Vísir - 14.06.1960, Side 4

V I S I?R
Þriðjudaginn 14. júní 1960

'wts m
DAGBLAÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði.
Kr. 3,00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Etns og einn flokkur.
Mikið er um það talað, að Fram-
sókn og kommúnistar séu að
verða eins og einn flokkur.
„Það er nú ekki rétt“, sagði
framsóknarmaður einn hér á
dögunum, „þetta er bara
samhent stjórnarandstaða“.
Mátti greinilega merkja á
svip hans og málhreim, að
honum þótti hún óþarflega
samhent.
Þáð er orðið mörgum gætnari
mönnum í Framsóknar-
flokknum mikið áhyggju-
efni, hve forráðamenn
flokksins leggja sig í líma
til þess að þóknast kommún-
istum í einu og öllu. Sam-
stillingin, sem framsóknar-
maðurinn talaði um, er öll á
þá sveif, að ræðumenn og
málgögn Framsóknarflokks-
ins haga áróðri sínum eftir
því sem kommúnistum er
þóknanlegast. Oft mætti
halda, að Timinn væri „kálf-
ur“. Þjóðviljans, en ekki að-
aimálgagn sjálfstæðs stjórn-
málaflokks’ Og svo vandlega
er þess gætt að móðga ekki
Moskvu-lýðinn, að forráða-
menn Tímans veigra sér við
að birta fréttir, bæði innlend-
ar og útlendar, sem ætla má
að kommúnistum sé illa við.
Er skemmst að minnast, þegar
rússneska njósnarskipið var
að snuðra í námunda við rat-
sjárstöðvarnar á Straumnes-
fjalli og Snæfellsnesi. Slíkt
hefði einhvern tíma þótt efni
i frétt hjá Tímanum; en nú
þótti ekki taka að segja frá
því!
Eins og öll þjóðin veit, náði
þessi „samhenta stjórnar-
andstaða“ hámarki í Genf,
þegar formaður Framsóknar-
flokksins sagði skilið við
fulltrúa hinna lýðræðisflokk-
anna, til þess að þóknast
kommúnistum. Er það áreið-
anlega einsdæmi, að formað-
ur lýðræðisflokks hafi gerzt
sekur um slík svik við þjóð
sína og flokk sinn.
Enginn efi er á því, að þessi
afstaða Hermanns Jónasson-
ar var andstæð vilja mikils
meiri hluta íslenzku þjóðar-
innar, þar á meðal hans eig-
in flokksmanna, enda treysti
Eysteinn Jónsson sér ekki til
þess að verja gerðir hans,
fyrst í stað, og hefir honum
þó ekki að jafnaði hrosið
hugur við að verja vafasam-
an málstað, ef á hefir þurft
að halda.
Það hefir löngum verið beztu
mönnum Framsóknarflokks-
ins áhyggjuefni, hve sterk
itök kommúnistar hafa alltaf
haft í flokknum. Hefir þetta
ekki hvað sízt komið fram í
skrifum Tímans, sem um
langt skeið var líkastur því,
að hann væri bæði málgagn
kommúnista' og -ihaldssamt
lýðræðisblað, þangað til nú,
að hann hefir allur verið tek-
inn í þjónustu niðurrifsafl-
anna.
Hér skal engu spáð um það,
hve lengi meiri hluti fram-
sóknarmanna fellir sig við
stefnu, sem þeir eru andvíg-
ir, en ætla verður að þolin-
mæði þeirra séu einhver tak-
mörk sett.
Richard Beck kominn heim.
Yerður hér sumarlangt í boði viiía.
Af hverju ffýr fóikið ?
Þeir sem trúa áróðri kommún-
ista um velsældina fyrir
austan járntjaldið, ættu að
hugleiða hvernig á því muni
standa, að fólk er alltaf að
flýja þaðan vestur á bóginn,
til „auðvaldsríkjanna“, sem
kommúnistar kalla. Þessi
flótti hefir staðið yfir siðan
styrjöldinni lauk, eða sl. 15
ár, og honum virðist aldrei
ætla að linna. Eitt af mestu
vandamálum lýðræðisríkj-
anna hefir verið að taka við
þessu fólki og hjálpa því til
að festa rætur í nýju um-
hverfi.
í aprílmánuði s.l. flýðu yfir
17 þúsund manns frá Austur-
Þýzkalandi, og fyrstu fjóra
mánuði ársins er flótinn það-
an vestur ýfir landamærin
milli 12 og 13 þúsund manns
á mánuði að meðaltali. Hitt
[ ■ má heita ■ viðburður, ef þess
heyrist getið, að maður frá
Vesturlöndum leiti austur
fyrir tjald.
Eitthvað hlýtur að vera bogið
við þjóðskipulagið þar eystra
fyrst svona margir flýja það-
an. Það gerir enginn að
gamni sínu að yfirgefa ætt-
• jörð sína, ættingja og vini,
og eiga auk þess á hættu að
týna lífinu, ef flóttatilraun-
in mistekst.
