Vísir - 28.12.1959, Blaðsíða 6

9
VÍSIR
Mánudaginn 28. desember 1959
VXSUL
D A G B L A Ð
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir Lemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjómarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,30-^-18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 25,00 í áskrift á mánuði,
kr. 2,00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
íngólfur Möller, skipstjóri:
Ei skal æðrast þótt liggi leið
til fjalla, og langt oss finnist
upp á sigurtind, sungum við í
KFUM í gamla daga, og þar
syngja þeir það áreiðanlega
enn.
Að Eiðinni hátíð.
Hátíð ljóssins er liðin. Að sönnu
eru enn jól, því að þeim er
ekki lokið fyrr en á þrett-
ánda, en sjálf aðalhátíðin er
; liðin. Fólk hefir fengið góða
hvíld þessa helgidaga, enda
sumum ekki vanþörf á, því
að undirbúningur jólanna er
orðinn ærið erfiður og um-
fangsmikill, ekki sízt ■ hjá
húsmasðrunum og verzlunar-
fólkinu, Flestar húsmæður
verja geysilegum tíma og
fyrirhöfn til þess að færa
heimili sín í hátíðabúning
jólanna. En starfi þeirra er
þó ekki þar með lokið. Þegar
við hin förum að njóta hvíld-
arinnar, eftir að hátíðin er
gengin í garð, er húsfreyjan
enn önnum kafin við matar-
gerð og margs konar snún-
inga. Starf góðrar húsmóður
verður aldrei ofmetið eða
fullþakkað, og þáttur hennar
í jólahátíðinni er svo mikill,
að segja má, að þar falli og
standi allt með henni.
Sumir þeirra, sem hafa lifað
svo lengi, að þeir muna
tvenna tímana um jólahald,
eru í miklum vafa um, hvort
jólagleðin sé eins sönn nú og
áður fyrr, þegar íburðurinn
var minni og gjafirnar færri
og smærri.
Því verð'ur tæplega andmælt,
að helgi jólanna er orðin
minni í vitund alls þorra
manna nú en fyrir svo sem
hálfri öld. Jóiin hafa smám
saman orðið að meiri og
meiri viðskiptahátíð, eink-
anlega tvo síðustu áratugina.
Söngurinn sameinar og eyk-
Páll hefur brýnt fólkið, hefur
honum ekki tekizt að fá það til
að taka undir. Öll vitum við
legar, almenn velmegun hefur
aukizt svo mjög, að hún er á
borð við það, sem bezt gerist í
heiminum. Menntun og heilsu-
gæzla er að mörgu til fyrir-
myndar og menning þjóðarinn-}
ar að ýmsu leyti með glæsibrag.!
Þrátt fyrir þetta held ég, að
ur félagslyndi, en hvað sem ( ekki gé hægt um það að viUast>
að einmitt í stjórn þeirra mála,
sem vandasömust eru, og þar
sem jafnframt ríður mest á,
þó, hve þjóðin er söngelsk, og hvernig fer um tilraunina að
kemur það gleggstfram, þegarjbyggja sjálfstætt og frjálst
veigar í glösum glitra. Máltæk- þjóðfélag á íslandi; hafi árang.
ið segir: Ol er innri maður. Það urinn orðið mik]u siðri en
er innri maðurinn, sem við skyldi Ég á hér.'fyrst og fremst
þurfum að fá fram, þá ’ ’ *'
fram, pu nno ^ við stjérn efnahagsmálanna Ég
hvers manns, sem er þess al- held meira að se ja að lítill
Börn þessa tímabils hugsa
fyrst og fremst um jólin og
hlakka til þeirra vegna gjaf-
anna. Hugsunin um, hvers
vegna jól séu haldin, í minn-
ingu hvers þessi hátíð sé í > ---- — ~ neia meira aö segja,
raun og veru, fær sennilega ’ bainn að taka nndir> bæði með vafi leiki á> að ef svo heldur
ekki mjög mikið rúm í hug- f*ali . mönnum^ sem • áfram um þau máþ sem hing.
að til, þá hljóti tilraunin að
mistakast. Þetta er mikið sagt,
en það er mælt af fullri al-
vöru á hátíðlegri stundu. Ég
fæ ekki betur séð, en að svo
framarlega sem ekki verður
gagnger breyting á stjóm efna-
hagsmálanna í náinni framtíð,
um barna og unglinga nú á
kalla á þjóðareiningu til lausn-
þjóðfélagsvanda, sem nú
verður að leysa, ef við ætlum
! að búa áfram sem frjáls þjóð í
frjálsu landi.
Síðan vinstri stjórnin gafst
upp á sjálfri sér, hefur raun-
dögum. Þótt nokkuð kunni ar
að vera hæft í því, að menn
gylli fyrir sér liðna tíma og
hætti til að halda því fram,
að allt hafi verið betra í
1
æsku þeirra, má fullyrða, að
lotningin fyrir helgi jólanna sæið fengið beggja skauta byr
var meiri hjá almenningi þái
en nu.
