Vísir - 09.10.1959, Blaðsíða 4

Föstudaginn 9. október 1959
VlSIB
Sidonée IViatsner Grunberg:
iiti nönxiy
HEIMILISHARDSTJORAR?
Fjölskylda og vinir voru sam-
ankomnir til þess að dást að
frumburði ungu hjónanna, n.l.
þrjár hálvaxnar stelpur bentu
á hinn sofandi hvítvoðung og
mæltu: Látið það ekki blekkja
ykkur þótt hann mrðist hjálp-
arvana.
Ég fullvissa ykkur um það,
að þið standið hjá væntanleg-
um heimilis-harðstjóra. Hann
ligggur nú hér og þess mun
ekki langt að biða að hann fari
að hugsa um á hvern hátt hann
geti stjórnað ykkur næstu
átjón árin.
Þetta var auðvitað sagt í
gamni. En það var sannleikur
fólginn í þessum orðum, það er
eðlilegt, að börn þreifi fyrir
sér með það, hve miklu valdi
þau geti náð yfir foreldrum
sínum, og þau færi sér vald
sitt í not svo sem unnt er. Ég
hef þekkt fjölda barna og ungl-
inga á öllum aldri allt frá smá-
börnum til unglinga á gelgju-
skeiði. Og öll þessi börn og ung-
iingar hafa undantekningar-
laust, á einhverju aldursskeiði
reynt til þess af alefli, að vera
harðstjórar á heimilum sínum.
Það er illa farið, ef foreldr-
ai'nir skilja það ekki, að nauð-
synlegt' er að tekið sé tillit til
allar meðlima fjölsyldunnar, en
ekki hugsað um það eitt, að
dekra við börnin. Það er því
aðeins trygging fyrir þvi að
fjölskyldan sé hamingjusöm, að
foreldrarnir standi við stýrið.
Af eftirfarandi dæmum getið
þér gert yður Ijóst, hvort börn-
in yðar ráða yfir yður og heim-
ili yðar, og, ef svo er, hve
mikil brögð eru að því.
Hefur lengi verið komið fram
við börnin eins og þau væru
ungbörn eða hvítvoðungar?
Lísa, sem er fjögurra ára,
er sérfræðingur í því að hag-
nýta æsingaköst til þess að láta
foreldrana dekra við sig. Þau
höfðu lesið um það, hve nauð-
synlegt það væri að barn þegar
frá fæðingu væri umvafið kær-
■ leika. Þessvegna vögguðu for-
eldrarnir til skiptis Lísu í svefn,
á hverju kvöldi, þegar hún var
smábarn. Er hún stækkaði
sögðu foreldrarnir henni sögur
á kvöldin. Höfðu bæði foreldr-
arnir og barnið ánægju af
þessu. En svo fór að foreldrun-
um þótti nóg um heimtufrekju
Lísu viðvíkjandi sögunum. Lísa
dró allt á langinn, bað um
fleiri sögur til þess að faðir-
inn eða móðirin færi ekki strax
frá henni. Einkum var hún
kröfuhörð í þessu efni, ef hún
vissi að foreldrarnir ætluðu út:
í fyrsta sinn er foreldrarnir
ætluðu að láta barnagæzlu
segja kcöldsöguna varð Lísa
hamslaus af gremju. Foreldr-
arnir létu undan henni og
hættu við að fara út. Þau voru
heima og hugguðu stelpuna. Að
lokum sofnaði hún. Með þessu
höfðu þau rétt Lísu hinn fræga
„litla fingur“. Nú fara foreldrar
Lísu ekki , heimboð nema síð-
ari hluta dagsins. Ekki á kvöld-
in. Þegar þau bjóða gestum
verða þeir oft að taka á þolin-
mæðinni. Þeir eru látnir bíða
von úr viti eftir veitingunum
vegna þess að faðir eða móðir
Lísu þarf ag lesa fyrir hana,
eða segja henni sögur þar til
hún sofnar. Er það undarlegt
þótt Lísa sé sannfærð um að það
borgi sig að koma fram eins og
smábarn, sem krefst allrar um-
hyggju foreldranna eftir að hún
er kominn á þann aldur, er
börn geta leikið sjálf?
Er það Iéttara að láta undan
en vera strangur?
