Vísir - 10.03.1961, Blaðsíða 7

Föstudaginn 10: marz 1961
VlSIB
Að vestan:
Mikil og hörð sjósókn-
á trillubátum-
Kámsrk vertíoartnnar nálg ast.
ísafirði, 4. marz. deilunnar í heild. Þar virðist
hafa verið vel haidið á málstað
Eftirtektarvert er dœmi Bol- okkar Islendinga? og'þag vek.
vikinga Hm úthald trillubáta.
Þéfr¦ halda þessum litlu bátum
úti ncer- allt árið með ágœtum
árdngri.
Þorkell Sigmundsson í Bol-
ungavík aflaði í janúar fyrir
24 þúsund krónur, oftast einn
á trillu, og Elías Ketilsson, einn
á bát, aflaði fyrir 19 þúsund
krónur í janúar. Slíka eftirtekju
er ekki hægt að fá í almennum
skiprúmum hér. Þeim fer líka
fjölgandi, sem halla sér að
trillubátunum. Þykir það bæði
gróðavænlegra og frjálsara.
Sjósókninni þá hagað að eigin
vild og ástæðum. Því margir
þessara manna hafa ýmsu að
sinna heima, eiga m. a. nokk-
urn fjárstofn. Einstaka mega
heita smábændur meðfram út-
gerðinni og hafa ágæta afkomu
efnahagslega. Sumir þessara
trillubátamanna hafa örugglega
á annað hundrað þúsund króna
tekjur árlega eftir útgerðina,
og þó nokkrar tekjur aðrar, og
eru hvorttveggja i senn dugn-
aðarmenn og góðir gjaldþegnar.
Segja má, að sérstaklega
standi á hjá Bolvíkingum, þar
sem þeir geta sótt í Djúpið,
hina fornu og nýju gullkistu
ísfirðinga, á smábátum sínum,
en slík skilyrði eru óvíða fyrir
hendi. Þetta er rétt. Þó mun
allvíða mega nota trillubátana
meira og lengur en nú er al-
mennt, og á nokkrum stöðum
sækir líka meira í það horf,
t. d. í Vestmannaeyjum, enda
iara trillubátarnir yfirleitt
stækkandi og eru betur útbún-
ir til að mæta misjöfnum veðr-
um.
Mikil og hörð sjósókn hefur
verið í öllum vestfirzku ver-
stöðvunum í vetur. Var sóttur
sjór alla virka daga í febrúar.
Mun það eins dæmi, og því
fremur sem veðráttan var nokk-
uð umhleypingasöm og fremur
stirð á kóflum. Það má mikið
bjóða góðum skipum og vel út-
búnum. En það má einnig of-
bjóða. En þeir sem ekki fylgj-
ast með í kapphlaupinu, drag-
ast aftur úr í aflabrögðum.
ur furðu margra, erlendis og
innanlands, hvað Bretar hafa
reynzt skilningsgóðir í deilu
þessari að lokum.
Þær raddir heyrast enn, að
við hefðum aldrei átt neitt að
semja við Breta. Þeir hafi ekki
átt slíkt skilið fyrir margskon-
ar itrekað ofbeldi. Já, hvað skal
segja. Víst áttu Bretar ekkert
gott skilið af okkar hendi. En
er ekki mikið betra að hafa
náð friði með kostum, sem all-
ir geta við unað eftir atvikum,
en að eiga áfram í ófriði og
væringum? Svari hver fyrir sig.
Púður stjórnarandstöðunnar
þykir gamalt og kraftlitið. Það
eru opnaðar fjöldi dósa af nið-
ursoðnum stóryrðum. Svo er
hrópað: Landráð! Svik! Fals!
o.- s. frv. Orðin eru stór, en orð-
in næsta lágkúruleg vegna dag-
legrar notkunar á Alþingi ís-
lendinga. Erlend blöð furða sig
á ,því, hyað Islendingar hafa
náð hagstæðunvsamhángum við
Breta, ¦ og brezkir togarareig-
endur ásaka stjórn sína fyrir
uppgjöf í málinu. Þeir þyrftu
að kynnast púðurskotumstjórn-
arandstöðunnar hér heima, þar
sem því er haldið fram, að
Bretar hafi engan samning gert
og séum við ekkert bundnir.
