Alþýðublaðið - 28.12.1965, Blaðsíða 7

MINNINGARORÐ:
Sigurjón Guðnason frá Tjöm á
Stokkseyri lézt að Elliheimilinu
Hlévangi í Keflavík, sunnudaginn
19. þ.m. og verður jarðsunginn frá
Stokkseyrarkirkju í dag.
Sigurjón var fæddur 7. ágúst
1867, í Gíslakoti í Holtum. Hann
var því á 99. aldursári er hann
lézt.
Foreldrar Sigurjóns voru Guðni
Eyjólfsson og kona hans Ragn-
hildur Sigurðardóttir. Þau áttu
tvo syni, Sigurjón og Guðleif, sem
var þrem árum yngri. Bjuggu þau
í Götu í Vetleifsholtshverfi í Holt
um í nokkur ár, en slitu þá sam
vistum. Fylgdi yngri sonurinn, Guð
leifur móður sinni ,sem þá flutti
suður á Miðnes og ólst Guðleifur
upp í Klöpp á Miðnesi hjá þeim
sæmdar og merkishjónum Magn-
úsi Stefánssyni og Gróu Svein
bjarnardóttur, en Sigurjón fylgdi
föður sínum, sem nú varð fyrir
vinna ekkju, er Margrét hét Þórð
ardóttir og bjó í Vestastabænum
í Vetleifsholti. Var Guðni síðan
oft við þann bæ kenndur og kall
aður Guðni í Vestastabænum. Var
Sigurjón síðan með föður sínum
þar til faðir hans dó, en þá var
Sigurjón á 11. ári.
Sigurjón átti síðan heimili á
ýmsum stöðum þar í sveitinni og
nágrpnni næstu árin eða þar til
hann giftist fyrri konu sinni, Ó1
öfu Jónsdóttur, 18. júní 1895. Ólöf
var frá Hrúti í Holtahireppi, er
seinna varð Ásahrepur. Hún var
fædd 4. des 1852. Þau Sigurjón
og Ólöf bjuggu fyrstu fimm árin í
Ráðagerði í Vetleifsholtshverfi.
Eitt ár bjuggu þau í Framnesi í Ás
hverfi, en fluttu þaðan til Stokks
eyrar 1903 og bjuggu fyrsta árið
á Strönd. Á Stokkseyri byggði
hann 1904 myndarlegt timburhús á
landi Eystri-Pálsbæjar, er hann
nefndi Tjörn. Hann ruddi og slétt
aði landið umhverfis og ræktaði
þar túnblett og matjurtagarð. Hest
hús og hlöðu byggði hann á lóðinni
Hann átti lengi hest, því þá var
ekki síður nauðsynlegt að eiga
siikan grip en nú að eiga bíl. Hann
hirti einnig og fóðraði hesta fyr
ir aðra yfir veturna, og þóttu þeir
þar jafnan vel gevmdir. Húsið á
Tjörn stækkaði Sigurjón síðar og
var það á þeim tíma stórt og reisu
legt hús, ein hæð á lágum grunni
portbyggt með risi og tveimur
kvistum. Vií5 þennan stað var Sig
urjón síðan á vallt bundinn sterk
um tryggðarböndum og vildi gjarn
an vera við hann kenndur. Eftir
17 ára sambúð missti Sigurjón
Ólöfu, en hún lézt 30. nóv. 1912.
Árið 1915 var Sigurjón í Reykja
vík. Vann hann þar á ýmsum stöð
um, þar kynntist hann síðari konu
sinni Ingibjörgu Grímsdóttur frá
Gljáholti í Stokkseyrarhreppi.
Ingibjörg var af svonefndri Bergs
ætt. Hún var móðursystir Sigur
gríms bónda Jónssonar í Holti, Ingi
mundar kaupm. í Keflavík og Ingi
bjargair í Fjalli. Þau giftust 16.
okt. 1915 og bjuggu sinni búskap
á Tjörn. Ingibjörg lézt 27. apríl
1932.
