Vísir - 14.04.1965, Blaðsíða 3
V1SIR . Miðvikudagur 14. april 1965.
Páskahugleiðing eftir
sr. Gísla Brynjólfsson
Enginn dagur ársins er á trú-
arlegan maalikvarða jafn mikill
gieðidagur og páskadagurinn,
enda eru páskarnir kristninnar
elzta og fagnarríkasta hátið.
— „Nú er fagur dýrðardagur —
Drottins hljómar sigurhrós —
nú vor blómgast náðarhagur —
nú sér trúin eilift ljós“. —
Tökum eftir: Það er trúin,
sem sér — sér hið eilifa ljós,
það er trúin, sem hér þarf að
starfa, það er með trú og Von,
sem við þurfum að tileinka okk-
ur þetta, að látinn lifir Iikams-
dauðann að það sé byggð á
bak við heljarstrauma, þar sém
blómin á lífstrénu eru sífellt ný
og þangað eigum við að flytjast
að lokinni jarðlífsgöngu.
Oft er svo til orða tefcið, að
okkar tfmar séu ekki timar trú-
arinnar heldur tímar hins hlút-
lausa mats á raunhæfum, köld-
um staðreyndum, okkar kynslóð
sé ekki það fólk, sem kæri sig
mikið um að tileinka sér meira
og minna hæpnar trúarskoðan-
ir heldur heimti traustar og ský-
lausar sannanir fyrir ðllum hlut-
um. Samt virðist trúin á frám-
haldslífið vera býsna útbreidd
og almenn. Sums staðar t. d. í
sviða jarðlffsins á svo margan
hátt
Því aðeins hefur mannkýn-
ið, og þéssi dvalárstaður þess,
tekið hinum miklu framförum,
að mehnirnir eignuðust vónir
og þrár, sem sfðar urðu að veru-
leika. Þess vegna væri þáð í ál-
gjöru ósamræmi við allan þroska
feril mannkynsins og alla skyn-
samlega niðurröðun hlutanna 1
tilvérunni, ef manneskjan væri
— kýnslóð fram áf kynslóð —
að þrá það ómöguléga, gera sér
vortir óg hugmyndir um þáð,
sem engirtn fótur vééri fyrir og
aldrei gæti runnið upp fyrif-
þénni sém veruléiki. Þá væri
maðurinn á sVó rörpmum villi-
götum, að hánn hlyti að enda f
fullkominni ófæru og helslóðUm
efasémda og örvæntingar. —
Þéss vegna er þessi varanlega
þrá eftir framhaldslffi, sém lifað
hefur með mönnunum öld fram
af öld — kynslóð eftír kyn-
slóð — hún et eitt af því, sem
fœrir sterkar lffcur fyrir tilvist
handan við dauðadjúpið — fram
haldstilvéru mannanna eftir jarð
lífsskeiðið.
1 öðru lagi skulum við svo,
þegar litíð er til trtiárinnár á
Landakirkja f Vestmannaeyjum. — Aldrei eru fleiri messur sungnar og aldrei eru kirkjur betur sóttar
heldur en á páskunum. Svo mun líka vera í Vestmannaeyjum. Samt hafa engir jafn annríkt um
páskaleytið eins og Vestmannaeyingar þvi að sjaldan bregzt aflahrotan um páskana í þeirri miklu og
fengsælu veiðistöð.
ekki manninum til góðs, nema
þvf aðeins, að hann aðhyllist
guðlega, trúariega lífsskoðun.
Hann verður að líta á þetta jarð
lif sem hluta af stærri heild,
aðeins eitt þrep í hans þroska-
stiga. Og þvi aðeins getur mað-
urinn, hver einstaklingur, hort't
indisins gerir. Það veganesti,
sem maðurinn þarf í hina eilífu
vegferð, það dugar honum líka
bezt á jarðneskum ævivegi. Það
er vegna þess, að hér á jörð eig-.
um við þegar eilffa lífið, og þess
vegna þurfum við að setja mark-
ið hærra heldur en það, sem
framhaldslífið hins vegar. Trú
og von, jafnvel vissa um fram-
haldslífið er fánýt, ef hún hjálp-
ar okkur ekki til að vaxa að
gildi, eflast að sönnum dyggð-
um, þroskast að viija Guðs. Þá
er betra að líta á þetta líf með
hliðsjón af þeirri fögru lífsreglu,
TIL LIFANDI VONAR
kaþólskum löndum, segjast næst
um 4/5 hlntar af fólkinu trúa á
framhaldslffið. Um það bil 2/3
hlutar af frændþjóð okkar —
Norðmönnum — hefur aðspurð,
viðurkennt þessa trú, sem hún
segist hafa tileinkað sér. Og
svona mætti sjálfsagt lengi
telja, ef Iitazt væri víðar uni.