Gæti ekki slík rangtúlkun mál-
efna komið í koll síðar?
Samningurinn um lausn land-
helgisdeilunnar verður auðvit-
að að skoðast í ljósi sambæri-
legra samninga annarra þjóða
við Breta. Nú siðast milli Norð-
manna og Breta. Með slíkum
\ I samanburði kemur bezt í ljós,
hve hagstæðum samningum við
höfum náð.
¦ Það er talað um þjóðarat-
kvæðagreiðslu um lausn land-
helgisdeilunnar. Verður það
nema bóla, sem springur? Hins
vegar er sjálfsagt fyrir almenn-
ing að varast allar æsingar og
ofstopa í lausn málsins. Funda-
höld um málið eru þegar byrj-
uð, og þar pantaðar ákveðnar
yfirlýsingar um málið, einkum
frá stjórnarandstöðunni. Slík
skylmingabarátta er blindings-
leikur, sem bezt er að vera laus
við, enda ætti Alþingi að vera
einfært um að leiða málið til
farsælla lykta. Arn.
Oræfaferö mei ferðaskrifstofu
Ulfars um páskana.
Frumsýning á íslenzk-
um kvikmyndum.
Osvaldur Knudsen sýnír fimm stuttar
kvikmyndir, sem hann hefur tekið.
Á morgun kl. 3 e. h. jrum-
sýnir Ósvaldur Knudsen jimm
kvikmyndir í Gamla bíó, sem
hann hefur tekið í litum, fjórar
hérlendis og þá fimmtu í Grcen-
lcmdi. .
Kvikmyndirnar eru með tali
og tónum, og talar Kristján
Eldjárn þjóðminjavörður með
íslenzku myndunum, en Þór-
hallur Vilmundarson mennta-
skólakennari með Grænlands-
myndinni.
Grænlandsmynd sína tók Ós-
valdur Knudsen í leiðangri
Ferðaskrifstofunnar til Eystri
byggðar á s.l. sumri og sýnir
húh landslag, ibúa, lifnaðar-
háttu og húsagerð, húsdýr,
sögustaði og fomminjar.
íslandsmyndirnar fjórar eru'
af vori á íslandi, refaveiðum, *
Friðriki presti Friðrikssyni og
Vœiítanlegar góustillur. Við Þórbergi Þórðarsyni rithöfundi.
mynd, sem íslendingur hefur
tekið og sýnt til þessa. Sú mynd
lætur engan ósnortinn, sem á
hana hrofir, enda fer þar sam-
an bæði tæknileg kunnátta, list-
ræni og hugkvæmni. í henni er
og lýst ýmsum þjóðlífs- og at-
vinnuhátum í sveitum, sem að-
eins eldra fólk þekkir, og fyrir
þær sakir er myndin stórfróð-
leg auk annarra kosta hennar.
Auk sýningarinnar á morgun
verður önnur sýning næstk.
mánudagskvöld kl. 7. -
Stjörnubíó:
Ský yfir
Helubæ.
TJm þessar mundir er Ferða-
skrifstofa Úlfars Jacobsen áð
héfja starfsemi að nýju' eftir
vetrarhvildina, og verður fyrsta
ferðin farin í Öræfin um.pásk-
ana.
Ferðaskrifstofan hóf starfr
semi sína um þetta leyti fyrir
ári, og fór sína fyrstu ferð í
Öræfin. Níutíu manns tóku þátt
í þeirri ferð.
Öræfaferðin um páskana tek-
ur fimm daga. Verður lagt af
stað á skírdag og ekið aðKirkju-
bæjarklaustri. Daginn eftir
verður ekið um Síðu og Dverg-
hamrar skoðaðir, siðan verður
ekið að Núpstað og bænahúsið
skoðað. Svo verður ekið fram
hjá Lómagnúp, yfir Núpsvötn,
Sandgígjukvisl og Skeiðará, að
Hofi i Öræfum og gist þar. Dag-
inn eftir verður sveitin skoðuð
og gengið á Kverkárjökul fyrir
þá sem vilja, og eru í förinni
leiðsögumenn, þaulkunnugir á
þessum slóðum. Á fjórða degi
verður ekið að Svínafellsjökii,
síðan að Skaftafelli og yfir
Skeiðarársand að Kirkjubæjai'-
klaustri. Fimmta daginn (ann-
an í páskum) verður haldið til
Reykjavíkur.
