Vísir - 06.05.1961, Blaðsíða 6

VtSIR
Laugardaginn fi. mai 1961

HP; ■
'vism
D A GBLAÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kemur út 300 daga á ári, 12 blaðsíður alla daga.
Ritstjórar: Hersteinn Pálsson og Gunnar G. Schram.
Ritstjórnarskrifstofur eru að Laugavegi 27, en aðrar
skrifstofur að Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofurnar eru opnar frá kl. 8 30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 30.00 í áskrift á mánuði.
Félagsprentsmiðjan h.f.
KIRKJA DG TRUMAL
Bsráitan um hait&itón.
Pað er bersýnilegt, að |>að ætlar ekki að ganga alveg
hljóðalaust fyrir dönsku sljórnina að afhenda handritin,
sem verið hat'a í vörzlu Dana undanfarnar aldir. Má segja,
að allt hafi ætlað af göflunum að ganga, siðan skýrt var
frá fyrirætluniun stjórnar Kampmanns í þessu efni. Þeir,
sem aldrei hafa haft minnsta áhuga fyrir handritunum og
eiginlega varla vitað um tilveru þeirra, fara nú hamförum
og láta svo sem ræna eigi hjartanu úr barmi dönsku þjóð-
arinnar og leggja danska visindamennslui í rúst.
Þær fregnir hafa borizl af fundum í danska þinginu,
að meirihluti þingmanna muni að öllum líkindum vera
hlynntur því, að Islendingar l'ái þessa þjóðárdýrgripi aftur.
Stjornin iiefir hinsvegar lengið kaldar kveðjur fyrir með-
ferð sina á málinu, og telur stjórnarandstaðan það móðgun
við sig. að hún skyldi ekki höfð með í ráðum. Hefir bún
allt á Iiornum sér af þessu tilefni og vill hefna sin mcð
]>ví að koma í veg fyrir, að afhending geti farið l'ram
í sambandi við ;>0 ára afmælishátíð Háskóla íslands. Er
Iiaft fyrir satl, að stjórnarandstaðan liafi í byggju að ]>æfa
málio, svo að ekki verði mmt að koma þvi i gegmun þetta
þing, sem slitið yerður 20. þessa mánaðar.
Ifér verður vitanlega engu um ]>að spáð, hvenær niálinu
verður ráðið til lykta, en frá sjónarmioi Íslendinga cr það
aðalatriði, að ]>að er nú komið á það stig, að meiri
liluti danska þingsins vill afhenda handritin. Þótt ]>að væri
óneitanlega skemmtilegt, ef bægt væri að láta þau af hendi
að nafninu til 17. júní, er það ekki svo mikilvægt atriði,
að það sé f'yrir öllu í augum lslendinga. Við höfum neðið
syo lengi, að okkur mun varla ráuua um
mánuði í viðbót.
Hm viii og hver vfil ekkl.
Þjóðviljinn er enn einu sinni nú í vikunni að bera á
borð fyrir þjpðiiia ]>au „sanhindi“, að Islendingar vilji ekki
verzla við Sovétríkin, og þcss vegna sé ekki hægt að nýta
afla togara eins vel og ella. Veit hann þó betur en flestir
aðrir, að það stendur ekki á Islendingum að selja bverjum.
sem lcaupa vill afurðir okkar. Það stendur og befur slaðið
á þeiin þarna fyrir auslan að kaupa ]>að, sem við höf-
um að bjóða.
íslendingar gerðu margar tilraunir lil að konia af stað
viðskiptum við Sovétríkin nokkru eftir stríð, þegar þéim
Iiafð'i verið hætt af þeim, sem málum réðu í Moskvu. En
viðkvæðið þar eystra var jafnan það, að þar væri ekki
áhugi fyrir viðskiptum við Islendinga. Við það sat, því að
ekki gátum við þröngvað þeim iil viðskipta við okkur.
En skjótt skipast veður í lofti, og allt í einu virtist
pólitísk nauðsyn á að taka aftur upp viðskipti við Island.
Þá stóð heldur ekki á ]>ví, að viðskipti væru tekin upp, því
að Islendingar höl'ðu aldrei verið þeim andvígir. Torfær-
una var að finna í einhverri skrifstofu austur í Moskvu,
og þegar Jieirri hindrun hafði verið ýtt úr vegi -— liver
sem hún var byrjuðu viðskiptin á ný.
Vtíikiptí og stjcrítmál.
Það liefir lengi verið vitað, að sovétstjórnin
lega fleiri kommúnistastjórnir — haga viðskiptum sínuni
eftir pólitískum þörfum. Hún verzlar mikið við þá, seni
eru henni þóknanlegir og líklegir til að vera þægir í ýmsiun
ei'num, en áhugánn skortir á viðskiptum við aðra.
