Vísir - 18.10.1961, Qupperneq 10

AU
V I S I R
Miðvikudagur 18. október lSöi
Fg’áríagaræðan
Frh. aí 9 s.
anir og gengisbreyting hafi á
ýmsa aðra tekjuliði.
Eins og gert var við undir-
búning fjárlaga fyrir yfirstand-
andi ár, hefur nú verið reynt
að lækka útgjöld eins mikið og
kostur hefur verið, án þess að
gera áætlanir óraunhæfar. Er
þetta nauðsynlegt, ef ná á því
marki, að fjárlög ársins 1962
verði hallalaus, en á því er ekki
síður nauðsyn en verið hefur á
undanförnum árum. Haldið er
áfram því starfi. sem hófst á s.l.
ári til að auka haekvæmní í
rekstri ríkis og ríkisstofnana.
Veruleean áraneur má beear
sjá af þessu starfi Á hinn bóg-
inn eru því að siálfsögðu þröng
takmörk sett. hversu langt er
hægt að komgst til lækkunar
útgjalda á skömmum tíma, án
þess að skerða eð'ilega og nauð-
synlega starfsemi ríkisins.
Svo sem fram kemur í 23. gr.
frumvarpsins er gert ráð fvrir
að greiddar verði á næsta ári
launabætur til ríkisstarfs-
manna, 13,8%, fyrstu fimm
mánuði ársins. en frá og með 1.
júní 4% til viðbótar þeim laun-
um, sem þá verða greidd. Launa
liðir í frv. hækka því af þessum
sökum um 16.5% frá fjárlögum
yfirstandandi árs.
Enn fremur hækkar reksturs-
kostnaður af völdum kauphækk
ana og gengisbreytingarinnar
sem af þeim leiddi. Hefur í sam-
ráði við Hagstofuna verið gerð
áætlun um það. hver áhrif þetta
hefur á.einstaka rekstrarh'ði.
Þá vék ráðherra nánar að
einstökum liðum tekju- og
gjaldaáætlunar og verða þau
ummæli ekki rakin hér.
★ Hagsýsla og
sparnaður.
Eins og ég hef skýrt frá í
fyrri fjárlagaræðum hefur rík-
isstjórnin frá því er hún tók til
starfa fyrir tæpum 2 árum gert
sér far um að finna leiðir til
þess að draga úr útgjöldum rík
isins og koma á bættum vinnu-
brögðum og skipulagi til þess
að draga úr kostnaði. f fjár-
lagaræðunum hefur verið drep
ið á nokkur þessara atriða. í
tillögu meirihluta fjárveitinga-
nefndar á síðasta þingi var
bent i 23 liðum á ýfnis atriði,
sem óskað var að ríkisstjórnin
tæki til athugunar og við um-
rseður og athuganir í stjórnar-
ráðinu hafa ýmis fleiri atnði
borið á góma. Ég ætla að það
séu í kringum 50 mál, sem þann
ig hafa verið og eru til með-
ferðar, sem rannsökuð eru ofan
í kjölinn og kannað hvort hægt
er að spara á og skipuleggja
betur. Eru sum þeirra þess eðl-
is, að milljónum og milljóna-
tugum skiptir en önnur
smærri. Að þessum marghátt-
uðu athugunum hafa starfað
fjármálaráðuneytið og endur-
skoðunardeild þess, ásamt inn-
lendum og erlendum sérfræð-
ingum, en ríkisendurskoðandi
haft yfirumsjón með starfinu.
Ýmsar breytingar í sparnað-
arátt hafa verið ákveðnar af
einstökum ráðuneytum og rík-
isstjórninni í heild án þess að
taka þyrfti til þeirrar sérfræði-
legu rannsóknar, sem nauðsyn-
leg er í mörgum greinum
Ég skal nú nefna nokkrar
þær umbætur til sparnaðar og
hagræðingar, sem ýmist eru
komnar fram eða í undirb
og vel á veg komnar. Líka mun
ég eet? beirra. sem unnið hef-
ur ver’ð ^ð þótt nokkur tregða
a? rnótsnyrna hafi tafið fram-
kvæmd bf>irra um stund.
. Saineining Áfengisverzlun
ar og Tóbakseinkasölu rikisins
hefur verið framkvæmd. Með
sameiningunni sparast 11 starfs
menn, húsnæðiskostnaður lækk
ar verulega og ýmis konar
sparnaður annar verður þar
einnig.
Innflutningsskrifstofan var
lögð niður og er talið að við
það hafi sparast yfir 3 millj. kr.
í París voru 2 skrifstofur á
vegum íslands, sendiráðið og
skrifstofa fastafulltrúa íslands
hjá Atlantshafsbandalaginu og
Efnahagssamvinnustofnuninni.
Þessar skrifstofur voru samein
aðar á sl. vetri og sparast við
það rúmlega 800 þús. kr., en
yfir 900 þús. kr. miðað við nú-
verandi gengi.
