Alþýðublaðið - 01.12.1965, Side 8

áttunda síða
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
oooooooooooooooo
Opnist ekl
<> FornminjafræSingar 82. alda
Y hafa það mun náðugra en fé
X á 20. öldinni, sem leita með
<) glerjum og spöðum að minj
ö innar og finna þá kannske ;
Y eitthvað, sem ekki var vitai
X Svo framarlega sem kjari
X hafi ekki breytt stórborgum
X hrúgur af steinhnullungum, þu
Y fræðingarnir eftir 6148 ár aðe
X niður á einum stað og finn
X nóg til að fylla heilt safnj
Iundir Aglethorpe-háskólanum
Bandaríkjunum hefur verið
stálherbergi, þriggja metra
þriggja metra hátt. Þar er
sem fornleifafræðingarnir m
árið 8113. Þetta neðanjarðai
OOOOOOOOOOOOO O OO'
Vökusfau rar
Hér áðurfyrr var aðalvinnan
alla jólaföstuna fólgin í því að
gera ýmis föt handa heimilis
fólkinu fyrir jólin, nærföt, sokka
sauðskinnsskó og vettlinga. Oft
var vakað svo lengi frameftir
við þessa iðju, að allir voru
rétt að því komnir að detta út
af sofandi. Yar þá gripið til þess
ráðs, að setja svonefnda „vöku
staura“ í augu fólks til þess að
það sofnaði ekki. í bókinni „ís-
^lenzkir þjóðhættir“ segir svo
um þetta sérkennilega fyrir-
brigði: „Sturarnir eða augnatepr
urnar voru gerðar úr smáspýt
um, ámóta stórum og eklspytur
gerast nú á dögum. Stundum var
notað baulubein úr borskhöfði
eða eyruggabein. Var skorið inn
í beinið eða spýtuna til hálfs
en haft heilt hinum megin. og
gerð á lítil brotalöm og skinn
inu á augnalokinu smeygt inn í
lömsna. Stóðu þá endarnþ- í
skinnið og var því mjög sárt að
láta aftur augun."
Að launum fvrir þetta kval
ræði var þar oft, gefinn dálítill
glaðningur í mat í vökulokin,
og nefndist það staurbiti.
★
[~| Aðeins sú ást er sönn, .sem
ávallt er hin sama í blíðu og
stríðu. (Goethe.)
Pl Sá, sem sýnir öðrnm manni
g-óðvild. skal vern bögull. Ilinn,
sem nýtur á að tala. (Senéca.)
★
JÓLIN
Nú eru jólin að nálgast,
notar þau hver sem má:
Barnið við gjöfunum brosir,
batnar og ellinn þá.
I
Helg eru jólin þar heima,
sem hreiður mitt áður ég bjó.
— Eins og hver annar ungi
með aldrinum burtu ég fló.
Jóhann G. Sigurðsson.
STJÖRNURNAR
Margir hafa horft til himins
á heiffskírum kvöldum og reynt
að telja stjörnurnar, sem sjáán
legar eru; — flestir hafa gefizt
upp, áður en þeir hafa lokið
talningunni. En þar sem okkur
þótti fróðlegt að vita, hve marg
ar þær væru í raun og veru,
höfum við aflað okkur upplýs
inga um það mál, — eftir áreið
anlegum heimildum.
Á öllu himinhvolfinu s.iást um
5000 stiörnnr með berum ang
nm. Helmingnr beirra er yfir
sióndeildarhringnum, en vegna
þess að skvegni versnar eftir
bví sem nær dregnr s.ióndeildar
hr’ngnum er p’-fítj, að greina
nema míUi 1 f>n'' *'! 2000 stiöranr.
Þar sem afs+aða vetrarbrautar
innar tit s.ióndeildarhringsins er
breytileg eftir árstíðum, er fjöldi
stjaraanna nokkru minni á vorin
en á haustin.
En þær eru ekki allar upptald
ar, þegar búið er að athuga liim
inhvolfið með bernm augum, því
að fjölmargar stjöraur eru svo
daufar, að þær er aðeins hægt
að greina í stórum stjörnusjón
aukum. Sem dæmi má nefna, að
fjöldi stjaraanna í vetrarbraut
inni — sem hægt er að ljós
mynda í gegn um stærstu sjón
auka — er um það bH einn millj
arður, en fróðir menn telja, að
rannveruleg tala þeirra sé að
minnsta kosti 100 sinnum stærri.
Það er sagt
að maður geti erft eitthvað af
gáfum og hæfileikum föður síns
einnig komi til greina að erfa
einhverja aura eftir hann, en
eitt er víst, og það er, að maður
erfir alltaf skaUann. hans, — ef
hann hefur þá verið með skalla.
