Vísir - 06.04.1960, Síða 6

vlglB
Miðvikudaginn 6. apríl
V18IS
D A G B L A Ð
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Víslr kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði.
Kr. 3,00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Frá Alþingi:
Verða síldarbræðslur á
Ströndum starfræktar?
Málið rætt á þíngí í gær.
Þá tck Framsókn ví&bragð.
Að undanförnu hefir Alþingi
verið að ræða um útsvörin,
meðal annars veltuútsvör,
sem lögð eru á veltu fyrir-
tækja. Hafa Framsóknar-
menn tekið þátt í umræðum
þessum, og er það ekki óeðli-
legt, en nú bregður svo við,
að þeir eru með öllu andvígir
veltuútsvörum. Vita það þó
allir á mörgum þeim stöðum,
sem Framsóknarmenn
stjórna úti um land, að þar
eru veltuútsvör jafnvel
hærri en á öðrum stöðum,
sem eru ekki svo lánsamir
að hafa veitt fulltrúum
kaupfélagsvaldsins aðstöðu
til að segja fyrir verkum.
En skýringin er auðfundin.
Framsóknarmenn eru allt í
einu orðnir andvígir veltu-
útsvörunum, af því að þau
eiga nú að leggjast á kaup-
félögin eins og önnur fyrir-
tæki. Þá er vitanlega kom
inn tími til þess, að Franr
sóknarfokkurinn endurskoði
‘ afstöðu sína, því að vitan
lega mega kaupfélögin ekki
við því að fá slíkan bagga
ofan á alla skattafúlguna,
sem þeim er gert að bera!!
Hér kemur Framsóknareðlið og
innræið fram eins og venju-
lega. Það er allt í lagi með
allskonar skatta og skyldur,
meðan takast má að koma
í veg fyrir, að fyrirtæki
Framsóknarbroddanna þurfi
að bera byrðar. Þeim hefir
lika tekizt svo vel, að skatt-
ar á samvinnufélögum eru í
rauninni engir, og þess er
- skammt að minnast, að þeim
var með lagabreytingum í
sjálfsvald sett, hvort þau
greiddu einn einasta eyri í
sameiginlega sjóði borgar-
anna eða ekki.
Samvinnufélögin segjast hafa
um það bil þriðjung allrar
verzlunar í landinu, en skatt-
ar af þeirra veltu eru svo
litlir, að engum kemur að
neinu gagni, sem þá inn-
heimtir. Það er hinsvegar
kominn tími til þess, að það
fjármagn, sem þarna liggur,
sé látið gera sama gagn og
fjármunir annarra þjóðfé-
lagsþegna. Þegar menn töldu
hér forðum, að réttmætt
væri að láta samvinnufélögin
njóta skattfríðinda, voru að-
stæður í þjóðféiaginu allt
aðrar nú. Síðan hafa svo
miklar breytingar orðið,
að það er eins sjálfsagt að
gera breytingu á þessu og að
fella úr gildi eða breyta á-
kvæðum annai'ra laga, sem
verið hafa óbreytt jafnvel
frá síðusu öld.
Allt er breytingum háð í þjóð-
félaginu, og um skatta sam-
vinnufélaga gildir sama lög-
mál og um annað. Það, sem
átti við í gær, á ekki lengur
við í dag, og það er ekki ó-
sennilegt, að enn þurfi að
gera breytingar á morgun.
Það á við um alla hluti.
Framsóknarforingjarnir eru
hins vegar svo steinrunnir,
að þeir sjá ekkert né skilja
af þeim breytingum, sem
orðið hafa í þjóðfélaginu.
Þeir vilja bara halda í það
gamla, en vel getur svo far-
ið, að þeir farist einnig með
hinu gamla, þegar þjóðin
áttar sig á því, að það á
hvergi heima nema úti á
haug.
Mörg mál voru á dagskrá
Sameinaðs Alþingis í gær. Þó
! urðu fæst afgreidd og hin tekin
út af dagskrá. Rannsakað var
kjörbréf varamanns.
Fundur var settur í Samein-
uðu þingi í gær á venjulegum
tíma. Fyrsta mál á dagskrá var
rannsókn kjörbréfs Ingvars
Gíslasonar iögfræðings 1. vara-
þingm. Framsóknarfl. í Norð-
urlandskjörd. eystra, sem tekur
sæti í veikindaforföllum Garð-
iars Halldórssonar bónda frá
Rifkelsstöðum.
Kjörstjórn hafði ekki útbúið
formlegt kjörbréf til handa
Ingvari, en formaður kjör-
'stjórnar sent símskeyti þar sem
jkjör varaþingmannsins er stað-
(fest. Taldi kjörbréfanefnd Al-
þingis fordæmi fyrir slíku og
því réttmætt að Ingvar Gísla-
son tæki sæti á Alþingi.
