Vísir - 20.07.1963, Blaðsíða 6

6
V í S I R . Laugardagur 20. júlí 1963.
Kemur Sir
Anthony
Eden aftur?
f öllum þeim glund-
roða og óvissu sem ríkir
meðal forystumanna
íhaldsflokksins brezka,
hefur athygli manna
beinzt að einum fyrrver
andi leiðtoga flokksins,
sem tvímælalaust stend-
ur með höfuð og herðar
yfir aðra íhaldsmenn,
hvað reynslu, hæfileika
og almenningsálit snert-
ir. Sá maður er Jarlinn
af Avon, eða öðru nafni
Sir Anthony Eden.
Þótt ferill hans sem forsætis-
ráðherra hafi verið stuttur og
þyrnum stráður, þá má full-
yrða, að jarlinn af Avon njóti
ríkari og meiri virðingar m'ððal
almennings en yfirleitt nokkur
annar maður í Bretlandi.
Milljónir manna úr o'lum
flokkum minnast þess enn,
hvernig honum tókst í nær lutt-
ugu og fimm ár, að halda ó-
flekkuðum skildi slnum, í harðri
og stormasamri stjórnmálabar-
áttu.
Nafn hans er enn amvafið
töframætti og dýrðarljóma — og
fólkið treystir honum. 4 liðnum
árum hefur jarlinn þjónað föð-
urlandi sfnu dyggilega. Og nú er
spurningin:
Gæti hann nú tekið til starfa
á ný og látið Ihaldsflokkinn
njóta hæfileika sinna?
JARLINN hefur aldrei misst
áhuga á stjórnmálum slöan
hann sagði af sér 1957. Hann
hefur meira að segja við og við
látið uppi álit sitt á ýmsum
mikilvcegum málum. Síðastliðið
sumar lýsti hann óánægju sinni
á frávikningu Selwyns Lloyd
sem utanríkisráðherra. Um
haustið studdi hann kröfur
brezku samveldislandanna, gegn
rökum þeim sem fylgdu Efna-
hagsbandalaginu. Og nú síðast i
júnlmánuði lét hann uppi álit
sitt á hugmyndum Kennedys um
kjarnorkuflota Nato.
I öllum þessum yfirlýsingum
eða skoðunum sínum, talaði
hann fyrir munn þeirra milljóna
manna sem fylgja „íhaldslín-
unni“ I Bretlandi. Meðan ráð-
herrarnir voru önnum kafnir I
ráðuneytunum við embættis-
störf sín, og gáfu sér ekki tíma
til að kynna sér viðhorf hinna
hörðu flokksmanna sinna, lýsti
jarlinn af Avon skoðunum sln-
um, algjörlega í samræmi við
þann anda sem ríkti meðal fólks
f^&ann cr núna 66 árá, þ?em
árum yngri en Macmillan. Hann
verður enn að fara varlega með
sig, áreynsla er honum forboð-
in. En heilsa hans hefur stór-
batnað síðustu árin.
Með því að taka að sér eitt-
hvert minni háttar ráðuneyti,
gæti jarlinn auðveldlega endur-
vakið traust almennings og
þingmannanna á forystunni og
jafnframt miðlað ráðherrunum
af reynslu sinni.
Það væri engin minnkun fyr-
ir jarlinn að taka að sér minni
háttar ráðherrastarf. Þvert á
móti, eru jafnvel fordæmi fyrir
því, sem gefa annað til kynna.
Balfour, sem var forsætisráð-
herra frá 1902 til 1905, hélt
áfram störfum sem stjórnmála-
maður og þingmaður og var
áhrifamikill innan íhaldsflokks-
Sir Anthony Eden.
ins allt til ársins 1929.
