Vísir - 01.02.1960, Qupperneq 4

VtSIB
Mánudáginn 1. febrúar 19Gð
skal
hvað sem þeir
segja,
segir Þorvaldur Guðmundsson
iHti fyrirætlanir sínar.
Sömu lög gilda yfirleitt í
blaðamannáheiminum, og ann-
arsstaðar þar sem-að frjáls sam-
keppni ræður ríkjum, að menn
reyna að koma með beztu vör-
una sem fyrst og á sem þægi-
legastan máta fyrir kaupendur.
Þannig lít ég á málið, og þann-
ig er það ennþá hjá okkur hérna
á Fróni.
Þess vegna var það, að ég
þéttist hafa unnið fyrir kaup-
inu mínu um daginn, þegar mér
heppnaðist að ná tali af Þor-
valdi Guðmundssyni veitinga-
manni, í því tilefni að bæjar-
stjórn hafði einmitt samþykkt
nýlega, að leyfa staðsetn-
ingu gistihúss, sem hann ætlar
að byggja hér í borg. Þorvald-
ur skýrði greinilega frá öllum
málavöxtum. Eg þóttist hafa
vel gert, og þykir enn, því að
állir íslendingar vita, hve mik-
skyldi hafíst handa um gisti-
hússbyggingu. Nú væri loks
kominn maður, sem hefði eng-
an við að berjast, nema sjálfan
sig, sem öllu vildi fóma til þess
að ná sinu marki, og hefði sýnt
það margoft áður í verki. Hon-
um hefði loks tekizt að sam-
eina öll andstæð öfl um þetta
eina atriði, sem máli skiptir,
að byggja gistihús — og það
strax.
Eg minntist ekkert á það í
þessari fregn, að til þess að ná
þessu marki, hefði hann ákveð-
ið að fórna — eða leggja í söl-
urnar — arðvænlegum atvinnu
rekstri, og jafnvel öllu því,
sem hann á — og ef til vill
meira.
En það hefði ég ef til vill átt
að gei'a. Þá hefði enginn mis-
skilningm- átt sér stað, og eng-
inn talið sig þurfa að gefa frek-
ið nauðsynjamál það er fyrir i ari skýringar á málinu. Þess
okkur, að við eignumst fleiri
gistíhús hér í Reykjavík, til að
hafa möguleika á að taka á
móti ferðamönnum, sem hing-
áð koma. Um þetta hefur verið
svo mikið rætt og ritað, að ó-
þarfi er að mirma á það, eða
éndurtaka.
Gistihúsaskorturimi hér
á landi er á allra vitorði, og
er eitt þeirra mála, sem leysa
þarf hið fyrsta, enda einn
liður í áætlun okkar um að
koma fjármálum okkar á
réttan kjöl.
Því hefur ávallt verið boi’ið
við, að skammsýni stjórnar-
valda, eða aðrir örðugleikar,
hafi verið steinn í götu þeirra
manna, sem hafa viljað ganga
fram fyrir skjöldu okkar í þess-
um málum.
Ef til vill má þetta til
sanns vegar færa, því að víst
er, að ekki færri en átta að-
ilar hafa farið fram á það
við stjómarvöldin að fá að
byggja gistiliús, og hafa allir
látið gera uppdrátt af þeim.
Þar hafa ýmsir framtaks-
menn vei’ið að verki, og skal
þar ef tii vill ekki síztan telja
Pétur Daníelsson veitingamann,
sem lét fyrir nokkru teikna
gistihús með 80—90 herbergj-
um, sem hann hugðist reisa í
Kii’kjustræti, þar sem hótel
Skjaldbreið er nú. Slík fram-
takssemi, og framkvæmdavilji,
evu virðingarverðir kostir, og
þótt ekki hafi oi’ðið úr fram-
kvæmdum, ligeia vafalaust til
þess ýmsar skilianlegar ástæð-
ur svo sem leyfistevsi frá vjftr-
völdum, sem að siálfsövðu pet-i
ur ]íka haft sínar ásiæð"’' ,
vegna er það líklega mér að
kenna, að einn áberandi
borgai’i taldi sig þurfa að bæta
við, þar sem ég hafði hætt.
Hann í'itaði grein, sem Vísir
að sjálfsögðu birti á miðviku-
daginn, því að málfrelsi er Vís-
is fyrsta markmið, og nefndi:
,,Á ríkið að kaupa Lídó?“
Undirskrift greinarinnar er
,,A.“ Greinin er að mínu á]iti
í’ætin, og lýsir furðanlega eig-
ingjörnum og skammsýnum
hugsanagangi, og gæti ég
skrifað um hana — og þetta
mál — í allan dag, ef það væri
mitt verk. En nú er hér um
deilu milli tveggja aðila að
ræða, og gilda þar tvenn sjónar-
mið, þess vegna vil ég ekki
blanda mér beinlínis í þá deilu.
