Vísir - 26.08.1964, Síða 9

Vísir - 26.08.1964, Síða 9
Y'lSIR . MiðviKudagur 26. ágúst 1984 9 Spjallað við Ágúst Kvaran leikara og leikstjóra á Akureyri sjötugan /ígúst Kvaran leikari og leikstjóri á Akureyri er fyrir löngu landskunnur fyrir afrek sín á leiksviði. Hann var einn af fremstu leikurum t Reykjavík á árunum 1912 1927, en síðan 1928 hefur hann starf að að leikhúsmálum á Akureyri Honum var m.a. falið að lcika Fjalla-Eyvind á hátíðasýningu í Reykjavík 1930 og hlutverk Þorsteins goða Ingólfssnnar lék hann í sögulegu sýningunni á Þingvöllum. Ágúst varð fyrstur manr.a ti) að setja upp óperettu utan Reykjavlkur á Akureyri 1954, er hann var leiksíjóri i „Meyjarskemmunni" og sl. haust réðst hann 1 það þrek- virki að setja „Þrettándakvöid" á svið á Akureyri, en það er í eina skiptið, sem leikur eftir Shakespeare hefur verið sýnd- ur annars staðar en f höfuð- borginni. Ágúst Kvaran varð sjötugur Fjalla-Eyvindi, en hann 'ék ég á móti önnu sál. Borg > hlut- verki Höllu á hátíðarsýningu Al þingishátíðarárið 1930. — Anna Borg hefur verið mik il listakona? — Já hún var yndisleg og ó- glgymanleg listakona, enda vann hún marga stóra sigra á leiksviði Konunglega leikhúss- ins f Kaupmannahöfn, svo sem alþjóð er kunnugt. Listgáfumar hafði hún erft frá móður sinni frú Stefaníu Guðmundsdóttur, sem einnig var afburðagóð leik kona. Ég átti einnig þvf láni að fagna að leika á móti frú Stefaníu, t.d. f „Nýársnóttinni," „Kinnarhvolssystrum,'1 „Frú X“ o.fl. Það var góður skóli fyrir unga leikara að starfa með þessari fjölhæfu og glæsilegu leikkonu og undir hennar stjóm Ekki lengi í Paradís ... — Og svo fórstu auðvitað strax að leika og þú komst norð ur? frið fyrir honum fyrr en ég hóf starf með honum, serr> að nokkru leyti var á vegum Leik- félags Akureyrar. Mitt fyrsta hlutverk hér var Natan Ketils- son úr „Dauða Natans Ketils- sonar" eftir dönsku leikskáld- konuna Eline Hoffmann. Hinar frábæm viðtökur, sem ég fékk hér f þessu fyrsta hlutverki mínu, réðu sennilega rniklu um það, að ég hóf starf hjá LA sem leikari og leikstjóri. Hefur það haldizt allt fram á sfðasta leikár, þó með nokkmm hvfld um vegna annrfkis við önnur störf. Sfðasta verkið hjá LA var leikstjóm á „Þrettánda- kvöldi" eftir Shakespeare og var mikið til þeirrar sýnir.gar vandað. „Alt Heidelberg". — Áttirðu ekki afskipti af öðrum félögum en leikfélógum á yngri ámm? — Á mínum yngri árum 1 Reykjavík var ég nokkuð f sðng félögum, m.a. í hinum þeKkta Ágúst Kvaran sjötugur. FLCIRIISLCNZK LBKRIT MÆTTU 16, ágúst sl. 1 tilefni þess átti Vfsir tal af honum um hion langa leiklistarferil, -.em nú hef ur staðið næstum samfleytt f 52 ár. Sat einn eftir ... — Hvenær komstu fyrst í leikhús, Ágúst? — Það mun hafa verið 1 Iðnó í Reykjavfk, þegar ég var ungl ingur. Þá sá ég sýningu hjá dönskum leikflokki á „AIadfn“ eftir Oehlenschláger, sem hreif mig svo, að ég man það ávailt síðan. Og eftir að atlir aðrir voru famir úr leikhúsinu, sat ég þar einn eftir nugfanginn á fyrsta bekk. Þá hefur leik- bakterían verið að búa um sig. Þetta var hjá þeim dönsku. Og svo vill til, að ég hef 'cvergi séð betri leik en hjá hinum vfðfræga Poul Reumert, sem að öllum öðrum ólöstuðum er lfklega snjallasti leikari álfunn ar og