Vísir - 22.06.1965, Blaðsíða 7

VI S I R . Þriðjudagur 22. júní 1965.
7
Hvenær verður
Náttúrugripasafnið
opnað?
t vetur var nafni Náttúrugripasafns íslands breytt í Náttúru-
fræðistofnun íslands. Eitt af verkefnum Náttúrufræðistofnunarinn-
ar er að sjá umNáttúrugripasafnið, en sýningarsalur þess hefur ver
ið lokaður siöan haustið 1960, eða hartnær í fimm ár. Það var Hið
íslenzka náttúrufræðifélag (stofnað 1889). sem gaf ríkinu safnið
til „eignar og umráða“ árið 1947, en það félag var upphaflega
stofnað í þeim megintilgangi, að koma upp náttúrugripasafni, sem
skyidi opið almenningi. — Nýlega barst tíðindamanni Vísis það
til eyrna, að Hið ísienzka náttúrufræðifélag hefði hug á því að
taka gjöfina aftur vegna þess, hvað dregizt hefði að opna safnið
fyrir almenningi. Tíðindamaður leitaði því til Eyþórs Einarssonar
grasafræðings hjá Náttúrufræðistofnuninni til þess að spyrja hvað
satt væri f þessu, sem og að spyrja um hvernig stendur á þessari
töf við að opna safnið.
— Náttúrufræðifélagið gæti
auðvitað aldrei tekið gjöfina
aftur, sagði Eyþór. — Gjöfinni
fylgdu aldrei slíkir skilmálar.
Hítt er svo annað mál að það
álit kom fram á aðalfundi fé-
lagsins í vetur, að safnið hefði
ef til vill aldrei verið gefið rík-
inu, ef fyrirfram hefði legið fyr-
ir vitneskja um, að það yrði
lokað almenningi um lengri
tíma.
— Hvað hefur tafið opnun á
safninu?
— I>að er langt og flókið mál.
I vetur þegar liðin voru fjögur
og hálft ár frá því gamla sýn-
ingarsalnum i Safnahúsinu var
lokað og gripirnir fluttir úr hon-
um, var salur hér I húsakynn-
um Náttúrufræðistofnunarinnar
að Laugavegi 105 svo að segja
tilbúinn. Aðeins var eftir að
setja lampa í sýningarskápana,
mála þá og setja gler fyrir þá.
Sem sagt, allt var nærri tilbúið
til þess að fara að vinna við
að setja sýningarmunina upp,
verk sem tekur nokkra mán-
uði, þá gerðist það óhapp að
vatnsleiðslur biluðu hjá prent-
myndagerð, sem er til húsa hér
fyrir ofan. Vatn komst í sýn-
ingasalinn og skemmdist hann
allmikið, t. d. eyðilögðust tré-
texplötur í lofti og veggjum og
hitalögn, rafgeislahitun. Þetta
gerðist í febrúar, og síðan hef-
ur ekkert verið unnið við sal-
inn, vegna þess að ekki hefur
fengizt endanlegt mat á skemmd
um I salnum. Skemmdirnar
hafa verið metnar af hálfu lög-
fræðinga Háskóla Islands (það
er háskólinn, sem sér um að
innrétta sýningasalinn) og af
hálfu Iögfræðinga prentmynda-
gerðarinnar. Þeir hafa ekki orð-
ið á eitt sáttir um matið, öðr-
um finnst of lágt metið, en hin-
um of hátt. Það hefur því ekki
mátt hrófla við neinu fyrr en
yfirmat hefur farið fram. Áður
en þetta gerðist höfðum við
reiknað með því að geta opnað
safnið fyrir almenning um
næstu áramót. Nú verður því
enn töf á því sem ómögulegt
er að segja fyrir um, hvað verð-
ur löng. Við munum þó reyna
að flýta verkinu eins og kostur
er.
— Ef þið viljið sjá salinn, þá
er það velkomið, sagði Eyþór,
og gekk með blaðamann og ljós
myndara í gegnum skrifstofur
Náttúrufræðistofnunarinnar að
tilvonandi sýningasal náttúru-
gripasafnsins. „Prósessían"
vakti forvitni eins starfsanna
stofnunarinnar, Sigurðar Þórar-
inssonar og elti hann hópinn
inn í salinn. „Eyþór, ertu að
sýna þeim yfirlitssafnið yfir ís-
lenzka náttúru", sagði Sigurður
um leið og hann benti inn í sal-
i.nn fullan af alls konar drasli.
Salurinn leit eins út óg gamall,
lekur sumarbústaður lftur út að
innan. Trétexplöturnar hafa
blotnað og spennzt frá veggj-
unum þar sem mest vatn hefur
leikið um þær. Salurinn er llt-
ill og er Iágt undir Ioft. Á því
höfðum við orð við Eyþór.
Rætt við Eyþór
Einarsson,
grnsnfræding,
um þnð og nnnnð
— Nei það var ekki ætlunin
og almennt er húsnæði hér að
Laugavegi hálfgerð vandræðaúr
lausn. Háskólinn fékk á sínum
tíma framlengingu á happdrætt-
isleyfi sínu með þvf skilyrði að
hann byggði hús yfir Náttúru-
fræðistofnunina, eða Náttúru-
gripasafnið eins og það hét þá.
