Vísir - 28.11.1962, Blaðsíða 8

8
V í S I R . Miðvikudajjur 28. nóvember 1962.
Qtgefandi: Blaðaútgáfan VlSIR.
Ritstjórar: Hersteinn Pálsson, Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson.
Fréttastjóri: Þorsteinn Ó. Thorarensen.
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178.
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3.
Áskriftargjald er 55 krónur á mánuði.
í lausasölu 4 kr. eint. — Sími 11660 (5 línur).
Prentsmiðja Vísis. — Edda h.f.
Starfsemi Verzlunarráds
Á mánudag birtist í Vísi grein eftir Magnús Víg-
lundsson, varaformann Verzlunarráðs íslands, um
samtökin og eflingu starfsemi þeirra. Verzlunarráðið
var stofnað fyrir rúmum hálfum fimmta tug ára, og
voru þar forgöngumenn ýmsir þeir íslenzkir kaup-
sýslumenn, sem framsæknastir voru og víðsýnastir og
gerðu sér þess grein, að nauðsynlegt var að auka mátt
stéttarinnar með samtökum. Með því væri ekki aðeins
unnið í þágu einstaklinga og fyrirtækja innan stéttar-
innar, heldur og fyrir þjóðina, sem hún á að þjóna.
Síðan þessi samtök kaupsýslumanna voru stofn-
uð, hefur gífurleg breyting orðið á þjóðfélagsháttum
hér á landi. Þótt starfstíminn sé aðeins hálfur annar
mannsaldur, hefur orðið bylting á flestum sviðum, og
menn munu sammála um, að íslendingar séu betur á
vegi staddir efnalega en nokkru sinni áður. Ný orka
hefur verið tekin í notkun í verkmenningu þjóðarinn-
ar, og hún hefur gert þessum fámenna hóp á útsker-
inu kleift að Iyfta Grettistökum.
Samtök öll í landinu hafa einnig eflzt, hverju nafni
sem nefnast, Verzlunarráðið einnig, en unnið er að því
að efla það enn meira, og er slíkt nauðsyn. Með því
móti er hægt að gera verzlunarstéttina færari um að
gegna því mikilvæga hlutverki, sem hún hefur tekið
að sér. Samtök hennar gæta þess, að hlutur hennar
sé ekki fyrir borð borinn, þegar átök eru í þjóðfélag-
inu, því að það er einkenni margra, að þeir telja sér
það vænlegast til framdráttar að gera atlögur að verzl-
unarstéttinni.
Verzlunarráðið mun nú auka mátt sinn og megin
með bættri samstöðu iðnrekenda og kaupsýslumanna,
svo og annarra aðila, á vettvangi ráðsins, og er það
vel. Þeir, sem kaupsýslu stunda, hvort sem það er í
sambandi við framleiðslu eða innflutning, verða að
standa saman og starfa saman. Ella ber viðleitni þeirra
ekki þann árangur, sem nauðsynlegur er.
Verzlun er undirstaðan
Enginn les íslands sögu svo, að hann geri sér ekki
grein fyrir þeirri miklu þýðingu, sem tilhögun verzl-
unarinnar hefur haft fyrir frelsi og tilveru þjóðarinnar.
Meðan aðrir en íslendingar sáu um verzlunina, átti
þjóðin undir högg að sækja og var vanmegnug í öllum
efnum. En um leið og verzlunin færðist á íslenzkar
hendur, tók að rofa til á öllum sviðum þjóðlífsins.
Þessi er lærdómur sögunnar, og því ber þjóðinni að
hafa í huga, að verzlunin verður að njóta frelsis, ef hún
á að geta gegnt hlutverki sínu. Og enginn stendur bet-
ur vörð um réttindi hennar en verzlunarstéttin sjálf,
öflug samtök hennar.
Tveggja fíokka kerfí
í Frakklandi
Samstarf þeirra í síðari hluta
kosninganna var með þeim
hætti, að þar sem frambjóðandi
annars hvors flokksins virtist
svo nálægt að sigra, að hann
gæti komizt að með stuðningi
hins, var slíkur stuðning-
ur veittur á vlxl. Þannig
stóð á þvf, að kommúnistar
gengu vígreifir til bardagans í
kjördæminu, sem Guy Mollet
bauð sig fram, og höfðu að
einkunnarorði: Kjósið félaga
Mollet!
