Vísir - 25.02.1964, Blaðsíða 8

8
V1SIR . Þriðjudagur 25. febrúar 1964.
VISIR
Otgefandi: Blaðaútgáfan VlSIR ,
Ritstjóri: Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjóri: Þorsteinn Ó. Thorarensen
Ritstjómarskrifstofur Laugavegi 178
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3
Áskriftargjald er 70 krónur á mánuði
1 lausasölu 5 kr. eint. — Sfmi 11660 (5 línur)
Prentsmiðja Vísis. — Edda h.f.
Falur hæstbjóðanda
QFT felst auður í öldnu orði. Málshátturinn segir að
illt sé að vera milli steins og sleggju. Það er réttmæli
og ein sönnun þess er hlutskipti Framsóknarflokks-
ins í íslenzkum stjórnmálum í dag. Afstöðu kommún-
ista má yfirleitt skilja. Þeir hafa haslað sér völl: að
breyta þjóðfélaginu á sovézka vísu, kæfa einstakling-
inn og framtak hans, en þjóðnýta mannlífið. Framsókn
er hinsvegar hið steinrunna nátttröll í íslenzkum
stjórnmálum. Hver minnist eins einasta atriðis úr
stefnuskrá Framsóknar? Jú, aðeins þess að völdin séu
sætari en nokkur annar hlutur á jörðu hér.
Rammastur er nú söngur Framsóknar um að hún
berjist við öfgaflokkana til vinstri og hægri. Stefna
hennar sé stefna hins skynvædda, hógværa manns.
Þvílík sjálfsblekking! Sjálfstæðisflokkurinn er ekki
öfgaflokkur. Ef hann væri það væri hálf ísl. þjóðin,
sem honum tilheyrir, öfgafólk. Framsókn á hins vegar
ekki einu sinni öfgar, hvað þá stefnu í landsmálum. í
þingmálum greiðir flokkurinn atkvæði eins og kaup-
gengið býður í hvert sinn. í vérklýðsmálum blása
Framsóknarmenn glatt í elda kommúnista, eins og tré-
smiðakosningarnar sýna. Norður á Akureyri eru flokks
mennirnir íhaldssamir hentistefnumenn. Hér í höfuð-
borginni eru þeir kommúnistar í illa gerðu dulargervi.
Flokkurinn er þannig eitt allsherjar tætingslið, leiddur
af foringja sem rífur það niður í dag í efnahagsmálum
sem hann túlkaði sem evangelium þegar hann var í
stjórn. Á slíkum heilindum hafa íslendingar illan bifur.
Loks vinnur ísland!
$}YND væri að segja að það væri daglegt brauð að við
íslendingar ynnum stórveldin í íþróttalandskeppnum.
Þess vegna gleður það miklu fleiri en handboltahjörtu
hve vel tókst í keppninni við Bandaríkin um helgina.
Þar stóðu íslendingar sig með prýði, en sannleikans
vegna má ekki láta þess ógetið að Bandaríkjamönnum
er flest betur gefið en handknattleikur. Hann er þar
sáralítið iðkaður. En hvað um það. í þessari íþrótt
höfum við einnig í fullu tré við milljónaþjóðirnar, sem
íþróttina vel kunna. Vonandi hafa þeir sem sífellt eru
að nöldra yfir slælegri frammistöðu okkar erlendis far-
ið suður til Keflavíkur um heigina.
Flúor í neyzluvatn
J>AÐ er kominn timi til þess að Reykjavíkurborg
leggi til atlögu við tannskemmdirnar og bæti flúor í
neyzluvatn borgarbúa. Um gildi þess verður ekki leng-
. ur deilt. Það minnkar tannskemmdir um 50%, miðað
við neyzlu þess frá barrtsaldri. Fjölmargar borgir í
Bandaríkjunum og á Norðurlöndum bæta þessu efni í
vatnið. Það spillir því í engu, en hefur þau undraáhrif,
að tannskemmdir minnka óðfluga. Kostnaðurinn hér í
borg myndi aðeins verða nokkuð yfir milljón krónur
á ári. En hvað myndi sparast hjá skólatannlæknunum
fyrir bragðið?
