Vísir - 11.01.1962, Blaðsíða 7

Fimmtudagui' 11. janúar 1962
V I S I K
7
Dúleið&la
ú síiwrdbmTBimu.
Ekki er til þess vitað að
læknar á íslandi framkvæmi
uppskurði sína á sjúklingum
í dáleiðslu. Þeir munu halda
sig við önnur og að því er
margir telja öruggari deyf-
ingar og svæfingarlyf en dá-
leiðsluástand hugans.
★
En annars staðar er það
ekki óþekktur starfsháttur
að læknar geri uppskurði á
sjúklingum í dáleiðslu auk
svæfinga. Við og við heyrist
um slíka uppskurði, en ekki
hefir dáleiðslan verið al-
mennt viðurkennd á þessu
sviði. Kemur þar m. a.
tvennt til. Sérkunnáttu lækn-
is í sálfræðum þarf til og
ekki eru allir sjúklingar dá-
leiðanlegir, ef svo má að orði
komast.
Fyrir skömmu birtist at-
hyglisverð grein í banda-
ríska vikuritinu Time, um
uppskurði á sjúklingum í dá-
leiðsluástandi. Verður hennar
hér getið að nokkru. Fjallar
hún um rannsóknir banda-
rísks yfirlæknis dr. F. T.
Kolouch og tilraunir, sém
hann hefir gert varðandi upp
skurði á dáleiddum sjúkling-
um. Læknirinn bendir á þá
staðreynd, að sjúklingar taki
yfirleitt ekki mikið mark á
þeim ummælum læknisins að
af hverjum 100 sjúklingum
þá muni aðgerð á 95 þeirra
takast með ágætum. Sjúk-
lingnum er tamt að hugsa:
„Ég verð einn af þeim fimm,
sem aðgerðin mistekst á“,
segir yfirlæknirinn. Því hef-
ir hann tekið upp þann hátt,
að ef sjúklingur kemur til
hans á spítalann, er þarfnast
skurðaðgerðar, þá skýrir
hann honum frá því, að ekki
aðeins muni skurðaðgerðin
verða honum léttbærari í dá-
leiðslu, heldur muni hann ná
sér mun fljótar eftir hana.
pyrir hálfum mánuði lauk
dr. Kolouch við athugun
á 100 sjúklingum, sem hann
hefir skorið upp meðan þeir
voru í dáleiðsluástandi. Var
niðurstaða hans sú að áttatíu
og einum sjúklinganna hefði
dáleiðslan varnað áhyggjum,
skapað minni sársauka, spar-
að fé og flýtt bata eftir
skurðinn. Auk þess létti dá-
leiðslan starf skurðlæknisins,
svæfingalæknis, og hjúkrun-
arkvenna.
Dr. Kolouch er yfirlæknir
Magic Valley Memorial Ho-
spital í Idahoríki í Banda-
ríkjunum og er hann 47 ára
að aldri. í fyrstu tók hann
dáleiðslu með hinni mestu
varúð, eins og er um flesta
skurðlækna. En þegar hann
sá hverja hjálp hún veitti
við fæðingar og í öðrum til-
fellum, einkum þar sem
nauðsynlegt var að takmarka
svæfingu sem framkvæmd er
með efnafræðilegum svæf-
ingameðölum ákvað hann að
hefja rannsóknir á gildi
hennar. Síðan eru liðin tvö
ár.
geta horfið aftur til fyrra
starfs síns. Jafn mikilvæg og
þessi fyrirmæli ei'u varnað-
arorð læknisins um að á með-
an á aðgerðinni standi skuli
sjúklingurinn ekki hlusta á
þær samræður sem fram fari
við skurðarborðið, nema orð-
um sé beint til hans.
Dr. Kolouch sannfæi'ðist
um nauðsyn þessara vai'úð-
arráðstafana eftir að hann |
hafði fylgzt með sjúklingum,
sem aðgerðin hafði tekizt vel
á, en batnaði seint og illa.
Einn af starfsbi'æðrum hans
dáleiddi slíkan sjúkling síðar
og varð furðu lostinn, er
hann heyrði sjúklinginn hafa
yfir í dásvefninum ummæli,
sem hann hafði sjálfur haft
um hann við skurðarboi'ðið,
og sjúklingurinn hafði túlk-
að svo að hætta væri á ferð-
um. Dr. Kolouch er á þeirri andi lífskjör.
skoðun að skyndileg þögn í 1
skurðstofunni meðan á að-
gerðinni stendu*r geti meira
að segja h.aft áhrif á undir-
meðvitund sjúklinga, sem
óttast uppskurðinn.
í fréttaauk- konai'málum með sinni djúpu
anum k o m og drungalegu rödd.
f r a m Stein- Af kvöldvökunni var þannig
grímur Hei'- varið um helmingi tímans til
mannsson, for- lesturs úr fornbókmenntunum,
maður Rann- og er hætt við því, að sumum
sóknarráðs rík hafi þótt það of stór skammtur
isins og sagði á einu kvöldi.
Eftir fréttir las Björn Magn-
ússon af miklum ákafa fyrri
hluta sögunnar „Stjörnustein-
ar“, eftir Rósu B. Blöndals.