Þetta er illa farið. Um leið og
menn glata lotningu fyrir
einhverju, hvort sem það er
helgi jólanna eða annað, sem
hefir verið helgidómur í vit-
und kynslóðanna, gætir áhrif i
Leiðin beggja er þegar vörð- blasi ekki annað við en greiðslu.
uð álcveðnum áföngum. 1. Al-
þýðuflokkurinn og Sjálfstæðis-
flokkurinn ná um það sam-
komulagi, að stöðva verðbólg-
una í bili, með samningum um
nýja kjördæmaskipun.
2. Alþýðuflokkurinn og Sjálf
anna á ótal mörgum öðrum stæðisflokkurinn fá sameigin-
sviðum þjóðlífsins. Sá andi legan meirihluta á Alþingi og ná
þrot út á við og upplausn inn
á við.“
hefir fengið alltof mikil ítök
með þjóðinni síðustu ára-
tugina, að lotning fyrir helgi-
dómum fyrri kynslóða sé úr-
elt orðin og eigi ekki við í
nútíma þjóðfélagi, þar sem
svonefnt raunsæi og vísinda-
leg þekking eigi að leysa all-
ar trúarhugmyndir af hólmi.
Vonandi verður hér aftur
breyting á, því að þessi
fleygu orð Einars Benedikts-
sónar eru enn í fullu gildi:
Vor hulda greind var oss til
skilnings sköpuð;
því skerðir trúlaust vit vorn
sálarfarnað.
samkomulagi um myndun rík-
isstjórnar, sem fara á eftir virk
um leiðum, til lausnar efna-
hags vandamálanna.
3. 1. desember 1959 — 41.
afmæli fullveldis íslands. Stúd-
entar, sem tekið hafa að sér að
halda uppi minningunni um
um fullveldið 1918, ákváðu nú
að nota hátíðina til að reyna
að vekja almenning til vitund-
ar um, að nú ríður á að verja
sjálfstseðið gegn innlendum.
Reyna að vekja þjóðina til ein-
hugar og samstöðu um lausn
efnahagsvandans, sem nú ógn-
ar raunverulegu - sjálfstæði ís-
lands.
Lesandi góður! Það sem hag-
fræðingurinn telur að muni
mistakast, ef ekki verði gagn-
ger breyting á stjórn efnahags-
málanna núna, er hvorki meira
né minna en það, hvort hér
eigi áfram að búa sjálfstæð
þjóð, sem íslendin'gar heita.'eða
ekki. Alvöruna og þungann,
sem hagfræðingurinn leggur á
ábendingar sínar má undir-
strika með því, að benda á
hvað hann telur upp af mestu
hátíðisdögum í sögu þjóðarinn-
ar, og leggur þar við nafn sitt,
að hann sé tekinn trúanlegur.
Ræðan sem heild var góður
inngangur til þess, sem ég
vona að sé í nánd, endur-
reisn þess siðgæðis, að afla áður
en eytt er.
í Stúdentablaðinu, sern út
kom í tilefni 1. desember. er
grein eftir Jóhannes NorðdaL
hagfræðing. Mjög er þar mælt
á sömu leið, og ekki talað
neinni tæpitungu. Fleiri ræð-
ur voru fluttar 1. des., og allt
gekk á einn veg, þjóðin brýnd
til samstöðu á örlaga stundu.
Við höfum ráfað áfram í
eínahagslegri þoku, nú er tæki-
færi til þess að finna leið út
úr þokunni undir leiðsögn
ungra hreinskilinna kunnáttu-
manna. Látum ekki óhrein-
skilna stjórnmála-vergangs-
menn eyðileggja tilraunina, sem
nú á að gera til þess að bjarga
sjálfstæði íslands.
Við getum engra loforða
krafist af ríkisstjórninni ann-
arra en þeirra: að hún segi
okkur ailan sannleikann um
ástandið í efnahagsmáluriuni,
og að hún leggi fram heildar-
tillögur, sem framkvæmdar
skili okkur alla leið upp á sig-
urtind. Geri hún það, þá tök-
um við öll undir og syngjum
„því við leiðumst og látum eng-
an falla, skært oss Ijómar hin
dýrsta fyrirmynd.“
Unglingahjónaböndum fer
fjölgandi á Bretlandi.
Slys og krabbamein flestum að aídurtiia.
Stormahlé.
Margir, sem orðnir eru þreyttir dæma, fyrir hátíðina, væri
á hinum illvígu stjórnmála-
deilum blaðanna, fagna þvi um.
innilega, að þær skuli falla Það ber vott um mikinn póli-
niður um jólin. Trúlegt er
lika, að þeir, sem þurfa að
standa í þessum deilum}
verði fegnir að fá hvíld
í nokkra daga og mega
varpa þessum hugsunum al-
gerlega frá sér. Fæstir eru
svo alteknir af stjórnmála-
áhuga, að þeir verði ekki fríi
fegnir við og við.
