Vísir - 26.01.1959, Blaðsíða 4

VÍSIB
Mánudagínn 26. janúar I95Sf
Hvernig A.-Þjóðverjar uppfræða
æskuna í landinu í kommúnisma.
Eftir fcflark Polier, sérfræðing
u>m málefni A.-Evrópii.
Annað vopnið í baráttu aust-
■ur-þýzku stjórnarinnar fyrir
því að breyta æðri mennta-
stofnunum landsins í fræðslu-
miðstöðvar kommúnismans er,
að kennararnir séu lærðir í
kommúnisma.
Hún vill ekki eiga neitt á
hættu með það, að kennarar
landsins njóti ekki viðeigandi
rnenntunar, svo að þeir geti
kennt nemendum sínum að
vérða góðir kommúnistar, og
því héfur hún látið opna skóla
um allt landið, þar sem kenn-
arar eiga að fullnuma sig í
„liugsjónafræði efnishyggj-
unnar“.
Námsefni
kennaranna.
Allir kennarar verða „að
styðja málstað kommúnismans
í verki“, segir í aprílhefti
austur-þýzka skólaritsins For-
um. Kennarinn verður ekki
aðeins að þekkja til hlítar
kenningar marxismans og len-
inismans, heldur verður hann
að tileinka sér heimspeki sjálf-
ur, sem byggð er á hugsjónum
efnishyggjunnar og „samrým-
ist fullkomlega" stefnu komm-
únistaflokksins, og hann verð-
ur að „tigna“ alla æðstu menn
komnrúnista. Forum beindi
einnig þeirri aðvörun til kenn-
ara, að í Austur-Þýzkalandi
væri ekkert rúm fyrir pólitískt
hlutleysi. Málgagn kommún-
istaflokksins Sáchsischc
Zeitung gekk skrefi lengra, er
það sagði, að „flokkurinn, rikið
og verkalýðsfélögin verða hér
eftir að tryggja það með
ströngu eftirliti, að allir kenn-
arar landsins njóti kennslu í
marxisma og leninisma“. For-
maður fræðsludeildar mið-
.stjórnar austur-þýzka komm-
únistaflokksins, Werner Neuge
bauer, tók í sama streng og
sagði, að það væri „stærsta og
mest aðkallandi hlutverk allra
flokksfélaga, menntastofnana
ríkisins og starfsfélags kenn-
ara, að allir kennarar verði
kommúnisíar11.
Varð að lesa
flokksblaðið.
Snemma í apríl s.l. skipaði
fræðslumálaráðuneyti landsins
svo fyrir, að hér eftir yrði öll-
um kennarum gert að skyldu
að vera áskrifendur að mál-
gagni kommúnistaflokksins,
Neues Deutschland. Þessi fyr-
irskipun var studd með þeim
rökum, að kennararnir hefðu
ekki aðstöðu til þess að full-
nægja skyldum embættis síns,
nema þeir læsu þetta rit dag-
lega, þar eð ella gætu þeir ekki
túlkað „rétt“ fréttir dagsins.
í grein, sem birtist í flokks-
blaðipu Freiheit í Halle fyrir
nokkru, segir m. a.: „Komm-
únisk menntun felst ekki í 45
mínútna löngum akademískum
fyrirlestri og síðan nokkrum
crðum um vandamál kommún-
ismans. Hún er fólgin í undir-
búningi að akademískum fyrir-
Prófessorar
reknir.
Svipuð eftirlitsför var farin
á vegum flokksins til Greifs-
waldháskóla, og þar var fjöldi
lestri frá sjónarhóli 'kommún- |Prófessora rekinn eða þeim
ismans og þeirri afstöðu síðan Se^n áminning. Meðal þeina,
haldið út allan fyrirlesturinn."
Eftirlitsmenn
úr verksmiðjum.