Dansinn í Hruna
Einu sinni til forna var prest
ur í Hruna í Árnessýslu, sem
mjög var gefinn fyrir skemmt
anir og gleðskap. Það var ávallt
vani þessa prests, þegar fólkið
var komið til kirkju á jólanóttina
áð hann embættaði ekki fyrri
part næturinnar, heldur hafði
dansferð mikla í kirkjunni með
sóknarfólkinu, drykkju og spil
og aðrar ósæmlegar skemmt-
. anir, langt fram á nótt. Prestur
inn átti gamla móður, sem Una
hét; henn’ var mjög á móti skapi
þetta athæfi sonar síns og fann
oft að því við hann. En hann
hirti ekkert um bað og hélt tekn
um hætti í mörg ár.
Eina jólanótt var prestur leng
ur að þessum dansleik en venja
var. Fór þá móðir hans, sem
bæði var forspá og skyggn, út
í kirkju og bað son s;nn hætta
leiknum og taka til messu.
En prestur segir, að enn sé
nægur tími til þess, og segir:
„Einn hring enn, móðir mín.“
Móð;r hans fór svo inn aftur
úr kirkjunni. Þetta gengur í
þrjár reisur, að Una fer út til
sonar síns og biður hann að gá
að guði og hæt.ta heldur við svo
búið en verr búið. En hann svar
ar ávallt hinu sama og fyrri.
En þegar hún gengur fram
kirkjugólfið frá syni sínum í
VEGG-
EföYMDiRNAfl
HENNAR
I stofunni hjá ömmu hanga tvær jóla-
myndir uppi á vegg. Fljótt á litið virðast
þær vera nákvæmlega eins, en þegar
betur er að gætt, kemur í Ijós, að
sjö smáatriði eru ekki eins á þessum
tveim myndum. Nú skulið þið reyna
athyglisgáfuna og ef ykkur tekst að
finna þessi sjö atriði, er hún alveg í
lagi.
þriðja sinn, heyrir hún, að þetta
er kveðið og nam vísuna:
„Hátt lætur i Hruna,
hirðar þangað bruna.
Svo skal dans'nn duna,
að drengir megi það muna
Enn er hún Una,
og enn er hún Una.“
Þegar Una kemur út úr kirkj
unni, sér _hún mann fyrir utan
dyrnar; hún þekkti hann ekki, en
illa leizt henni á hann og þótti
víst, að hann hefði kveðið vís-
una. Unu brá mjög illa við þetta
allt saman og þykist nú sjá, að
hér muni komið í óefni og þetta
muni vera djöfullinn sjálfur. Tek
ur hún þá reiðhest sonar síns
og ríður í skyndi til næsta prests
og biður hann koma og reyna
að ráða bót á þessu vandkvæði
og frelsa son sinn úr þeirri
hættu, sem honum sé búin. Prest
ur sá fer þegar með henni og
hefur með sér marga menn, því
tíðafólk var ekki farið frá hon
um. En er þeir koma að Hruna
var kirkjan og kirkjugarðurinn
sokkinn með fólk;nu í, og þeir
hevrðu ýlfur og gaul n;ðri í jörð
inni.
Enn siást rök til hess. að hún
hafi staðið unni i Hruna, en svo
heifir hæð pin. er bærinn dregur
npfn af. sem stendur undi>- henni
Fn ef+ir hetta se»ir saean. að
kírk'an hafi verið flutt niður
fvr:'- Hi?mann. haní?'>ð. sem v*/,n
en r>ú. enda »r saet að aldmi bafi
verdansað s'ðan á iólanótt í
Hrnnakii-kiu.
(Þióðsaga skrásett af Jóni
Norðmann). —_
Já, það er margt, sem vxönnum
finnst ótrúlegt, en er samt satt.
Gildir þetta um hina ólíkustu
hluti hvar sem er í heiminum,
en ætlunin er að nefna eitthvað
í hverri jólaopnu, sem virðist
fjarstæðukennt og ótrúlegt, en
er eins satt og það, að þið eruð
að lesa þessar línur núna.
★ Ef venjuleg húsfluga er
stækkuð milljón sinnum, verður
hún hvorki meira né minna en
sjö kílómetra löng.
★ Þegar veðurstofan segir, að
úrkoma síðastliðinn sólarhring
hafi að meðaltali verið 5 milli-
metrar hér á landi, þá hafa fall-
ið hér til jarðar þann sólar-
hring um það bil 400 milljarðar
lítra af vatni.
... en sat!
Og svo var það ...
maðurinn, sem sagði að orð
mættu sín lítils, — og talaði svo
stanzlaust í klukkutíma.