Vísir - 08.11.1962, Síða 9

VlSIR . Fimmtudagu- 8. nóvember 1962
9
-X

Dr. Selma
Jónsdóttir
ræðir um
Listasafn
Islands
Eins og mönnum er í
fersku minni, var fyrir
nokkru breytt fyrirkomu
lagi Listasafns ríkisins,
sem nú heitir Listasafn
íslands, og var dr. Selma
Jónsdóttir listfræðingur
skipuð forstöðukona
safnsins. Af því að löng-
um hefur verið fremur
hljótt yfir starfsemi
þessa safns, hefur Vísir
snúið sér til dr. Selmu til
þess að fá nokkra vitn-
eskju um það, hversu
högum safnsins sé nú
komið. Hvað_,helzt hafi
verið gert, síðan tilhögun
safnsins var breytt, og
hvaða verkefni liggi fyrir
í náinni framtíð.
TTvert er nú helzta mál þessa
safns?
Mesta vandamál þessa safns í
nútíð og framtíð er húsnæðismál.
Starfsemi Listasafns íslands getur
aldrei orðið nema í molum, með-
an safnið býr við svo þröngan
húsakost sem nú er. Ekki verður
sagt, að framundan sé eygjanleg
nein lausn þessa máls. Kjarvai
gaf safninu sinn húsbyggingasjóð,
en ætlunin hafði verið að reisa
sérstakt Kjarvalssafn, hefur hon-
um fundizt réttara að láta þetta
fé renna til heildarsafnsins. Þetta
var mjög höfðingleg gjöf, mörg
hundruð þúsund. Auk þessa hef-
ur svo Alþingi látið 500 þúsund á
ári. Til byggingar eru þá til eitt-
hvað um tvær milljónir, en það
hrekkur nú væntanlega Iltið. Þá
hefur enn ekki fengizt lóð undir
væntanlegt safnhús. Ég legg mik-
ið upp úr þvf, að safnið verði ná-
Iægt háskólanum. Ég tel það
mjög mikilsvert að tengja slíkt
safn menntastofnun, ef hægt er.
Hvemig er aðsóknin að safn-
inu?
Aðsóknin er feikilega mikil. Á
þessu ári hafa þegar komið rúm-
lega 9200 gestir. Er það kannski
ekki mikið í svona litlu safni f
svona litlum bæ í svona litlu
landi?
Hvert er aðalstarf yðar f sam-
bandi við safnið?
Það er nú býsna margslungið.
Ég starfa hér ein og er þess vegna
allt frá forstjóra og niður f sendil.
Slíkt er vitanlega bagalegt og tef-
ur mann frá hinu eiginlega starfi.
Ég safna til dæmis listaverkabók-
um og bókum um listir og lista-
tímaritum. Ætlunin er, að almenn
ingur fái aðgang að þessu, þegar
fram líða stundir. Ég hef gert ná-
Dr. Selma Jónsdóttir Iistfræðingur fyrir framan eina mynd Kjarvals f Listasafni fslands.
kvæma sjaldskrá yfir safnið með
nákvæmum upplýsingum um öll
listaverkin, t. d. hvenær myndin
kemur, hvenær hún er máluð,
hvort hún er gefin eða keypt o.
s. frv. Þá hef ég safnað öllu, sem
ingu á safninu, ef það verður fal-
legra. Safnið hefur oft fengið góð
orð og mikið lof eins og það er
núna. Mér finnst það sjálfri mjög
lifandi núna. Allt strandar á hinu
sama: húsnæðisskorti. Ef gömlu
Listin
þarf
umhverfi
skrifað hefur verið um fslenzka
myndlistarmenn og um sýningar
á íslenzkum myndum hér og er-
lendis. Allt er þetta geysimikið
verk, en ég vona, að það eigi eftir
að koma að miklu gagni sfðar, t.
d. þegar farið verður að rannsaka
feril fslenzkra myndlistarmanna.
Einnig hef ég látið hreinsa mál-
verk og gera við þau.
Þá er að sjálfsögðu mikið starf
að sjá um ýmsar sýningar, bæði
hér heima og svo þær, sem senda
á til útlanda.
p’r safninu breytt með ákveðnu
millibili eða eftir hverju er far
ið f þeim efnum? Sumum finnst
líka, að slfkar breytingar séu ekki
nægilega auglýstar.
Það má vel vera rétt, að breyt-
ingar á safninu séu ekki nógu vel
auglýstar. Annars er breytingun-
um þannij háttað, að breytt er
eftir hverja sýningu. I fyrra voru
salirnir málaðir, og þá var farið
nákvæmlega yfir safnið. Safnið
hefur nú staðið óbreytt síðan í
febrúar. Ég hef eiginlega enga
peninga til að breyta til. Mér hef-
ur oft dottið í hug að sýna verk
eins manns í 1 — 2 sölum, en þá
verður kannski að taka niður verk
10 manna í staðinn.
Er ekki kostur að hafa hreyf-
ingu á safninu?
Það er kostur að hafa hreyf-
málararnir Ásgrímur, Kjarval og
Jón Stc.'ánsson hefðu sinn salinn
hver, eins og ég býst við að allir
gætu verið sammála um, þá yrðu
þeir býsna margir ungu málar-
arryr, sem enga mynd gætu haft.
Og hafa þeir þó allt of lítið pláss
margir hverjir, eins og nú er. Þar
fyrir utan vantar tilfinnanlega sýn
ingarsal, sem hægt er að leigja
út. Það vita allir, hversu mikil
vandræði eru með sýningarsali
hér í bænum.
Hve mikið fé hefur safnið til
listaverkakaupa?
