Vísir - 17.08.1963, Blaðsíða 9

V1SIR . Laugardagur 17. ágúst 1963,
FERÐALOG
XJvers vegna hefur fólk gam-
an af að ferðast?
Hvers vegna lifir það fyrir að
fá sumarleyfi? Ætla mætti, að
það lægi í augum uppi: að
menn hafi takmarkaða ánægju
af brauðstritinu, sem virðist
henta mörgum illa, ekki hvað
sízt síðan störf manna fóru að
beinast inn á véla- og tækni-
svið og sköpun og hugvit urðu
að víkja úr vegi. Þess vegna er
ekki nema eðlilegt, að sálar-
hróið gerl uppreisn og krefjist
uppbótar fyrir tap á uppruna-
legum verðmætum og elginleik-
um. Nútfmafólk hefur með
auknum þæglndum farið á mis
við snertingu við ódýrustu og
beztu hlutina f tilverunni. Það
hefur jafnframt þurft að breyta
eðli sínu til þess að aðlagast
ytri aðstæðum, og með bættum
skUyrðum tll Iffsafkomu (sem
dauður, ef hann langar ekki til
þess að taka sig upp annað
veifið. Ella væri hann hættur
að lifa f sinni upprunalegu
mynd. Lífið er alltaf á hreif-
ingu og krefst hreifingar.
Hvers vegna þá að vera að
hneykslast á ferðaþrá þeirra,
sem búa í markaðs- og iðnaðar-
borg? En nú mun margur
spyrja: „Er þessi ferðahvöt
sprottin af löngun manna f jafn-
vægi og þörf á að finna það,
sem er falið f þeim í hvers-
dagssýslu?"
Þetta er samvizkuspurning,
sem er einstaklingsbundið að
finna rétt svar við. Kannski er
ríkasti þátturinn í ferðamannin-
um frelsiskenndin. Öndin flýg-
ur aldrei frjálsara en við til-
breytnina að fara úr einum
stað f annan. Hins vegar getur
verið sá meinbaugur á frelsinu,
Það er sama, hvert er farið... alltaf birtist ísjand eins og andlit eða persóna, sem ekkl er hægt að fá lajð 4.
oe SUUARLEYFI Á ISLANDI
BW £ K

getur kostað kapphlaup við tim-
ann og taugabilun) hafa svo
margir glatað jafnvægisskyni f
lífsmati Nú vOl svo vel til, að
þó nokkrir, sem bundnir eru á
þennan klafa, gera sér grein
fyrir þessari vöntun (á lífsfyll-
ingu) og reyna af brjóstviti að
bæta úr þessu með lífrænum
áhugamálum. Áhugamálin eru t.
a. m. laxveiðar, ættfræði, Iistir,
mannkærleiki (sem er dýrasta
sportið), svo að dæmi séu
nefnd.
Svo eru það ferðalögin. Þau
eru kapítuli út af fyrir sig, og
geta verið af ólíkum toga
spunnin. Hvers leitar þú, mað-
ur eða kona, á ferðalagi? Hvers
vegna nð vera að æðibunast
svona út um allar trissur? Ekki
má koma svo mikið sem dag-
málaglenna yfir Esjuna, að hver
amlóði, sem vettlingi getur
valdið, rjúki ekki út í buskann,
ef hann hefur frí (stundum tek-
ur viðkomandi sér frí). Sumir
grípa með sér veiðistöng, til
málamynda
Er þetta kannski ekki eðli-
legt? Maðurinn er verri en
að ákveðin tegund af öryggis- helzt að ferðast aleinn, eða
leysi geri vart við sig hjá ferða- með óvini sfnum, lífs eða liðn-
fól'ki, einkum ef allt gengurí rf umr.'t
ekki að óskum, veðrið, farar-
tækið, viðtökur, hótelþjónusta
og sitthvað fleira. Þetta örygg-
isleysi getur stundum verið
blandið ótta, t d. þegar sveita-
maðurinn kemur til Reykjavík-
ur eða þegar Reykvíkingurinn
kemur út á land. Réttara væri
að skilgreina þetta sem ein-
manakennd, en við einmana-
kenndina koma ýmis áður dul-
in einkenni í ljós. Maðurinn get-
ur ekki lengur dulizt bak við
grímuna, hvorki fyrir sjálfum
sér né öðrum, og er það út af
fyrir sig skemmtilegt athugun-
arefni. Kannski er manneskja
aldrei ótiibúnari en einmitt við
slíkar aðstæður. Og um leið
og hulunni er svipt af, skerpist
sjón þess, er hana ber, ef hann
á annað borð sér. Það er eftir-
tektarvert, að flestir, sem ferð-
ast, forðast að komast f þetta
ástand og velja þann kostinn
að vera með kunningjum eða
vinum. Ef einhver vill læra um
lífið, á ferðaiagi, þá ætti hann
mtnuri
idöin m