Alþingiskostnaður verður
miklu lægri á þessu ári en
mörg undanfarin, en það stafar
af skemmra þinghaldi á sl.
vetri. Slíkt gæti orðið með vand
aðri undirbúningi þingmála en
áður og betri samheldni þeirra
þingmanna er stjórnina styðja.
Póstmálin höfðu lengi ver-
ið rekin með halla, sem ríkis-
sjóður hefur greitt. í fjárlögum
fyrir 1966 var í fyrsta sinn á-
kveðið áð pósturinn skyldi
standa undir sér og svo er einn
ig í ár og fjárlagafrv. fyrir 1962.
Þessum útgjöldum er því létt
af ríkissjóði.
Síminn hefur kostað rikis-
sjóð mikil fjárframlög að því
leyti, að tekjur hans hafa
hvergi nærri hrokkið auk
rekstrarkostnaðar fyrir nýjum
símalagningum og öðrum fram , fallist á sameininguna, enda er
kvæmdum. Greiðsluhalli sím- j í áætlunum þeim, sem gerðar
ans, sem ríkissjóður hefur i hafa verið um sparnað í starfs-
greitt, hefur verið síðustu 5 , kröftum við sameininguna,
ár frá 2,5 millj. upp í 13,5 gert ráð fyrir að komast af með
millj. á ári. f þessu frv. er gert : um 1/3 hluta þess starfsfólks,
ráð fyrir að síminn standi sjálf , sem nú starfar að innheimtu
ur undir öllum útgjöldum sín- | tekna þessara. Þann sparnað í
um, ríkissjóður þurfi ekki að
leggja honum fé, en úr fram-
kvæmdum hans verður á eng-
an hátt dregið.
Við skiptingu vegafjár hef-
ur svö síðustu árin verið farið
inn á nýjar brautir. Alþingi
hefur skipt vegafénu á færri
staði en þeim mun stærri fjár
hæðir á hvern stað. Árið 1959
starfsmannahaldi hyggjast
menn að fá - bæði með bættu
skipulagi á innheimtu og meiri
bókhaldsvélanotkun, en eink-
um með sjálfri sameiningunni,
sem afnemur tvíverknað á
margan hátt. Þá er gert ráð fyr
ir því, að sameiningin spari
mjög mikla fyrirhöfn og vinnu
og loks, það sem ekki er minnst
var fónu skipt niður á 219 um vert, sé til stóraukins hag-
ræðis fyrir skattgreiðendur.
Ríkið á fjölda vinnuvéla
og bifreiða, af ýmsum gerðum,
á ýmsum aldri og dreifðar um
fjölda ríkisstofnana. Rekstur
þeirra og viðhald kostar stór-
fé á ári hverju. Nú er verið að
taka saman skrá yfir allar þess
ar vélar og bifreiðar og er von
str'/ ,."0 á 163, ’61 á 144. Þessi
b fækkun vinnustaða á
2 áruro um 75 þýðir miklu
betri nýtingu fjárins, og spar-
ast þannig mikið fé sem kem-
ur landsmönnum til góða í því
að þeir fá meii-i vegargerð fyrir
sama fé.
Við ýmsar framkvæmda-
stofnanir ríkisins, vegagerð, til þess, að spara megi stórfé
hafnagerð o.m.fl. þarf stórvirk-
ar vélar og veltur mjög á því að
vélakostur sé góður til þess að
l
verkin vinnist vel. Vélakostur-
inn hefur verið stóraukinn nú
að undanförnu bæði með bein-
um framlögum og lánsfé.
Þegar hefur tekizt að
lækka verulega kostnað við
framkvæmd skyldusparnaðar.
Kostnaðurinn er nú áætlaður
kr. 1.000.000,00 í þeirri von að
hagræðingin hafi komið að því
gagni, að kostnaðUTÍirn-yérfei
ekki hærri.
Hinn 1. febr. 1961 voru
flugumsjónardeild og flugvéla-
afgreiðsla á Keflavíkprflug-
velli sameinaðar. Sameining
deildanna gerði mögulega fækk
un starfsliðs um 8 manns.
Sparnaður í rekstri flugvallar-
ins, vegna breytingar þessarar,
nemur um 800 þús. kr. miðað
við kaupgjald eins og það var
á þeim tíma, sem breytingin
var gerð.
Undirbúnar hafa verið
breytingar á störfum Skattstofu
Reykjavíkur í því skyni að ná
bættu fyrirkomulagi við álagn-
ingu skatta.
Allvel á veg er kominn
undirbúningur þess að sam-
eina í Reykjavík innheimtu
þinggjalda til ríkissjóðs, út-
svars og fasteignagjalda til bæj
arsjóðs Revkjavíkúr og sjúkra-
samlagsiðgjalda. Eg vænti þess
að bæjaryfirvöld Reykjavíkur
með því að losa sig við»það,
sem gamalt er og viðhalds-
frekt, með samræmingu á kaup
um og með því að draga sam-
an á einn stað kaup á þeim, eft-
irlit með þeim og umsjón með
viðhaldi þeirra og rekstri.
