Alþýðublaðið - 01.12.1965, Blaðsíða 7

Framhald af 3. síCu.
megin við hann gríðarstór flyg
ill, — konsertflygill af stærstu
gerð að því er mér virtist, og
kom það óneitanlega svolítið und
arlega fyrir sjónir. Vinstra meg
in við predikunarstólinn stóðu
hvítklæddir unglingar, drengir og
telpur. Reyndust þau þegar til
kom vera hluti kirkjukórsins,
en í göngunum meðfram veggj
unum stóðu jafnframt allmarg
Ir karlar og konur, sem sömuleið
is báru hvítar skikkjur.
Nú var klukkan orðin ellefu
og kirkjan orðin full út úr dyr
um. Okkur var fengin í hendur
messuskrá, þar sem við komumst
að raun um að þetta var síður
en ;Svo eina messan í þessari '
kirkju þennan daginn.
Klukkan hálf tíu um morg
uninn hafði verið barnaguðsþjón
usta klukkan hálf sjö um kvöldið
átti enn að messa, fjórða messan
var klukkan átta og sú fimmta
sem var útvarpsmessa, var klukk
an ellefu um kvöldið. Var okk
ur tjáð, að ekki mundi minni
aðsókn að guðsþjónustunum síð
ar um daginn, svo ekki hefur
séra Clarence H. Cobbs, sem
þarna var sóknarprestur, þurft
að kvarta undan slæmri kirkju
sókn. Bar okkur að minnsta kosti
saman um, að margir kollegar
hans íslenzkir, mættu öfunda
hann af þeim vinsældum, sem
hann greinilega naut sem sálu
sorgari.
Messan hófst með því, að sumt
af hvítklædda kórfólkinu, sem
stóð með veggjunum gekk upp á
pallinn til unglinganna. Um leið
var byrjað að leika á flygilinn,
en þá kom reyndar í ljós, að slag
verkið hafði verið tekið úr
gripnum, og í stað þess sett spil
. verk úr rafmagnsorgeli. Var hálf
einkennilegt að sjá leikið á flyg
il, en'heyra indælustu orgéltóna.
Kórinn söng nú sálm og tók söfn-
uðurinn hressdega undii’. Virtust
flestir kunna sálmana utan bók
ar án þess að þurfa að grípa til
sönghefta, sem þó voru við svo
að segja hvert sæti. Allt fór
þarna fram með öðrum hætti, en
í kirkjum hvítra manna og var
annar og meiri frjálslyndisblær
yfir athöfninni allri.
Söngur kórsins og safnaðar
var með miklum ágætum og var
það skemmtileg reynsla að heyra
negrasálma nú sungna í sínu
rétta umhverfi, eftir að hafa
dáðst að þcim á hljómplötum.
Söngurinn var ef til vill ekki
eins góður og það bezta , sem
hljómplötuverzlanir bjóða upp á
en andrúmsloftið og umhverfið
gerðu meira en að bæta upp það
sem á vantaði.
Er sálminum var lokið stóð upp
ung stúlka og gekk fram að
pallinum og fór með faðir vorið.
Tóku viðstaddir undir. Þar
næst var sunginn annar sálm
ur. Var sá hljómmeiri og takt
fastari en sá fyrri og sungu
nú margir í kringum okkur full
um hálsi. Allir voru í sínu bezta
skarti ok kvenfólkið skartaði
þeim skrautlegu höttum, sem
bandarísku kvenfólki virðast ,ó-
missandi til kirkjuferða.
Næst las ungur maður ritn
ingargrein og lagði út af henni í
örstuttu máli. Var ailt sem hann
sagði sett fram á einfaldan hátt,
jafnvel svo að jaðraði við að
vera barnalega einfalt. Er hann
hafði lokið máli sínu, riðluðust
raðir kórsins á pallinum og virt
ist svo sem að talsverðu leyti
væri skipt um söngfólk. Þeir
sem áður höfðu verið uppi á
pallinum tóku sér nú stöðu við
veggina sitt hvoru megin. Þá sté
fram annar ungur maður. Flutti
liann stutta predikun af miklum
eldmóði og trúarhita, og var
honum mikið niðri fyrir. Hann
brýndi guðsótta og góða siðu fyr
ir safnaðarfólki, og kvað illa
fara ef út af væri brugðið.
