Vísir - 22.04.1961, Blaðsíða 4

3
VtSIR
Laugardaginn 22. apríl 1961
ytedot £. tf. JoheJ:
Vera mín í
Menn heyra oft allmótsagnakenndar frásagnir af hinni
frægu Útlendingahertleild Frakka, „Legion Etrangére“. Hér fer
deildinni, af lifnaðarháttum og lífsskilyrðum þessa sundurleita
málaliðs nú á tímum. Veru lians í herdeildinni lauk með því, að
honum tókst að strjúka af herflutningaskipi, er var á leið með
hann til Indó-Kína. Allmikið var skrifað í Lundúnablöðin á
sínum tíma um þetta óvenjulega afrek.
Sjálfsagt hafa, hjá mörgum,'
er lesið hafa ýmiskonar frá-
sagnir um Útlendingaherdeild-
ina,. sumar með rómantískum
skáldsagnablæ, aðrar öfugt,
vknað spurningar um það,|
hvernig vistin sé þar í raun!
og veru. Ég held að ég hafi að- j
stöðu til að fræða menn um'
þetta atriði, þar sem ég er ný-!
kominn til Englands eftir að
Ihafa leyst af hendi herþjónustu
í herdeildinni, er endaði með
flótta mínum, — sem fáum
tekst.
Ég hef verið á sífelldu flakki
allt mitt líf. Ég hef leyst af
hendi herþjónustu í brezka sjó-
hernum og verzlunarflotanum.
Ég -hef -líka verið kúreki og
skógarhöggsmaður í Bandaríkj-
unum. Á þessum ferðum min-
um hef ég mætt ýmsu misjöfnu,
en ég held að það sem ég varð
að þola í Útlendingaherdeild-
inni hafi verið það óskemmti-
legasta, sem mér hefur mætt á
lífsleiðinni.
Tveir í leit að skiprúmi,
Um nokkurn tíma eftir að ég
fór að sigla á kaupskipum,
hafði ég haft Antwerpen sem
skráningarhöfn. En norskur
mötunautur minn var sífellt að
segja mér frá, hve auðvelt væri
að fá gott skiprúm á olíuskip-
um frá norðurlöndum í Rouen
(Rúðuborg). Ég ákvað því, í
febrúarmánuði 1952, eftir að ég
hafði látið skrá mig af flutn-
ingaskipinu „Montclair11, að
fara til Rouen og reyna heppn-
ina. Þegar ég kom þangað —
sem sjómaður „á þurru“ — var
hin norskri vinur minn, Ervyyn,
meðal hinna fyrst, er ég hitti
niðri við höfnina. Honum þótti
vænt um að hitta mig og sagði
mér, að hann væri líka að leita
að skiprúmi. Auðvitað ákváð-
um við að gerast félagar og
leifa að skiprúmi í sameiningu.
Gott atlæti og góð laun.
Seint um lcvöldið, er við sát-
um saman í litilli sjómanna-
knæpu, komumst við í samræð-
ur við geðþekkan náunga, er
settist við borðið hjá okkur. Við
komumst brátt að því, að hann
var Ungverji og fyrrverandi
meðlimur Útlendingaherdeild-
arinnar frönsku. í fyrstu minnt-
ist hann lítið á herdeildina,
en þegar við fórum að spyrja
hann, sagði hann ókkur að hann
hefði verið í hetrdeildinni í sjö
og hálft ár, þar af þrjú í Indó-
Kína. Þegar hann heyrði að við
höfðum áhuga á þessu umræðu-
efni, sagði hann okkur frá
nokkrum spennandi ævintýrum
í Sahara-eyðimörkinni og bar-
dögum í Hanoi. Eftir frásögn
þessa manns var lífið í Útlend-
ingaherdeildinni mjög ólíkt því
sem gerist almennt I landher.
Hinn harði heragi var horfinn;
það var farið vel með menn í
atlæti og fæði og hermennirnir
bjuggum í nýjum og þægilegum
skálum. Launin voru alls ekki
mjög lág, og menn gátu jafnvel
fengið að ganga á skóla og lært
erlend tungumál. Skilyrðin
voru svo góð, að þessi fyrrver-
andi herdeildarmaður hafði í
raun og veru í huga að ganga
aftur inn í herdeildina; atvinnu-
skilyrði í Frakklandi voru
hreint ekki glæsileg um þessar
mundir, og eftir fimmtán ára
herþnjónustu átti maður rétt á
eftirlaunum.
Sönnunin var Ijósmyndir.
Við Erwyn hlustuðum með
vaxandi áhuga á frásagnir hins
nýja vinar okkar; hann gat líka
sannað sögu sína með ljósmynd-
um og skjölum, svo v.ið höfð-
um ekki minnstu ástæðu til að
vantreysta sögum hans.. Þetta
var allmjög ólílct því sem P. C.
Wren og „Beau Geste“ höfðu
sagt um. þetta efni, en við hugs-
uðum sem svo, að tíminn héfði
vafalaust gert mikil umskipti.