Einhver afdrifaríkasti þátt-
urinn í baráttu stjórnarinnar. j
gegn stúdentum og kennarum \
þeirra ’ er sá að kalla trausta
liðsmenn kommúnistaflokksins
úr verksmiðjunum til þess að
hafa eftirlit með kennslu við
háskólana, og ganga þeir þá
undir nafninu „verkalýðssendi-
nefndir". Á fundi svonefndra
„verksmiðjuverkamanna“ og
stúdenta, sem haldinn var fyr-
ir skömmu, sagði einn fulltrúi
kommúnista m. a. við stúdent-
ana: „Það eru okkar peningar,
sem gera ykkur kleift að
stunda nám við háskólann.“
Ög hann hótaði þeim, að þeir
yrðu reknir úr skóla, ef þeir
gerðust ekki „traustir fylgis-
menn“ stjðrnarinnar. Þess eru
mýmörg dæmi, að á slíkum
fundum hafi stúdentum verið
hótað með valdi til þess að fá
þá til að hlýða.
Margt hefur verið skrifað í
austur-þýzk blöð um þessa
fundi, og hinn 12. apríl s.l. birt-
ist t. d. grein um þetta efni í
vikuriti kennara, Deutsche
Schule.
Skylda verkalýðsins
við skólana.
viður-
Sem reknir vóru, var dr. Hilde-
gard Emmel, prófessor í ger-
mönskum bókmenntum. Henni
var gefið að sök, að í bók sinni
um Göthe hefði henni orðið það
á að „sundurliða ekki nógu
ítarlega og gagnrýna stétta-
[valdið á dögum Göthe.“
Austur-þýzkur prófessor,
sem flúði fyrir nokkru til
Vestur-Berlínar, hefur skýrt
svo frá, að auk þessa eftirlits
séu einn eða fleiiú njósnarar í
hverri háskóladeild frá ein-
hverju félagi ungkommúnista.
Ef fyrirlesarinn fer eitthvað út
fyrir textann, er fulltrúum
flokksins gert aðvart. „Örugg-
ir“ flokksmenn fylgjast með
ferðum kennara, sem hafa orð
fyrir að vera frjálslyndir, bæði
í skólanum og annars staðar.
Þegar kennararnir halda sínu
striki og neita að lúta boði
Greinarhöfundur
kennir,
kunnað
þeirra hafi spurt: „Hvaða vit
hafa þeir á kennslu?“ En hann
segir, að þeir verði að gera sér
ljóst, að „þetta er ný hlið á
skyldum verkalýðsins við skól-
ana, sem hann stendur straurn
af; þetta eru bein áhrif verka-
lýðsins á hina pólitsku og
hugsjónalegu starfsemi í skól-
um landsins. Þetta er upphaf
baráttunnar fyrir því að binda
endi á hinn bagalega aðskilnað
stjórnmála og kennslu, sem
tíðkazt hefur“. „Verkalýðs-
sendinefndirnar“ gagnrýndu
kennslufyrirkomulagið, segir
ennfremur í greininni, og gerðu
tillögur um betri fræðslu
kennaraliðsins um kommún-
ismann. „Það er kominn tími
til, að kennarar okkar geri sér
grein fyrir þéssu. Það er of
lítið um stj órnmálaumræður í
ákólum okkar.“
S.l. vor sendi kommúnista-
flokkurinn í bænum Gera slíka
,,verkalýðssendinefnd“ til há-
skólans í Jena, sem er skammt
þar frá. Fulltrúar flokksins
sátu fjmirlestra og lásu hand-
rit prófessoranna og önnur
gögn, ef ske kynni, að það
kæmu í Ijós „brestir á hinni
hugsjónalegu kennslu“, og
yfirheyrðu stúdentana í ein-
rúmi um kennara þeirra.
fihwai’ hlutis
flokksins, mega þeir að minnsta
kosti búast við gagnrýni í blöð-
um kommúnista og háskóla-
tímaritum. Einnig hugsanlegt,
að þeir missi stöðu sína eða
verði jafnvel fangelsaðir.
maður. Hann segir ávo- írá, að-
framan af hafi afskipti komm-
únistastjórnarinnar af fræði-
störfum hans og félaga hans
verið töluverð-----en þó keki
óbærileg. Hann hafði góð laun
og bjó í viðunandi húsnæði.