Málið var svo að segja komið I
höfn, til voru fullgerðar teikn-
ingar af húsinu og fé var fyrir
hendi til að reisa það. I raun
og veru stóð ekki á neinu nema
fjárféstihgarleyfi til þess að hefj
ast handa um byggingarfram-
kvæmdir. Það var margsinnis
sótt um fjárfestingarleyfi, en
var endanlega synjað um það
árið 1957. 1 þess stað var veitt
fjárfestingarleyfi til byggingar
Háskólabíós og virðist svo vera
Eyþór Einarsson grasafræðingur, á skrifstofu sinni f Náttúru-
fræðistofnuninni.
vegna plássleysis. Á þessu stigi
málsins var aldrei gert ráð fyrir
því, ekki í það minnsta af hálfu
forstöðumanna stofnunarinnar,
að náttúrugripasafnið yrði flutt
úr Safnahúsinu. Staðreyndin er
hins vegar sú, að Náttúrugripa
safnið hefur lengst af verið i
óþökk Landsbókasafnsins I húsa
kynnum þess og var safninu
fyrst sagt upp húsnæðinu árið
1917. 1960 var okkur svo end-
anlega sagt upp húsnæðinu og
urðum við þá að flytja safnið.
Náttúrugripasafn íslands Htur svona út f júnímánuði 1965.
— Þessi salur er aðeins 100
fermetrar og töluvert minni en
salurinn ,sem var undir safnið
I Safnahúsinu við Hverfisgötu,
og er þvl ekki að Ieyna, að við
höfum alltaf verið óánægðir með
að þurfa að setja safnið upp
hér, enda er það gert af illri
nauðsyn.
— Það var þá ekki ætlunin
I upphafi að safnið ætti að vera
hér til húsa?
sem menn hafi gert sér vonir
um, að það yrði mikið gróða-
fyrirtæki. Við þetta varð ljóst
að ekki yrði byggt yfir stofnun-
ina næstu árin. Ákvað þvl Há-
skólinn að tilmælum forstöðu-
manna stofnunarinnar að kaupa
hæðina hér að Laugavegi 105
og átti það að vera bráðabirgða
lausn fyrir vinnustofur og vís-
indasafn. Öll starfsemi stofnun-
arinnar var að leggjast f fjötra
— En hvert? Endalokin urðu þó
þau að hér skal sýningarsalur-
inn vera í bráð og var við þá
ákvörðun teknir 100 ferm. af
vinnurými okkar, hérna, sem
hefur m.a. orðið til þess, að við
þurfum að geyma hluta vlsinda-
safna okkar í kjallara Þjóð-
minjasafnsins.
— Hvert er verksvið-Náttúru
fræðistofnunarinnar?
— Það er margþætt, en
• •
flokka má starfsemina f þrjá
meginþætti. í fyrsta lagi, að
vera miðstöð almennra náttúru
fræðirannsókna á íslandi. í öðru
lagi, að koma upp sem fullkomn
ustu vísindasafni og í þriðja
lagi að koma upp, sem full-
komnutsu sýmngarsafni, sem
veitir sem gleggst yfirlit yfir
náttúru íslands. Nafninu á stofn
uninni var breytt í vetur til
þess að undirstrika, að hér er
unnið að vísindalegum rann-
sóknarstörfum, en ekki einung
is verið að safna samnmunum.
Er ekki eðlilegt að Náttúru-
fræðistofnunin tengist Háskól-
anum sterkari böndum ef nátt-
úrufræðideild verður stofnuð
við skólann?
— Jú, ég mundi telja það og
einmitt með það í huga held ég
að fullyrða megi, að nauðsyn
beri til að flýta byggingafram-
kvæmdum fyrir Náttúrufræði-
stofnunina. Það er eðlilegt að
þessi stofnun hér gangi inn í
Háskólann og myndi, ásamt
Raunvísindastofnuninni, sem nú
er verið að reisa. undirstöðu
undir raunvísindadeild við Há-
skólann. Ég tel að nú sé þörf
fyrlr slíka deild við Háskólann
meiri en nokkru sinni áður. Það
er ekki endilega nauðsynlegt
að hægt verði í fyrstu að ljúka
lokaprófi í öllum greinum nátt-
úrufræði, sem kenndar verða,
heldur má t. d. gera réð fyrir,
að menn geti lokið B.R.prófi
eftir 3—4 ár og hafi þá rétt til
kennslu, en þeir sem vilja
mennta sig frekar geti, að þeim
tíma liðnum, leitað út fyrir
landssteinana. Á íslandi er mjög
ákjósanlegt að stunda ýmsar
náttúrurannsóknir, en rannsókn
arstörf eru undirstaða allrar
kennslu við háskóla, eða ætti i
það minnsta að vera það. Það
á ekki að haga kennslu við allar
deildir háskóla, eins og um em-
bættismannaverksmiðju væri að
ræða.
HÍFUR VERiÐ L0KAD l FJ0GUR AR