Eftir að Sigurjón missti seinni
konu sína, bjó hann með ráðs-
konu, Guðbjörgu Ögmundsdóttur,
sem látin er fyrir nokkrum árum.
Hann bjó á Stokkseyri til 1953
og hafði þá átt þar heima í 50
ár. Þar hafði hann lifað sína björt
ustu 'og liamingjuríkustu daga, en
en þar hafði hann einnig átt erf
Sigurjón GuSnason
iðar stunditr, en það var þegar
sjúkdómar sóttu hann heim og
þó einkum þegar ástríkar eigin
konur hans féllu frá eftir erfiða
sjúkdóma. Hann var tengdur þess
ari byggð sterkari taugum en nokk
rum öðrum stað og því bar hann
ávallt hlýöjan saknaðarhug til
Stokkseyrar og þá sérstaklega til
býlisins að Tjörn, sem hann ásamt
konum sínum og ráðskonu hafði
gert að snotru aðlaðandi heimili,
með snyirtimennsku og góðri um
gengni, þar sem gestrisnin átti
alltaf heima.
Þegar Sigurjón ^uttist frá
Stokkseyri fór hann til Hvera
gerðis og var þar á Elliheimilinu |
í eitt ár. Þaðan flutti hann til,
Reykjavíkur og bjó í Ingólfsstræti
19, húsi Aðventista, næstu fjög
ur árin. Þá flutti hann til Kefla
víkur og dvaldi þar síðan, síðustu
6 árin á Elliheimilinu Hlévangi.
Síðustu árin, sem hann bjó á
Stokkseyri kynntist hann Aðvent
istum og gekk í söfnuð þeirra. Var
hann í þeim söfnuði síðan. En
þrátt fyrir það bar hann ávalt sterk
an og hlýjan hug til Stokkseyrar
kirkju. Kom þessi hlýi hugur
vel fram, er kirkjan var lagfærð
nú fyrir skömmu. Þá var mér
kunnugt, að hann hugsaði mikið
um á livern hátt hann gæti hlynnt
að gömlu kirkjunni sinni, sem
svo margar minningar voru við
tengdar. Gaf hann þá nokkra pen
ingaupphæð til kirkjunnar til
minningar um konuf sínar. Ég
minnist þess líka þegar kirkjan
var endurvígð að viðgerð lokinni
hve mjög hann þráði að fara aust
ur og vera við athöfnina. Þess var
þó enginn kostur, vegna þess hve
heilsu hans var þá tekið að hraka
í uppvexti sínum vandist Sigur
jón snemma að vinna, og sem
að líkum lætur vann hann þá
öll algeng störf í sveit. Seinna,
eftir að hann fluttist til Stökks
eyrar, stundaði hann sjóinn. Fyrst
á opnum róðrarbátum, síðar á skút
um og síðast á vélbátum. En eftir
miðja ævi voru trésmiðar aðal
störf hans. Árið 1915, er hann var
í Reykjavík, sem áður er getið,
vann hann við húsasmíðar hjá
byggingarmeisturum. Þarna sagð
ist hann hafa lært að telgja grind
i hús og fengið sína aðalundirstöðu
í húsasmíðinni. Mér var ekki sagt
til, því ég var ekki lærlingur,
sagði Sigurjón eitt sinn við mig,
en ég tók eftir handbrögðum smið
anna og reyndi að notfæra mér
það.
Þegar heim kom aftur hófst
hann handa við smíðar. Byggði
hann íbúðarhús á Stokkseyri og
í nálægum sveitum, einnig úti-
hús, fjós og lilöður. Sigurjóji var
smiður góður, fljótvirkur og jafn
framt vandviirkur.
