Vísir - 08.02.1963, Qupperneq 4

V1 SIR . Föstudagur 8. febrúar 1963.
f 4
Úr hinni nýju verksmiðjubyggingu Kassagerðar Reykjavíkur.
Hinn 6. febrúar s.l. voru 30
ár liðin frá stofnun Félags ís-
Ienzkra iðnrekenda.
Félagið var stofnað að frum-
kvæði Sigurjóns Péturssonar á
Álafossi, sem boðaði til undir-
búningsfundar 27. janúar 1933.
Verksmiðjueigendur í Reykjavík
og nágrenni, sem til náðist, voru
boðaðir á fundinn og mættu fuil
trúar fyrir sjö verksmiðjur.
Voru allir fundarmenn ein-
huga um nauðsyn á stofnun fé-
lagsskapar iðnrekenda.
Hinn 6. febrúar árið 1933 var
síðán stofnfundurinn haldinn,
voru stofnendur félagsins fulltrú
ar frá 13 verksmiðjum í Reykja-
vík og nágrenni. Hlutu sæti í
fyrstu stjórn félagsins þeir sömu
og skipuðu undirbúningsnefnd-
ina, Sigurjón Pétursson, Eggert
Kristjánsson og H. J. Hólmjárn.
Tilgangur félagsins þá og síð-
ar „er að efla og vernda is-
lenzkan verksmiðjuiðnað og
vera málsvari hans í hvívetna".
Það var bjartsýni og stórhug-
ur, sem réði stofnun Félags is-
lenzkra iðnrekenda. Þess þurfti
líka með því fyrir 30 árum voru
ekki margir íslendingar, sem
trúðu þvi að íslenzkur verk-
smiðjuiðnaður ætti mikla og
vaxandi framtíð fyrir sér, Hinir
voru fleiri, er töldu þann vísi
að verksmiðjuiðnaði, sem var þá
að skjóta rótum, væri byrði á
ins var fyrst og fremst unnið
að því að styrkja félagsstarfsem
ina inn á við og þreifa fyrir sér
um störfin út á við. Félags-
mönnum fjölgaði árlega og
starfsgetan fór vaxandi.
Á stríðsárunum var af ýms-
um ástæðum erfitt um vik með
mikið félagsstarf, og eftir lok
heimsstyrjaldarinnar hóf félagið
mjög öfluga starfsemi, sem hef-
ur á margan hátt borið giftu-
rikan árangur, m. a. í því að
kynna þjóðinni íslenzkan verk-
smiðjuiðnað, og hlut hans í þjóð
arbúskapmmv Viðfangsefnin
hafa á þessum árum verið mörg
og margþætt.
Ekki er rúm til þess hér að
rekja sögu Félags íslenzkra iðn-
rekenda, en hér skal þó drepið á
nokkur verkefni, sem félagið
hefur fengizt við á undanförn-
um árum.
Frá stofnun félagsins og ávallt
síðar hefur Félag íslenzkrar iðn
rekenda látið tollamálin sig
miklu varða. Enda hefur tolla-
Iöggjöfin mikil áhrif á sköpun
og þróun verksmiðjuiðnaðarins.
Var íslenzk tollalöggjöf lengi á
flestum sviðum iðnaðinum óhag
stæð, og óþægilegur ljár I þúfu.
I flestum tilfellum voru hráefni
jafn hátt tolluð og fullgerðar
iðnaðarvörur og stundum var
tollur hærri á hráefnum en til-
búnum vörum sömu tegundar.
Lagfæring 1 þessu efni þokað
ist áfram eftir þvi sem árin liðu,
en stæstra sporið I þá átt að
bæta tollakjör iðnaðarins var
stigið árið 1954 fyrir atbeina
F.I.I., en það ár var tollskráin
öll endurskoðuð með tilliti til
iðnaðarins. Um þessar mundir
er unnið að heildarendurskoðun
tollaskrárinnar og hefur fram-
kvæmdarstjóri F. í. I. átt sæti
i nefndinni.
Iðnsýningar og önnur kynning
á íslenzkum iðnaði hefur frá
öndverðu verið eitt af aðal-
áhugamálum F. í. I. Mest átak i
þessu efni gerði F. I. I. árið 1952
í samvinnu við önnur félagssam-
tök með Iðnsýningunni miklu,
sem gerbreytti álitl þjóðarinnar
á möguleikum iðnaðarins hér á
landi.
Það hefur því um langt árabil
verið dagskrámál iðnrekenda og
iðnaðarmanna að hér í bæ yrði
sköpuð varanleg aðstaða til iðn-
sýningar, en eins og kunnugt er,
er enn ekkert húsnæði til í bæn-
um, sem hýst getur stórar vöru
sýningar. Að lokinni iðnsýning-
unni 1952 hófs F.Í.I. handa um
undirbúning málsins og árið
1957 var stofnaður félagsskap
ur, Sýningarsamtök atvinnuveg-
anna, til þess að hrinda máli
þessu í framkvæmd. Gerðu þessi
samtök samning við Reykja-
víkurbæ, um byggingu stórhýsis
m a. til sýningahalds, sem nú er
að rísa á mótum Suðurlands-
brautar og fyrirhugaðs Þvotta-
laugavegar, og verður það vænt-
anlega fokhelt á þessu ári. Jafn
framt skuldbatt bærinn sig til
þess að láta í samvinnu við Sýn-
svæði á þessum stað og verður
samtökum iðnaðarins og stærri
iðnfyrirtækjum gefinn kostur á
því að reisa þar eigin sýningar
skála. Iðnrekendur binda miklar
vonir við þessar framkvæmdir,
enda verður ekki um það deilt,
hve mikilvægt það er fyrir at-
vinnuvegina að hafa möguleika
á þvi að kynna framleiðsluvörur
sínar með venjulegum vörusýn-
ingum. Ekki síst er þetta mikil-
vægt fyrir hinn unga íslenzka
iðnað, sem á tilveru sína undir
því komna, að landsmenn skilji
að „hollt er heima hvað“ einn-
ig er æskilegt að geta haldið
sýningar hér heima til þess að
kynna erlendum kaupendum
framleiðsluvörur okkar.
Eitt þýðingarmesta málið, sem
F.I.I. hefur barist fyrir var stofn
un Iðnaðarbanka íslands h. f.,
\ sem stofnaður. var af félaginu
og Landssambandi iðnaðar-
manna. Bankinn hefur nú starf
að i 10 ár og hefur reynzt þess
megnugur að leysa mikinn
vanda fyrir iðnaðinn, enda hafa
iðnrekendur og iðnaðarmenn
skipað sér um bankann og eflt
hann eftir mætti. Er bankastofn
unin mikilsverðasti árangur af
ágætu samstarfi Landssambands
iðnaðarmanna og Félags ís-
lenzkra iðnrekenda til hagsbóta
fyrir iðnaðinn.
Meðal þeirra mála, sem efst
voru á baugi hjá F.Í.I. um langt
árabil, var að af hálfu hins opin-
bera yrði komið fastri skipan á
tæknilega fyrirgreiðslu við iðn-
aðinn og höfð um það samráð
við hlutaðeigandi samtök.
Eftir nokkurra ára undirbún-
ingsathuganir, þar sem þreifað
var fyrir sér um hagfelldasta
fyrirkomulag slíkrar fyrirgr-
eiðslu var Iðnaðarmálastofnun
íslands stofnuð síðla árs 1953 og
hefur sú stofnun frá upphafi
verið iðnaðinum mikilsverður
stuðningur.
Eitt þeirra mála, sem efst
eru á baugi hjá F.I.I. í dag er efl
ing stofnlánasjóðs iðnaðarins,
Iðnlánasjóðs. Á síðasta ári var
unnið að endurskoðun gildandi
laga sjóðsins og mun á næst-
unnni verða lagt fram á þingi
frumvarp til nýrra laga, er vænt
anlega mun miða að verulegri
eflingu Iðnlánasjóðs. Þá hefur
og verið unnið að þvi, að skapa
iðnaðinum hliðstæða aðstöðu til
öflunar rekstrarfjár og land-
búnaður og sjávarútvegur njóta
nú, þ. e. sjálfkrafa Iána úr á
framleiðslubirgðir.
Hinn kunni brautryðjandi í ís-1
lenzkum iðnaði, Sigurjón Péturs
son á Álafossi var formaður
F.l.I. fyrstu 12 árin. Á þeim
árum haslaði félagið sér völl
sem alhliða málsvari verksmiðju
iðnaðarins.
Síðan var Kristján Jóh.
Kristjánsson formaður um II
ára skeið, sem var mikill at-
hafnatími í sögu félagsins.
Núverandi formaður félagsins
er Sveinn B. Valfells, en aðrir
í stjórn eru Gunnar J. Friðriks-
son varaformaður, Hannes Páls-
son, Sveinn Guðmundsson, Ás-
björn Sigurjónsson, Ámi Jóns-
son og Sveinn S. Einarsson.
Ólafur Jónsson, skrifar um

