Vísir - 09.03.1959, Blaðsíða 3

Mánudaginn 9. marz 1959
VISIR
Charley (Chuck) Henritte.
mynd um hvernig jarðlögin [
eru, og auðvitað er spennandi
ef það heppnast að ná í olíu.“J
„Hvernig finnst þér að vinna'
hérna uppi á fslandi?“
„Það er vissulega gaman.
Jarðlögin eru hér svo óútreikn-
anleg, að maður veit aldrei
hvert borinn er að fara. Sjáðu
nú t. d. mismuninn á borhol-
unum tveim á Klambratúni.
Önnur gefur gífurlegt gufu-
magn, en hin sú, sem við erum
að hætta við, gefur bókstaf-
lega ekki neitt, nema erfiðið.“
„Hvaða ástæða heldur þú að
sé fyrir þessu?
„Það er ekki gott að segja.
væri fyrir því að finna olíu á
íslandi?"
„Heita vatnið ykkar er eins
gott og olía, ef ekki betra.
Annars get eg ekki sagt að eg
sjái neitt ákveðið merki þess
að olía sé ekki til hér. Olía
finnst á ólíklegustu stöðum, og
það er sjaldan hægt að segja
örugglega um það fyrirfram
hvar hana er að finna. Olía
myndast af leyfum sjávargróð-
urs á þúsundum ára.“
„Aðeins sjávargróðurs? Hvað
um gróður á landi?“
„Hann myndar kol. Nei, olía
myndast aðeins af sjávar-
gróðri, og þar hefur aldurinn
sögðu alltíð hvar sem er ann-
arsstaðar í heiminum, en þeim
hefur verið mætt á þann hátt,
j að með fullkomnum verkfær-
um er hægt að bora á ská frá
þeim stað, sem borinn stendur
' á, og undir byggt land, eða
jafnvel út undir sjávarflöti
1 Þetta getum við gert strax og
við fáum verkfæri til þess, og
þá fyrst og fremst nógu sterkt
spil, til þess að valda bornum,
því slíkt krefst auðvitað mikiS
lengri bors.“
„Þá gætir þú staðsett borinn
á Klambratúni og leitað þaðan
að vatni undir tilvonandi ráð-
húsi Reykjavíkur.?11
Endinn á heitavatnsbornum.
„Nei, gull hef eg ekki fundið
hér ennþá, því miður. Það eina,
sem eg hef fundið, og líkist
gulli, er járn-blanda. Þessi
blanda er gulleit og líkist gulli
töluvert. Það er samt fljótséð
hvaða málmur þetta er, og eg
á bágt með að trúa því að
nokkur liafi villst á því. Þó
gæti það ef til vill blekkt ó-
kunna. Þennan málm höfum
við fundið víða hér í bæjar-
landinu, en ekki álitið það
nokkurs virði.“
Eg var að tala við Charles
(Chuck) Henritte yfir-bormeist
ara við stóra gufuboriign í Rvk.
Chuck er amerískur olíuleit-
armaður, vinnur hjá fyrirtæk-
inu Brown Drilling Co. Á þess
vegum hefur hann ferðast um
anikinn hluta heimsins til olíu-
leita, en fyrirtækið leigir út
olíubora og sér um boranir
Eins og. eg sagðd áðan, veit
maður aldrei hvað maður er að
bora í, fyrr en reynslan sýnir
það. Máske eru jarðlögin svona
missigin einmitt á þessum stað,
að ekkert samband sé á milli
þessara tveggja hola. Maður
veit aldrei."
„Hvaða álit hefur þú annars
fyrir þá, sem þannig hugsa sér J á þessari heitavatnsborun
að finna „gull“ í jörðu. Und-^hérna í Reykjavík, svona okk-
anfarin ár hefur hann borað ar á milli sagt?“
O LIA — G
í
miimiiiiinmmnimimi
e0a mmmmmmmmmmmimmimiimmmmmmmmmimm
IIEITT VATN
fyrir olíu í Arabíu, Japan,
Tyrklandi, Danmörku, Frakk-
landi, á Sumatra og víðar.
