Vísir - 24.03.1965, Qupperneq 9

Vtsnt . MBMkadBgnr M. i
★
I ^sor var ftfttoudnwHii
fit mn borB f varBsklpffl óöin
tS þess aS kynna fyrir þefan
nýtt tæld, sem hefar veriB kom
BS fyrir f skipinn. Tæki þetta er
svokallað ^hoto-plot* eða
myndratsjð ,eins og kalla mætti
það ð fslenzku, er sambland af
ratsjð og Ijósmyndavél sem
getnr tridð myndir með aflt aS
S sek. miIIibiIL
Myndin er tekin af ratsjár-
skerminum og er framkölluð á
3 sek. Gildi tækisins byggist
að nokkru leyti á því hvað fljött
er faægt að framkalla myndina
en faenni er varpað upp á gler
plötu og er auðveldara að átta
sig á kennileitum á myndinni
en á ratsjárskerminum.
Einnig má nota myndirnar,
sem geymast á spólu, við réttar
höld i sambandi við töku á land
'helgisbrjótum.
Á tækinu er útbúnaður „true
motion“ stillir, sem gerir kleift
að allir fastir punktar í mynd-
inni haldist á sama stað á mis-
munandj myndum, en allt það,
Pétur Sigurðsson, forstjóri Landhelgisgæzlunnar, Þórarinn Björnsson, skipherra á Öðni, og Jóhann Hafstein, dómsmálaráðherra, virfia fyrir
sér nýja tækið.
Myndratsjáin skoðuð
sem er á hreyfingu, komi út
sem strik og á þann hátt er
hægt að fylgjast með hreyfingu
hinna ýmsu skipa umhverfis
skipið, sem og stefnu skipsins
sjálfs.
.Myndratsjáin hefur þegar
verið reynd við töku á
togaranum Bradmans um dag-
inn og reyndist hún samkvæmt
öllum vonum. Framleiðsla á
þessum tækjum hefur nýlega
verið hafin. Munu um 15 tæki
vera í notkun. Hafa þau aðal-
iega verið sett í stór farþega-
skip.
Það er Kelvin Hughes, sem
framleiðir þau, en þar sem rad
artæki þau, sem fyrir voru í
Óðni voru af þeirri gerð, var
ekki nauðsynlegt að kaupa
nema hluta tækisins. Tækið
kostaði um 5500 £ en með upp-
setningu var kostnaður um
750.000 ísl. kr.
Landhelgisgæzlan hefur reynt
áður að taka mynd’ir af ratsjár
skermum meðan á handtöku
landhelgisbrjóta hefur staðið, en
það þótti ekki gefa góða raun,
þar sem ekki var hægt að taka
myndir og fylgjast með radar-
tækinu á sama tíma og þess
vegna ekki hægt að ábyrgjast
að myndirnar væru áreiðanleg-
ar sem sönnunargögn.
Á fundinum kom einnig fram
að landhelgisgæzlan hefur látið
setja upp, ratarspegil < á»Innra-,,
Hólma í Hvalfirði. Með;;þessum
sþegli má stilía '!fá‘dlaiíækin'af,
en fjarlægðin þangað frá Hafn-
argarðinum er þekkt, eða 9.05
siðmílur.
Af tilviljun vildi það þannig
til, aö spegillinn er næstum í
hánoröur frá varðskipabryggj-
unni og er því speg’illinn hinn
ákjósanlegasti til að stilla af
gýró-kompása.
Pétur Sigurfisson forstjóri
Landhelgisgæzlunnar tók fram,
að önnur skip gætu að sjálf-
sögðu notafi radarspegilinn til
að stilla af sin tæki.
Ellert B. Schram stud.jur.
Er nægilega vel að
stúdentum búið efnalega?
Jþau tíðindi hafa gerzt, að hag-
ur stúdenta námsaðstaða
og lífsafkoma, hefur borið á
góma á opinberum vettvangi. A1
þingismenn hafa látið uppi skoð
anir sínar, þótt skiptar séu og
máíið hefur verið tekið til með-
ferðar í dagblöðum borgarinnar.
Er það vel. Æðri menntun skipt-
ir þjóðina miklu og aðstaða sú,
sem stúdentum er búin til náms
er ekkert einkamál þeirra einna.
Kærkomið tækifæri hefur um
leið gefizt stúdentunum sjálfum
að láta sínar raddir heyrast á á-
berandi hátt. Þær heyrast í þaÖ
minnsta betur en áður. Þannig
vakti yfirlýsing Félags lækna-
nema á dögunum allmikla at-
hygli.
