Alþýðublaðið - 07.10.1965, Blaðsíða 6

Erhard stendur í ströngu
LUDWIG ERHARD kanzlari stend
ur andspænis nýrri prófraun eftir
hinn örugga sigur sinn í þingkosn-
ingunum á dögunum. Hann verð-
ur að mynda samsteypustjórn
þriggja stjórnmálaflokka, sem
greinir á um margt og eiga í hörð-
um deilum sín í milli. í Bonn er
loftið lævi blandið og stjórnmála-
ágreiningur sá, sem var daglegt
brauð fyrir kosningarnar, hefur
íblossað upp að nýju og gera má
,ráð fyrir að þetta eigi eftir að
■lama starf nýju stjórnarinnar. Fjög
ur erfið ár bíða Erhards kanzlara.
Kanzlarinn er önnum kafinn við
stjórnarmyndunina. Hann neitar
að láta í Jjós álit sitt á bollalegg-
ingum manna um það, hverjir fái
sæti í nýju stjórninni og hverjum
verði vikið frá. En viðræðunum og
samningamakkinu á bak við tjöld
in verður að ljúka fyrir 20. októ-
ber, þvi að þann dag kynnir Er-
hard nýju stjórnina fyrir sam-
bandsþinginu.
★ STRAVSS GEGN
SCHRÖDER
Mest er deilt um stöðu utanríkis-
ráðherra, sem Gerhard Schröder
liefur gegnt í mörg ár. Mjög eru
skiptar skoðanir um það í Bonn,
hvort hann haldi embættinu. í
Schröder
svipinn er aðeins eitt víst: For-
maður Kristilega-sósíalasambands-
ins í Bæjaralandi (CSU, bróður-
flokks kristilegra demókrata,
CDU), Franz-Josef Strauss fv.
landvarnaráðherra, mun nota út í
yztu æsar þá lykilaðstöðu, sem
hann hefur fengið eftir kosning-
arnar. Ein afleiðing kosninganna
var sú, að CSU varð álíka stór
flokkur og Frjálsi demókrataflokk-
urinn (FDP).
Erhard er háður bæði CSU og .
FDP ef honum á að takast að
mynda starfhæfa ríkisstjórn. FDP
vill koma í veg fyrir að stjórnar-
myndun takist fái Strauss sæti í
stjórninni, en í svipinn er þetta
mikilvægasta stefnuskráratriði
frjálsra demókrata. Sterkar líkur
benda til þess, að Strauss muni
ekki krefjast þess að fá ráðherra-
embætti, en þó með vissum skil-
yrðum. Fremsta markið hans er að
bola Schröder úr stjórninni eða þá
formanni FDP, Erich Mende, og
lágmarkskrafa hans er sú, að dreg-
ið verði úr áhrifum frjálsra demó-
krata í sambandsstjórninni.
Schröder utanríkisráðherra er
ekki eins einangraður og hann hef
ur verið oft áður. Hinn vinsæli
forsætisráðherra í fylkinu Nord-
rhein-Westfalen, Franz Meyers, og
deild CDU, Kristilega demókrata-
flokksins, i fvikinu, hafa lýst yfir
stuðningii við Schröder. í sjón-
varpsviðtali ekki alls fyrir iöngu
sagði Schröder, að hann æskti
þess að halda áfram störfum í
stjórnínni og hann gerði ráð fyrir
því að hann fengi að halda emb-
ættinu. því að kjósendur hefðu
lýst yfir trausti á stefnu hans. Enn
fremur kvaðst Schröder ekki hafa
áhuga á nokkru ráðherraembætti
öðru.
En samt sem áður cr það alger-
lega á valdi Erhards hvort Schrö-
der verður í stjórninni. Og þeir
sem áiíta, að Erhard muni víkja
Schröder af pólitískum ástæðum
gera sér rangar hugmyndir. Stirð
sambúð Schröders við de Gaulle
Frakklandsforseta er ekki ein af
röksemdum Erhards heldur þeirra
Strauss og Konrads Adenauers,
sem enn er formaður CDU. Kanzl-
arinn er þess fullviss, að Schröder
fvlsi í einu og öllu stefnu hans
sjálfs og að engin önnur stefna
komi til greina í sambúðinni við
Frakka.