„Eg er sannfærður um það,
að ef við fáum verkfæri til
þess að bora nógu djúpt, þá
Sumstaðar hefur hann fundið getum við náð nógu vatni til
olíu, sumstaðar ekki. • 'þess að fullnægja allri Reykja-
vík, og þótt meira væri. Eg
„Er það ekki ævintýraleg hef persónulega áhuga fyrir
vinna við að bora fyrir olíu?“ því að ná svo miklu heitu vatni,
„Það var það hérna í gamla að möguleikar myndist fyrir
daga, þegar meira var um að starfsrækslu þungavatnsverk-
einstaklingar stæðu fyrir olíu- smiðju. — Eg er sannfærður
leit, en nú. Þá var það oft að ,um það að hér er allstaðar yf- \
maður boraði upp á prósentur, irnóg af heitu vatni. Það er að-
eða hluta í þeirri olíu, sem (eins vandinn að ná því, og til
fannst. Stundum fékk maður þess þarf maður fullkominn
vel borgað, og stundum alls bor.“
ekki, ef allt fór á hausinn. Nú | „Er þessi bor ekki nógu góð-
eru það mestmegnis stór hluta- ur?“
félög, sem standa fyrir olíuleit,
mest að segja. Því skyldi ekki
vera hægt að finna olíu á ís-
landi? Jú. Eg veit um í þ.
m. eina ástæðu. Hér er mikill
jarðhiti, og hefur verið um
þúsundir ára, bæði í eldfjöllum
og hverum. Mikill hiti alls-
staðar í jörðu. Þess vegna eru
líkindi til þsss að þær olíu-
myndanir, sem orðið hafa, hafi
gufað burtu jafnóðum.“
„Svo við snúum okkur aftur
að heitavatnsborunum Það
hefur verið sagt að erfitt sé að
bora hérna í bæjarlandinu
vegna þess að það séu svo fáir
staðir þar sem hægt sé að koma
bornum fyrir vegna byggðar.
Er það rétt?“
„Já, eins og er þá er þetta
rétt. En strax og við fáum full-
komið verkfæri, eru þeir erfið-
leikar úr sögunni að mestu.
Þessi vandkvæði eru að sjálf-
„Ráðhúsi Reykjavíkur? Já,
já. Hvar svo sem það væri nið-
ur komið.“
„Þetta er gert þegar borað er
eftir olíu?“
„Já, það er orðið mjög al-
gengt, og það er hægt að bora
á ská undir jarðaryfirborði í
hvaða átt, sem er, og ná-
kvæmni í þeirn efnum er tölu-
verð.“ ;
„Hvernig er það annars, sem
þessi bor ykkar vinnur? Hann
snýst bara eins og þegar maður
er að bora í gegn um spýtu-
kubb, er það ekki?“
„Jú, það er dálítið svipað. j
Aðalmismunurinn er sá, að við
svona borun þarf maður að,
koma frá sér, og út úr holunni, j
því, sem borinn fer í gegn um.'
Það er gert á þann hátt að(
borinn er hafður holur að inn-,
an. í gegn um þetta holrúm
og þá verður þetta eins og' hver
önnur vinna.“
„Er ekki samt alltaf gaman,
þegar. olía fer að spýtast upp ,
. . ,v , „ ema, sem að er, er það að „spil-
úr holunm, ems og maður hef- ’
„Borinn sjálfur er fullkom-
inn. Hann er af sömu tegund
og notað er við olíuboranir
hvar sem er í heiminum. Það
xir séð á bíó?“
„Nei, ekki einu sinni það.
ið“ eða vindan, sem dregur upp
borinn og setur hann niður í
holuna aftur, er ekki nógu afl-
Nú er allt öðiu vísi faiið að. milsið j,ag þ0]jr ekki nema
Maður fylgist vel meo því hvað vissan þung3) 0g þá um ieiö
er að gerast niðii í holunni, og agemg vjssa lengd á bornum.