Þegar hér var komið í me ls
unni fór ég að veita athygli ungri
konu, sem sat á næsta bekk fyr
ir framan mig. Hún var smá
hrokkinhærð, á að gizka þrítug,
fremur ófríð, en vel til fara og
bar hvítt sjal á öxlum. Áður hafði
>00<XXX>0000000000000000000000000<
MIRAP
ALUMPAPPIR
Nauðsynlegur í hverju eldhúsi
HEILDSÖLUBIRGÐIR
KRISTJÁN Ó. SKAGFJÖRÐ HF.
SÍMI 2-41-20
ÓÓOÓOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOÓOOOO
ég tekið eftir því, að hún tók
þátt í sálmasöngnum of óvenju
mikilli innlifan og trúarhita.
Þegar byrjað var að syngja næsta
sálm fór stúlkukindin að ókyrrast
í sæti sínu. Hún tuldraði eitt
hvað í barm sér, sem ekki skild
ist. Eftir því sem leið á sálminn
jókst ókyrrðin og stóð stúlkan
nú upp og ákallaði guð sinn
hárri röddu. Kvað hún sig vesæl
an syndara og auman mann til
einskis nýtan. Ekki virtist þettá
vekja athygli nærstaddra, nema
hvað við landarnir gáfum livor
öðrum hornauga og þótti undar
Iegt framferði.
Stúlkan fór nú fram á gang
inn milli sætaraðanna og þar
ýmist kraup hún niður í gólf, eða
stóð upp og reigði sig aftur,
Jókst trúarhitinn nú um allan
helming, svo að hún var farin
Framhald á 11. síðu.
^oooooooooooooooooooooooooo-oooooooooooooooooooooooooooc^oooooooooooooooooooooooooo-*
/. DESEMBER
er á margan hátt merkilegur dagur í
sögu þessa lands og þar sem þessi fyrsti
hiuti JólablaÖs Alþýðublaðsins kemur
út 1. desember þótti okkin- til hlýða
að minnast dagsins lítillega.
1. desember árið 1965 eru 47 ár lið
in frá því að ísland varð frjálst og full
valda r)íki. Sá merki atburður skeði
þann dag árið 1918 og þaðan í frá var
landið sjálfstætt að öðru leyti en því
að Danmörk og ísland skyldu hafa sam
eiginlegan konung og einnig áttu Dan
ir að fara áfram með nokkur mál í um
boði íslendinga.
Sambandslagasamningurinn hafði áð
ur verið samþykktur í þjóðaratkvæða
greiðslu hinn 19. október þetta sama
haust. Þá voru um 30 þúsund manns
á kjörskrá, en af þeim hópi grciddu
rúmlega 13 þúsund atkvæði, sem skipt
ust þannig, að 12411 voru samþykkir
sambandslögunum, en 999 á móti.
Eftir þetta, eða í nóvember, voru svo
lögin samþykkt í danska þinginu með
100 atkvæðum gegn 20, og í landsþing
inu með 42 atkvæðum gegn 15. En sam
bandslögin gengu í gildi hinn 1. des
ember.
Nú hefur verið ákveðið, að halda
upp á annaö merkilegt og nokkru
stærra afmæli hinn 1. desember 1965.
Það er fimmtíu ára afmælí íslenzka
fánans. Að vísu var það fyrr á árinu
1915 eða hinn 20. júní, sem konungur
staðfesti stjórnarskrárfrumvarpið og þá
um leið ákvað hans hátign, að þríliti
fánimi skyldi vera sérfáni íslands.
Höfðu áður ýmis tíðindi gerzt I fána
málinu og mun atburður einn á Reykja
víkurhöfn hinn 12. júní 1913 hafa gef
ið fánamálinu byr undir báða vængi og
átt mikinn þátt í að ákvæðin um ís-
lenzkan sérfána voru sett. Fjöldi skipa
var I höfninni þennan dag í blíðskap
arveðri, en aðalpersónan í fréttum dags
ins var Einar nokkur Pétursson, verzl
unarmaður í Liverpool. Hann réri út
á höfnina á litlum kappróðrabát og
hafði lítinn bláhvítan fána á stöng
í skut bátsins. Var þetta eingöngu
skemmtiróður hjá honum.