Ef Erhard verður neyddur til að
fella utanríkisráðherra sinn, þá
breytir það engu. Nýr utanríkis-
ráðherra yrði enginn „gaullisti”
heldur skoðanabróðir Schröders.
Jósef Strauss
★ ÞRJÚ ÁGREININGSMÁL
Ilver svo sem verður skipaður í
embætti utanríkisráðherra, þá á
Erhard fjögur erfið ár í vændum.
Erich Mende, FDP-flokkur hans
og viss öfl í CDU gera það að
kröfu sinni, að fylgt verði ákveðn-
ari stefnu i Þýzkalandsmálinu og
boða svokallaða „smáskrefa-póli-
tík”. FDP vili koma á fót nokkrum
nefndum, sem í skuli eiga sæti full-
trúar beggja hluta Þýzkalands og
auka skuli samvinnu á sviðum
tækni, menningar og efnahags-
mála. FDP vill, að löndum Austur-
Hvers vegi
ekki auglý
Erhard og Adenauer.
Evrópu verði veitt full stjórnmála-
leg viðurkenning og í Evrópumál
unum vill flokkurinn koma til móts
við de Gaulle.
í öllum þessum þremur atriðum
eru Strauss og CSU-flokkur hans
og Adenauers og stór hópúr
manna í CDU á öndverðri skoðun.
Þeir mundu fallast á að gerður vrði
nýr samningur um heimsóknir
Vestur-Berlínarbúa til ættingja í
austurhluta borgarinnar, en „sam-
þýzkar” nefndir koma ekki til
mála, segja þeir. í afstöðunni gagn
vart Áustur-Evrópu setja þeir
„Hallstífin-kenninguna” ofar öllu,
en húns kveður á um að ekkert
stjórnmllasamband skuli haft við
lönd er; viðurkenna Austur-Þýzka-
land. í Evrópumálunum styðja þeir
hugmyrrdir de Gaulles um „sjálf-
stæða Evrópu” og leggja á ráðin
um, hvernig ná skuli þessu marki.
Adenauer og Strauss vilja koma
á fót Evrópumálaráðuneyti og
„ráðuneyti alþýzkra málefna”, sem
Erich Mende hefur veitt forstöðu,
verði sameinað því, enda telja þeir,
að Evrópumenn einir geti leyst
evrópsk vandamál.
★ F ORMENNSKAN 1 CDU
Jafnframt þessu hafa formenn
CDU og CSU, Adenauer og
Strauss, vakið máls á því, hvort
ekki sé tími til kominn að endur-
skipuleggja skrifstofu kanzlarans.
Þar með eru hafnar umræður um
ráðunautahóp Erhards, sem kall-
aður er „Brigade Erhard". -
Ekki er hægt að kalla ráðunauta
Erhards, sem allin eru gamlir
samverkamenn hans síðan hann
var eínahagsmálaráðherra, gaull-
ista. En Erhard hefur farið að ráð-
um þessara róðunauta sinna og
hafið sókn. Hann hefur jafnvel
gefið í skyn, að hann muni krefj-
ast þess á flokksþingi CDU í haust
að hann verði látinn taka við for-
mennskunni í flokknum af Aden-
auer, sem er níræður. „Ðer alte”
gerir sér grein fyrir því, að hann
Framh á 5 «íðu.
Nýlega var það rifjað úpp í leið-
ara dagblaðs hér að þýzk flugmála
yfirvöld hefðu hrakið Loftleiðir
ját úr Þýzkatandi með því að
banna félaginu að auglýsa þar hin
hagstæðu fargjöld sín, og var rétti
Iega vakin á því athygli; að þessi
skerðing á almennu verzlunar-
frelsi væri dæmalaus.
Einhvers staðar var einnig á
það minnt, að verzlunarjöfnuður
inn við Þýzkaland væri íslending
um mjög óhagstæður, en af þeim
sökum væri fáránlegt að Þjóðverj
um væri átölulaust látið það hald
ast uppi að beita íslenzkt fyrir
tæki bolabrögðum til þess að fyr
irmuna því að leggja lítið lóð til
hagræðis okkur á metaskál hinna
óhagstæðu skipta íslendinga við
Þjóðverja.
