl. 10 ár höfum við flutt inn fiski-
skip fyrir 675 millj. kr. miðað við
verðlag 1963. Þar af sparast helm-
ingur í gjaldeyri ef smíðað er inn-
anlands. Við eigum marga góða
iðnaðarmenn og mörg efnileg ung
menni til þess að vinna vandasam-
ari þætti í skipasmíði.
Ég er bjartsýnn á framtíðina
þótt margt þurfi að lagfæra. Fjötr-
ar voru brotnir af athafnaþrá okk-
ar þegar innflutningsnefndin á
Skólavörðustíg 12 var lögð nið-
ur. Stjórnarvöld okkar verða að
ganga þannig frá fjármálum skipa-
iðnaðarins að smíða skipin í stærri
mælikvarða en nú er. Ef hægt er
að ákveða smíði nokkurra skipa af
sömu gerð innanlands eins og gert
hefur verið undanfarið og nú oftar
nýlega varðandi smíði íslenzkra
skipa í Austur-Þýzkalandi þá mun
það fræ sem sáð hefur verið bera
ríkulegan ávöxt fyrir þjóð vora á
komandi árum.
Frjáls innflutningur
útrýmir ísl. sælgætis-
iðnaði
Þá hittum við Jóii Guðlangsson,
framkvæmdastjóra Sælgætisgerð-
Jón Guðiaugsson.
arinnar Opal en honum sagðist
þannig frá:
— Ég reikna með, að margar
■greinir ísl. iðnaðar eigi við erfið
leika að etja og held enn fremur
að einhver samdráttur eigi sér
stað í sælgætisiðnaðinum, þó að
hans gæti ekki svo mjög hjá mínu
fyrirtæki. Ég hef t. d. tekið eftir
því í sumar, að súkkulaðineyzla
hefur minnkað til muna, og það á
örugglega rætur að rekja til hins
mikla innflutnings á erlendu
súkkulaðikexi, sem nú hefur ver-
ið leyfður, og það er í sjálfu sér
ekkert undrunarefni, því að marg-
ar tegundir þessa erlenda súkku-
laðikex er ágætis vara. Hins veg-
ar er versti ágallinn við sælgætis-
framleiðsluna þessi stöðuga óvissa,
sem sælgætisframleiðendur verða
við að búa; við þorum ekki að
hætta á neinar framkvæmdir, því
að við vitum aldrei, hvað næst
verður unpi á teningnum. Nú er
t. d. talað um að leyfa innflutning
erlends sælgætis og þá er ég
hræddur um, að íslenzk sælgætis-
framleiðsla sé lireinlega búin að
vera. Þar koma til margar ástæður
og ekki einvöngu sú, að erlenda
sælgætið taki hví íslenzka fram —
því að bað er ekki i nærri öllum til
fellum neitt betra — heldur og
fjölbreytni hins erlenda sælgæt-
is o. s. frv. Hér getum við ekkl
framleitt nema ákveðinn fjölda
tegunda: kostnaðurinn leyfir ekki
annað vu*. '-r* sem harðlega
bitnar á okknr. framleiðendum ís-
lenzks sælgætis, og það eru þeír
háu innflutnings- og sölutollar,
; 3 25. ágúst 1965 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