Því miður er þess lítil von, að
hátíð friðarins hafi nokkur
varanleg áhrif á hug þeirra,
sem ódrengilegustum að-
ferðum beita á hinum póli-
tíska orustuvelli. En óskandi
væri að þeir hefðu notað há-
tíðisdagana til þess að rann-
saka hug sinn og endurskoða
baráttuaðferðirnar. — Eftir
skrifum Þjóðviljans að
Til flutnings aðalræðu dags-
ins fengu stúdentar Jónas Har-
alz hagfræðing, sem fengið
hefur alþjóðlega viðurkenn-
ingu af að vera sendur sem
þess full þörf í þeim herbúð- efnahagsmálaráðunautur á veg-
um alþjóðlegrar stofnunar.
Ræðu hagfræðingsins má
tískan vanþroska, að láta! kalla hreinskilnislega saman-
blint hatur á einstökum þjöppun á staðreyndum um
mönnum, og óseðjandi löng-' efnahagsvandann og leiðir til
un til þess að svívirða þá,1 lausnar hans.
ráða eins gersamlega yfirj Kaflinn í ræðu hagfræðings-
penna sínum og blaðamenn ins „Hvað er þá orðið okkar
Þjóðviljans gera. Hvenær starf?“ hljómar enn fyrir eyr-
sem eitthvert hneykslismál um mér, sem varnaðarhróp á
kemur fyrir í þjóðfélaginu,! hættustund. Eg leyfi mér að
er það þessum mönnum fyrst endurbirta hann: „Hvað er þá
og fremst kærkomið tæki- orðið okkar starf síðan við feng
færi til þess, að hefja sið- um heimastjórn 1905, síðan við
lausar, persónulegar árásir á ^ endurheimtum sjálfstæðið 1918
einstaklinga, sem þeim er, og síðan við endurheimtum
illa við. i lýðveldið 1944? Hvernig hefur
Slík blaðamennska verðskuldar tilraunin tekizt fram að þessu
fyrirlitningu allra góðra og hvað er útlitið framundan?
manna, og þá sem ástunda Engum fær dulizt, að árang-
hana, ætti almenningur að urinn er á margan hátt glæsi-
dæma úr leik, með því að legur. Framfarir í verklegum
Einn af fréttariturum SUN-
DAY TIMES, Eric Sosnow, seg-
ir í frétt frá Prag til blaðs síns
nýlega, að í samanburði við
Prag sé Varsjá „pólitísk para-
dís“, og hefur þó allt sveigzt í
þá átt í Póllandi s.I. sumar og
haust, að sk'erða á nýjanleik
frjálsræði manna. i
Sosnow segir ’stjórnarvöldin
og kommúnistaflokkinn gera
allt, sem í þeirra valdi stendur, |
til þess að hindra að menn j
verði fyrir erlendum áhrifum.1
Hann kemst svo að orði: |
„Menn forðast að ræða stjórn
mál við útlendinga, og segja þó
í afsökunartón, að þeir hafi eng
an hlut átt í hversu komið sé.
Enginn þorir að heimsækja er-
lendan mann í gistihúsinu, sem
hann býr ,í ogi mæli maður sér
mót við einhvern, hittast menn
vanalega í matstofum og veit-
ingastofum. Vestrænir stjórn-
málamenn komast ekki í kynni
við aðra, að heitið geti, rtema
opinbera fulltrúa. Þegar ég
ræddi þetta ástand við embætt- ,
ismann í utanríkisráðuneytinu, | eida S®ðan mat
kvað hann ástandið í þessu efni
hafa batnað, og það mundi
batna enn frekara, en jafnvel
þótt það rætist, rnunu Tékkar
ekki fara eftir hinni pólsku
fyrirmynd.
Tékkóslóvakíu. Rómversk-ka-
þólsk kirkjan í Tékkóslóvakíu
hefur -aldrei verið 'áhiifamikil
á sviði stjórnmála, og það þarf
ekki áð koraa sér vel við hana.
Tékkneski kommúnistaflokkur-
inn ýar . stofnaðúr 1913 og
starfað siðan, nema meðan naz-
iztar réðu landinu, hann hefur
komið'sér vel fyrir og þarf ekki
að eiga neitt undir öðrum rót-
tækum ílokkum.
Sambúð Tékka og Rússa hef-
ur yfiiieitt verið vinsamleg —
og talin eðlileg.
Verðlag er mlþ’:i lægra en í
Póllandi, éu. Lærra en í Bret-
landi. „Menn geta ekki fengið
alit, annað hvort borða menn
vel og eiga óásjáleg klæði eða
menn klæðast vel og hafa lé-
legan kost“. Hið mikla bil verð-
lags og launa varpar ljósi á
hvers vegna svo margar. tékk-
neskar konur starfa utan heim-
ila. Menn segja líka, að bezti
heimanmundur hverrar stúlku,
sé tengdamamma, sem sé á elli-
launum, sé hraust og kunni að
kaupa ekki blöð þeirra.
efnum hafa orðið næsta ótrú-
Vandamálin
sum önnur.
Vandamálin sum eru önnur í
þj
borjja r sisj
að anglýsa
*
I
ViSI