Sigurður Bjarnason gerði
grein fyrir þingsályktunartill.
sinni og fleiri þingmanna um
að ríkisstjórn athugi hvernig
(koma megi síldarverksmiðjum
á Djúpavík og Ingólfsfirði í
! rekstrarhæft ástand. Kvað
ræðumaður mikil verðmæti
fara í súginn ef ekki yrði hirt
um verksmiðjur þessar. Einnig
|Væru atvinnuskilyrði svo slæm
á þessum stöðum og nærliggj-
andi sveitum að nauðsyn bæri
i
til að bæta þar úr.
| Benti hann á tvær leiðir til
úrlausnar. Að rikið léti Síldar-
verksmiðjur ríkisins kaupa eða
leigja, þessar verksmiðjur og
jkoma þeim í reksturinn fyrir
sumarið eða að ríkið styðji ein-
staklinga til að gera þetta.
I Út af þessum ábendingum
Sigurðar spruttu nokkrar um-
ræður að ræðu hans lokinni.
j Einar Olgeirsson spratt á
fætur: Það er hin fráleita stefna
ríkisstj. að engin annar atvinnu-
rekstur eigi að lifa, en sá sem
Igetur borið sig án styrkja eða
verðuppbóta. En þegar stjórnai'-
þingm. eiga að benda á leiðir
til að halda atvinnulífinu í
kjördæmum sínum gangandi þá
dettur þeim alls ekki í hug
stefna og leiðir í'íkisstj. Heldur
já ríkið að hlaupa undir bagg-
ann.
Emil Jónsson benti Einari á,
að það væri alls ekki ætlun
rikisstjórnarinnar að hætta af-
skiptum ríkisins, sýndu fjárlög
það bezt.
Ólafur Thors kvað einstak-
linginn vera undirstöðuna í
þjóðfélagsbyggingunni og hon-
um skyldi gei't kleift að starfa
þar, sem hann treysti sér til.
Úr því hlyti ríki og bær að taka
við framkvæmdum ef ástæður
krefðu. Þetta er engin ný stefna
eða bi'ot á yfii'lýsingum.
Leit hafin að gröf
Alexanders mikla.
Verndun fornminja við Níl ofarlega á
baugi. - Til þess þarf 90 millj. d.
Frá því var skýrt í fréttum hrökkva, því að gizkað er á, að
í morgun að Ieit með grefti í björgun minjanna geti kostað
Alexandríu að gröf Alexanders 90 millj. dollara.
MáEamiÍlun í Genf?
Þær fregnir hafa borizt frá
Genf, að í dag muni senni-
j lega byi'jað á að greiða at-
kvæði um tillögur þær, sem
bornar hafa verið fram á
sjóréttarráðstefnunni þar í
borg. Og það hefir einnig
spui'zt að utan, að svo kunni
að fara, að allar þær tillögur,
sem fram eru komnar, verði
felldar í nefndinni, enda sést
af ræðum manna, að skoðan-
ir eru mjög skiptar með að-
ildarríkjunum.
Ef allar tillögur verða felldar,
getur vei'ið um tvennt að
í'æða. Annað hvort gefast
menn hreinlega upp og hætta
ráðstefnunni -— hún verður
látin fara út um þúfur án
frekari umsvifa, eins og svo
margar fyrri ráðstefnur um-
ýmis mál — eða gerðar verða
tilraunir til að samræma
sjónarmið þjóðanna og finna
málamiðlunarlausn.
Allar horfur ei'u á því, að þetta
síðara vei'ði ofan á, því að
ella mundi allt loga í deilum
um landhelgismálin og óvíst,
hvaða dilk úlfúð milli sumra
þjóða drægi á eftir sér. Þess
vegna má ætla, að bæði stór-
ar og smáar þjóðir reyni að
finna málamiðlunarleið. ís-
lendingar munu að sjálfsögðu
fylgjast með því af miklum
áhuga, því að svo mikið eig-
um við í húfi. Við höfum
sett markið hátt og við vilj-
um halda þeiri’i landhelgi,
sem við höfum markað okk-
ur, þar sern hún er það
minnsta, sem við komust af
af með.
mikla og' væri opinbert leyfi
fengið.
Sérfi'æðinganefnd fornfræð-
inga hefir komið á staðinn í at-
hugana skyni. — Það, sem hef-
ir hrundið þessu af stað er, að
komið hefir í ljós, að gamall
uppdráttur, sem hefir vei'ið í
í ætt grísks þjóns mann fram
af manni, að á gömlum upp-
di'ætti má sjá hvar gröf hans
hefir vei'ið, að því er séi’fræð-
ingar ætla.
Verndun minja
við Níl.