Að minnsta kosti hljómaði þetta
allt vel í mínum eyrum.'
Svo að ég láti Ungverjann,
kunningja okkaf, njóta sann-
leikans, skal viðurkennt, að
hann gerði enga tilraun til að
hvetja okkur að ganga í Útlend-
ingaherdeildina; þvert á móti
gaf hann okkur skynsamlegar
ráðleggingar, er hann komst að
því, að við værum að leita að
skiprúmi.
Ungverjinn var á veiðum.
Morguninn eftir notuðum við
Erwyn til að spyrja um skip-
rúm í öllum skipum, er voru
í höfninni og hjá öllum skipa-
miðlurum, en árangurslaust.
Um kvöldið fórum við aftur á
sjómannaknæpuna, þreyttir og
vonsviknir. Þar hittum við vin
okkar frá kvöldinu áður og
sögðum honum frá lánleysi
okkar. Hann var jafngóður
hlustandi og mælandi og reynd-
ist mjög hluttekningarsamur;
okkur lilýnaði um hjartaræt-
urnar gagnvart honum. Svo
barst talið einhvernveginn aft-
ur að Útlendingaherdeildinni
og að síðustu ákváðum við að
fara með honu'm til Caserne
Philippon, þar sem við ætluð-
um allir að láta skrá okkur í
herdeildina. Þegar ég rifja
þetta allt upp fyrir mér og
íhuga það með tilliti til frá-
sagna, er aðrir sjómenn, er ég
hitti í Útlendingadeildinni,
sögðu mér, er ég sannfærður
um að Ungverjinn okkar var
lævis talsmaður herdeildar-
imiar.
Innganga í herdeildina.
Skráningarstofan var í her-
mannaskálanum og var okkur
vísað inn í biðstofu með veggj-
um þöktum auglýsingaspjöldum
bg ljósmyndum af hinum ýmsu
deildum herþjónustunnar. Ung-
verjinn var kallaður fyrstur
okkar inn í aðalskrifstofuna;
hann sagðist mundu koma aftur
og „leiðbeina“ okkur, eins og
hann orðaði það. Þegar kom að
mér, var hann horfinn, en ég
efaðist ekki um að við mynd-
um hittast aftur við læknis-
skoðunina.
Mér var vísað að borði, þar
sem enskumælandi, óeinkennis-
búinn starfsmaður spurði mig
um ýmislegt varðandi mig
og skrifa það niður jafnóðum.
F'yrri grein
Hann virtist hálf-furða sig á
að ég skýldi óska áð ganga í Út-
lendingahérsVeitina, og ,'reyndi
jafnvel að vara mig við, með
því að segja mér, að vera mín
þar yrði engin skemmtivist. Ég
hlustaði á þetta ,,mas“ með ó-
þolinmæði; ég vissi þetta allt
miklu betur, Hafði ég kannske
ekki fengið beztu fáanlégu. upp-
lýsingar varðandi málið hjá
vini, sem hafði sinnt þarna her-
þjónustu í átta ár, og ætlaði
að ganga inn aftur!
Menn eru „gegnumlýstir“.
Ég get bætt við, að spurning-
ar þéssar eru mjög ýtarlegar
og eru endurteknar í öllum
áföngum, alla leicf til Sidi bel
Abbes, þar sem umsækjandinn
er endanlega tekinn að fullu
inn í herdeildina. Nú á tímum
er næstum ómögulegt fyrif
sakamenn að fá inntöku í Út-
léndingahérdeildma, því að
hver umsækjandi er „gegnum-
lýstur“ að minnsta kosti fjór-
um sinnum af frönsku leynilög-
reglunni, áður en hann fær inn-
göngu. Áhrif allra þessara var-
úðarráðstafana á umsækjand-
ann verða þau, að hann sækist
enn meira eftir að fá inngöngu
í herdeildina; erfiðleikarnir á
að fá inngöngu eru svo miklir,
að það verður einskonar heið-
ursskylda, að komast gegnum
hr einsunareldinn.
Næsta atriði inngönguathafn-
arinnar var yfirborðsleg lækn-
isskoðun, er endaði með því að
tekin var röntgenmynd. Nú hitt-
umst við Erwyn aftur, og eftir
að þessum byrjunaratriðum var
lokið, voru okkur afhent skír-
teini fyrir mat og íbúð í öðrum
hermannaskálum, en þarna
áttum við að vera í viku, áður
en við héldum til Parísar.
Þetta var mér alveg að skapi;
mig hafði alltaf langað að koma
til Parísar. Eitt var það samt,
sem okkur furðaði á: hvað hafði
orðið af kunningja okkar,.Ung-
verjanum? Við sáum hann aldr-
er aftur.
Geymdir í kastala.