Þar eð hann kom ekki mikið
inn á stjórnmál í fræðigrein
sinni, var hommi leyft að haga
kennslunni á svipaðan hátt og
hann var vanur.
Ur kirkju í
kommúnistaflokk.
En fyrir réttu ári fóru
afskipti stjórnarinnar að auk-
ast. Prófessornum og mörgum
kennurum var fyrirskipað að
segja sig úr þeirri kirkju, sem
þeir tilheyrðu, og ganga í
kommúnistaflokkinn. Hann
mátti engin afskipti hafa af
starfsemi kirkjunnar, jafnvel
ekki í frístundum sínum.
(Flokksforinginn Ulbricht tók
það skýrt fram í ræðu, sem
hann hélt á þingi menntamanna
í apríl s.L, að prófessorar, sem
halda sambandi við kirkjuna,
verði litnir „óhýru auga“-----
og þeim, sem kenna fræði-
greinar eins og heimspeki,
verði sti-anglega bannað að
hafa nokkur afskipti af trú-
málum).
Þá var prófessor X fyrir-
skipað að gefa skýrslu um
stjórnmálastarfsemi nokkurra
undirmanna sinna og halda
öðru hvoru fyrir þá fyrirlestra
um ýmsar greinar kommún-
ismans, eins og t. d. „sögulega
efnishyggju“.
Prófessorinn
Iiélzt ekki við.
Svo brá við, að skyndilega
fóru lögreglan, embættismenn
hersins og „pólitískir' njósnar-
ar“ í nágrenninu að gera pró-
Kennarar verða
að kennararnir hafa1 ag flýja.
þessu illa og margir , pa hefur stjórnin gripið til
þess ráðs að gefa út lög og
reglugerðir, sem miða að því
sama — að veita flokknum ó-
skipt yfirráð yfir stúdentum
og kennurum þeirra. Sam-
kvæmt einu slíku lagafyrir-
mæli hefur „njósnahringur"
kommúnistaflokksins í háskól-
unum og samtökin „Frjáls þýzk
æska“ vald til þess að láta
taka prófessora og kennara til
bæna, sem ekki eru álitnir
nógu leiðitamir. Önnur lög
banna stúdentum og kennurum
að ferðast til Vesturlanda — —
þar með talið Vestur-Þýzka-
land. Og loks er öllum stúd-
entum skylt að vinna ríkinu,
kommúnistaflokknum og hinni
frjálsu þýzku æsku (FDJ)
hollustueið.
Sem dæmi um þá andlegu
kúgun og ófrelsi, sem nú ríkir
í Austur-Þýzkalandi og veldur
því, að kennarar og aðrir
menntamenn verða að flýja
land, og háskólar landsins
missa þannig beztu starfskrafta
sína, skal tilfærð hér saga af
60 ára gömlum prófessor, .sem
greinarhöfundur heyrði af
vörum yfirmanns flóttamanna-
búðanna í Vestur-Þýzkalandi.
Prófessor þessi, sem til frekara
öryggis verður nefndur prófes-
sor X, var mikilsvirtur vísinda-
fessornum lífið „erfitt1
Og
gannig fór að lokum, að pró-
fessorinn gat ekki lengur hald-
izt þar við og flúði til Vestur-
landa, en skildi allar eigur
sínar eftir.
En það er fleira en hinn
mikli fjöldi landflótta stúd-
enta ok kennara, sem gefur til
kynna, hvem hnekki skólamál
Austur-Þýzkalands hafa beðið.