Mikil lxi’eyfing er nú uppi
um, að hafizt verði handa að
(bjarga fornminjum þeim á
bökkum Nílar, sem fara munu
í kaf, er gert vei'ður uppistöðu-
,lónið mikla ofar Ashwanstífl-
|unnar. Er hafið samstarf foi'n-
jfræðinga og leitað samskota,
og öldungadeild Þjóðþings
Bandaríkjanna fær málið til
Imeðferðar, því að skorað hefir
vei’ið á Bandaríkin að leggja
fram efnahagsaðstoðarfé til
rannsóknanna og bjöi-gunai'-
innar, en Bandai-ikin eiga um
50 millj. döllara í arabiskum
Igjadleyri. Mun þetta þó ekki
Þingnefnd hefir vei’ið falið
málið til athugunar.
„Söngelsk" skrifar:
„Það var sannarlega ánægju-
legt, að fá að heyra aftur í „Þjóð
kórnum“, heyra aftur ýms
gömlu og góðu lögin, og gömlu,
góðu ljóðin, vildi ég líka segja,
— ljóð sem eru smekkleg og ort
af hreinum huga, og skilja ekk-
ert eftir nema það sem gott er.
Eg vil taka undir það, að það
heyrist of sjaldan í Þjóðkórnum,
mér finnst, að söngur hans
mætti heyrast a. m. k. í viku
hverri, — það yrði til almennrar
ánægju á heimilunum. Eg þai’f
væntanlega ekki að taka fram,
að ég vil ekki þessi gömlu lög og
ljóð aðeins af því, að þau hafa
fengið á sig hefðarblæ og eru
enn vinsæl, — ég óska þeirra
líka, af því að í meðfei'ðum Þjóð-
kórsins eru þau vel sungin.
Góður söngur —
Eg vil leggja á það áherzlu, að
hversu góð sem lög eru og ljóð,
þarf söngurinn að vera góður
ekki síður. Vissulega er mikið
undir túlkuninni komið, sam-
stillingu, fegurð, þrótti radd-
anna. Og yfirleitt er ekki um
neitt að kvarta, þegar kórsöng
er útvarpað hér. Það er yfirleitt
vel frambæi’ilegur söngur, stund-
um ágætur, eins og þegar viður-
kenndir kórar koma fram. einn-
ig eru skólakórar oft góðir, en
misjafnir eins ■ og gengur.
Einsöngvarar.
Eg vildi líka mega minnast ör-
fáum orðum á einsöngvarana
okkar. Þeir mættu heyrast oftar.
Stefán, Einar, Magnús, Þórunn,
Guðrún og margir aðrir, — enn-
ig við og við fagrar í’addir söngv
ara, sem gengnir ei’u. Skiljan-
legt er þó, að það útvai'p tíl-
heyrir bezt sérstökum tækifær-
um. Við þui’fum einmitt meira af
góðum söng í útvarpinu — ís-
lenzkum söng fyrst og fremst.
— En það þarf alltaf að vanda
vel til útvai'ps á söng — ef til
vill enn frekara en á sumum öðr-
um öðru. — Og vist verð ég að
játa, að það hefur komið fyi’ir,
að ég hef hlustað á ,,söng“ hér í
útvarpinu svo bágborinn, að ég
get aðeins sagt eins og Gröndal
forðum: Jesús minn! — En ég
þakka allt, sem gott er, og —
flest er það þakkarvert. — Söiig-
elsk.“
Feneyjasýningin mikla
„Biennale“ opnuð í júní.
Samtals nema verðlaunin 15 milijón-
um iíra.
Feneyjasýuingin mikla mynd
listasýningin ,,Biennale“ í Ven-
etia) vei'ður að þessu sinni opn
uð 18_ júní og stendur til 28.
október, en hún er haldin ann-
að hvert ár, eins og nafnið
bendir til.
Dómnefndina skipa gagnrýn-
endur og listfi’æðingar frá ýms
um þjóðum, 2 ítalir og 5 útlend
ingar. Vei'ðlaunin, sem veitt
verða, nema alls 15 milljónum
líra. Fern I. varðlaun verða
veitt, 2 milljónir líra hver
tvenn handa útlendingum, mál-
ai’a og myndhöggvara, tvenn
handa ítölskum málara og
myndhöggvara, þau verðlaun
veitir ríkisstjórnin. Feneyja-
borg veitir 2 milljónir króna
verðlaun ítölskum listamanni,
helzt myndhöggvara. Þá eru
þrenn vei’ðlaun kennd við stofn
unina „David E. Bright Foun-
dation í Los Angeles“, tvenn
handa málara og myndhöggv-
ara ekki eldri en 45 ára að aldri
sem hafi ekki áður hlotið verð-
laun á Feneyjasýningunni, og
fær hvor 500 þús. líra, en 3.
verðlaunin frá þeirri stofnun,
100 þús. líra, hljóti svartlistai’-
maðux', undir 45 ára aldri, sem
ekki hafi verið verðlaunaður á
sýningunnj áður.
Japanska Ixeilbrigðismála-
ráðuneytið bannaði nýlegá
sölu á mjólkurdufti frá
Kanada, vegna þess að um
600 skólaböm veiktust eftiir
að hafa drukkið mjólk, sen*
búin var til úr duftinu.