Eg valdi heldur þann kostinn
að ræða dálítið við Þorvald
Guðmundsson, og spyrja hann
hvað hann hefði um þessa grein
að segja.
„Ætlarðu ekki að svara þess-
ari ádeilu, Þorvaldur?“
„Nei. Hún er ekki þess virði.
Hún er skrifuð aðeins til þess
að reyna að sverta mig, per- ’
sónulega, en það læt ég mér í
léttu í'úmi liggja. Staði’eyndir
eða í'öksemdir eru ekki til í
greininni, enda levfi’’ málstað-
ur þessa manns það ekki.“
„Veizt þú hver maðurinn
er?“
„Það er ósköp einfalt mál að
reikna það út, fyrir þá, sem til
þekkja.“
og ?“
„Það er ekki neinar gi’afgöt-
ur með það að fara. Eg þekki
| tóninn og málstaðinn. Hann er
I einn af þeirn. sem keyptu Hótel
ætlanir, og ég hef ánægju af
því að segja, að það er eina átt-
tvö hundruð þúsund Irrónur —
til kaupa á eign, sem kostar 18
milljónir króna, fyrir utan
stimpilgjöld og annað, sem til
rikisins á að í-enna, og ég geri
ráð fyrir að þeir ,greiði.“
„Við hvað áttu?“
„Mér finnst Aron tala svo
digui'barkaléga nm, hve köldu
andar til xikissjóðs frá mér, að
mér finnst ekki ástæða til að
in, sem þannig hefur blásið. Eg ! æya annað en að hann — eða
þeir félagar — hljóti að greiða
öll sín tilskildu gjöld til ríkis-
ins. Þó er nú á fjárlögum borið
fram frumvarp þess efnis, að
þeir sleppi við þessi gjöld.“
„Hve mikil mundir þú áætla
að það sé?“
„Lklega um milljón ki’óna,
gjöld, sem aðrir borgarar vei'ða
að greiða, og ég lika, því ég hef
ekki farið fram á að mér verði
gefið þetta eftir. Eg hef í sann-
leika sagt ekki farið fram á að
mér verði neitt eftir gefið. Ef
ég tel mig ekki geta rekið gisti-
hús á venjulegum viðskiptaleg-
um gx-undvelli, eins og annað
hef alls staðar mætt miklum
skilningi og góðvilja í undir-
búningi mínum að þessu fyrir-
tæki, bæði hjá samstarfsmönn-
um mínum í faginu ;— að þess-
um undanskildum, — ráða-
mönnum hér og framkvæmda-
mönnum erlendis, sem jafnvel i
hafa boðizt til að aðstoða mig
með ráð og dáð, lána mér teikn-
ingar til hliðsjónar o. m. fl. Sér-
staklega vil ég taka það fram
að allir þeir, sem.ég hef átt við-
reeður við um málið hér h»ima.
hafa á állan hátt tekið því með
ágætum, og vilja leggja því allt
sitt lið.“
„Að fáeinum samstarfsmönn- fóik rékur sinn atvinnurekstur,
um þínum í faginu undanskild- og eins og mér finnst að eigi að
segir þú. Er greinarhöf- gera, ætti ég alls ekki að vera
um
undur í Vísi veitingamaður?"
„Nei, Aron er ekki veitinga-
maður —. En hann er „fjár-
málamaður“, sem kallað er, og
lætur viða til sín taka. Hann
mun líka hafa lagt nokkui't fé
til kaupa á Hótel Borg, ásarnt
öðrum.“
„Ef vil vill aðalmaðui'inn i
þeim kaupum?“
„Um það skal ég ekki segja.
Það má vel vera. Samt sem áð-
ur virðast það ekki stórar fjár-
hæðir, sem hann eða þeir fé-
lagar hafa lagt til þeirra kaupa,
því að í Lögbirtingablaðinu
lýsa þeir yfir því, að þeir haú
stofnað hlutafélag til að kaupa
Hótel Boi'g, og leggja 200 þús-
und krónur — segi og ski'ifa
að hamast í þessu. Eg vil
byggja mitt hús og reka þann-
ig, að það geti borið sig án opin-
berra styrkja eða eftirgjafa. Ef
það er ekki hægt, þá er ekki
hægt að reka gistihús. — En ég
er ekkert hræddur um, að
það sé ekki hægt.“
„Hvað er átt við með því að
segja, að það sé einhver fúkka-
lykt af þessu öllu saman, og
að þú viljir koma Lídó á ríkið?“
„Eg skil Aron. Eða ef til vill
væri réttara að segja, að ég
skilji hann ekki. En sannleikur-
inn er sá, að ég skil hans hugs-
anagang."