En í höfninni var danska varðskip-
ið „Islands Falk“ og má segja, að það
liafi gert þennan dag sögulega merki
Iegan. Þannig var mál með vexti, að
skipverjar á „Islands Falk“ sáu til
ferða Einars með hvítbláa fánann, sem
ekki var Iöglegur í þann tíð. Skipstjóri
lætur manna bát og sendir unditfor-
ingja sinn sem fyrirliða, til þess að
handsama manninn og koma með hann
í varðskipið. Einar á sér einskis ills
von og undrast, þegar báturinn frá varð
skipinu veitir honum eftirför, en þeg
ar kallfæri er á rnilli bátanna, gefur
undirforinginn skipanir um það að Ein-
ar eigi að nema staðar.
Róðrarmaðurinn Einar Pétursson er
svo færður um borð í varðskipið og
leiddur fyrir æðsta mann um borð, sem
tilkynnir honum, að skylda sín sé að
taka af bonum bláhvíta fánann. Var
það síðan gert og Einar látinn laus, og
hélt hann á báti sínum til lands.
Þegar fréttist af þessum atburði, á-
kváðu margir að fara með íslenzka fána
út á höfnina og sjá til, hvort varðskips
menn gerðu hlð sama og fyrr.
Bláhvítir fánar seUlust fljótt upp í
horginni og fjöldi báta var kominn út á
höfn síðari hluta dagsins. Yfirmaður
varðskipsins lagði þá ekki til atlögu við
íslendingana, heldur hélf. til lands og
gekk upp í stjórnarráð á fund Eggerts
Eriem, sem þar var hæstráðandi í for
föllum ráðherra. Menn þeir, sem á bát
jarðarlög og íslenzk fánaborg slegin um
forsetann. Að lokum hrópaði allur mann
fjöldinn í kór: Vér mótmælum allir.
Þessi dagur var einsl konar sigur-
dagur fyrir íslenzka fánann og án efa
hefur fánatakan í Reykjavíkurhöfn og
mótmæli íslendinga átt sinn þátt í, að
hinn 22. nóvember árið 1913 var gefinn
út konungsúrskurður um íslenzkan sér
fána og skipun nefndar tii að gera til
lögur um gerð og lit; væntanlcgs fána
Þegar nefndin hafði lokið störfum,
FANINN FIMMTIU ARA
unum höfðu verið héldu einnig til lands
og gengu í fánafylkingu til Stjórnarráðs
hússins.
Gekk siðan á ýmsu og eltu fánaber
arnir danska skipherrann um bæinn og
mynduðu gjarnan fánaborg meðfram
þeim götum, sem hann fór um og voru
fánarnir stundum svo þéttir að sá danski
varð að beygja sig undir bláhvíta fán
ann. Bæjarfógeta var sendur fáni sá
er varöskipsmenn höfðu tekið af Einari
og bréf með, þar sem sagt er, að bátur
þessi hafi verið „með flagg uppi, sem
bátar í hinu danska konungsríki mega
ekki nota“.
Borgarafundur var um málið og þar
gerðar nokkrar samþykktir. Eftir fund
inn var gengið að styttu Jóns Sigurðs
sonar og voru þar leikin íslenzk ætt-
var hún komin að þeirri niðurstöðu,
að fáninn skyldi verða í því formi og
litum sem hann. er í dag. í honum voru
áfram hvíti og blái liturinn (sá síðar
nefndi þó nokkuð dekkri en áður) og
við var bætt rauðum krossi, og mun
rauði liturinn hafa átt að minna á danska
fánann og yfirráð Dana.
Á fullveldisdaginn 1918 var svo ís-
lenzki ríkisfáninn í fyrsta sinn dreginn
að húni á Stjórnarráðshúsinu í Reykja
vík við liátíðlega athöfn. Ilann var þá
og er enn, tákn, þess, að ísland er frjálst
og fullvalda ríki. Við minnumst þess.
/. DESEMBER l
0-000000000000oooooooooooooo<oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo
JÓLABLAÐ 1965 siöunda síða