Þetta var sveitasaga, barmafull
af rómantík, um dóttur stór-
frá h e 1 z t u
verkefnum ráðsins og framtíð-
aráætlunum. Lagði hann á það
sérstaka áherzlu, að lands-
menn fylgdust vel með í örum
tækniframförum og tryggðu
jvísindamönnum sínum viðun- bóndans”ög”’fátæka’piltinn'úr
kotinu hinum megin í dalnum.
Þau unnast hugástum og dreng-
urinn gerir sér glæstar vonir,
en svo kemur ríki biðillinn
Sjúklingur eftir skjaldkirtiluppskurð. Sjúklingurinn
var dáleiddur fyrir svæfinguna.
Dr. Kolouch aflaði sér
þekkingar hjá sálfræðingum
og eftir að sjúklingar hans
hafa samþykkt að láta dá-
leiða sig kemur hann þeim
í dásvefn með því að sjúk-
lingurinn sveiflar litlum
kvarz-steini í festi fyrir
framan sig. Síðan skýrir
hann sjúklingnum frá því að
meðan á skurðaðgerðinni
standi muni hann ekki verða
var við neinn sársauka.
Hann muni vakna eftir að-
gerðina og aðeins finna til
mjög lítilla óþæginda og
innan skamms muni hann
^Jeðal fyrstu 100 sjúkling-
anna, sem dr. Kolouch
dáleiddi, á aldursskeiðinu frá
4—83 ára, voru 25, sem
gengu aðeins undir minni-
háttar aðgerðir, og voru
vanalega aðeins staðdeyfðir.
Á öllum nema einum þeirra
reyndist dáleiðslan vel. 57
sjúklingar lögðust inn á
sjúkrahúsið og gengu undir
meðalstórar aðgerðir. Hér
náði dr. Kolouch beztum ár-
angri. Þessum sjúklingum
batnaði skjótt og voru rólegri
undir svæfingunni og á
Pramh á bls 10
Það er nú orðinn fastur liður
í vetur, að leikin sé létt tónlist
áður en kvöldvakan hefst, og
ber að fagna þvi, þar sem efni með einbau£ handa heimasæt-
vökunnar er oft dálítið stremb- unnl og þá mölbrotna allir
ið. í gærkvöldi voru þannig framtíðardraumar piltsins. -
leikin Vínarlög á píanó af Ge- Þetta var falleg og alÞýðleg
org nokkrum Feyer. Eaga> og ég bíð framhaldsins
með eftirvæntingu.
Kvöldvakan var svo með
svipuðu sniði og áður. Hjörvar A næturhljómleikum var
las Eyrbyggja sögu af tilfinn- okkur flutt hin fagra sinfónia
ingu, síðan ágæt íslenzk tónlist, um hafið> eftir Vaugham Willi-
að þessu sinni eftir Björgvin ams 0g trúi ég margir hafi vak'
Guðmundsson. Þar næst flutti að og blustað enda.
Bergsveinn Skúlason síðari Þórir S. Gröndal.
hluta frásöguþáttar um Hösk-
uldsey á Breiðafirði. Þetta var
ágætur þáttur sem hinn fyrri,
fullur af fróðleik og skemmti-
legum lýsingum á lífi og at-
vinnuháttum fólksins í eyjunni
fyrr á öldum. Gaman var að
heyra af því, hve spakur fugl
var í eynni, enda var þar aldrei
fleygt að þeim steini. Æðar-
fuglinn verpti allt kringum bæ-
inn, meira að segja í gluggatóft-
unum, og um árabil vérptu þar
æðarhjón, sem vöktu fólk til
starfa á morgnana. Blikinn
bankaði með nefi sínu í rúðuna
klukkan 6 á hverjum horgni,
helga daga sem virka, og er
menn komu út úr bænum til
að gá til veðurs, hneigði blik-
inn sig djúpt og ú-aði.
Síðasta atriði kvöldvökunnar
var svo þáttur, sem Þorsteinn
skáld frá Hamri flutti um Há-
konarmál Eyvindar skáldaspill-
is. Hann rakti sögu Hákonar
hins góða og las síðan úr Há-
HraBbáti
stolið.
AÐFARANÓTT föstudags-
ins var stolið 8 feta löngum
hraðbáti við húsið Ármúla
14. Er báturinn smíðaður
hér eftir erlendri fyrirmynd, j
trégrindarbátur klæddur j
með aluminium plötum, sem
eru soðnar saman. Hann er j
ómálaður, með lokuðum j
hvalbak og uggum. Hann er j
gaflbyggður fyrir utanborðs- ‘
mótor, en hann var ekki i t
7 i
honum. Rannsóknarlögregl-
an heitir á þá er kynnu að
vita hvar báturinn
se nu j
niðurkominn að gera sér >
viðvart. 1
1
í:

wwr
'n
THEAf’E-WAN TZOrrSP
UKITIL HE STKUCIC A
P>ISAAL (7UNSEOK! PLOOZ.
mnh <!§!W wM
s
Apamaðurinn skall niður á
gólf.
Allt í einu rankaði hann
við sér þegar hann heyrði
torkennilegt hljóð.
Tarzan brölti á fætur, og
á móti honum skreiddist eins
og dýr — hvítur maður!