Dorrit er þrettán ára. Allir
meðlimir fjölskyldunnar hjálp-
ast að við húsverkin og það er
skylda Dorrit að þvo matarílát-
in og áhöldin að loknum mið-
degisverði. En hún er á „tal-
símaaldrinum“ og þegar eftir ^
að hún stendur upp frá borð-
inu flytur hún að símanum. Er
hún hefur talað í simann í hálfa
klukkustund, koma vinkonur
hennar og hún flýtir sér fram
i anddyrið til að taka á móti
þeim. „Þú hefur ekki vaskað
upp“, segir móðir hennar.
,,Ó mamma. Vinkonur mínar |
bíða eftir mér. Á ég að —? Er:
það óhjákvæmilegt?“ Móðirin I
kennir í brjóst um dóttirina og j
segir „Nei farðu bara, elskan
mín — og góða skemmtun —.“
Kalli á meðal annars að hjálpa
föður sínum við að þvo bílinn
síðari hluta hvers sunnudags.
En þar sem hann bíður ætíð
með að lesa lexíur sínar til síð-
ustu stundar, er ekki tími til
þess að gera þetta þrennt, þvo
bílinn reikna og fara í bíó með
félögunum.
„Það er afar góð kvikmynd í
bíó í kvöld“ sagði Kalli. „Það
er í síðasta sinn sem hún verð-
ur sýnd, ég þarf að reikna
heimadæmin, þarf ég að þvo
bílinn að þessu sinni?.
Faðirinn vill vera vinsæll —
eins og allir feður — og þorir
þú ekki að fara að þrefa og
þræta við son sinn. Hann mælti:
„þá er réttast að þú farir upp
og reiknir þegar í stað svo þú
geti farið í bíó í kvöld.“ Að svo
mæltu fór faðirinn út til þess
að þvo bílinn.
„Þau eru ekki ung nema einu
sinni og þau gleðjast af litlu“
segja þvílíkir foreldrar og
hugsa ekki um það, að börn
sem fá allar óskir sínar upp-
fylltar, læra ekki að hafa hemil
á sér. Þau verða ábyrgðarlaus
og skilja ekki hversu þýðingar-
mikið það er að hjálpa öðrum.
Er hyggilegra að vera þjónn
barnsins í stað þess að kenna
því að bjargast af sjálfsdáðun?
Thomas er átta ára, og hon-
um er kunnugt, að hann á gera
hreint baðkerið og herbergið
eftir að hann hefur baðað sig.
þessu, að baðkerið er að
tuttugu mínútum liðnum, h. u.
b. eins óhreint og það var eftir
að Thomas kom upp úr því og
baðherberið er ófrýnilegt eins
og eftir stórflóð.
Systkini Thomasar eru orðin
óþolinmóð eftir að komast í bað
og móðirin, þótt lúin sé, kemur
til hjálpar. „Farðu frá vinur
minn,“ segir hún. „Eg er miklu
fljótari að þessu en þú.“
Henni hefði verið nær að
kenna drengnum að vinna verk
ið svo fullnægjandi væri.
Lilian og Anna koma þjót-
andi heim úr skólanum og þrá-
biðja um leyfi til þess að búa
til „karamellur". Móðir þeirra
gefur þeim leyfi til þess með
því skilyrði, að þær komi öllu
í gott horf í eldhúsinu fyrir kl.
fimm. Er hún ætlar að fara að
fást við tilbúning miðdegis-
verðarins, eru pottar og diskar
óhreinir eftir karramellugerð-
ina. Auðvitað er hún fljótari að
hreinsa potta og diska, en telp-
urnar. En ef móðirin gerir ætíð
hreint eftir börnin, venjast þau
á að koma öllu á móðurina, og
halda því áfram er þau komast
á unglingsárin.
Óttist þér að taka ákvarðan-
ir, sem eru andstæðar óskum
barnsins?
Elisabeth, sem er þrettán ára,
kom dag nokkurn að morgun-
verðarborðinu með málaðar var
ir og skugga undir augum. Fað-
ir hennar segir:
„Viltu gera svo vel og fara
upp þegar í stað og þvo þetta
„skraut" af þér!“
„O, pabbi. Vertu ekki svona
gamaldags. Allar aðrar telp-
ur snyrta sig. Á alltaf að fara
með mig eins og ég væri lítið
barn? Hvað segurðu um það,
mamma?“
„Nei, það er ekki svo að
skilja, Lis. En mér þykir þú
ekki nógu gömul til þess að fara
í skóla með málaða vanga og
varalit,“ svaraði móðir hennar.
Hún var hrædd við að segja á-
kveðið nei. Bjóst við að geta
gert báðum aðilum til hæfis. En
það er ógerningur. Vegna þess-
arar hálfvelgju risu upp leiðin-
legar deilur.