Þess vegna stóð ekki á því, að viðskipti væru stórauldn
við íslendinga. þegar vinstri sljórnin var komin á Iaggir —
þótt það nægði ekki til að halda í henni liftórunni eins
lcngi og ætiað mun hafa verið — og ]>ess vegna er lí'till
áhugi fyrir viðskiptum við Islendinga nú. Það er nefnilega
,.vond jstjórn*1 við völd hér á landi nú. — Svona ehiföld
Eitt aðaleinkenni kristins
trúarlífs er bænin. Svo milvæg’
er hún talin, að henni er jafn-
aðarlega líkt við andardrátt-
inn, sem enginn getur lifað án.
Þannig hafa trúmennirnir lýst
bæninni og gildi hennar, þeir,
sem gerst þekkja af eigin
reynslu, hver áhrf það hefir að
helga líf sitt í bæn, tilbeiðslu
og lofgerð.
Þegar bænin berst í tal í
hópi þeirra, sem ekki lifa reglu-
bundnu, rótgrónu bænalífi er
oft um það rætt, hvort bæn-
heyrslan sé raunveruleg. Fáum
við það, sem við biðjum um,
eða er það tilviljun einskær,
hvernig málum lyktar, og túlk-
að sem bænheyrsla, ef heppnin
er með?
Svörin vrða ekki 'á eina lund,
fullyrðing stendur gegn fullyrð-
ingu, reynsla virðist standa
gegn reynslu,
Þess ber þó að geta, , að
reynsla þeirra, sem neita bæn-
heyrslunpi, er jafnan skamm-
í vinn og fábreytt. Þeir hafa gef-1
| izt upp í bænalífi sínu, stund-1
um af því, að bæn þeirra hafði
| ekki náð eðiiiegum þroska, þeg-
I ar þeir tóku að afrækja hana,:
I annað hvort fyrir áhrif áróð- 1
j urs vantrúaðra manna eða fyr-
ir eigin hirðuleysi, en stundum
líka fyrir sára reynslu von-
brigoa. Þeir höfðu beðið i neyð
af heitpm huga, en töldu sig
ekki hafa hloiið bænheyrslu. j
Heyrst hefir stundum frá trú-
uðum mönnum og bænamönn- j
um gáleysis svar við slíkri;
reynslu, sera er í eðli sínu trú-,
arraun; Bænin á ekki að snú-
ast um. veraldleg og hversdags-
leg efni, heldur um andlega
hluti. Þannig er ,e. t. v. hægt
að prédika íyrir þeim, sem
lengra eru komniij, en ekki fyr-,
ir byrjendum í bæn. Stendur
ekki í gégn þessu hið skýlausa,
sterka hvatningarorð postul-
ans: „Gerið í öllurn hlutum
óskir yðar kunnar Guði með
bæn og beiðni ásam't þakkar-
gerð“? 7f bæn allra ætti að
bíða eftir þeim þroska, sem
hafinn er yfir veraldarlegar ósk-
ir, óskir um farsæld hér í
heimi, hamingju og hebbrigði
sér og sínum til handa, þá er
hætt við að biðin yrði stundum
nokkuð löng.
Bænin er skóli trúarinnar.
Menn byrja venjulega ekki
skóla í efsta bekk, heldur verða
að láta sér lyndi að setjast í
þann neðsta og læra stafrófið
fyrst af öllu.
Það er áreiðanlega miklu
oftar líkamleg neyð, sem knýr
menn fyrst til átaka í bæn, held-
ur en meðvituð þörf fyrir and-
legan þroska. Vandamál í ver-
aldlegum efnum, daglegar
þarfir. sjúkdómar, áhyggjur,
erfiðleikar, eigin eða ástvina,
slíkt sem þetta þrengir mis-
kunnarlaust að og mætir öllum
jafnt, hvað sem andlegum
þroska líður. Þá þurfa menn
að þekkja þessi oið trúarinnar:
Gerið í öllum hluítum óskir
yðar kunnar Guði. Við trúum
á þann Guð, sem vakir yfir vel-
ferð okkar í kærleika og sér
fyrir öllum okkar þörfum, í
smáu og stóru. Hann lætur sér
ekkert óviðkomandi, sem líf
okkar og velferð snertir. Þess
vegna megum við tjá honum
hug okkar allan og leita lið-
semdar hans í öllum hlutum.
Og það, sem furðulegast er í
reynslu bænarlífsins er það
hve Guð gengur langt til móts
við okkur, hvernig hann bæn-
heyrir í smáu og stóru, breiðir
blessun sína yfir það allt, einn-
ig það hversdagslega og efnis-
bundna, sem að visu kann að
sýnast skipta nokkru í okkar
augum á líðandi stund, en virð-
ist ætti að vera svo ósköp smá-
vægilegt frá sjónarmiði hins
almáttka.
Litið barn getur haft þungar
áhyggjur og kvíða út af má1-
efni, sem viiðist ekki mikil-
vægt að dómi fullorðins manns.
En hjarta bai’nsins berst mi’ii
vonar og ótta. Það leitar til al-
máttugs Guðs í heitri bæn. Og
hahn svarar bæninni, hjálpar.
Svo góður er Guð. Svo mikill
er Guð. Ætlast hann ekki til
að þessi reynsla verði fyrsta
s*kerfið á vegi bænarinnar, sem
leiðir til nánara samféiags,
innilegri væntumþykju barns-
ins og framtiðarþroska í and-
legu lífi þess?
