Vísir - 15.08.1964, Qupperneq 7

V í S IR . Laugardagur 15. ágúst 1964.
t
Fjórir sjóliðanna á Biddle: Hans Galle, V.-Þ. (situr). William Kelly,
Breti, F. J. Reeg, bandarískur, Rolf Martens, V-Þ.
Nýlega var haldinn. aðalfund-
ur Leikfélags Reykjavíkur. For
maður, Helgi Skúlason, setti
fundinn, en Sveinn Einarssoa
leikhússtjóri flutti síðan skýrsiu
um starfsemi leikhússins í vet-
ur.
Það var góðæri hjá Leikfélagi
Reykjavíkur í vetur eins og
leikárið áður. Sýnd voru sam-
tals 6 Ieikrit, tvö þeirra íslanzk
og leikið samtals 150 sinnum <
Iðnó, en jafnmargar hafa sýn-
ingar félagsins aldrei verið á
einu leikári. 1 fyrra voru þær
120.
Það bar við á útmánuðum að
fjögur leikrit voru t sýningu
samttmis, en það mun ekki hafi
gerzt í Iðnó áður. Höfuðástæð-
an var sú, að í vetur voru bætt
nokkuð skilyrði til leiktjalda-
geymslu. Auk sýninganna
Reykjavík, voru þrjár sýningar
utanbæjar og í vor efn£ ti!
leikfarar til Færeyja með Rart
í bak. Sú ferð var hin mesta
sigurför og var leikið 5 sinnum
í Havnar Sjónleikarhúsi.
Um 30 leikarar komu fram
t sýningum félagsins í vetur,
en alls um 40 manns að nern-
endum og aukaleikurum með-
töldum. Leikstjórar voru fjórir,
einn þeirra erlendur, Thomas
Mac Anna, sem var fyrsti gesta
leikstjóri Le'ikfélagsins f fimmt-
án ár.
Auk leiksýninganna stóð Leik
félagið fyrir kvikmyndasýning-
um, umræðufundi og fyrír-
lestrahaldi á leikárinu. Það
starfrækti leiklistarskóla; ken í-
arar við skólann voru 9, en
nemendur nálega 30 t tveimur
flokkum. byrjendaflokki og
framhaldsflokki. Fjórir nemend-
ur luku £ vor burtfararprófi eft-
ir þriggja ára nám.
Á leikárinu lét hússtjórn Iðnð
gera miklar breytingar á fata-
geymslu og aðgöngumiðasölu,
og skrifstofa leikhússins fluttist
I ný húsakynni.
Sýningar félagsins hlutu f
heild góða dóma og undirtektir
áhorfenda, enda var aðsókn
mjög mikil, sætanýting 82%.
Að lokinni skýrslu leikhús-
stjóra voru umræður um hús-
byggingarmál félagsins og mál-
inu vtsað til leikhúsráðs.
Stjórn félagsins skipa nú
Helgi Skúlason formaður, Stein-
dór Hjörleifsson ritari og Guð-
mundur Pálsson meðstjórnanch'
I varastjórn Karl Sigurðsson og
Gissur Pálsson, en frestað var
kosningu varaformanns td
framhaldsaðalfundar í haust.
Biddle á siglingu.
,Robot-tundurspillirinn
Biddie lætur úr höfn í haust
Bandaríski tundurspillirinn Biddle
liggur sem stendur fyrir akkerum
f flotahöfninni Norfolk, Virginiu
— aðalflotastöð Norður-Atlants-
hafsflota Bandaríkjanna og höfuð-
setri sjóhernaðarlegs samstarfs
NATO. —• Biddle er sem kunnugt
er fyrsta herskipið í kjarnorku-
fiotadeild NATO, sem áformað er
að stofna, en áhafnir herskipanna í
þessari flotadeild verða frá 7 lönd
um NATO. Hér er um tilraun að
ræða, sem ekkert fordæmi er fyrir
— og getur orðið prófsteinn á sam
starfið í bandalaginu. Og það er
þegar búið að velja áhöfnina á
Biddle.
Á herskipinu verður 336 manna
áhöfn og eru sjóliðarnir frá þess-
um löndum: Bandaríkjunum, Bret-
landi, Vestur-Þýzkalandi, Italíu,
Grikklandi og Tyrklandi. — Frakk-
ar eru ekki með.
Sjóliðarnir frá löndunum 7 verða
að sætta sig við bandarískar venj-
r ••
AHOFN 336
MENN FRÁ 7
NATO-LÖNDUM
ur og reglur. Brezku sjóliðarnir fá
til dæmis ekki sitt daglega romm-
staup eins og í brezka flotanum,
því að í birgðum bandarískra her-
skipa má ekki vera dropi af á-
fengi. ítölsku sjóliðarnir eru heppn
ir að einu leyti, þeir fá sinn ítalska
matsvein, sem getur matreitt handa
þeim „ekta ítalska spaghettirétti
og tyrknesku hermennirnir fá að
hafa knjámottur meðferðis til
bænagjörða sinna.
En mergurinn málsins er þessi:
Hvemig tekst að þjálfa sjóliðana
eins vel til samstarfs og meðferðar
á vélum og tækjum og á herskipi,
þar sem eru menn einnar og sömu
þjóðar? Og á Biddle eru nýjustu
„radar-, robot- og elektronisk
tæki“. Ekki þarf að taka fram, að
hvert land um sig hefir sent úr-
valsmenn, sem allir hafa undir-
stöðuþekkingu að minnsta kosti í
ensku.
