Vísir - 01.04.1963, Blaðsíða 7

VÍSIR . Mánudagur 1. apríl 1963.
I
Sagán af SAS
Framhalcl al bls 9:
Aerovias í Mexico; SAS-hótelið
f Kaupmannahöfn fór fleiri millj-
ónir fram úr áætluðum kostnaði
frá 1956 og síðast en ekki sízt
mikill reksturskostnaður SAS.
sem nokkurs konar ríkisfyrir-
tæki, hafði orðið fórnardýr lög-
mála Parkinssons. Sífellt hafði
verið bætt við áhöfn skútunnar
og kannski þá oft farið eftir
öðrum sjónarmiðum en hæfni
við starfsmannaráðningu. Vill
verða rígur milli landanna í
þeim málum og margir vildu á
básinn.
En það hlaut að koma að
skuldadögunum fyrir SAS. Það
fer aldrei vel á því að reka flug-
félag eins og ríkisfyrirtæki með
algeru einkaleyfi, eins og t. d.
áfengisverzlun. Rekstur slíkra
fyrirtækja verður sjaldnast til
fýrirmyndar.
Jjegar SAS skútan var að því
komin að sökkva, var leitað
á náðir Curt Nicolin, fram-
kvæmdastjóra ASEA, einhvers
stærsta fyrirtækis Norðurlanda.
Tók Nicolin við stjórnartaum-
unum þann 15. júlí 1961 og
framkvæmdastjóri SAS, Áke
Rusck, lét af störfum. Var Nico-
lin við stjórnarvöl þar til i apríl
1962 (hann kom á þeim tíma
meðal annars í kynnisför til ís-
Iands) og beindi félaginu á rétta
braut. Helztu aðgerðir hans
voru þessar: Starfsfólkinu var
fækkað úr 15000 niður f 13800
fyrsta árið og í lok 1962 hafði
starfsfólkinu fækkað enn niður
í 11900. Þýðir það árlegan sparn
að í launum um 45 milljónir
sænskra króna! Minnkaður var
varahlutalager SAS, seld eigin
flugskýli í Los Angeles og New
York, aukin hagkvæmni við við-
gerðir og eftirlit flugvélanna
(verkaskipting með Swissair),
aukin samvinna við erlend flug-
félög og sala gömlu flugvél-
anna, sérstaklega DC-7C. Síðasti
Iiðurinn reyndist sá erfiðasti.
Jjegar Curt Nicolin Iét af
stjórn SAS eftir vel unnið
starf, tók við stjórn Karl Nils-
son, einnig frá ASEA. Skyldi nú
SAS ékki brenna sig á því að
hafa i stjórn miður hæfa menn
frá ríkisfyrirtækjum. Curt Nico-
lin hafði líka „hreinsað til“, inn-
an SAS og komið hæfileika-
mönnum í ábyrgðarstöðurnar.
Var því auðveldara fyrir Karl
Nilsson að taka við og hefur
hann haldið áfram á sömu braut
og gefizt vel. Lauk árinu 1962
fyrir SAS með einungis 24.5
milljón króna halla og 50 millj-
ón króna lægri kostnaði en árið
áður. Af hallanum voru 11 millj-
ónir, sem tapazt höfðu á Thai
International, nokkurs konar
dótturfyrirtæki SAS austur í Sí-
am, sem „matar“ SAS með far-
þegum á Austurlandaleiðum. Er
enn óvíst, hvernig framhald
þeirrar samvinnu verður f fram-
tíðinni, en stjórnendur SAS hafa
allan hug á að láta reksturinn
bera sig þetta árið og í fram-
tíðinni og tekst það mjög senni-
lega.
En SAS hafði enn þungan
bagga að bera. 10 flugvélar af
gerðinni DC-7C voru enn óseld-
ar. Tókst að nota þær að nokkru
leyti til imíanlandsflugs, leigu-
flugs og vöruflutnings, en nýtn-
in var hvergi á við það, sem til
þui'fti fyrir svona dýra gripi.
Var það þvi kannski ekki nema
vón, að SAS Iiti girndaraugum
á feitan bita Loftleiða, sem þeir
höfðu verið einir um svo lengi.
þ. e. að fljúga ódýrar til New
York með ,,skrúfuflugvélum“.