Vincent Price og John Kerr.
Hafnarbió, sýnir um þessar
mundir hrollvekjuna Pitturinn
og Pendullinn, sem gerð er eft-
ir Edgar Allan Poes.
Söguþráður: Francis Barnard
(John Kerr) kemur til „Castle
Medina“ á Spáni, til þess að
grafast fyrir um dánarorsök
systur sinnar, Elisabeth, ((Bar-
bara Steele), sem verið hafði
gift spánska aðalsmanninum
Nicolas Medina, (Vincent Price)
Sama kvöldið kemur til kast-
alans Dr. Leon, (Anthony Car-
bone), sem verið hafði læknir
Elisabeth. Kemst þá Francis að
því að Nicolas hafði sagt hon-
um ósatt um dánarorsök Elisa-
beth og að raunverulega hafi
hún dáið úr hræðslu.
Grunsemdir þær sem Francis
bar í brjósti, blossa nú upp, og
hann krefst skýringar á þessu
öllu saman. Caterine Medina
(Luana Anders) systir Nicolas,
sem einnig býr í kastalanum tek

gruna bróður hennar, og reyna
þau öll að útskýra fyrir honum,
aðstæðurnar. Verður heildar-
myndin þá frekar óhugguleg.
Faðir þeirra Nicolas og Cat-
herine, Sebastian Medina, hafi
verið grimmdarseggur hinn
mesti, og hvergi unað sér nema
í kjallara hússins, sem hafði að
geyma stóran sal með alls kon
pyntingatækjum.
Móðir Nicolas hafði verið
manni sinum ótrú með bróður
hans, og kvöld eitt fór Sebastian
með þau niður í pyntingaher-
bergið, og myrti þau á hrylli-
legan hátt Nicolas sem þá var
aðeins barn, horfði á þegar fað-
ir hans tók konu sína og múr
aði hana inni í smáklefa eftir að
hafa pyntað hana. Alltaf síðan
hafði Nicolas verið ofboðslega
hræddur við kviksetningu, og
nú var hann haldinn þeim hræði
Iega grun að Elisabeth hafi
ekki verið dáin þegar hún var
Frh. á bls. 13
in&asarntök $>. ..aíyjnpuygganna
hinum aðalatvinnuvegunum. — skipuleggja framtíðar sýningar-
/Fýrst'u arin eftír stofnun félags-