í þessum umræðum greinir
menn á um, hvort þannig sé
búið að stúdentum efnalega, að
viðunandi sé fyrir þá sjálfa og
þjóðfélagið í heild. Ef ekki, þá
hvemig sé bezt úr þvi bætt. Til
þess að skera úr þessum spurn-
ingum verður að sjálfsögðu
fyrst að kanna hverjar aðstæð-
urnar eru: Háskólanám hér á
landi tekur frá 5 — 7 ár (lög-
fræði, viðskiptafræði, guðfræði,
læknisfræði, tannlækningar,
norræna) hjá velflestum, með 8
mánaða skólahaldi. Súdentar
standa straum af þessu námi
sínu, með vinnu á sumrin og
jafnt náminu, með styrk úr föð-
urhúsum eða frá vandamönnum
og/eða með námslánum úr Lána
sjóði ísl. stúdenta. Með þessum
leiðum hafa stúdentar bjargazt.
Hvort þær séu þær æskilegustu
er hins vegar annað mál. Um
það stendur deilan.
Hér á Islandi er sú grund-
vallarregla við lýði, að öll-
um eigi að vera kleift að stunda
langskólanám án tillits til efna-
hags viðkomandi. Af því leiðir
að ríkinu er bæði rétt og skylt
að hlaupa undir bagga á einn
eða anna hátt. Og þá hvernig?
Nám við Háskóla íslands er
frítt öllum stúdentum utan inn-
ritunargjalds og prófgjalda, sem
eru óveruleg. Það eitt nægir að
sjálfsögðu ekki. Ýmsar leiðir
koma til greina, svo sem náms-
styrkir, lán eða námslaun. Hér
hefur sú leið verið valin að
greiða fyrir mönnum með náms
lánum. Eftir tveggja ára setu í
H. I. fær stúdent úthlutað lán-
um, frá kr. 8—16 þús. tvisvar á
ári hverju með hagstæðum
vaxtaskilmálum. Fyrstu afborg-
anir af lánum þessum greiðast
ekki fyrr en þrem árum eftir að
stúdent iýkur eða hættir námi.
Hér er vissulega um hagstæð
kjör að ræða. Hvort lánin sjálf
séu nægilega ha geta menn aftur
deilt um. Er reyndar vart hægt
að ímynda sér, að þessi mál kom
ist nokkru sinni í svo gott horf,
að einhver hópur sjái ekki á-
stæðu til að kvarta. Mikið vill
ætíð meira. Hér ráða lfka miklu
þær kröfu. sem menn gera tii
sjálfs sín, lífsins og þjóðfélags-
ins.
jpiestir geta verið sammála um
að vaxandi skilnings hefur
gætt meðal stjórnarvalda á hög-
um stúdenta hin síðari ár, sem
m. a. kemur fram í síhækkandi
námslánum. Þetta hafa þeir stúd
entar sem hnútum eru kunnug-
astir, metið. Óhætt er að full-
yrða, að meginþorri stúdenta sé
fylgjandi þeirri ieið, að lánum
sé úthiutað til þeirra, frekar en
styrkjum. Stúdentar líta sjálfa
sig ennþá ekki svo hátíðlegum
augum, að þeir telji sig eiga rétt
á háum fúlgum styrkja umfram
aðra þegna þjóðfélagsins. Og
þeir vilja síður láta flokka sig í
hópi þeirra, sem ómagar kallast
og þiggja sveita- og ríkisstyrki
til framfærslu sér og sínum.
Styrkir f jafn ríkum mæli og lán
in eru, mundu og bjóða heim
misnotkun í miklu stærri stfl en
nú er, en slik misnotkun er
hvorki holl né heppileg fyrir
stúdenta eða þjóðfélagið I helld.
Námslaur. af austur-evrópskum
hætti virðast heldur ekki henta
af augljósum ástæfium. Styridr
og laun eiga aðeins rétt á sér i
sérstökura undantekningartilfell-
um.
Hinu er ekki að neita að gera
mætti betur með námslánunum.
Og þá fyrst og fremst þarf að
fylgjast betur með þvf, hverjir
fái lánin, og hvernig þeim miðar
áfram í námi. Tvimælalaust
þyrfti að taka tiliit til náms-
árangurs og vinnubragða. Mundi
það haidast í hendur við aukið
aðhald og meiri aga við námið
og kennsluna. Sannleikurmn er
sá, að háar fúlgur fara árlega
til stúdenta, sem Jítt eða ekki
eru við nám, eiga Jánin dcki
skilið eða þurfa þeirra alls ekki
með.
Framh. á bls. 6