Á þessu getur naumast leikið
efi, að á sama hátt og SAS er ann
að andPt þess Janusarhöfuðs, sem
að framan heitir skandinavisk flug
málayfirvöld, þá er það Lufthansa,
sem leggur orðin á þá tungu, sem
mælir um flugferðir fyrir munn
Þjóðverja í Bonn. í því sambandi
er ekki ófróðlegt að rifja upp sög
ur tvær:
Fyrir hálfum öðrum áratug var
Lufthansa ekkert nema eþdur-
minn'ng löngu liðinna daga. Hið
nýja Þýzkaland var að hefja end
urreisn úr öskuhaug ósigurs og
smánarferils Hitlersáranna en þó
að þau sár, er veitt voru utan
Þvzkalands. væru byrjuð að ígróa
þá voru Þjóðverjar enn svq fyrir
litnir, að ekkert land vildi bcra
á því ábyrgð, að þeir fengju aftur
þá vængi, er fyrr höfðu borið hið
eikar sinfénkmnar
Fyrstu tónleikar hljómsveitar
innar voru haldnir í Háskólabíói
30. sept. sl. stjórnandi var Bohdan
Wodiczko og einleikári Vladimir
Askenasy. Hvað verkefnaval og
að nokkru leyti einnig hvað flutn
ing snerti, var hér um ósvikna
Beethoven tcinleika að ræða.
Fyrsta verkefnið var Egmont for
leikurinn sem er hluti af leikliús
tónlist sem samin var fyrir sam
nefndan harmleik eftir Goethe.
Það sem einkenndi leik hljómsveit
arinnar í þessu verki, sem og í hin
um tveim sem flutt voru, var ó
vænt stefnufesta sem lítið lét á
sér bæra á seinasta starfsári. Ask
enasy fór með einleikshlutverkið
í fimmta pianókonsert Beethovens
og skilaði því með miklum glæsi
brag eins og vænta mátti. Sam-
vinna stjórnandans og pianóleik
arans var með ágætum og verður
ekki annað sagt, en að hljómsveit
in hafi fylgt Wod'czko sem bezt
hún mátti. Listamönnunum var
að vonum ákaft fagnað að leik
lolcnum, en Askenasy reyndist ó-
fáanlegur til að leika aukalag.
Hann virðist ekki hafa vitað, að
það var orðin hefð á seinasta
starfsári. Meðferð Wodiczkos á
þriðju sinfóníunni var mjög sann
færandi, þó vafalaust megi deila
um persónulega túlkun hans á vei-k
inu. Eins og áður hefur verið yikið
að þá var leikur hljómsveitarinn
ar þetta kvöld mun nákvæmari
crp/C^J

nrp
hvað „innkomur" snerti en venja
er til, og var hann einnig meira
lífi gæddur en oftast áður. Við
skulum vona að þetta endist út ár
ið.
Það vor minnst lítillega á það í
þessu blaði fyrir tveim árum að
plasttjald;ð, með öllum sínum fell
ingum, fyrir aftan hljómsveitina
gerði harla lítið gagn til að bæta
hljómburð hússins. Ekki tel ég þó
ástæðu til að halda, að þau skrif
hafi á nokkurn hátt valdið því,
að nú ér loksins búið að drag
það til hliðar. Það virðist a
mennt vera skoðun manna, að
þetta hafi breytt töluverðú c
bætt hljómburð hússins veruleg:
Þó virðist sem tónn hljómsveita
innar og þó sérstaklega blástui
hljóðfæra, sé harðari en áður, og
því allar misfellur auðheyrilegr
Hvers vegna var plastflekunum
loftinu ekki snúið við í sumar
Þeir snúa a’lir öfugt eins og fle:
um mun nú vera ljóst.
Hljómsveitin virðist hafa fengi
rögesaman og kröfuharðan stjór
anda í vetur, og er> því full ;
stæða t’l að ætla að honum mui
takast að ná úf úr henni öllu þ'
bezta sem hún hefur upp á a
bióða. Það leiðir af sjálfu sc
að einmi^t með því mun han
einnig oninbera hinar veiku hli
ar hliómsveit,arinnári. íÞað ko:
skvrt, fram á bessum hljómlei
um að strenaíasveit hljómsveití
innar er olttef fámenn, og það (
ósvör"ð srmrnina hversvegna sui
um deiid-im hennar hefur ekl
Framhald á 5. síðu
g 7. okt. 1965 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