Alþingi veitir Listasafni íslands
500 þúsund krónur á ári frá og
með þessu ári til þess að kaupa
fyrir listaverk, en þar af eigum við
að nota 50 þúsund til kaupa á
erlendum listaverkum.
Og hvað er svo að segja um
hin umdeildu kaup safnsins?
Tjað er safnráð, sem velur mynd-
irnar, sem keyptar eru. I því
eru Gunnlaugur Scheving, Þor-
valdur Skúlason, Ásmundur
Sveinsson, Gunnlaugur Þórðarson
og ég. Gunnlaugur Þórðarson er
skipaður af menntamálaráðherra,
en hinir eru kosnir af félagsmönn
um í myndlistarfélögunum. Við j
förum á allar sýningar, venjulega i
sitt f hverju lagi, og komum okk-1
ur svo saman um, hvað kaupa I
skuli. Tilgangurinn með safninu
eru fyrst og fremst sá, að eignast
verulega góð listaverk. Það er
ekki sama, hvaða mynd er keypt
eftir ákveðinn mann. Það verður
að velja af mikilli nákvæmni. Hitt
er einnig rétt að benda á, að það
er nauðsynlegt að gera eitthvað
sérstakt fyrir unga listamenn. Það
þarf að gefa þeim tækifæri til að
vinna að lisf sinni í svo sem tvö
ár án þess að þeir þurfi að hafa
áhyggjur af lífsviðurværi sínu. Þá
ætti að koma í ljós, hvort eitt-
hvað býr f þeim. Svona lítið þjóð-
félag eins og okkar hefur ekki
efni á að missa af einum ein-
asta hæfileikamanni. Listin er
engin frístundavinna. Haldið þér,
að Laxness hefði náð eins langt
í list sinnl, ef hann hefðu þurft að
vinna á skrifstofu frá kl. 9 — 5 á
hverjum degi?
Hvað vilduð þér segja um lands
byggðina, er ekki ástæða til að
senda sýningar frá safninu út um
landið?
Tjetta er mjög viðkvæmt mál.
Sannast að segja eru ekki til
neinir staðir, þar sem hægt er að
sýna listaverk. Skólarnir geta alls
ekki leyst þennan vanda. í skóla-
stofum eru lengstu veggirnir ann-
aðhvort ekkert nema gluggar eða
hurðir. Listin þarf umhverfi. Það
er ekki hægt að hengja listaverk
hvar sem er. Maður verður að
bera virðingu fyrir listinni og sjá
til þess, að hún sé ekki eyðilögð
með umhverfinu. Listaverkin
þurfa sérstaka birtu, og það er
ekki hægt að hengja myndir á
hurðir. Nú og svo höfum við
ekki nægilega margar myndir til
þess að senda út um land. Ég hef
stundum verið að hugsa um að
reyna þetta, en það er bara alls
ekki hægt. Þetta mál verður að
leysa á annan og miklu varanlegri
hátt. Hvert einasta bæjarfélag
ætti í rauninni að eiga sitt lista-
safn. Þau gætu haft samráð við
okkur hér í safninu, ef þau kærðu
sig um, en umfram allt ættu þau
að leggja stolt sitt i að eignast
safn góðra listaverka. Þetta gæti
líka verið mikill og aukinn styrk-
ur fyrir listamenn, og þeim veitir
ekki af því. Haldið þér, að það
væri ekki meira gaman að koma
til Akureyrar, ef þar væri mynd-
arlegt listasafn? Og svo er annað
mál, sem ekki má gleyma. Það er
ekki nóg að hafa listaverk. Það
vantar ekki síður fræðslu um
myndlist. Ég held, að við séum
eina þjóðm í heiminum, þar sem
ekki er kennd listasaga. Ég veit
ekki um Kongó. Ég gæti þó helzt
trúað j.ví, að það sé kennd lista-
saga í Kongó. Náttúrufræðirigar
eru alltaf að tala um. að j það
þurfi B. A. deild í náttúrufræði
við háskólann. Af hverju ætti ekki
alveg eins að kenna þar listasögu?
Þegar slík fræðsla er fyrir hendi,
þá getur listin fyrst orðið eign al-
mennings í landinu.
S/ónvarpsviðtæki
framleidd hér
Það er sennilega á frekar fárra
vitorði, að hér á landi er hafin
framleiðsla á sjónvarpsviðtækjum.
Að vísu verður að geta þess, að
ekki er um það að ræða, að tækin
séu framleidd hér á landi að öllu
leyti, svo að við séum að verða
— eða getum orðið — óháðir öðr-
um löndum að þessu leyti. Hér er
nefnilega fyrst og fremst það á
ferðinni, að samsetning tækjahna
fer fram hér, og nuk þess er smíð-
að utan um það hér í bænum, og
má því til sanns vegar færa, að
hér sé um íslenzka framleiðslu að
ræða.
Það er Jón Sen, sem er kunnur
h_.gleiksmaður, er setur saman
tæki þau, sem hér er um að ræða.
Fær hann allt, sem til þeirra þarf,
frá útlöndum og setur síðan sam-
an, en það er altítt erlendis, að
menn kaupi allt, sem til þarf og
setji saman fyrir sjálfa sig og
aðra. Skápana eða kassana utan
um tækin smíðar Árni H. Árna-
son, húsgagnasmíðameistari, Lauga
vegi ^2, ágætur smiður, og er nafn
hans trygging fyrir því, að skáp-
arnir eru hin vandaðasta smíð.
Ekki hefir Vísi tekizt að ná sam-
bandi við Jón Sen, til að forvitn-
ast öllu nánar um þetta hja hon-
um, en blaðið hefir fyrir satt, að
hann hafi þegar sett saman nokkra
tugi viðtækja, og reynist þau ágæt
lcga í alla staði.
i1