Er aldurinn færðist yfir hann og
hann hættj að vinna úti, hélt hann
smíðunum áfram inni. Hann hafði
komið sér upp vinnustofu í húsi
sínu á Tjörn. Þar smíðaði hann
hú°gögn fyrir nágrannana, borð,
skápa kommóður og fleira. Og eft
ir að hann fluttist frá Stokkseyri
reyndi hann að stytta tímann við
smiðar. Smíðaði Jiann þá litla
kistla með kúptu loki, sem hann
ýmist seldi eða gaf. Seinasti kist
ilinn smíðaði hann 1958, þá 91
árs gamall. Þann kistil gaf hann
Margréti systur minni, sem hún
geymir til minja. Þá var siónin
svo mjög farin að daprast. man ég
hve honum féll það þungt að geta
nú ekki lengur notið þessarar tóm
stundaiðiu sinnar.
Sigurjón var meðalmaður á vöxt
þrekinn en svaraði sér vel. Hann
var fríður maður, góðlegur og glað
vær í viðmóti, en þó alvöru og
skapmaður nokkur. Hann var vel
a3 manni og verkmaður góðuv,
enda alinn upp í þeim anda att~
ganga heilshugar að hvérju verí-.>-
og hlífa sér hvergi .
Hann. naut lítillar menntunar t'
æsku, eins og þá var títt um a>
múgaböm. Þó sagði hann mér,
hann hefði notið tilsagnar góðs
kennara tíma úr vetri. Kennarí sA
var Guðmundur Hannesson, er sít}~
ar fluttist til Keflavíkur og var
þar verkstjóri hjá Duusverzlun.
Sigurjón minntist þessara skóla
veru sinnar með hlýjum hug og
þakklæti. Þá minntist hann einn
ig ánægjulegra stunda, er hann
gekk til spurninga tii þjóðskálo.9
ins séra Matthíasar í Odda, sem
fermdi hann. Sigurjón var söng
maður góður og ljóðelskur og vav
því í hópi góðra vina hrókur alis
fagnaðar.
Sigurjón átti ekkert barn, og ég
veit ekki um aðra nákomna ætt
ingja hans en okkur fjögur broð
urbörn hans: Guðni, Margrét og
undirritaður, öll búsett í Kefla
vik og Sigríður búsett í hafnar-
firði, svo og frændkona í föðurætt
Októvía Jónsdóttir, Marargötu 2
Reykjavík.
Ég hefi hér í fáum línum reyht
að drepa á helztu æviatriði ganila
mannsins eftir því sem föng vont
til. Og þótt þær segi ekki stóra
,oöCTn. Híi irndi ,bó lesa á milli lnú
anna að hann fæddist og ólst up.p
á þeim tíma, þegar fæstir hér
á landi ihöfðu til hnífs og skeið-
ar svo nægilegt mætíi neita. Hann
fór á mis við umhyggiu ásti'íkra •
móður og mÞsti föður sinn i
bernsku. Einkabróður sinn Guð
leif sá liann ekki fyrr en hann.
21 árs gamall fór til sió"óðra 'á
Suðurnesium. Viðburðarríkri, nær
heillar aidar ævi lokið.
Við kveðium big gamli frændl
með virðingu og hiartans þökk.
Ragnar Guðleifsson.
Færeyingar byggja ný-
tízku stálfiskiskip
Fyrir nokkru skýrir blaðið Fish
ing News frá því að Færeyingar
séu þegar farnir að smíða stál
skip og þau allstór.
í Thorshavn er ein stöð, sem
smíðar stálskip og gerir við stál
skip, en nú ekki alls fyrir löngu
hóf ný stöð starfsemi sína í Skála
firði. Heitir fyrirtæki þetta Skála
Skipasmiðja. Eigandi hennar er
hinn kunni stórútgerðarmaður J.
F. Kjölbro í Klakksvík. Skipin eru
byggð í stórum skála og er hægt
að byggja 2 skip samtímis. Hægt
er að byggja þar allt að 175 feta
löng stálskip.
S.l. vor afgreiddi þessi stöð 700
lesta strandsiglingaskip til Dana
og hafa þeir pantað annað í við
bót. Og er talið að stöðin hafi
næg verkefni langt út á árið 1967.