Eftir að okkur var sleppt úr
ski-áningarstofunni, vorum við
fx-jálsir ferða okkar hvei-t sem
víð vildum í Rouen. Maturimi
og vínið, sem við fengum í borð-
skála þeim, er okkur hafði ver-
ið vísað til, var ljúffengt, og
allir voru mjög vinalegir. Eftir
vikuna vorum við samt farnir
að fá raunsærri hugmyndir um
vistina í herdeildinni. Að þess-
um tíma Iiðnum, vorum við ný-^
liðarnir, eða „engagés“ eins og
Frakknar nefna þá, orðnir sjö. j
Eins og ráðgei-t var, ferðuðumst1
við til Parísar í fylgd með
óvopnuðum hermanni og kom-
um til St. Vincennes kastalans.
Þegar þangað kom, var hliðinu
lokáð á eftir okkur, okkur til
nokkurrar undrunar, og við
innilúktir í litlu húsi. Okkur
var bannað að nálgast glugg-

II pm zm

v.;
v:-v .
l#. W4.V 4iS«?p,
.... vr-ISIhI*! ,f-
Skotgrafirnar veittu ekkert afdrep fyrir brennandi sól.
ana; satt að segja var okkur
ekki leyft að gera nokkurn
skapaðan hlut, sem við æsktum,
nema matast og drekka í lítilli
matstofu. Við vorum ennþá í
hversdagsfötum okkar, en var
samt skipað að þvo steingólf
sápulaust, bera kolapoka án af-
láts og vinna ýmiskonar erfiðis-
vinnu. Maturinn var ennþá góð-
ur, — nema morgunverðurinn,
sem ekki var annað en dálítill
súkkulaðibiti, þufr brauðbiti
og bolli af svörtu kaffi.
Undir vopnuðu eftirliti.
Eftir að þetta hafði staðið í
þrjá daga, vorum við sendir til
Marseilles með vopnuðu fylgd-
arliði. Nú vorum við nýliðarnir
orðnir þrjátíu og sjö; vai’ð-
mennirnir voru sex. Við ferð-
uðumst 1 næturlest, tíu saman
í klefa. Bannað var að standa
frammi á ganginum, einnig var
óleyfilegt að hafa dyr eða
glugga opna. Við vorum minnt-
ir ,á það í styttingi, að nú vær-
um við komnir í Útlendinga-
; herdeildinal Ennþá var samt
ein leið opin til baka, ef menn
óskuðu. Okkur var sagt, áður
en við fórum frá París, að við
gætum tekið umsókn okkar til
baka, þegar við kæmum til
Marseille; við þyrftum aðeins
að endurgreiða kostnaðinn af
ferð okkar og gistingu á vegum
herdeildarinnar. En var gefið
ótvíi-ætt í skyn, að það þætti
ekki æskilegt.
Snemma á laugardagsmorg-
uninn komum við t-il.St. Nicho-
las kastalans, höi'kulegrar og
ljóti-ar byggin^ar frá Bastillu-
tímanum. Þegar þeir lokuðu
hliðinu á eftir okkur þarna, hafa
þeir víst týnt lyklinum, því það
tók þrjár ’vikur að opna það
aftur! Allan þann tíma, sem við
vorum lokáðir þarna inni sem
hálfgei'ðir fangar, var alltaf
verið að segja okkur sögur af
því hvað henti þá heimskingja,
sem neituðu að skrifa undir hin
„endanlegu ráðningarskjöl11.
Hin venjulega refsing var -sex
mánaða fangelsisvist í séi-stöku
Útiendingaherdeildar-fangelsi!
Við Erwin kviðurn samt engu.
Fram að þessu hafði okkur ekki
liðið neitt illa, og þótt fæðið
væx-i nú smátt og smátt skammt-
að, gerðum við ráð fyrir að í
xangelsinu væri skammturinn
enn smærri.. Við ætluðum að
skrifa undir!
'Aðálmál franska og þýzka.
Ef til vill er mönnum nokkur
forvitni á að heyra hvernig mér,
Bretairum, vegnaði í þessum al-
þjóða félagsskap. Þau tungu-
rnál, sem mest eru töluð í Út-
lendingaheraeildinni nú á dög-
um, eru franska og þýzka; hið
fyrrtaída er notað við allar fyr-
irskipanir. Samtöl manna í
hermannaskálunum fara þó ein-
göngu fram á þýzku; er -þó
allmargt Spánvei-ja meðal her-
deildarmanna. Ég var vel sett-
ur að þessu leyti, því ég talaði
bæði þýzku og spaénsku áður en
ég innritaðist, — og það veí,
að ég var sjaldan talinn brezk-
ur. Eftir nokkrar vikur skildi
ég öll fr'önsk skipunaroi-Ö' og
nöfn á vopnahlutum. Þetta var.
góo undirstaða og ég gat bráð-
lega talað máiið allauðveldlega.
Þessi tungumálakunnátta mín
varð meðal annars til þess að
síðar var mælt með þvi að ég
færi í undirforingjaskólann'.
[ Framh. á 11. síðu.
+