Þótt kommúnistar í vestrænum
löndum hafi allt á liornum
sér, fordæmi þjóðskipulagið, j
kalli þá sem með völdin fara
öllum illum nöfnum, heyrist
þess sjaldan getið, að komm-j
únisti, sem búsettur er vest-
an járntjalds, flytji austur
fyrir. Þetta mundi þó vera
auðsótt mál fyrir þá, þeir
þyrtfu ekki að flýja, ríkis-
valdið leggur engan stein í
götu.þeirra og almenningur
Richard Beck prófessor og
forseti Þjóðræknisfélags Islend-
inga í Vesturheimi, er kominn
til landsins í boði margra vina
og verður hér fram eftir sumri.
í gær ræddi hann við frétta-
menn og voru tveir aðalfor-
göngumenn þeirra, sem staðið
hafa að boðinu, þeir Árni Bjarn
arson útgefandi og Árni Jóns-
son stórkaupm., en hinn þriðji
í móttökunefnd er Unnsteinn
Beck tollgæzlustjói'i. Árni
Bjarnai'son sagði frá aðdrag-
anda heimboðsins og lét þess
getið, að enn gætu þeir vinir
prófessorsins, sem vilja, gerzt
þátttakendur í heimboðinu.
Varla væri nokkur þessa boðs
svo maklegur sem Richard
Beck, þegar litið væri á allt það,
sem hann hefði á sig lagt sem
útvörður íslenzks þjóðernis
í Vesturheimi.
Pi'ófessor Beck lét í ljós mik-
inn fögnuð yfir því að vera
kominn hingað og bað blöðin
að flytja öllum þeim mörgu
þakkir, sem boðið hefðu honum
heim nú og einnig þeim mörgu,
er gerzt hefðu honum og konu
hans (sem enú er látin) Íslands-
dvölina fyrir 6 árum ógleyman-
lega. „Hér á ég andlega heima“
sagði prófessordnn, „það eru
djúpar rætur íslendingsins og
slitna ekki þótt hann sé lang-
dvölum fjarri ættlandinu, og
„rótarslitinn visnar vísir“ eins
og skáldið kvað. Eg á 40 ára
stúdentsafmæld á þessu ári, og
mér er ósegjanleg ánægja að
geta haldið upp á það hér. Sem
forseti Þjóðræknisfélags íslend-
inga í Vesturheimi flyt ég ótelj-
andi kveðjur frá þúsundum ís-
lendinga vestra, og ég vonast
til að geta þann tíma, sem ég
er hér, unnið að því að ti'eysta
böndin milli landa vestan og
austan hafs.“
Prófessordnn kvað þó enn ó-
trúlega seiglu og áhuga vera
meðal landa í þéttbýlustu bygð-
um þeirra vestra. Á fundum og
samkomum á ársþingi Þjóð-
ræknisfélagsins væru daglega
150—300 gestir meða'n það
stæði yfir. Nýlega kvaðst pró-
fessoi'inn hafa verdð á 50 ára af-
mælisþingi Félags norrænna
fræða í Ameríku, en það var
haldið í Chicago-háskóla. Þar
voru flutt 15 érindi, þar af 5 um
íslenzk efni. Þetta væri gleði-
legur vottur um það, hve tekizt
hefði að gera íslenzkum mál-
efnum hátt undir höfði meðal
stórþjóða. Á þingi þessu flutti
j dr. Beck erindi um Gunnar
Gunnarsson og Loftur Bjarna-
j son málfræðingur annað um
Halldór Kiljan Laxness.
Dr. Beck minntist og á heim-
sókn Sigurbjarnar Einarssonar
biskups vestur um haf á dögun-
um í tilefní af afmæli íslenzku
kirkjunnar vestra og kvað hana
þýðingarmikla fyrir isí. Þjóð-
ræknina vestra.
Eins og áður segir, verður
Richard Beck hér heima sumai’-
langt að þessu sinni, hér í Rvik
út þennan mánuð. Þá skreppur
hann norður í land, enda hafa
Grímseyingar boðið honum út
í eyna, og fær hann þá tækifæi’i
til að fara á skak, enda hafði
liann verið sjómaður um nokk-
ur ár áður en hann forframað-
ist í Vesturheimi og tók upp
sina miklu þjóðernisbaráttu
þar. Einnig skreppur hann til
Vestfjarða. í næsta mánuði fer
prófessorinn í 2ja vikna ferð til
Noregs, kemur síðan heim aft-
ur. Þá ferðast hann norður og í
átthaga sína á Austurlandi, en
fer síðan um Suðurland, og
vei'ða þeir víst ótaldir fyrdrlestr
arnir, sem hann á eftir að halda
hér, enda er hann mælskumað-
ur, sem frægt er, og skipta er-
indi hans oi’ðið þúsundum. Nú
eru liðin 39 ár síðan hann flutt-
ist til Vestui'heims, en prófes-
sor og deildarforseti nor-
rænna fræða við ríkisháskól-
ann í Norður-Dakota hefur
1 hann verið í 30 ár.
Grásteppan er aðal-tekjuliiAdcn.
Hrognin söliiið til litfliitiiings.
