Vísir - 29.05.1961, Blaðsíða 6

Vísir - 29.05.1961, Blaðsíða 6
6 ¥.<1S IR Mánudaginn 29. maí 1961 V í SI R D A G B L A Ð Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F. Vísir kemur út 300 daga á ári, 12 blaðsíður daglega. Ritstjórar: Hersteinn Pálsson og Gunnar G. Schram. Ritstjórnarskrifstofur eru að Laugavegi 27, en aðrar skrifstofur að Ingólfsstræti 3. Ritstjórnarskrifstofurnar eru opnar frá kl. 8,30—18,00. Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00. Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00. Sími: 11660 (fimm línur). Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði. Félagsprentsmiðjan h.f. — Edda h.f. Verkfallið hafð Á miðnætti í nótt hófu átta verkalýðsfélög vinnustöðvun og hafa þá nær 7000 manns lagt niður vinnu. Svo fór ekld, sem margir höfðu þó vonað, að samningar tækjust á síð- ustu stundu. Atvinnutækin eru nú stöðvuð og það beina og óbeina tjón, sem af öllum verkföllum leiðir er hafið. I samningaviðræðunum síðustu daga kom fram, að atvinnurekendur voru fúsir til þess að veita beinar kaup- hækkanir, sem námu rúmum 9% á þremur árum. Þessu boði atvinnurekenda neituðu samningamenn Dagsbrúnar og Hlifar og töldu allt of lágt til þess að því yrði gengið. Þeir hafa, sem kunnugt er, sett á oddinn 15—20% beina kauphækkun en um 36% kauphækkun á lágmarkslaun, ef fríðindi eru tahn með. Er á það var bent á samningafund- unum nú fyrir helgina, að útilokað væri að efnahagskerfið gæti staðið undir slíkum hækkunum var því einu svarað til að þá yrði að breyta lun efnahagskerfi. Það svar gefur til kynna það sem fyrirfram var þó vel vitað að af hálfu kommúnista i verkalýðshreyfingunni er þetta verkfall fyrst og fremst pólitísk atlaga að ríkisstjórninni, og um leið að því þjóðfélagsformi sem við búum við. Launþegar, aðrir en kommúnistar, munu hins vegar vera þeirrar skoðunar að höfuðatriðið sé að raunhæfar kjarabætur fáist, en ekki að velta ríkisstjórninni úr sessi. Og hér er komið að kjarna málsins. 1 verkfallinu 1955 var unnt að semja á frumstigi um 7% kauphækkun. Því neit- uðu leiðtogar kommúnista að ganga að og varð sú afstaða ofan á. Eftir sex vikna verkfall var svo samið um 10% kauphækkun, auk noklcurra fríðinda. 1 ljós kom þá að iðnverkafólk var nær þrjú ár að vinna upp það fjárhags- tap, sem af hinum langa verkfalli leiddi. Sást þá hve dýr hin sex vikna barátta fyrir þremur prósentunum sem á milli bar hafði orðið launþegum. 1 annað stað er öllum ljóst af biturri reynslu undanfar- inna ára, að óbilgjamar kaupkröfur, sem atvinnuvegirnir fá ekki undir risið, hljóta að missa marks, jafnvel þótt að þeim sé gengið. Ríkið verður að afla auldns fjár til þess að mæta þeim með auknum sköttum eða tollum og verðlagið spennist upp á við. Vítahringur tröppugangsins er hafinn og kjarabæturnar verða að engu eftir skamman tíma. Hinar raunverulegu kjarabætur eru hinsvegar fólgnar í nokkurri hækkun kaupsins á hverju ári sem er í sam- ræmi við aukna þjóðarframleiðslu. Þá leið ber að fara og ef um slíkar reglubundnar hækkanir næst samkomulag, þá er bægt frá því tjóni, sem bæði launþegunum sjálfum og þjóðarbúinu stafar af löngum verkföllum. Lækkun vaxta Því hefir