Hvað um okkur Islendinga? Við
vitum það ekki. Eftir því héfur
ekki verið grennslázt. Sjáifsagt
mundu margir verðá f vafa um
svarið. Og það er eðlilégt- —
Trúnni fylgir alltaf hið niiklá
ef. Það er svo sjaldan að hsegt
er að segja: Ég veit hverju ég
trúi. Það eru svo fáir sem telja
sig standa á bjargi trúarviss-
unnar.
En kristnir menn geta fært fyr
ir eilífðartrú sinni sterkar og
sannfærandi líkur og skál fátt
eitt nefnt.
1 fyrsta lagi þetta: Trúin, von-
in um framhaldslífið hefur fylgt
mannkyninu frá bernsku þess,
Allt frá alda öðli hafa ménh
spurnir af þvf, að mennimir
hafa vonað og þráð lff eftir lfk-
amsdauðann, og beinlínis gert
ráð fyrir þvf, gengið út frá þvf
í einni eða annarri mynd. Og
nú er það yfirleitt svo, að menn
vona og þrá — ekki það ómögu-
lega heldur það, sem er á færj
mannsins að öðlast og ná. Við
getum séð dæmi þess innan
Kirkjan
og þjóðin
framhaldslffið, nefna það, sem
er bellubjarg oldcar trúar —
grupdvöljur kristninnár, upprisa
Jesú — páskaviðburðurinn.
Margir sagnfræðingar hafa látið
svo ummælt, að upprisa Jésú sé
frá sagnfræðilegu sjónarmiði al-
vég éins vél sönnuð og fjöl-
irtargt annáð f mánnkynssög-
unni, seni engihn béri brigður
á. Öllum guðspjöllunum ber
sáman um áðatviðburðinn, enda
þótt á milli béri um smáátriði.
Og öll sága frumkristninnar er
éin stðrfélld og samfélld sönn-
un fyrir upprisu Jésú. — Sann-
færirtgin uih hana gaf lærisvéin-
unum máttinn til starfa. Lfflát
Jesú, smánardauði hans á krossi,
hans sem átti að endurreisa Isra
el, hlýtur að hafa lamað lséri-
svéinana gérsamléga og rænt þá
öltu hugrekki. Þéir flýjá sem
skjótást, tvfstrást eins og fállið
lauf fýrir vindi. Vonir þéirrá
erú brostnar og þar með er þeim
þorrið állt þrék og lífskfaftur.
Eh nú skéðúr hjð furðulega. —
Skömmu síðar eru þeir aftur
Samansafnaðir, fágnandi og sig-
urvisíir og boða frélsara sinn
lifandi — upprisinh.
Undir gunnfána þessara gléði-
tíðinda: — Sjá ljós er þar yfir
sem lagður vár nár, hapn liflr,
hártn lifir, nú rætzt háfa spár,
uiidir þessu mörki — fér krlstn-
in — trúln á Jesú og trú Jesú
Krist sfoán sigurför um héini-
inn.
Og kVéðjan f frúmkristni
vérður áminning um þessa meg-
instaðreynd trúarinnar. Þégar
tvéir kristnir ménn hittast heils
ast þeir svo: Kristur er uppris-
inn, og hinn svarar. Já, hann
er sannarlega upprisinn.
En samt er það nú þannlg,
þrátt fyrir allár þéssár sterku Itk
ur, sem f sumra augum jafn-
gilda fullum sönnunum — þ|i eT.
þáð riú sámt svó, að þaér vérká
með gleði og vón til framhalds-
Iffsins, að honum nafi hér á
jörð miðað í rétta átt, þroskazt
að vizku og gæzku eftir þvf sem
umhverfið hefúr Ieyft. Það er
þessi braut framfara og þroska,
sem Jesús kom í heiminn til að
leiða þá eftir. Það er þetta, sem
Jesús er í allri kenningu sinni
að leiða mönnunum fyrir sjón-
ir. í þessu tilliti á hann að vera
kristrium mönnum vegurinn,
sannleikurinn og lifið sjálft. Og
hann bendir mönnunum jafn-
framt á það, að hið jarðneska
líf það verði manninum hvorki
sjálfum fársælt, né öðrum gagn-
legt, nema hann hagi þvf í sam
ræmi við þær kröfur, sem ó-
dauðleikakenning fagnaðarer-
dauðinn og gröfin afskammtar.