Blöð bæði í Austur- og Vestur-
Þýzkalandi hafa sagt frá há-
skólakennurum, sem gerðir
hafa verið brottrækir eða skip-
að í önnur störf, og stúdentum,
sem reknir hafa verið úr skóla
eða hlotið hafa einhvers konar
„ráðningu“.
Fórn stúdenta
er dýr.
Markmið kommúnista x
skólamálum Austur-Þýzka-
lands hefur orðið æ augljósara
undanfarna mánuði. Eftirlit
með mönnum, bæði andlegt og
líkamlegt, hefur verið eflt um
gervallt landið. Skeytunum er
einkum beir.t að kennurum og
fræðimönnum vegna hinnar
sérstöku aðstöðu þeirra til þess
að hafa áhrif á skoðanir unga
fólksins.
Þeir sem gerst vita um á-
standið í þessum málum í
landinu, halda því fram, að
stjórnin vinni að því marki, að
koma skólum landsins í hendur
ungra kennimanna, sem eru
annað hvort sannfærðir komm-
únistar, kaldhyggjumenn' eða
þá nógu veikgeðja til þess
að lúta hinurn ströngu boðum.
En sú fórn, sem austur-þýzkir
stúdentar verða að færa af
þessum sökum, er dýr. Að-
gerðir stjórnarinnar undanfar-
ið virðast afnvel benda til þess,
að enn verði tökin hert, og
stjarna skólanna muni þar af
leiðandi enn fara lækkandi á
næstu mánuðum.
ovét-agentar beita bétyii'
um í isfHÍaríkliinifiti
gegn þegnum fæddsian v
Ncfnd fulltrúadcildar þjóð-
þings Bandaríkjanna, sem
jfjallar um „óamerískt atferli“,
það er starfsemi hættulega
j Bandaríkjunum, segir í ný-
birtri skýrslu, að sovét-crind-
Jrekar hafi í bótunum við
menn, ef þeir góðfúslega fall-
j isí ekki á að inna af höndum
! störf í þágu njósnaStarfsemi
þcirra í Bandaríkjunum.
Menn þeir, sem hér er um
að ræða, hafa fengið banda-
rísk þegnréttindi, en vofu
fæddir í löndum, sem nú lúta
kommúnistisku valdi. Hefir
nefndin gefið út prentaða
skýrslu um athuganir sínar og
niðurstöður. Segir þar, að yfir-
lýsingar kommúnista um frið-
samlegan tilgang og vináttu
við Bandaríkin séu yfirskin
eitt, það sé staðreynd, sem
komið hafi berlega í ljós við
athuganir og rannsóknir
nefndarinnar á sovézkri
njósnastarfsemi í Bandaríkjun-
um.
Skýrslan inniheldur afrit af
fjölda gagna, m. a. útdrátt úr
vitnisburði fjölda manna, sem
lýsa starfsaðferðum sovét-
agentanna, hótunum þeii-ra o.
s. frv. Þá er sagt í skýrslunni
frá sjö sovéskum sendiráðs-
mönnum, sem frá árinu 1953
hefur verið vísað úr landi fyrir
njósnastarfsemi, og ennfremur
eru birt nöfn um 20 erindreka
(agenta) frá fylgiríkum Sovét-
Rússlands, sem sannanlega
hafa tekið þátt í slíkri starf-
semi.
. •• • ; " ; ' ww-
I . - • ftás'i
TI3fcXU7 -'• ■'?
553,000 Volks-
wagen á sl. ári.
Volks wagen-verksmið j ur nax*
framleiddu 553.000 bíla á síð-
asta ári — metfjölda.
Verksmiðjustjórnin gerir ráð
fyrir, að framleiðslan verði
650 þús. á þessu ári. Umsetning
sl. árs varð 19% meiri en árið
1957 og samsvaraði 650 millj.
dollurum, en utanlandsveltan
jókst um 25% í 385 millj. doll-
ara. Þrír af hverjum fimm bil-
um voru seldir úr landi, þ. á
m. 87 þús. til Bandarikjanna.