•}“
r •
„Jú, sjáðu nú til. Aron kaup-
ir Hótel Borg, ásamt sinum fé-
lögum, og þar á meðal Pétrl
Daníelssyni veitingamanni. Við
því er ekkert að segja, og ein-
ungis s’álfsagt og eðlilegt, að
framkvæmdamenn kaupi og
reki arðbærar eignir, ef þeir
komast yfir þær. Pétur Dam'-
elson, sem nú rekur Hótel Borg,
hefur í mörg ár unnið að því
að fá að byggja hýtt gistihús,
og hefur haldið því fram bæði
leynt og ljóst, að gistihús hér
á landi séu allt of fá. Hann hef-
ur rekið Hótel Skjaldbreið um
árabil, og lengi reynt að fá að
bvggja þar nýtt hús. Sú við-
leitni hefur ekki borið árangur
— því miður. Þetta gekk ekki,
en samt var Pétur sannfærður
um, að nýtt gistihús þyrfti að
risa.“
„Hvernig veizt þú allt þetta?“
„Pétur var búinn að láta
teikna gistihús unp á 80—90
hérbergi, og r-eyndi mikið til að
koma því í gegn, að hann fengi
það byggt — með þóknanleg-
um styrkjum frá ríkinu. Hénia
hef ég t. d. úrklippu úr blaði
„Staðreyndir. Lof mér
sja.
að
og t. d. fullmikla tilætlunar- i Borg fyrir skemmstu, en þeir
semi við ríkiskassann.
Þess vegna var það, eins og
ég sagði áðan, að ég þóttist hafa
sett í feitt, þegar ég loks gat
frætt lesendur á því, að nú
eru Aron Guðbi'andsson, Pétur
Daníelsson, Jón Fannbei'g og
Ragnar Guðlaugsson. Það hef-
ur andað köldu þaðan til mín í
sambandi við þessar fyrir-
Þessi kona var meðal þeirra, sem tóku þátt í kriifugöngunni í
London á dögunum, út af Gyðingaofsóknunum í Vestur-Þýzka-
landi. Hún héitir frú Claudette Kennedy, og var £ þýzkum
fangabúðum í styrjöldinni. í kröfugöngunni var hún í fanga-
búðaklæðnaðinum, með ásaumuðu fanganúmeri sínu, og er það
einnig brennt á franxhandlegg hennar. Hún var £ Auschwitz-
fangabúðunum og er nú gift Englendingi.
„Að vísu ekki eftir hann sjálf
an, en eftir son hans. Daníel
Pétursson, sem átti viðtal við
Tímann 6. marz ]958. Þar seg-
ir oi'ðrétt: „Hv’að vildirðu svo
segja um ástandíð í þessum
málum hjá okkur slending-
um?“ (spyr fi'éttamaður Tím-
ans) — og Daníel svarar:
„Sú kyrrstaða, s^m ríkt hef-
ur í gistihúsmálum hér á landi
um langt skeið. er mjög hættu-
leg. Með hveiúu ármu. sem lið-
ur, verður erfiðara að rétta við.
Segja má að gistxhú-mlaust land
sé lokað land. Gistihús eru hér
of fá og auk þess fullnægja þau
alls ekki kröfum, sem nútíma-
fólk gerir um þjónustu og þæg-
indi. Við getum tænast talið '
okkur til menningarþiéða fvrr
°n gistihúsamálm eru komin'í
sæmilegt horf.
Fvað telur þú nauðsvnlegast
til ú'-bóta í þessum málum?
Fvrst og fremst vantar hér í
Réykjavák gott gistihús (með
áttatíu til hundrað herbergj-
um), sem getur tekið á móti
fólki, er kemur hingað í við-
skiptaerindum, hvort sem það
komur nú utan af eða er-
lendis frá. Þai'na er þörfin brýn
ust og tómst mál að taia um
terðámannahótel fvrr en þessu
hefur verið kiont í Fcr. Eins og'
málum er háttað er ekki grund-
völlur fyrir rekstri ferðamanna-
hótela nema þi'já mánuði á ári.“
„Nú, en hver er bá ástæðan
fyrir þessari ádeilu á þig núna,
þegar þeir hafa náð sér í fyrir-
■ taks gistihús, þótt það sé 30
! ára gamalt. Það hlýtur þó að
þjóna þeirra þörfum a. m. k. í
bili. Og jafn eftir sem áður
þurfum við á gistihúsi að halda,.
skv. frásögn Daníels?“
„Já. En það eru önnur sjón-
ai'mið, sem standa þar að baki.
Nú hafa þeir eignazt sitt gisti-
hús. Og þó að þeim fyndist áð-
ur, að fleiri slík hús væim nauð-
synleg, hafa þeir sjáanlega
komist á aðra skoðun nú. Þeir
ei'u öruggir. Nú þai'f ekki að
hugsa um þjóðarþörf. Þeir hafa
fengið sinn ríkisstyrk til að
kaupa hótel — þótt gamalt sé
— og þá er allt í lagi. Nú er um
að gera að sjá um, að aðrii'
keppinautar komist ekkert. á-
fram.
Frh. á 11. s.'