Ríkissjóður og ríkisstofn-
,anir eiga margar húseignir, en
samt sem áður er fjöldi ríkis-
stofnana í leiguhúsnæði, mörgu
mjög dýru. Það er augljóst, að
ríkinu mundi vera hagur í því
að eignast hentugt húsnæði til
þess að losa ríkisstofnanir úr
dýru leiguhúsnæði, og er það
mál nú í athugun.
Auk þess húsnæðis, sem
ríkið á eitt og þarf til eigin
nota, stendur það að verulegu
leyti undir húsakosti til skóla
þeirra víðsvegar um landið er
ríki og bæjar. og sveitarfélög
eiga í sameiningu. Bygginga-
þörfin á skólum þessum, barna
skólum, gagnfræðaskólum, hér
aðsskólum, húsmæðraskólum,
er mikil á ári hverju og bygg-
ingarkostnaður skiptir tugum
milljóna. Mikið er í mun, að
skynsamlega sé með það fé far-
ið, sem til þessara bygginga er
lagt, og er nú í smíðum reglu-
gerð um eftirlit með bygging-
um þessum. sem ríkissjóður að
vísu ekki eignast en leggur
mikið fé til. Hér getur strax
munað milljónum. ef ekki er
hagsýni við höfð. og bráðnauð-
synlegt er að sameina undir
eina stjórn eftirlit með teikn-
ingum og byggingaframkvæmd
um til þess að samræmi fáist
og ríkissjóður hafi hönd í
bagga með því hvernig fé því
er varið, sem hann leggur fram.
Bifreiðakostnaður ríkis-
ins hefur verið til sérstakrar
athugunar. Liggja nú fyrir ýtar
legar tillögur og greinargerðir
um breytt fyrirkomulag til þess
að draga úr þeim kostnaði.
Hafa þessar tillögur verið rædd
ar í ríkisstjórn og ákvarðanir
teknar bráðlega. Umræddar til
lögur myndu spara ríkinu rúm
lega 1 millj. kr. á ári.
Risnukostnaður ríkisins
hefur stundum borið á góma.
Ríkisstjórninni er ljós nauð-
syn þess að gæta fyllsta hófs
um útgjöld vegna veizluhalda
og fyrirgreiðslu erlendra gesta.
Iiún hefur ákveðið að setja þar
um ákveðnar reglur og koma
á fastari skipan og samræmi en
verið hefir í þessum málum um
margra ára bil.
í sambandi við veizluhöld
hins opinbera hafa einhver
blöð birt þá fregn, að veizlu-
höld ríkisstjórnarinnar kosti 40
millj. kr. á ári. Hið sanna er,
að allur kostnaður við móttöku
og risnu erlendra og innlendra
gesta var á sl. ári ekki 40 millj.
kr. heldur 912 þús. kr.
★
Af þeim um það bil 50 mál-
um, sem til sérstakrar athug-
unar eru til sparnaðar og auk-
innar hagkvæmni skal ég ekki
nefna fleiri að sinni. En að
lausn þeirra er unnið að stað-
aldri.
En í sambandi við sparnað í
ríkisrekstri, bætt vinnubrögð
og aukna hagsýni kennir oft
átakanlegs misskilnings. Fjár-
hag ríksins verður aldrei bjarg
að með nánasarskap og nirfils
hætti, þar sem talinn er eftir
hver eyrir og reynt að skera
við nögl öll framlög til fram-
kvæmda, menningarmála lista
og félagsmála. Um leið og að-
hald og aðgætni er sýnd, verð-
ur að hafa fullan skilning og
víðsýni til að bera til að skilja
kröfur tímans og hvernig bézt
megi þoka áfram menningar-
og framfaramálum þjóðarinn-
ar. Fjárhag ríkisins verður ekki
borgið með þv,í að skera niður
nokkurra króna laun til lista-
manns eða styrk til náms-
manns, með þvj að klípa af
lífeyri ekkjúnnar styrknum
Framh A 5 siðu
T
\
Kf

\
X
THS ENEMy HA7 FlSPEKSErJ
AN7 THE A7E-MAN NOW
W TO KEVIVE THE
r.EN P’KIESTESS.
’HO" SAI7 THE JUNSLE
L0IÍ.7. ''CNLV A MAN WHO
L00<E7 LIKE ME W'AS
• SACKIFICÉ7— A RIUTHLESS
WAPOSTORl/
1) Óvinirnir höfðu nú
tvistrast og apamaðurinn
flýtti sér nú að hressa hina
hrelldu hofgyðju við.
,,Er mig að dreyma,
kæri Tarzan“, stam-
aði Wala. Ég sá Wogg drepa
þig.
*A/A 1 7KEA/AINS, MV TAKZAN?'
SXhM&VS? ViALA. »1 SAW WOSð
) „Nei“ sagði frumskóga- • sem fórnað var — ófyrir-
konungurinn" það var að- leytinn þorpari“.
eins maður mjög likur mér,
l