SAS hafði áður reynt að útiloka
Loftleiðir frá Skandinavfu á
þeim grundvelli, að Loftleiðir
rækju „óheiðarlega" samkeppni
og brennt sig á því. En nú vildi
SAS fá að nota sínar DC-7C i
samkeppni við Loftleiðir og „ó-
heiðariegri" samkeppni við sjálft
sig, þ. e. þotuflhg sitt. Með því
að fárast út af því, hvað Loft-
leiðir ,,stælu“ mörgum farþeguni
frá Skandinavíu, tókst SAS að
knýja fram leyfi IATA til þess
að keppa við Loftleiðir „á sama
grundvelli“, þótt hæpið sé að
tala um sama grundvöll, þegar
ríkisstutt fyrirtæki keppir við
einkafyrirtæki. Er þetta í fyrsta
skipti í sögunni, sem flugfélag
innan IATA fær leyfi samtak-
anna, til þess að lækka fargjöld
sín vegna samkeppni við flug-
félag utansamtakanna.
onandi verður þetta til þess,
að IATA verði sveigjanlegri
stofnun en hún er og eins, að
þetta leiði til endurskoðunar og
Iækkunar flugfargjalda. Flugfar-
þeginn tæki því alla vega vel.
IATA hefur mikið verið gagn-
rýnt, einkum fyrir fargjaldapóli-
tík sína, en IATA er nauðsynleg
stofnun fyrir það. Víst er um
það, að margt hefur betur mátt
fara og hagur væri samtökunum
í nýjum framkvæmdastjóra í
stað Sir WiIIiams, sem nú er,
og sem varð sér og samtökunum
til skammar með ummælum sín-
um um Loftleiðir hér í Stokk-
hólmi í haust.
En IATA er ekki annað en
samtök flugfélaganna, þar á með
al Flugfélags íslands, og séu það
ekki flugfélögin sjálf, sem koma
sér saman urn fargjöldin innan
samtaka sinna, verða aðrir að-
ilar til þess að ákveða þau og
væri það að fara úr öskunni í
eldinn. Ber að hafa það í huga,
að IATA ákveður ekki endan-
lega fargjöldin, heldur mælir
einungis með. ákveðnu verði.
Lokaákvörðunin liggur alltaf hjá
viðkomandi ríkisstjórnum. Þýddi
þvf lítið fyrir SAS að segja sig
úr IATA og ætla að fara r-ð
fljúga ódýrar til U.S.A., en t. d.
Pan American. Einúngis með því
að vera meðlimur í IATA hefur
SAS aðstöðu til þess að hafa
áhrif á verðlagningu og fram-
vindu flugmála í heiminum. —
Að IATA, þ. e. flugfélögin, skuli
ákveða fargjöldin eftir vega-
Iengd, en eigi taka nokkurt til-
lit til, hvers konar flugvélar not-
aðar séu, er eigi rétt. Það er
eigi rétt, að flugfarþegi, sem flýg
ur t. d. Osló—New York skuli
þurfa að borga jafnmikið, fljúgi
hann DC-6B eða DC-8 þotu. Það
væri sama og hafa sama verð
á 1. og ferðamannafarrými.
Að IATA skuli eigi hafa gert
greinarmun þarna á milli, er
vegna þess, að þessi mismunur
hefur eigi verið svo mikill fyrr
en nú með tilkomu þotanna og
það hefur ekki ,,passað“ flug-
félögunum innan IATA að gera
greinarmun þarna á milli, fyrr
en nú SAS hefur barið það í
gegn, með því að beita Loftleið-
um fyrir sig.
IVÍikilvægast í þessari ákvörð-
1 un SAS að hefja 2. far-
rýmisflug og samþykki annarra
fiugfélaga á þeirri ákvörðun, er
kannski það, að þar með viður-
kennir SAS og IATA réttmæti
málstaðar Loftleiða. Er vonandi
að þetta geti orðið grundvöllur
að bættu samkomulagi Loftleiða
og SAS, svo að hvor aðili um sig
sjái. ekki rautt, sé á hinn niinnzt.
Það er engum hagur í opnum
fjandskap grannþjóða í miili, því
fíugmálin vilja oftast verða þjóð
ernismál að meira og minna
leyti. Þeir Islendingar, sem flog-
ið hafa með SAS, geta borið
vitni um frábærléga áreiðanlega
þjónustu og afgreiðslu SAS og
viljum við SAS án efa ailt hið
bezta sem slíku og sem full-
trúa frændþjóða okkar. Vonandi
nýtur SAS hæfra stjórnenda í
framtíðinni, svo það sökkvi
eigi aftur niður í fen ríkisstuddr
ar fjármálaglópsku og óstjómar.
Með því móti einu er grundvöll-
ur fyrir heiðarlegri samkeppni
SAS og Loftleiða, og bættu sam-
starfi f flugmálum milli allra
Norðurlandanna.