Þá hefuir stöð þessi nýlokjð
smíði fyrir Færeyinga sjálfa. Er
það af nýrri gerð og talið mjög
fullkomið. Kostar skipið 180 þús.
sterlingspund og hlaut nafnið As
ur. Því mun ætlað að stunda línu
veiðar, en hægt er að koma fyrir
hringnót og kraftblökk.
Á Asur eru 2 þilför, sem bæði
skapa skipshöfnum meira öryggi,
en á opnu þilfari og skapar betri
nýtingu á afla. Á Asur vinna skip
verjar sem sagt undir þiljum. Lín
an er lögð og dregin gegnum sér
stök op, sem bæði opnast og lok
ast sjálfvirkt. Með þessum út-
búnaði getur skipið verið að veið
um í lakara veðri en skip með
opnu þilfari.
Skipið hefur aukaskrúfur, sem
snúa þvi á sama blettinum eða á
lengd sinni. Talið er að með þessu
sé hægt frekar að halda nót frá
skipi, jafnvel móti stormi og
straumi. Er talið að aðeins eitt
annað skip í Evrópu hafi þcnnan
útbúnað, þ. e. skrúfuútbúnað og
er það Höfrungur frá Akranesi.
Asur er 425 lestir að stærð, 145
f. á I. með 28 manná áh'öfn, í skjp
ínu er 2 frystil’eymslur, sem taka
60 lúmmetra. Fiskilestin er
Útbúin þannig, að aflann er hægt
að geyma kældan. Fiskgeymslur
eru tvær um 13000 kúbikfet.
Stundi skipið síldveiðar er hægt
að frysta og gc-yma 150 lestir af
sild og salta 1000 tunnur í einni og
sömu veiðiferð.
Þetta er aðalefni fréttarinnar í
Fishing News.
Fregn þessi er athyglisverð fyr
ir okkur íslendinga. Hún sýnir
að Færeyingar eru komnir á undan
okkur í skipasmíði stálskipa.
Væri rétt fyrir íslendinga að
fylgjast vel með ferli Asur á næst
unni, Það má ætla að ef vel tekst
muni Asur skapa byltingu í ör
yggi skipshafnar, í nýtingu afla og
loks meiri afla en, ella. En svo er
hin leiðin á málinu, sem sé sú, að
ríkur dugnaðarkarl i Klakksvík
hefir af eigin rammleik komið
þarna á fót stóru iðnfyrirtæki,
sem farið er að selja — jafnvei
Dönum — haískip út stáli. Hingað
til hafa Danir selt Færeyingum
skip, en nú er þetta að verða öf
ugt. Er þetta sannaríega saga til
næsta bæjar. Og ætti að vera öll
um vinum Færeyinga gleðiefni.
Og í iraun og veru lærdómsríkt
fyrir íslendinga. Hversvegn.a
byggja íslendingar ekki mcira af
stálskipum en nú er gert? Segja
má að nú sé aðeins þessi start'-
semi að hefjast í litlum stíl og
en» eru flest stálskipin keyþh
ifrá Noregi og Austur-Þ‘zkalandi.
Það virðist nú vera orðið e}tt
aðalnauðsynjamál þjóðarinnar, að
koma hér á fót öflugum stálskipa
smíðastöðvum, sem smíðað gæut
öli stálfiskiskip fyrir landsmenn
og ef til vill selt skip til annar -a
landa. Þannig mætti spara gjaifl-
eyri og afla gjaldeyristekna.
Þetta ættu viðkomandi aðilar ið'
athuga og sérstaklega væri ath ig
andi að fylgjast vel með nýja st if>
inu Asur sem sagt var frá hér þð
framan. Ef það lánast vel, gætu
slík skip valdið stórkostlegri b; Tt
ingu í útvegsmálum íslendinga.,
Óskar Jónsson. -
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 28. des. 1965 ff
úlGAJaUOÝdJA -
3351 ,29b