þegar hætta ei á ao oha, eða j3esg vegna getum við ekki bor-
eitthvað annað fari að koma, að dýpra_ Ef við þefðum afl-
þá setur maoui 1-ðju ofan í meira spii) gaetum við borað
holuna, sem hefur vissan eðlis- aUt að 2000 metrum. Eins og er
þunga, þannig. að hún hekhn megum vig aðeins lyfta 35 þús.
olíunni niðri svo lengi, sem pundum Samt lyftum við 54
óskað er.“
• „Nú, spenningurinn er
þús. pundum í síðasta brunn-
Þa inum á Klambratúni, en náðum
allur horfinn, og vísindin tek- þd elilíi 800 metrum. Eg get
in viS?“ 'ekki sannað mitt mál fyrr en
„Já, vísindin eru vissulega eg get sýnt það með reynsl-
komin í spilið, sem betur fer, unni, en eg er sannfærður um
en þar með er ekki sag't að það, að eg gæti fengið nóg af
spenningurinn sé alveg horf- heitu vatni, aðeins ef eg fengi
inn Það er t d. alltaf gaman dýpri bor.“
að bora á nýjum stöðum, þar j „Þú ert sérfræðingur 1 olíu-
spm maður hefir ekki hug- . borun. Heldur þú að möguleiki
Þessi uppdráttur sýnir venjuleg jarðlög í Reykjavík og ná-
grenni. Teikningin er ekki alveg í réttum hlutföllum, en samt
má fá nokkra hugmynd um hversu djúpt er borað (700 mtr.)
nieð bví að bæta 26 cm. við borinn (blaðsíðubreidd Vísis).
er dælt leðju með töluverðum
þrýstingi. Um leið og borinn
! snýst og nýst við jarðlagið að
neðan, spýtist þessi leðja út úr
götum á enda hans. Þessi leða
tekur með sér þann úrgang,
sem borinn skilar, og ber hann
upp úr holunni utan við bor-
inn. Úrgangurinn rennur svo
út úr holunni upp á yfirborði
og safnast saman í nokkurs-
konar forarpytt. Eg man ann-
ars eftir einni góðri sögu í
sambandi við svona þró eða
„sump“, eins og við köllum
það.“
„Já?“
„Það skeði 1950 í Kalforníu.
Við höfðum einmitt lokið við
að bora olíubrunn og vorum
búnir að reyna hann og allt var
í lagi. Svo var það eina nótt,
að það var töluvert kalt 1
veðri. Fjall nokkurt, sem var
rétt hjá, var snævi þakið, og
þeir, sem voru á næturvakt
voru síkvartandi yfir kulda.
Vegna þess að olía var komin
upp í brunninum, og þróin var
full af hráolíublöndu, var
stranglega bannað að hafa
nokkurn opinn eld um hönd.
Mennirnir skildu auðvitað
þessa fyrirskipun, og fóru ná-
kvæmlega eftir henni alla nótt-
ina. Svo kom að því að morgun-
vaktin var leysa af verði um
morguninn. „Turnmaðurinn“
ætlaði þá að fara að þvo sér
um hendur o. s. frv., en þá kom
í ljós að allar vatnsleiðslur
höfðu frosið um nóttina. Hann
gerði sér þá lítið fyrir, og hellti
díselolíu meðfram vatnsleiðsl-
unni, og kveikti í, til að þýða
vatnið. Það þiðnaði fleira en
vatnið, því að það kviknaði í
öllu samstundis, og logaði glatt.
/y.
Turnmaðurinn var ekki turn-
maður öllu lengur, .enda eyði-
lögðust þarna 30 þús. dala
verkfæri á svipstundu. — Mér
þótti þetta annars fjandi kúnst-
ugt. Manngarmurinn var búinn
að hýrast í drepandi kulda alla
nóttina og lét sér það vel lynda,
en þegar hann fékk ekki vatn
til að þvo sér um hendurnar,
gerði hann sér lítið fyrir og
kveikti í öllu draslinu.“
„Hefur það oft komið fyrir
að kviknað hefur í olíubrunn-
um hjá þér?“
„Fjórum sinnum. Það hefur
aldrei orðið manntjón af því,
sem betur fer, og það versta,
sem skeð hefur, er það að verk-
færin hafa eyðilagst. Það er nú
samt nógu slæmt.“
„Hvernig eru slíkir eldar
slökktir? Maður hefur séð það
á bíó að þeir hafa verið að læð-
ast að eldinum með sprengiefni
Framh. á 9. síðu. ,