Og hér erum við þá f rauninni
komnir að enn einni röksemd
fyrir framhaldstilveru mann-
sálarinnar ,sem sé þessari: —
Úr því að allur undirbúningur
undir annað líf verður til þess
að gera okkur betri og hæfari
þegna þessa jarðríkis svo að
við þjónum sem bezt meðbræðr
um okkar, bendir það þá ekki
ótvírætt til þess að annað líf
sé veruleiki, sem við fæðumst
inn í þegar þessu lífi lýkur.
Og hér er í raun og veru kom-
ið að þungamiðju þessa máls:
Að það verður að vera fullt
samræmi milli hegðunar okkar
og breytni annars vegar og hug-
mynda okkar og vona okkar um
sem kemur fram í þessu erindi
sr. Bjöms f Sauðlauksdal.
Ég skal þarfur þrífa — þetta
gestaherbergi — eljan hvergi
hlífa — sem heimsins góður
borgari. — Einhver kemur eftir
mig sem hlýtur — Bið ég hon-
um blessunar — þá bústaðar —
minn nár f moldu nýtur.
Kristin trú brýnir fyrir okk-
ur öllum að lifa dyggðugu lífi
meðan við búum í þessu gesta-
herbergi — En yfir þá dvöl
bregður hún lfka birtu og dýrð
eilífðartrúarinnar, hinnar lifandi
vonar um daginn sem aldrei lfð
ur að kveldi. Guð gefi okkur
þann dag fagran og bjartan, og
góða og gleðilega upprisuhátíð
í Jesú nafni.
Sólardans í Suðursveit
Ég held ég verði að segja þér
frá einni þeirri einkennilegustu
sýn, sem fyrir augu mín hefur
borið. Það var sólardans á
morgni páskadags. Ekki var það
þó svo, að ég væri fyrirfram
svo tfúaður á hann. Mér fannst
þetta hlyti að vera einber hé-
gómi að slíkt gæti átt sér stað
og hvers vegna þá lfka á þess
um degi, þvf að ekki ber pisk-
ana alltaf upp á sama dag, held-
ur breytist það frá ári til árs
eftir tunglkomu eins og allir
vita. Jæja, þetta skeði einhvern
tfma kringum 1910. Það skipt-
ir nú ekki miklu máli hvert árið
það var. Ég var á póstferð á
leið austur Homafjörð og gisti
á Kálfafellsstað hjá frú Hélgu
og sr. Pétri, aðfaranótt páska-
dagsins. Kl. 5 um morguninn
fór ég á fætur og út og var á
rölti kringum húsið einkum við
austurgaflinn, þar sem inngang-
urinn var. Ég þurfti að ná í
einhvern vinnumannanna, en
veigraði mér við að fara inn til
þeirra, því að ég var hræddur
um að vekja prestshjónin, þar
sem ég þurfti fyrst að fara fram
hjá svefnherbergi þeirra. Þetta
var einkar fagur morgunn, dýrð
legur páskamorgun með svo
heiðum himni að hvergi sá ský
á lofti. Sólin var að koma upp
yfir Borgarhafnarfjallið. Og
hvað er það þá, sem ber fyrir
augu mér’ Þetta hlýtur að vera
missýning. Þetta getur ekki ver
ið raunveruleiki. Ég depla aug-
unum og nudda þau. En það er
sama. Sýnin hverfur ekki. Sólin
sem komin er allhátt upp yfir
brún fjallsins sigur niður að því
aftur en jafnskjótt lyftist hún
upp á ný. Þannig hvað eftir ann
að upp og ofan — æ ofan í æ.
Ég varð eins og annars hugar,
frá mér numinn, svo ég veit
varla hvað þetta stóð lengi, en
ég fullyrði að það hafi ekki ver-
ið skemur en 3—4 minútur. Svo
varð allt eins og áður.
Á fjallinu var hvorki vatr. né
snjór, sem sólin gæti speglazt
f, og hvernig sem ég reyndi að
skýra þetta fyrir sjálfum mér
komst ég ekki að neinni niður-
stöðu, annarri en þeirri að þessi
sýn væri hinn raunhæfasti veru
leiki.
(Sögn Hannesar á Núpstað).