Það ætti því ekki að valda
neinum vandræðum þótt fyrr-
verandi forsætisráðherra starf-
aði undir stjórn eftirmanns
síns. Og vlst er að jarlinn af
Avon mundi ekki láta sitt eftir
liggja undir þeim kringumstæð-
um.
y/EL má vera að jarlinn njót
hvíldarinnar og friðarins
eins og nú er, og að hann haf
enga löngun til að taka til starfa
á ný.
En ef Macmillan legði hart að
honum, gæti hann vart neitað
þeirri áskorun, sérstaklega þeg-
ar heill flokksins er I voða sem
nú. Jarlinn hefur aldrei dregið
sig í hlé, ellegar snúið bakinu
að þvl, sem hann hefur álitið
rétt og skylt.
Við þetta er því að bæta, að
Macmillan mun sennilega segja
af sér hvað úr hverju. Ef svo
vel skyldi takast að samningar
næðust við Rússa um afvopn-
unarmálin, gæti hann hætt með
heiðri og sóma. Og ef svo fer,
þá er enn frekari ástæða til
þess að jarlinn af Avon taki
sæti I ríkisstjóminni.
Hann mundi verða ótrúlegur
styrkur fyrir eftirmann Mac-
millans. Hvort sem það yrði
Butler ellegar Maudling, þá yrði
sá eftirmaður að horfast I augu
við það risavaxna verkefni að
koma íhaldsflokknum á réttan
kjöl fyrir næstu kosningar. Nær-
vera jarlsins I rlkisstjórninni
gæti ráðið úrslitum I þeirri bar-
áttu.
Ef hann kæmi aftur, mundi
hann að sjálfsögðu setja eitt
skilyrði. Hann mundi leggja
áherzlu á, að rödd hans heyrðist
og tillit yrði tekið til hans þeg-
ar ákvarðanir yrðu teknar.
Hann mundi ekki láta sér
nægja nafnið eitt. Það mundi
heldur ekki koma flokknum að
eins miklu gagni og hitt, ef
hann réði virkilega einhverju.
TjAÐ er hvorki Profumo-
hneykslið né gallar I öryggis-
málunum, sem hafa orðið Ihalds
flokknum til tjóns. Það sem hef-
ur verið helzta fótakeflið er sú
skoðun kjósenda að stjórnin
hafi vikið frá hinni raunveru-
legu Ihaldsstefnu.
Sá hæfileiki jarlsins að færa
kennisetningar íhaldsstefnunnar
I hagnýtan búning, gera þær
Iifandi og nýtilegar, gæti sann-
arlega bjargað flokknum.
Og margur íhaldsmaðurinn er
á þeirri skoðun að um leið og
hann bjargaði flokknum, þá
bjargaði hann landinu um leið.
► Dean Rusk utanríkisráðherra
Bandaríkjanna heflr persónulega
fyrirskipað að brezki kommúnista-
leiðtoginn William Callagher skuli
fá að koma til Bandaríkjanna til
þess að heimsækja veika systur
sína, en að undanförnu hefir staðið
I strfði með þetta. Callagher er
kominn yfir áttrætt og er leiðtogi
hins fámenna brezka kommúnista-
flokks frekara að nafninu nú orðið
en að hann hafi sig I frammi.
Mannabústaðir Irá
móðuharðindum
Eftir 20 mínútna gang
frá Búðum á Snæfells-
nesi, niður með hraun-
grýttri f jörunni, er kom-
ið í svokallaðar Fram-
búðir. Þar getur að Iíta
greinilegar húsatóftir og
annað jarðrask af
mannavöldum. — Fróðir
menn á staðnum sögðu
fréttamönnum Vísis,
sem þarna voru á ferð-
inni fyrir nokkrum dög-
um, að hér væri um að
ræða rústir þess fólks,
sem flúið hefði undan
móðuharðindunum og
Skaftáreldunum, vestur
þangað.
Rústir þær, sem þarna finn-
ast I Frambúðum, eru enn all
greinilegur. Munu þær vera eftir
Framh. á bls. 10.