Foreldrar þurfa að vera sam-
hendir.
Frh. af 3. síðu:
Unnsteinsson og Unnar Jóns-
son. Ólafur setti nýtt unglinga-
met, en þetta er hans síðasta
ár sem slíkur.
Björgvin náði strax í upphafi
þrautarinnar prýðilegum ár-
angri í langstökki, stökk 6.97
m, og var þó eina 13 sm frá
plankanum er hann stökk. í
Það er misskilningur, ef
menn halda, að aðeins sé
plægt að vorlagi. Það er
einnig gert á haustin, því
að þá sá bændur vetrar-
hveitinu. Þessi mynd er frá
Norður-Þýzkalandi, þar sem
jörð er skrælþurr, eins og
sjá má, vegna 'þurrkanna í
sumar.
Séu foreldrar ekki samhendir
gagnvart uppeldi barna sinna,
læra börnin fljótt, það sem en
hættulegast fyrir gott samkomu
lag innan fjölskyldunnar. Þau
tefla goreldrunum hvorum.
gegn öðrum.
Margir foreldrar óttast það
að missa ást barna sinna, ef þau
koma vilja sínum fram viðvíkj-
andi því, að láta börnin hlýða.
En þetta er misskilningur. For-
eldarnir vinna því aðeins ástir
barna sinna, ef þeir hjálp'a börn
unum við það að beizla eða
hemla hinar eigingjörnu hvatir
barnanna, og kenna þeim að
hagnýta kraftana til þess að:
leysa þörf störf af hendi. Auð-
vitað eiga börnin kröfu á því að
við hlustum á óskir þeirra. For-
eldrar geta verið stjórnsöm án.
þess að vera harðstjórar.
Fjölskylduiífið hefur afar-
mikla og sérstæða þýðingu
viðvíkjandi skapgerðaruppeld-
inu. Ekkert getur komið í þess
stað. Þegar eftir fæðinguna'
komur nauðsyn á viturlegu
skapgerðar uppeldi til sögunn-
ar og að þv.í þarf að hlynna öll
bernsku- og æskuárin. Kærleik-
urinn er bezta meðalið í þessu'
tilefni. Það þarf að kenna barn-
inu að skilja ágæti og nauðsyn'
ábyrgðartilfinningarinnar og
tillitsemi við náungann. í sam-
ræmdri fjölskyldu lifa foreldr-
arnir ekki fyrir börnin sín. Þeir
lifa í samfélagi við þau, í ham-
ingjusömum innbyrðis félags-
skap, þar sem enginn meðlimur
fjölskyldunnar misnotar valcS
sitt á kostnað annarra.
spjótkasti náði hann 55.97
sem er gott, en þó nokkuð frá
hans bezta. í 200 m var tíminn;
23.1 sek. Hann setti persónu-
legt met í kringlukasti með
42.28 m og 1500 m hljóp hann
á 4.46.8 mín. í þeirri grein var,
Björgvin einnig talsvert frá
sínu bezta, og ef hann hefði náð
sínu bezta þar, hefði Norður-
landametið fallið, en það er
3300 stig. — Hinn samanlagði
árangur í þrautinni nam þvx
3206 stigum, 116 stigum betra
en gamla metið. — Björgvin
hefur hug á að reyna enn við
fimmtarþraut á þessu hausti,
ef viðrar, þar sem aðeins vant-
ar 94 stig á hið gamla Norðui-
landamet Svíans.
i
Framh. af 3. síðu.
mótstjórnarinnar var enginii
vindmælir við höndina. Að vísu
var alveg blæjalogn, svo að
ekki bærðist hár á höfði, en
reglurnar tala sínu máli. —
Hitt er það, að til þess að geta
talizt Evrópumethafi í einhverri
grein, verða menn að teljast
ríkisborgarar þess lands sern
( þeir keppa fyrir. Seye, sem er
i fæddur 30. júlí 1934 í Saint-
, Louis-deSenegal, kom til Frakk-
lands sem hermaður í desem-
ber 1954, og hefur því ekki
dvalið full fimm ár í Frakk-
landi, en það er skilyrði fyrir
i því, að hann geti öðlast ríkis-
borgararéttindi.
En Seye hafði ekki þar með
sagt sitt síðasta orð á þessu:
sumri. Nú síðari hluta sumars
keppti Seye fyrir Frakkland í
landskeppni við Júgóslavíu. Þá
Framh. á 11. síðu, j
íþróttir úr öllum áttum —