verið fleygt fram af vinstri blöðunum undan- farið, að unnt væri að lækka vexti og koma þannig fram raunhæfum kjarabótum. Vissulega myndi vaxtalækkim vera mörgum í hag og létta undir með atvinnufyrirtækjum, sem verða að byggja rekstur sinn að verulegu leyti á lánsfé. En önnur sjónarmið koma hér einnig til greina. Vaxta- liækkunin hefir bætt hag sparifjáreigenda, sem orðið höfðu fyrir hverju skakkafallinu á fætur öðru síðustu árin. Með lækkun vaxta er gengið á hlut þeirra og búast má við að sparifjársöfnun minnki. Af því leiðir að minna fé verður . til útlána og fjárfestingar. Það er athyglisvert, að fyrir nokkrum dögum hækkaði danski þjóðbankinn vexti með fullu samþykki stjórnar- innar og taldi það óhjákvæmilega afleiðingu kauphæltk- ananna, sem þar eru nýorðnar. Sýnir sú ákvörðun hvert er mat Dana á svipuðu vandamáli og við eigum nú við að etja. Höfðumst ólíkt að í útfærslunni •• Orstutt viðtul við Hutvurd Lunge utunríkisrúðherru JVorðmunnu. Norski utanríkisráðherran Halvard Lange kom til Reykja- víkur í gærdag. Leiguflugvél Flugfélags íslands, SAS-flugvéln Sture Viking, flutti ráðherrann og 9 sendiherrar frá Osló til Reykjavíkur. — Fréttamaður Vísis átti stutt viðtal við Halvard Lange skömmu eftir komu hans. Margir íslenzkir embættis- menn, ræðismenn auk fjöl- margra áhorfenda voru á Rvík- urflugvelli við afgreiðslubygg- ingu Flugfélags íslands, þegar Cloudmaister-flugvélin Sture Viking, leiguflugvél Flugfélags íslands lenti með utanríkisráð- herra Halvard Lange og 9 sendiherra innanborðs. Utanríkisráðherra Guðmund ur í. Guðmundsson, ambassa- dor Norðmanna á íslandi Bjarne Börde, ambassador íslands í Noregi, Haraldur Guðmunds- son, Agnar Kl. Jónsson ráðu- neytisstjóri, F. Sandberg sendi- ráðsritari, konur þeirra og nokkrir fleiri úr hópi íslenzkra stjórnarstarfsmanna, biðu norska utanríkisráðherrans. — Hann kom meðal hinna fyrstu út úr flugvélinni' og var inni- lega fagnað. Á eftir Lange komu út úr flugvélinni hópur sendiherra, sem hingað eru komnir til að vera viðstaddir heimsókn Ólafs Noregskonungs. Ræðismenn þeirra voru mættir til að bjóða þá velkomna. Þarna voru stór- kaupmennirnir Bergur G. Gíslason ræðismaður Brasilíu, Eggert Kristjánsson ræðismað- ur Finna, Gunnar Guðjónsson ræðismaður Belgíu, Hallgrímur Fr. Hallgrímsson ræðismaður Kanada og Magnús Víglunds- son ræðismaður Spánar svo nefndir séu þeir, sem fréttarit- arinn bar kennsl á. Agnar Kl. Jónsson og Guð- mundur í. Guðmundsson heils- uðu heilsuðu sendiherrunum, en norski utanríkisráðherrann hvarf í bifreið norska sendi- ráðsins heim til sendiherrans þar sem hann mun hafa aðset- ur sitt meðan á heimsókninni stendur. Örstutt viðtal við Halvard Lange. Fréttamaður Vísis leitaði eft- ir stuttu viðtali við Halvard Lange, utanríkisráðherra Norð- manna seinnihluta dagsins í gær eftir að ráðherrann hafði komið sér fyrir á heimili norska ambassadorsins. Hann varð fúslega við þeim tilmælum. Á eftir komst frétta- maðurinn að því að ráðherrann þjáðist af meini í baki semgerði honum mjög erfitt um hreyf- ingar. Þetta hefur þjakað hann og háð honum síðan í styrjöld- inni er hann var í fangabúðum nazista í Þýzkalandi. Ráðherrann