Stærð Hallgrímskirkju hefir ver
ið rædd nokkuð að undanfömu.
1 sambandi við þær umræður er
fróðlegt að rifja upp og hugleiða
eftirfarandi:
SKÁLI ~T TSKIRKJA
KLÆNGS BISKUPS
OG HALLGRÍMSKIRKJA.
Klængur biskup Þorsteinsson
(1152—76), reisti nýja kirkju af
grunni í Skálholti. „Á tveim
skipum komu út stórviðir þeir,
er Klængur biskup lét höggva f
Noregi til kirkju þeirrar, er hann
lét gjöra í Skálholti, er að öllu
var vönduð fram yfir hvert hús
annað, þeirra er á Islandi voru
gjör, bæði að viðum og smíði“
— svo segir í bæklingnum Skál-
BYGGINGARSAGA
HALLGRÍMSKIRKJU
holtsstaður eftir biskupinn,
herra Sigurbjörn Einarsson.
Meðfylgjandi uppdráttur, sem
nýverið var gerður á teiknistofu
Húsameistara rfkisins, sýnir
grunnfleti Klængskirkju og Hall
grfmskirkju f Reykjavík hlið við
hlið f sömu stærðarhlutföllum:
DÓMKIRKJAN I REYKJAVÍK
— í núverandi mynd — var full-
gerð 1848. Þá voru íbúar Reykja
víkur rúmlega 1100. Kirkjan
rúmar yfir 800 mann í sæti,
þ. e. upphaflega hafa allir bæjar-
búar getað hlýtt þar messu sam-
tfmis.
STÆRÐ HALLGRÍMSKIRKJU
ÁKVEÐIN 1926.
Árið 1926 kaus Dómkirkju-
söfnuðurinn nefnd manna til að
athuga möguleika á byggingu
nýrrar kirkju f höfuðstaðnum.
í nefnd þessa völdust eftirtaldir
menn:
Magnús Th. G. Blöndal, útgm.
Sveinn Jónsson, trésm.,
Ólafur Lárusson, próf.,
Jón Halldórsson, trésmíðam.,
Sfra Bjami Jónsson,
Síra Friðrik Hallgrfmsson,
Matthfas Þórðarson, fornminjav.
Sigurbjörn Á. Gíslason, oddviti
sóknarnefndar
— hinir fjórir síðasttöldu til-
nefndir af hálfu sóknarnefndar-
innar.
Á sóknarnefndarfundi hinn 5.
des. 1926 leggur þessi nefnd
fram svofellda tillögu í málinu:
„að unnið verði að því að koma
up nýrri kirkju með sæti fyrir
1200 manns, ætti sú kirkja að
standa f Austurbænum t. d. á
Skólavörðuholtinu".
Tillagan var samþykkt í einu
hljóði og nefndinni falið að
vinna að undirbúningi kirkju-
byggingarinnar (Skv. gerðabók
sóknarnefndar Dómkirkjusafn-
aðarins 1924 —’49) Þegar þetta
var ákveðið voru íbúar Reykja
vikur 23.190 — en nú um 76
þús.
ALÞINGI 1940
Árið 1940 setti Alþingi Iög
„um afhending dómkirkjunnar
til safnaðarins í Reykjavfk og
skintingu Reykjavíkur f presta-
köll“.
. rfifi.goeinargerð menntamála-
nefndar með lagafrumvarpinu
segir svo um 5. gr.:
— I samræmi við það, sem
hér er á undan sagt, virðist eðli-
legt að kirkjur yrðu f framtíð-
inni reistar á þessum stöðum:
Stór kirkia á Skólavörðuhæð,
en minni kirkja í Vesturbænum
fyrir Nesprestakall og kirkja f
Laugarneshverfi. En fyrst um
sinn, þangað til kirkiubyggingar
þessar kgmast f framkvæmd,
eins og ofan er til ætlazt, er gert
ráð fyrir, að 2 prestaköll eigi
sókn að dómkirkiunni, en stór
kirkja á Skólavörðuhæð verði
reist hið fyrsta, og gangi hún
fyrir öllu ....