Gefist tilraunin vel, er í ráði, að í
flotadeildinni verði 25 herskip, er
hvert um sig hefir meðferðis 8
Polaris-skeyti.
Stofnun þessarar flotadeildar hef
ir verið mi'kið deilumál innan
NATO og verður það ekki rakið
í þessari grein — og Rússar vilja
þessi áform feig, sem að líkum
lætur.
Eramkvæmd MFL-áformanna
(MFL — Multilateral Force) mun
hafa í för með sér kostnað, sem
nemur 400 milljónum dollara ár-
lega á næstu 5 árum, en Banda-
ríkin hafa tekið á sig ]/3 kostnað-
arins, en Bretland 10 af hundraði,
en það sem eftir skiptist jafnt á
hin.
Enn meira vandamál en hið
efnahagslega er yfirstjórn, og hver
á að hafa valdið til að „þrýsta á
hnappinn“, þ. e. ráða, hvort beita
skuli kjarnorkuvopnum. Rætt hefir
verið um sérstaka MFL-nefnd, en
í henni munu Bandaríkjamenn vafa
laust geta beitt neitunarvaldi. Ann-
að atriði er að halda leyndum viss-
um kjarnorkuleyndarmálum, en til
breytinga að því er þau varðar
þarf samþykki bandaríska þjóð-
þingsins.
Það hefir verið gefið I skyn, að
ef stofnuð yrði MFL-nefndj kynnu
Bandaríkjamenn að sætta sig við
meirihlutaákvörðun, en það mun
verða nauðsynlegt, ef Bretar fall-
ast á fyrirkomulagið — en þeir
hafa ekki skuldbundið sig fyrir
framtíðina — og vilja bíða átekta
og sjá hvernig Biddle-tilraunin
gefst.
í grein í Norðurlandablaði, sem
hér er stuðzt við, segir:
MFL er stofnað framar öllu öðru
til þess að láta Vestur-Þýzkaland
fá aðgöngu að kjarnorkuvopnum
— án þess að láta það fá kjarn-
orkuvopn til umráða. Vestur-Þýzka
land er hlynnt áforminu vegna þess
að það fær jafnan rétt og banda-
menn þeirra, sem ekki ráða yfir
kjarnorkuvopnum og tryggir því
meðákvörðunarréttindi, en MFL er
orðið deiluefni í V.Þ. Strauss og
þeir, sem honum fylgja, nota sér
málið til árása á Erhard kanslara
fyrir stefnu hans hér að lútandi.
Italía féllst á þátttöku, ef Bretar
væru með, og Hollendingar, Grikkir
og Tyrkir tóku svipaða afstöðu,
Belgíumenn munu sennilega verða
með, ef stofnun kjarnorkuflota-
deildarinnar verður staðreynd.
Afstaða Verkalýðsflokksins
brezka er óviss, en ef til vill ekki
fjandsamleg, ef hann fær völd, svo
fremi að girt verði fyrir að Vestur-
Þýzkaland fái yfirráð kjarnorku-
vopna.
Johnson forseti er sagður vilja
hraða málum og helzt, að sáttmáli
verði undirritaður fyrir áramót.
Biddle lætur úr höfn nú í haust.
• _ • ■ ■
Þýzka skólaseglskipið „Gorch
Fock“ mun koma til Hafnarfjarðar
dagana 16.-19. ágúst. Þetta er
þriðja heimsókn skólaseglskipsins
til íslands. Sumarið 1961 kom
„Gorch Fock“ til Reykjavíkur og
sl. sumar til Akureyrar.
Um borð í „Gorch Fock“ eru alls
170 sjóliðsforingjaefni í 15. og 16.
námsförinrii. Skipið tók þá'tt í 8.
International Sail Training Con-
course við Bermuda í júní 1964
og sigldi síðan til New York. Eft
ir heimsóknina til Hafnarfjarðar
mun skólaskipið ennfremur sigla til
Dublin áður en það snýr aftur til
heimahafnarinnar Kiel.
Skipherrann á „Gorch Fock“ er,
eins og í fyrri heimsóknum, Hans
Engel.
Skipið hlaut nafn sitt eftir skáld
inu Johann Kienau, en skáldanafn
hans var „Gorch Fock“. Verk sín
reit hann að mestu á lágþýzku.
Þetta er annað skipið, sem heiðr
ar hann með þessari nafngift, Jo-
hann Kienau féll í orrustunni við
Skagerak
Siðan „Gorch Fock“ var tekið
í notkun, hefir það siglt til flestra
landa Vestur-Evrópu, Miðjarðar-
hafsins og meginlands Ameríku.
Skólaseglskipið „Gorch Fock“
hljóp af stokkunum þ. 23.8 1958
í skipasmíðastöð Blohm og Voss
í Hamborg. Var það smíðað sem
kennsluskip sjóhersins fyrir iiðs-
foringja- og undirliðsforingjaefni
sjóhers Sambandslýðveldisins
Þýzkalands.
Með hinum 23 seglum sínum
nær skipið allt að 16 hnúta há-
markshraðá. 890 ha. vél getur gert
skipinu kleift að ná allt að því
10 hnúta hraða á klst. án segla.
Þýzk sjómannasamtök og „Ger-
manische Lloyd“ hafa sett (klass
að) skipið í hæsta öryggisflokk.
Sérhvert liðsforingja- og undir-
liðsforingjaefni verður að Ijúka
námsferli á skólaskipinu.
Árlega ljúka um það bil 500
manns þessu námi.