Ferðafólkinu er séð fyrir kaffi
kvölds og morgna, svo að það
þarf ekki að hafa með sér ann-
að en nestissnarl.
Ferðaskrifstofa Úlfars mun á
þessu sumri selja veiðileyfi fyr-
ir sjóstangaveiði í þar til gerð-
um, nýjum bát. Bátniim fylgja
stangir og veiðarfæri, hlífðar-
föt beita og annað tilheyrandL.
Báturinn tekur sjö manns og?-
hefur hver maður einn stól L
bátnum. Verður sætið selt á kr.
650.00 á dag.
Ferðaáætlun Úlfars fyrir
næsta sumar kemur út um hélg--
ina, og eru í henni skemmtileg-
ar og vel skipulagðar sumar-
leyfisferðir um bygð og óbyggð-
ir. Flestum sumarleyfisferðum .
er þannig hagað, að fólk getur
farið hluta úr ferðunum, ef það
óskar, þarf ekki að taka þátt
í allri ferðinni.
Einnig mun ferðaskrifstöfa
Ulafars halda uppi hinum vin-
sælu helgarferðum á fagra staði
hér sunnanlands.
NátlúruSækninpfél.
Reykjavíkur.
Aðalfundur Náttúrulækn-
ingafélags Reykjavíkur var
haldinn í fyrrakvöld. Stjórn fé-
lagsinsins var endurkjörin, auk
formannsins, sem er Klemenz
Þórðarson kennari.
Meðstjórnendur eru: Guðrún
Árnadóttir kaupkona, Njáll
Þórarinsson heildsali, frú Stein-
unn Magnúsdóttir og frú Svava
Fells:
Meðlimir í Náttúrulækninga-
félagi Reykjavikur eru hátt á
8. hundrað, og er þetta ein
stærsta deildin í Náttúrulækn-
ingafélagi íslands.
Gyldendal í ftjanmori&ii
herðir vorsóknina.
ilfifitÍB' að auha úiyáfu að vortagi.
Vestfirðingamir erum nú að
vonast eftir góustillum eða góu-
kjörum, næstu tvær vikur, og
sker þá úr, hvernig vetrarver-
tíðin lánast okkur að þessu
sinni.
Hápunktur vertíðarinnar er
að nálgast, bæði hjá okkurVest-
fiiðingum og öðrum. Útlitið er
ekki slæmt. En mikið þarf til
að útgerðin almennt fái greidd-
an allan kostnað og nokkuð til
arðs. Aflabrögðin í marz skera
úr um þetta. 'En við skulum
vona hið bezta.
Lausn landhelgisdeilunnar
Þær tvær síðarnefndu lýsa
nokkuð daglegu lífi beggja
þessara þjóðkunnu íslendinga
og starfi bæði í Reykjavík og
í sumardvöl þeirra í sveitum.
Jnn í þær eru svo fléttað ýms-
um atriðum úr lífi náttúrunn-
ar og fögru landslagi.Til beggja í heimsókn, og gerast þar ýms
Stjörnubíó sýnir enn kvik-
myndina ,,Ský yfir hellubæ",
sænsku sakamálamyndina, sem
gerð er eftir reyfara Margit
Söderholm. Hér segir frá ungri
stúlku, sem trúlofast ungum
herragarðseiganda, erfingja
Hellubæjar, og fer hún þangað
mannanna heyrist og m. a. seg-
ir Þórbergur eina af skemmti-
sögum sínum í kvikmyndmni
frammi fyrir kunningjahópi
sínum.