e.t.v. víðar. Torfi í Klofa fyrsta hlutverkið. — Hvenær hófst svo leikfer ill þinn, Ágúst? - Árið 1912 hjá Leikfélagi Reykjavfkur f Iðnó. Ég kom fram í nokkmm smáhlutverkum fyrstu árin, þar til ég lék Torfa f Klofa f „Lénharði fógeia ' 1918 Eftir það starfaði ég óslitið með LR unz ég fluttist úr höfuðborg inni 1927. — Hver voru helztu hluiverk þfn? — Ég lék þar bæði kóng og prest, prior og fífl helga menn og framliðna og sjálfan fursta undirdjúpanna (Ógautan), að ó- gieymdum „konungi fjallanna" — Það var ekki meiningin að gera það vegna bess að és hafði ærinn starfa á öðrurn vettvangi við erfið skyldustörf En Adam var ekki ’.engi í Para- dís. Skömmu eftir komu mína hingað kom Haraldur Björrisson til Akureyrar frá Kaupmanna- höfn, þar sem hann var við leiklistarnám. Ég hafði engan karlakór 17. júní síðustu árin sem hann var við týði, undir stjórn Sigfúsar Einar.ssonar tón skálds. En kórinn hætti störl' um við lát þáverandi fornianns hans, Ólafs Björnssonar rit- stjóra. Hafði hann þá i undir- búningi utanferð kórsins, sem þvf miður varð ekkert úr. Eftir að ég settist að hér á Fjalla-Eyvindur í IV-þætti 1930. Akureyri gerðist ég meðiimur Karlakórsins Geysis undir stjórn hins skemmtilega söng- stjóra Ingimundar Ámasonar. Á 10 ára afmæli kórsins var ráðizt f það þrekvirki að setja á svið söngleikinn „Alt Heide!berg“, og var ég þar leikstjóri, Þetta þótti mér skemmtilegt vork. En aðalhlutverk léku hjónin frú Regína Þórðardóttir leikkona og Bjarni Bjarnason læknir. Fleiri íslenzk leikrit. — Hefurðu ekki sett á svið leikrit utan Akureyrar? — í fyrsta skipti, sem ég hef fengizt við það öll þessi ár var nú f vetur, er ég tók að mér leikstjórn hjá ungu félagi í Hrafnagilshreppnum að Laugar borg. Stjórn þessa litla félags hafði sjálft valið til meðferða'- alvarlegt og allviðamikið verlc „Jósafat" eftir Einar H. Kvar- an. Mér þótti nokkuð mikið í ráðizt hjá lítt vönu íóliri, en þó var farið af stað m..*ð þetta og ég álít undravert, nve góður árangur náðist Ég var mjög ánægður með alla samvinna við þetta ágæta fólk og rieysti þvi til að skila ýmsu. En það er mjög mikils virði menningar- lega séð, að slfkri starfsemi sé haldið við á hverju ári í hin- um fallegu félagsheimilum — Hvern mundirðu *-eija höf uðvanda leikfélaga úti um IandV — Höfuðvandi félags ein, og LA er sá, hve illa því helzt á leikfólkinu, sem alltof ott hættir annað hvort að leika eða flytur burt. Væri óskandi að breycing gæti orðið á þessu. Þá álít ég og, að það hái leikstarfsemi hér á landi og Natan Ketilsson 1928. ekki sízt úti um Iand, hve lítið kemur fram af fslenzkum leik- ritum. Perlurnar af íslenzkri leikritagerð á síðari árum eru að mínum dómi „Gullna hliðið'' eftir Davíð og „Islandskl ukkan“ eftir Kiljan. En síðari leikrit þessara ágætu höfunda eru mjög erfið til uppsetningar og ekki á færi minni leikhúsa a.m. k. Manni þykir jafn vænt um öll hlutverkin. — Hvert er hið diarfasta til tæki þitt á leikhúsfjöiunum, Ágúst? — Þessu er nú ekki svo auð- velt að svara. Oft verður að tefla nokkuð djarft, en ég hygg að það hafi verið þegar ég lagði í það fyrir LA sem íeikari og leikstjóri að taka til meðferðar Framh. á bls. 4

x

Vísir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.