/ Ein aðalútflutningsvara Hús-
víkinga er grásleppuhrogn, og
verða fluttar út um 1000 tunn-
ur af söltuðum hrognum. Verð-
mæti þessarar vöru mun vera
nálægt 2V2 milljón króna.
Mikið magn veiddist af grá-
sleppu á Skjálfanda í ár, og'
voru lögð grásleppunet með-
fram öllu Tjörnesi, allt frá Mán-
á og inn áð Saltvík. Mikil grá-
sleppuveiði var einnig í Flatey,
og segja bændur þar að grá-
biður þá vel fara. Þess ei’u
meira að segja dæmi, að efnt
hafi verið til samskota handa
einum, en hann fór ekki að
helduj! ,
sleppuvedðin gefi þeim helm-
ing ái'stekna sinna.
Útvegsbændur tóku til að
hyggja að netum sínum þegar í
janúar, og að undirbúa sig fyr-
ir veiðitímann. Þegar í xnarz
fóru þeir að veiða grásleppuna.
Hrognin er það eina, sem hirt
er, en fiskui'dnn og slorið keyrt
á mela fyrir ofan bæinn og
notað þar til ábui'ðar, og hefur
mikið land verið grætt upp á
þennan hátt.
Verð á grásleppuhrognum
er mjög gott. Það var kr. 4.85
í fyrra, en 11—12 krónur í ár.
Hrognin eru seld erlendis sem
„Kavíar“ eða styrkjuhrogn, og
þykir mesta lostæti.
Skenuntileg nýjung
á kvikmyndasýningiun.
Sá, er þessar línur ritar, fór
laust fyrir síðustu helgi í Tjarn-
arbíó til þes að sjá Sophiu Lor-
en og Anthony Quinn í mjög
rómaðri kvikmynd, sem nefnist
„Svarta blómið“ (The black
orchid), og er það ekki ætlunin
að geta hennar sérstaklega i
þessum dálki, heldur vildi ég
vekja athygli á kvikmynd —
aukamynd — sem einnig var
sýnd, sem mun vera nýjung hér,
en hún er úr flokki mynda, sem
eru eins konar svipmyndir úr.
Lundúnalífinu. Þarná hafði vei'-
ið farið með kvikmyndatökuvél-
arnar inn á „tesjoppur" og „kaffi
bara“, t. d. þar sem listamenn
og listamannsefni venja komur
sínar, og hafa sums staðar
skreytt veggi með listaverkum,
og eru sum annarleg mjög, en
ósagt skal látið hvort þessi lista-
verk — ef til vill verðandi meist-
ara — fá að skreyta veggina
nema um stundarsakir. Til gam-
ans má geta þess, að eigandi
einnar kaffistofunnar bendir á
eitt listaverkanna, og segir: ,,Eg
hefði nú heldur viljað fá pen-
ingana“. — Listamaðurinn hafði
sem sé ekki átt fyrir te — eða
kaffisopanum, og greitt fyrir
hann með því að mála abstrakt-
mynd á vegginn. — Eg hlakka
til að s-já fleiri myndir úr þess-
um flokki — viða mun borið
niður — og oft á stöðum, sem
áreiðanlega myndu fara fram
hjá manni, t. d. ef maður væri
á ferð í Londun.
Fréttamyndir.
Úr þvi út i það er farið, að
ræðu um aukamyndir, skal
minnt á það enn einu sinni, hve
góðar fréttmyndir eru vinsælar,
og það er nánast- furðulegt, að
kvikmyndahúsin skuli.ekki alltaf
þegar sýndar eru nýjar frétta-
myndir, geta þess í auglýsingum,
svo og ef aðrar aukamyndir eru
sýndar, sem liklegar eru til að
efla vinsældir hlutaðeigandi
kvikmyndahúss. Það þarf að
gilda nútíma sjónarmið um
svona hluti. Vara, sem er vel og
rétt auglýst selst, sé hún fram-
bærileg og menn þarfnast henn-
ar. Sama gildir um kvikmyndir
og annað skemmti- og fróðleiks-
efni. Þær fullnægja líka þörf —
þörf manna til að skemmta eða
fræðast. Af fyrstu auglýsingu
nýrrar frambærilegrar kvik-
myndar, leikrits o. s. frv., eiga
menn að geta fengið annað og
meira að vita en nafn myndar
eða leikrits og nöfn leikara og
sýningartíma. Eftir á komi svo
umsagnir blaða og „raddir á-
horfenda eða áheyrenda" ef svo
ber undir. — 1.
Eisenhower -
Frh. af 1. síðu.
formaður Stúdentafélagsins
í Tokio segist ekki geta á-
byrgzt öryggi Eisenhowers,
né heldur Hiroliito keisara.
Húsrannsókn.
Lögreglan í Tokio gerði hús-
! rannsókn í höfuðstöð stúdenta
í Háskólanum í gær og leitaði
gagna, sem kynnu að leiða eitt-
hvað í Ijós um þátttöku stúd-
enta í uppþotinu, sem varð við
komu Hagertys. Stúdentar
grýttu lögregluna og meiddust
tuttugu. í stálverksmiðju var
einnig gerð húsrannsónk og 4
menn handteknir.