UMMÆLI
BORGARSTJÓRANS 1943
Árið 1943 — í febrúar mán-
uði — var Hallgrímskirkja til
umræðu í bæjarstjórn Reykja-
víkur. Frá þeim ummælum segir
m. a. svo í Mbl. 5/3 1943.
„Borgarstjóri (Bjarni Bene-
diktsson) kvaðst draga það í efa
að sú lausn fengist á þessu
kirkjubyggingamáli, sem allir
yrðu ánægðir með, enda þótt
efnt væri til almennrar sam-
keppni. Því til þess að gera full-
komna uppdrætti að svo mikilli
byggingu, þá þyrfti að leggja í
þá meira verk, en líklegt væri að
þátttakendur í samkeppni
treystu sér til. Hann taldi það
fjarri sínu skapi, að kirkjan
væri samkv. uppdrætti G. S. of
stór. Því það hlyti að vera á-
hugamál þjóðarinnar að þessi
höfuðkirkja yrði stærri og veg-
legri, en kirkjur annarra trúar-
félaga í landinu".
ÁSKORUN 9 ÞJÓÐKUNNRA
MANNA 1951.
Árið 1951 var boðað til al-
menns fundar urn kirkjumál
hinn 3. maí (Uppstigningardag)
í húsi Gagnfræðaskóla Austur-
bæjar.
Ræðumenn voru:
Sigurbjöm Þorkelsson, form.
sóknarnefndar.
Sigurgeir Sigurðsson, biskup
Gunnar Thoroddsen, borgarst.,
Bjarni Jónsson, vfgslubiskup
Guðrún Guðlaugsdóttir, frú
Sigurjón Árnason, prestur
Jónas Jónsson, skólastjóri
Jakob Jónsson, prestur
Ingimar Jónsson, skólastjóri.
í frásögn af þessum fundi
segir m. a. svo í Kirkjublaðinu
mánudaginn 14/5 1951:
„Voru ræðumenn á einu máli
um það, að brýna nauðsyn bæri
til að fjölga prestum í höfuð-
staðnum og reisa þar fleiri kirkj-
ur. Jafnframt þyrftu Reykvíking
ar og raunar Iandsfólk allt að
sameinast um það að reisa svo
fljótt sem unnt er og ástæður
leyfa hina glæsilegu Hallgrlms
kirkju á Skólavörðuhæð, sem
þegar hefir verið byrjað á og
verða skal höfuðkirkja þjóðarinn
ar og glæsilegasta hús á lslandi“
„SÍZT OF STÓR I REYKJAVlK
FRAMTÍÐARINNAR“
Árið 1964 — í ársbyrjun —
kom út STÚDENTABLAÐ. Dag-
blöðin hafa tilfært sitthvað af
innihaldi blaðsins, en ekki þetta:
Dr. Þórir Kr. Þórðarson, pró-
fesson segir m. a.
„Á hitt má benda, að Reykja-
vík vantar stóra kirkju Allar
stærri og meiri háttar athafnir,
hvort heldur sem er á stórhátíð
um, sögulegum stundum eða þeg
ar stórslys ber að höndum,
þurfa meira húsrými en fyrir
hendi er í Dómkirkjunni, eins og
í ljós hefir komið á undanförn-
um árum. F,n um stærð kirkj-
unnar (Hallgrímskirkju) má
segja það að lokum, að takist
vel um stíl hennar að innan og
listræna skreytingu, mun hún
draga til sín fólk og sizt reynast
of stór í Reykjavík framtíoarinn
ar“.
Frh. bls. 13.
i

Cá
'JJ