tók fram í upp- hafi viðtalsins, að hann væri hingað kominn samkvæmt al- þjóðlegum venjum sem gilda um opinberar heimsóknir kon- unga að utanríkisráðherrann sé ætíð í för með þeim. Ráðherr- ann neitaði því að hér mundu fara fram nokkrar viðræður eða samningagerðir í tilefni heimsóknar Noregskonungs, þær væru að minnsta kosti ekki Halvard Lange. fyrirhugaðar, þær væru raunar ekki veiljulegar við tækifæri sem opinberar konungsheim- sóknir. — Hvenær var fyrst talað um þessa heimsókn? — Því miður veit ég það ekki, sagði ráðherrann. Það var rætt í bréfum milli forseta ykkar og Noregskonungs persónulega. — Eruð þér ánægðir með sam starf Noregs og íslands? — Ég hef ekki ástæðu til annars. — Sjáið þér mögöuleika til að auka samskipti þessara þjóða? — Já, það væri auðvelt á menningarlega sviðinu. Við gætum skipst á listamönnum, menntamönnum og námsfólki og þannig komið á nánari menn ingarlegum samskiptum. Hins vegar er ekki svo auðvelt að auka verzlunarviðskiptin. Það er svo fátt, sem þessar þjóðir geta keypt hvor af annarri. — Eiga Norðmenn og íslend- ingar oft samleið á alþjóðavett- vangi? — Miklu oftar en ekki. Við- horf þeirra eru nauðalík. Og þær reyna eftir megni að sam- dagsiiis ræma viðhorf sín t. d. á fund- um utanríkisráðherra Norður- landa og innan Norður-Atlants- hafsbandalagsins. — Getið þér nefnt mér nýleg dæmi þar sem viðhorf Norð- manna og íslendinga hafa ekki farið saman? — Já, það var til dæmis í sambandi við meðferð land- helgismála þjóðanna, þ. e. a. s. framkvæmd útfærslu fiskveiði- landhelginnar í 12 mílur. Þið gerðuð það, án þess að tilkynna það áður. Við hins vegar til- kynntum með nokkrum fyrir- vara og buðum upp á samninga. Við gáfum hinum ýmsu þjóðum tækifæri til að sanna hefð- bundinn rétt sinn til íhlutunar um fiskveiðilandhelgina, að þær hefðu fiskað svo lengi við Noregsstrendur að þær yrðu ekki virtar að vettugi þegar til útfærslu kæmi. Við höfum nú stigið fyrsta skref í útfærslunni og tekið upp 12 mílna landhelgi. En svo gerðum við samning við Breta um fiskiveiðar þeirra á svæðinu milli 6 og 12 mílna markanna. Hann mun gilda til 1970. — Að lokum langar mig til að spyrja yður: Álítið þér, að ísland hafi lagt sinn skerf til Norður-Atlantshafsbandalags- ins? — Með tilliti til viðhorfs og ástæðna hjá þjóðinni verður að svara þessari spurningu ját- andi. Viðtalinu var lokið. Ráðherr- ann reis hægt á fætur. Hann er meðalmaður á hæð, með þokka hins heilhuga menntamanns, yf- irlætislaus og virðulegur. Halvard Lange er í hópi fremstu og virtustu stjórnmála- manna á Vesturlöndum, mikill hvatamaður norrænnar sam- vinnu og vestrænnar, alþjóð- lega hugsandi stjórnmálamað- ur sem hefur verið meðal mestu áhrifamanna innan Norður-At- lantshafsbandalagsins, enda eindreginn talsmaður frelsis og friðar. Misheppnuð tilraun Þær fregnir bárust frá Haifa í ísrael á laugardag- inn, að fertugur maður Sam uel Danan, hafi dáið' þá um daginn í þorpinu Ámirin, sem er í Galíleu. — Danan hafði ætlað að færa sönn- ur á, að maðurinn gæti lifað á því að drekka einungis vatn en neyta engrar fastrar fæðu Honum mistókst þetta á 58. degi.

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.