G. H. Ó.
Sþróttir —
Framhald af bls. 2
ur. Fram undir getu og KR með
heldur leiðinlegan Ieik, harðan og
grófan. Einum manni var vísað út
af velli í tvær mínútur fyrir grófan
leik, hinum vinsæla leikmanni Karli
Jóhannssyni, sem því miður getur
orðið nokkuð heitur, er mikið ligg-
ur við.
Beztu menn voru þeir Ingólfur
Óskarsson, með 16 mörk í leiknum
og fór hann nú yfir 100 mörk í
deildinni, sem er einstakur árang-
ur. Annars voru flestir Framara
langt undir getu og markverðirnir
mjög lélegir. Sigurður Óskarsson
var bezti maður KR-inga, sterkur
varnarmaður svo að af ber og góð-
ur f sókn eigi að síður. Karl Jó-
hannsson átti ágætan Ieik og
Reynir svipaður venju. Markverð-
irnir vörðu oft vel. Guðjón var í
markinu mestallan tímann, en
Sveinn Kristjánsson kom inn síð-
ustu mínúturnar og varði þá m. a.
vítakast og skot af línu.
Dómari var Magnús Pétursson
og dæmdi mjög vel heldur erfiðan
Ieik. — jbp —
Framtíðaratvinna
Óskum eftir nokkrum miðaldra verkamönn-
um til afgreiðslustarfa á byggingarvörum og
verksmiðjustarfa. Hátt kaup og mikil vinna.
Húsnæði fyrir einhleypa á sama stað.
JÓN LOFTSSON H.F.
Hringbraut 121
VERKAMENN
Óskúm að ráða nokkra verkamenn strax. —
Mikil og stöðug vinna.
VERK H.F.,
Laugavegi 105.
Vikuyfirlit fyrir koup-
endur byggingoefnis:
Húsbyggjendur athugið:
Framleiðum hina viðurkenndu mátsteina í útveggi
hvers konar bygginga svo sem íbúðarhúsa, verk-
smiðjuhúsa, verkstæðisbygginga, bílskúra o. s. frv. —
Tugir íbúðarhúsa hafa þegar verið hlaðin úr MÁT-
STEINI úr Seyðishólarauðamölinni, enda burðarber-
andi, með mikið brotþol, einangrandi, framleiddur eft-
ir verkfræðilegum útreikningum og fyrirsögnum, lok-
aður þannig, að hver mátsteinn myndar lokaða sellu
í hlöðnum útvegg auk þess sem hleðsla er mjög fljót-
leg þar sem líming er ávallt lögð á sléttan flöt. Mát-
steinn í ca. 100 mJ íbúðarhús lcostar aðeins ca.
15.000.00 og í meðal bílskúr ca. 6.000.00. Mátsteinn-
inn fæst m^ð greiðsluskilmálum eftir samkomulagi
svo og önnur framleiðsla og byggingarefni.
MILLIVEGGJAPLÖTUR:
Vinsælasta og jafnframt ódýrasta milliveggjaefnið eru
milliveggjaplötur okkar 50x50 cm, 5 cm, 7cm og 10
cm þykkar úr Seyðishólarauðamöl og/eða Snæfells-
vikri. Slíkir milliveggir eru fljóthlaðnir, einangrandi,
óforgengilegir, hafa mjög gott naglhald og eru hljóð-
einangrandi.
EINANGRUNARPLÖTUR:
Framleiðum hinar viðurkenndu einangrunarplötur úr
Snæfellsvikrinum. Vönduðustu byggingar borgarinnar
eru einangraðar með 10 cm þykkum vikurplötum,
enda slík einangrun algjörlega óforgengileg, útveggir
fá naglhald sem tré, hljóðeinangrun fyrsta flokks,
eldtraust.
SELJUM:
Vikurmöl til einangrunar í gólf og loft, Seyðishóla-
rauðamöl malaða og ómalaða, Vikursand, Pússninga-
sand, plasteinangrun allar þykktir, þakpappa, þilplöt-
ur, húsgagnaplötur, harðvið, húsgagnaspón, amerískar
Celotex hljóðeinangrunarplötur og lím, sement, sem-
entsliti o. fl. o. fl.
Sendum um allt land. — Sendum heim.
JÓN LOFTSSON HF.
HRINGBRAUT 121 . SÍMI 10600
Fró Japan
„Rammagerðin“ ann-
ast málun eftir ljós-
myndum, með olíu-
litum, ýmist á silki
eða striga.
Lítið á gluggasýning-
una í Austurstræti 17
RAMMAGERÐIN
Hafnarstræti 17.