Laxveiðar bæta úr vöntun á lífsfyllingu.
J^gústmánuður og raunar júlí
er tími sumarleyfa, í sum-
ar hefur landið verið undirlagt
af innlendum og útlendum
ferðamönnum. Veðráttan ekki
alltaf verið sem skyldi, en land-
ið og þjóðin geta alltaf tekið
á móti ferðamönnum, án þess
að þurfa að skammast sín. Það
er ekki eingöngu, að hótel-
menningin hafi færzt í betra
horf en áður var, heldur hefur
vanmetakenndin íslenzka og
fákunnátta í ytri siðvenjum þok-
að úr vegi fyrir meiri veraldar-
mennsku. Þó er vafamál, að
ýmsir kostir, sem lágu í þjóðar-
hjartanu, eins og gestrisni og
hjálpfýsi, sem íslendingum var
löngum jafn-eðlileg og andar-
drátturinn, hafi dafnað að
sama skapi. Of sterkt væri að
segja, að um áberandi afturför
í þeim efnum væri að ræða.
Menning hjartans er aldréi til-
lærð. Hún er frumstæðs eðlis
eins og gestrisnin hjá Aröbum,
eða trúarleg eins og hjá Spán-
verjum.
Menningarfurstar, sumir lífs
og aðrir liðnir, t. d. Laxness og
Dr. Gunnlaugur heitinn Claes-
sen, skrifuðu hverja greinina á
fætur annarri um siðmenningar-
venjur landans, t. d. meðferð
hans á kjöti, sem sagt matar-
smekk mörlandans; og annar
þeirra lýsti yfir heilagri vand-
lætingu á hreinlæti á hótelum
I alfaraleið. Allt hafði þetta sín
áhrif, á löngum tíma þó, eins
og annað, sem kenna þurfti
þjóðinni. Laxness skrifaði meira
að segja um tannskemmdir og
tannhirðingu íslendinga. Eru
heimspekivangaveltur nóbels-
skáldsins um skoltarækt þjóð-
arinnar eitt hið skemmtilegasta
sem hann hefur látið frá sér
fara á þrykki. Og nú eru risnir
upp nýir menningargjafar á Is-
landi, sem byrjaðir eru að skrifa
um géðprýði þjóðarinnar og
geðvernd (eftir þvf sem er
meira skrifað um taugaveiklun,
þeim mun meira ber á henni).
En kannski á allt þetta eftir að
hafa betri áhrif á þessa, að upp-
lagi, vel gerðu þjóð.
Landslagið á íslandi verður
alltaf að leita langt yfir
skammt, en örvun sálarinnar er
lífsnauðsyn, til þess að kunna
betur að njóta þess, sem er
fyrir hendi. Það er alveg óþarfi
að „bregða sér út fyrir pollinn“
í leit að endurnýjun. Þeir, sem
hafa fengið samanburðinn, vita
það bezt. Margsigldur Islend-
ingur, og sá er ekkert rusl, var
Ferðaþjónusta á íslandi hefur tekið framförum: Veitingasalurinn
(setustofa) f sumarhótelinu, sem Ferðaskrifstofa rfkisins rekur f
Heimavlst Menntaskólains á Akureyri.
hins vegar ekki fyrir áhrifum
af þessu.
Tslenzkar bókmenntir eru
barmafullar af ferðasögum
og ferðalýsingum. I fornri
kviðu er talað um „fjöid of
farit“ og í það látið skína, að
það víkki sjóndeildarhringinn
og dragi úr heimsku að ferðast.
Frummerkingin í heimskur er
heimaalinn (dregið af ao.
heima,). Ferðalög eru eins og
hreinsun! Það er eins og að
detta 1 ástina eða reynsla af
stuttum veikindum. Þau eru á-
fall fyrir ytra og innra skyn
og hreinsa hugarfarið af ýmsum
leiðindavenjum. Þó ber að hafa
það í huga, að það þarf ekki
spurður, hvernig honum hefði
litizt á Caprí, en þangað þykir
fínt að hafa komið. „Það slagar
upp í Vestmannaeyjar", sagði
hann, „en ekki meira“.
Þegar ísland, ofan á sína
fornaldarfrægð, verður viður-
kennt sem Otópia ferðamanna,
innlendra og útlendra, verður
hlegið að uppskafningssjónar-
miðum á fegurðinni í útlöndum.
Hér þrífast ferðaskrifstofur,
sem veita greiðari aðgang að
gæðum íslands sem ferða-
mannalands. Ýmist eru þær
reknar af einstaklingsframtaki
eða hlutafélögum. Ferðaskrif-
stofa ríkisins hefur staðið fyrir
innflutningi á stórum ferða-
mannahópum og til þess að
bæta úr hótelvandamálum, hef-
Framh. á bls. 10.