Tölvumál - 01.10.1978, Blaðsíða 4

Snemma kom í ljós, að r'afmagnsverkfræðingar voru öðrum
áhugasamari um íslenzkun fræðiheita. Rafyrði voru meðal
viðfangsefna Orðanefndar verkfræðingafélagsins, og sat þá
Steingrímur Jónsson rafmagnsstjóri fundi með orðanefndar-
mönnum. Með því starfi var lagður grundvöllur að íslenzku
rafmagnsmáli.
Verkfræðingafélagi íslands var skipt í deildir 1941. Var
þá stofnuð Orðanefnd Rafmagnsverkfræðingadeildar Verk-
fræðingafélags Islands, og hefur hún starfað óslitið síðan
undir forystu Jakobs Gíslasonar fyrrum orkumálastjóra.,
Nefndin heldur fundi einu sinni í viku. Hún er skipuð
verkfræðingum eingöngu, en hefir málfræðing sér til að-
stoðar. Orðanefnd RVFÍ hefir m.a. staðið að útgáfu Raf-
tækni- og ljósorðasafns. Af því eru þegar komin út tvö
væn bindi (1965 og 1973), og þriðja bindið er í undirbún-
ingi. Ljóstæknifélag íslands hefir lagt drjúgan skerf til
þessa orðasafns og jafnvel Kjarnfræðafélag Islands. Um
það efni skal annars vísað til formála Eðvarðs Árnasonar
fyrir fyrra bindinu, sem út er komið. Þar má einnig fá
ýmsan fróðleik um nýyrðasmíð frá fyrri tíð.
Um orðanefndina frá 1919 hefir meira verið ritað. Hér
nægir að benda á íslenzka málrækt (1971) eftir Halldór
Halldórsson og Mályrkju Guðmundar Finnbogasonar (1976)
eftir Baldur Jónsson.
Af öðrum félögum, sem mér er kunnugt um, að hafi haft
orðanefndir innan sinna vébanda, kann ég að nefna Kjarn-
fræðafélag íslands, Ljóstæknifélag íslands og Læknafélag
íslands auk Skýrslutæknifélagsins. Ljóstæknifélagið gaf
út Alþjóðlegt 1jóstækniorðasafn, fjölritað í tveimur heftum
1961, og lagði til efni i Raftækni- og ljósorðasafn eins
og Kjarnfræðafélagið sem fyrr er sagtT Starf orðanefndar
Læknafélagsins hefir legið niðri undanfarin ár, en eigi
að síður hefir verið hreyfing á því innan félagsins síð-
ustu misseri að gefa út læknisfræðilegt orðasafn. Þá er
mér kunnugt um, að Islenzka stærðfræðafélagið hefir á
sxnum vegum orðasöfnun að frumkvæði Reynis Axelssonar,
sem hefir langmest unnið að henni sjálfur.
Auk þess, sem félagsbundnar orðanefndir hafa komið til
leiðar, hafa mörg sérhæfð orðasöfn verið tekin saman og
gefin út, prentuð eða fjölrituð, að frumkvæði áhugasamra
einstaklinga á ýmsum sviðum, t.d. í lækningsfræði, eðlis-
fræði, viðra- og viðarlíffræði, svo að eitthvað sé nefnt,
en ekki verður farið lengra út í þá sálma hér. Þess í
stað skal að lokum vikið að þætti hins opinbera í nýyrða-
starfi.
í ársbyrjun 1951 var lagt fram á Alþingi frumvarp til laga
um Akademíu Islands. Flutningsmaður þess var Björn ölafs-
son, þá viðskipta- og menntamálaráðherra. Frumvarpið dag-
aði uppi, en í staðinn veitti þingið nokkurt fé til nýyrða-
söfnunar þegar á næsta ári. Orðabókanefnd háskólans var
falið að hafa yfirumsjón með^því starfi. Formaður hennar
var Alexander Jóhannesson prófessor. Næstu árin vann hún
ötullega að söfnun nýyrða á ýmsum sviðum, m.a. um landbúnað
sjómennsku og flug. Nefndin bjó söfn sín til prentunar,
Nýyrði I-IV? en menntamálaráðuneytið gaf þau út, nema 2.
hefti, a arunum 1953-56. Á svipaðan hátt var staðið að