Eitt sinn var eg staddur í
miklum lífsháska. Hryllilegur
dauðdagi, kvalafullur með mik-
illi angist biasti við mér. Engin
mannleg hjálp virtist möguleg.
Sjálfur kunni eg engin ráð til
bjargar. Hvað gat eg gert. Eg
gat beðið. Til þess þarf eklá
alltaf langa stund. Hvers átti
eg að biðja? Andlégra hlutai?
Eg gerði það.; Eg; fól sál míria
Guði. Eh eg bað lika Guð að
bjarga mér frá þessum voveif-
legu örlögum. Var þetta óeðli-
j leg bæn eða vafasöm? Hann
i geiði þetta með undursamleg-
um hætti. Eg er ekki í vafa um,
| að það var Guðs miskunnsemi.
: sem bænheyrði mig og bjarg-
aði mér. Og eg er ekki í vafa
um, að við megum biðja og eig-
um að biðja í líkamlegri þörf
og neyð, og við hljótum þar
bænheyrslu.
í Hins ber og að gæta, að eng-
inn má staðnæmast í fyrsta
bekk skólans. Allir eiga þess
kost að taka þroska í bænarlífi.
Það iærist fljótt, að bænin er
ekki það, að segja almættinu
fyrir verkum, eða gera Guð að
þjóni sínum, heldur að leita á-
sjár hjá honum. Og það lærist
einnig, að sú bænin, sem
stundum er kölluð hin erfiðasta,
er bezta bænin: Verði þinn vilji.
Mörg óskin, sem í huga býr,
fölnar og visnar frammi fyrir
augliti Guðs. Ný sjónarmið
koma fram. Bænin verður
meira en að frambera óskir síns
eigin vilja. Hún er hugleiðing
fyrir augliti Guðs, lofgerð og
hreinsast við iðkun bænar, svo
þakkargerð. Hugsun og vilji
að gerður er greinarmunur á
mikilvægi bænarefnis.
Um leið og sum fölna, koma
önnur fram þýðingarmeiri og
knýjandi, sem biðjandi krist-
inn maður veit, að honum er
ekki aðeins heimilt að biðja
fyrir, heldur aðeins skylt að
biðja um og knýja á og stríða
fyrir í þolinmóðri, sív'akandi
bæn. Þannig gerir Guð okkur,
ófullkomin mannanna börn, að
þátttakendum að framgangi og
sigri ríkis síns hér á jörð, sam-
verkamönnum sínum.
Nauðsynlegur þáttur í heil-
brigðu bænalííi sambænin. Við
eigum ekki aðeins að biðja sem
einstaklingar hver í sínu lagi.
Sameiginlega eigum við fleiri
og færri að mynda andrúmsloft
bænarinnar á stærra svæði,
hver öðrum til uppbyggingar
og uppörvunar og til að styrkja
bænina. Tækifæri til þessa gefst
í safnaðarguðsþjónustunni, þar
sem allur söfnuðurinn á 'að
sameina hugina í hverri bæn,
hvort sem hún er flutt af prest-
inum fyrir munn allra eða
sungin í sálmi.
Auk þessa fær þjóðin öll
Framh, a 8. síðu.
BERGMA

Kvikmndin
„Ókuninu- gestur“.
Danska kvikmyndin „Ea
fi*einmed banker pá“, sem nú er
sýnd í Laugarásbíói, hefur vak-
ið mikla hneykslan manna, og
hefur þess verið óskað af ýms-
um, að getið væri hér í dálkin-
um hinnar almennu óánægju
manna yíir að kvikmyndahúsið
hefur tekið hana til sýningar.
Eg hef iðulega skrifað hér í
( blaðinu um kvikmyndir og sett
úridir þær klausur staiiim. 1. Eg
. hef aðeins getið þeirra mynda,
sem ég hef séð, og yfirleitt að-
eins þeirra, sem eru í flokki
sæmilegra eða ágætra mynda.
Oftast gengið fram hjá hinum,
en tvívegis þó — að vísu í þess-
um dálki — vikið að sýningum
á ósmekklegum og leiðigjörnm
myndum (nektar eða „stripte-
ase“-myndum). Mín afstaða er
sú, að ef komið er með einhvern
reiðilestur, þegar um klánxrit
og klámmyndir er að ræða, hafi
það þveröfug áhrif við það, sem
til er ætlast. Menn veiða svo.
fíknir í að kynna sér þetta, að
tífalt, hunraðfalt eða jafnvel
þúsundfalt fleiri kynni sér -en
ella. Þarf ekki annað en minna
á hve<- áhrif aúur gauragangur-
inn út af Roðasteininuin og
Elskhuea laffti Chatterley’s hef
ur haft. Hin síðarnefnda saga er
nú lesin af- milljónum manna
um víða veröld. eingöngu vegna
þess að siðferðispostularnir
vildu banna útgáfu hennar á
Bretlandi, og málaferli risu út
af henni, ,en þau náðu ,ek-ki þeim
tilgangi að hindra útgáfuna, og
Framh. 4 7. áíðu. -