Þriðja íslandsmyndin er af
refum og refaveiðum. Hún sýn-
ir yrðlinga. við greni og aðferð-
við Breta er almennt fagnað hér j ir við að ná þeim. Ennfremur
ir dularfullir atburðir. Er þar
einn sökudólgur að verki og
kemst upp um hann að lokum,
en áður beindist grunur að ýms
um. Fer allt vel og má mest
þakka það einbeitni unnustunn
ar Myndin er að mörgu vel
gerð, nokkuð langdregin; en all
spennandi. Anita Björk í hlut-
vestra, líka af Framsókn og
kommúnistum. Einhver kann
að segja: Það er ekki mikill
vandi hjáykkur Vestfirðing-
um að fagna, sem fáiðað vera
í friði innan 12. mílna takmark-
anna. Að sjálfsögðu er það
mikilsvert. En við fögnum lausn
eru refaskyttur sýndar á greni verki unnustunnar ,,ber hita og
og hvernig aðferðir þeirra eru þunga dagsins", og fer hún vel
að veiða þessi slægvitru og tor- með hlutverk sitt, svo og aðrir
tryggnu dýr. leikendur yfirleitt. Staðsetning
Veigames.ta myndin heitir er skemmtileg, og ekki sízt
„Vorið er komið", sannkallað skemmtilegt við myndina að
meistaraverk á sviði kvikmynd- geta „svipast um" á fallegum
unar og vafalaust bezta kvik- sænskum herragarði. — 1.
Það er víðar siður en hér í
landi, að bókaútgáfan verði að
flóði fyrir jólin, eins og það er
oft kallað.
Þannig hefir þetta til dæmis
verið í Danmörku um langan
aldur, en nú er Gyldendal,
stærsta útgáfan þar i landi, að
reyna að gera breytingu á
þessu. Vill hún leggja aukna á-
herzlu á útgáfu á öðrum tímum
árs og hefir þess vegna hafizt
handa um verulega útgáfu að
vorlagi. Mun hafa verið byi'jað
á þessari tilraun í fyrra, og hún
reyndist svo vel, að foriagið
hefir hert vorsóknina verulega
að þessu sinni. Að þessu sinni
gefur foi'iagið út milli 50 og 60
nýjar bækur á þessu vori, auk
endurprentana á eldri verkum
af ýmsu tagi.
Hér er ekki kostur á að telja
upp allt, sem Gyldendal gefur
út nýtt að þessu sinni, en geta
má, að tveir bókaflokkar, sem
forlagið tók upp í fyrra og hitt-
eðfyrra halda nú áfram a£ ful.-
um krafti. Eldri flokkurinn ,e»
svonefndar Trönu-bækur, sem
fóru yfir milljón í samanlögðu
upplagi á sl. ári. Við þær bætast
verk eftir Paton, Remarque,
Greene, Máugham, Dostojev^ski
og- fleiri, alls 13 bækur eftir
þekkta- höfunda af ýmsu þjóð-
erni. Hinn ílpkkurinn, sem upp
vai' tekinn á si. ári, Uglu-bæk-.
urnar, fékk einnig góðar viðr
tökur. í fyrra komu út sex
bindi í þessum flokki,. og að
þessu sinni verður bætt við-
átta bindum, eftir höfunda ým-
issa þjóða, svo sem Einstein,
C. G. Jung, einn þekktasta sál-
fræðing, sem nú er uppi, Franz
Werfel, Hal Koch og Igor Stra-
vinsky. í haust eiga svo að koma
þrjár til viðbótar.
í bókaskrá frá Gyldendal,
sem Vísi hefir borizt fyrir
skemmstu, er einnig getið nokk-
urra leikrita, sem út verða gef-
in í vor, skáldverka eftir Martin
A. Hansen, H. C. Branner, Will-
iam. Heinesen, Richard Wright
fsem er bandarískur svertingi),
ferðabókar eftir Jörgen Bitsch,
Bag Arabiens Slör, ritgerða eft-
ir Camus og Martin Larsen —
um þrjár íslendingasagna —
og fleira, sem hér verður ekki
upp talið.
^eææææææææææa
M
boraar aig ail
aufftýsa £
VMSi
fiææaeæææææææsaf