De Gaulle sigraði glæsilega
— miklu glæsilegar en hann
sjálfur eða stuðningsmenn hans
gerðu sér vonir um, og eina á-
fallið, sem þeir urðu fyrir í
síðari kosningunum var, að
Michael Debré fyrrverandi for-
sætisráðherra féll. Hann var
líka óvinsæll meðal bænda í
kjördæminu þar sem hann bauð
sig fram, Indre-et-Loire, og
sameinuðust jafnaðarmenn,
radikalar og kommúnistar gegn
honum. Frambjóðandi radikala
flokksins var kjörinn.
Þess ber að geta, að Mollet
hefur ávallt verið ramur and-
stæðingur kommúnista, og
fátt mun hafa vakið meiri at-
hygli í kosningabaráttunni en
það, að hann gekk til' sam-
starfs við þá, en hann lýsti yfir,
að hann vildi heldur sjá komm-
únista en Gaullista á þing-
mannabekkjum fulltrúadeildar-
innar, og að sjálfsögðu harð-
neitaði hann, að þetta bæri að
skilja sem vísi að bandalagi
kommúnista og jafnaðarmanna.
Kommúnistar hins vegar fögn-
uðu þessari framréttu hönd til
samstarfs í kosningunum, þvi
að þeir sáu þarna tækifæri til
að draga úr þeirri einangrun,
sem þeir voru komnir I. Og
samstarfið bar einkennilegan
árangur víðar en I kjördæmi
Mollet. I Suður-Frakklandi
sigraði Jules Moch, fyrrverandi
jafnaðarmannaráðherra og full-
trúi á afvopnunarráðstefnu
Sameinuðu þjóðanna, komst á
þing með hjálp kommúnista.
Michel Debré
Hann var talinn eins ramur
andstæðingur kommúnista og
Mollet og var þriðji maður fyr-
ir neðan frambjóðanda komm-
únista eftir fyrri kosning-
arnar, og er þarna var
kosið aftur s.l. sunnudag hafði
frambjóðandi kommúnista dreg
ið sig I hlé.
En einn hinn kuhnasu
maður I flokki jafnaðarmanna
neitaði að fara að dæmi Mollet,
en hann er Francis Leenhardt,
og féll, fyrir bragðið — I fyrsta
sinn síðan 1945.
Framhald á bls. 13.
Þær skoðanir hafa komið
fram eftir að kunn urðu úrslit-
in I frönsku þingkosningununt
að ein mikilvægasta afleiðing
þeirra kynni að verða, að nú
færi að stefna og ef til vill
allhratt í áttina til tveggja
flokka kerfis, m. ö. o. að smá-
flokkar týni tölunni æ meira,
en eftir verði aðeins tveir að-
alflokkar .
I Bandaríkjunum eru sem
kunnugt er tveir aðalflokkar.
demokratar og republikanar,
og aðrir flokkar svo litlir og
lítils megandi, að það er vart á
þá minnst. í Bretlandi eru i
rauninni tveir aðalflokkar,
Ihaldsflokkurinn og Verkalýðs-
flokkurinn (jafnaðarmanna-
flokkur), en þar er og þriðji
flokkur, Frjálslyndi flokkurinn
(liberal flokkurinn), sem má
muna sinn fífil fegri, en kann
að ná sér upp. Hann á ekki
nema fáa fulltrúa á þingi, og
Mendes-France féll fyrri kosn-
ingadaginn.
það má með fullum rökum
segja, að aðalflokkarnir séu
tveir á Bretlandi, og ekki er ó-
líklegt, — að — ef Frjálslyndi
flokkurinn verður aftur mikill
og sterkur flokkur, verði á-
fram tveir aðalflokkar I land-
inu. Fjórði flokkurinn er
kommúnistaflokkurinn, en hann
er fámennur og gætir áhrifa
hans mest sem friðarspillis f
atvinnulffinu.
Þeir, sem hallast að þvl, að
smáflokkarnir fari nú að týna
tölunni á Frakklandi, byggja
skoðun slna á þvl, að samstarf
verði áfram meðal vinstri
flokkanna, og myndi þeir sam-
eiginlega róttæka stjórnarand-
stöðu, en fylgi miðflokkanna
skiptist að nokkru milli Gaull-
ista og róttækra. Benda þeir á,
að öfgamennirnir yzt til hægri
hafi fengið hraklega útreið i
kosningunum, og fjölda margir
kjósendur úr ýmsum flokkum
hafi kosið Gaullista eða fram-
bjóðendur sem hétu De Gaulle
stuðningi. Ef til vill hefur það
haft sln áhrif til stuðnings við
hann, að kommúnistar og jafn-
aðarmenn gengu tll baráttunnar
1 samstarfi vegna sameigin-
legrar andúðar og haturs á De
Gaulle.
L