Vísir - 03.07.1965, Blaðsíða 7

VISIR . Laugardagur 3. júlí 1965.
7
Ásmundur biskup og sr. Jósef Jónsson fyrrv. prófastur.
Prestastefnan
É 'Íft ,íí&T
§o rau
Sintdvri
Árið 1915 var prestastefnan
haldin í Reykjavík 24. og 25.
júní. Hana sóttu 24 prestar, og
auk þess nokkrir kandidatar og
guðfræðistúdentar.
Af þessum 24 prestum eru nú
á lífi: Sr. Ásmundur biskup,
sr. Bjarni vígslubiskup, sr.
Jósef fryrrv. próf. á Setbergi og
sr. Sigurður Norland í Hindis-
vík.
Sr. Ásmundur og sr. Jósef
voru vígðir á prestastefnunni og
áttu því hálfrar aldar prestskap
arafmæli 24. júní s. 1. Sr. Ás-
mundur vígðist aðstoðarprestur
8 til sr. Sigurðar Gunnarssonar í
<1 Stykkishólmi, en sr. Jósef sett-
ur prestur til Barðs I Fljótum.
Þetta rifjaðist upp nú á ný-
lokinni prestastefnu og í tilefni
af því er meðfylgjandi mynd
tekin af þeim vígslubræðrum í
garðinum hjá húsi Ásmundar
biskups við Laufásveg 75, þar
sem krónur trjánna lykjast sam
an yfir höfði manns og litfögur
blómabeð mynda ramma utan
um flauelsmjúka grasfletina.
Það var sr. Kjartan í Hruna,
föðurbróðir sr. Ásmundar, sem
lýsti vígslu á Jónsmessu 1915,
enda predikaði hann við setn-
ingu Synodunnar þetta vor. Þá
var herra Þórhallur biskup. í
vígsluræðunni hafði hann fyrir
texta líkingu Jesú um súrdeigið
í Lúkas 13. 20. „Og aftur sagði
hann: Við hvað á ég að líkja
Guðsríki? Líkt er það súrdeigi,
er kona tók og faldi í þrem
mælum mjöls, uns það sýrðist
allt saman“.
Úr vígsluræðunni minnist Ás
mundur biskup enn þess, er hr.
Þórhallur sagði, að nú færi hann
til þess kalls, þar sem samstarf
presta og safnaða væri til hvað
mestrar fyrirmyndar í ísl.
kirkju. Reyndist það Iíka svo.
Og það eina ár, sem sr. Ás-
mundur var kapilán sr. Sigurðar
í Hólminum varð honum að
góðu gagni. Það var mikilvæg
reynsla að starfa undir handar
jarði þessa einstæða dreng-
lundaða heiðursklerks. Hann
var sannkallaður séntilmaður.
Síðan var sr. Ásmundur 4
ár sóknarprestur þar vestra og
jafnframt skólastjóri barnaskól-
ans og hélt uppi unglinga-
kennslu. Þá gerðist hann skóla
stjóri á Eiðum og þvf næst há-
skólakennari um margra ára
skeið. Gekk hann ekki aftur í
beina þjónustu kirkjunnar fyrr
en hann varð biskup í ársbyrj-
un 1954.
„Ég fyrirverð mig ekki fyrir
fagnaðarerindið“, (Róm 1. 16)
hafði sr. Ásmundur að texta er
hann var vígður. Það er verðug
yfirskrift að inngöngu þessa
kirkjuhöfðingja í þjónustu þeirr
ar stofnunar, sem er oss kristn-
um móðir“.
Sr. Jósef, vísgslubróðir sr.
Ásmundar lagði leið sína norð
ur í hin fannþungu Fljót, þar
sem hann steig ekki fæti á auða
jörð allan næsta vetur, en varð
að fara allt á skíðum. Voru það
viðbrigði frá því að teygja vekr
inga Húnaþings.
Ekki var sr. Jósef í Fljót-
unum nema árið „en þar hef ég
haft jafnasta og bezta kirkju-
sókn f mínum prestskap" er
I
--------------Fjórir n verði við
(' Einkennileg „missfón“ hafa bindindismenn
<, (Good-Templars) hafði hér í bænum f vetur
og miðar hún að því að stfa mönnum burt
frá gildaskálum þessa bæjar, sérstaklega
J' hinni svonefndu „Svínastíu“ f su'ður enda
<| „Hótel íslands hér í bænum.
Halda þar daglega allan siðari hluta dags
tveir eða þrír menn vörð í götusundinu til
S þess að ná tali þeirra, sem inn ætla að
C ganga og fá þá með góðu til þess að fara
'i þar ekki inn.
Hefur þessum „missíónerum“ tekizt að
snúa mörgum mönnum aftur við dyrnar
í að þessu alræmda brennivfnsbæli, sem ann-
freistmganna dyr--------------------
ars hefðu þar inn farið, og þarf vonandi
ekki að taka það fram við lesendur þessa
blaðs, að þessir menn eiga ekki nema heið-
ur og þökk skilið af bæjarfélagi voru fyrir
þetta starf sitt, sem er alveg eitt í sinni röð.
En hvort veitingamenn eru þesum
missíónerum jafn þakklátir fyrir, er öllu
vafasamara, enda er mælt að þeir hafi hótað
einhverjum þeirra lögsókn fyrir atvinnu-
spjöll. Fremstir f flokki þessara missfónera
eru þeir sr. Friðrik Friðriksson, kand. Sigur-
björn Á. Gíslason, vegagjörðarstjóri Ámi
Sakariasson og fröken Ólafia Jóhannesdóttir.
(Verði Ijós 1902).
haft eftir honum síðar. Þá voru
mannmargar sóknir í Fljótum
og Stíflu, svo sem víðar í sveit
um.
Árið eftir réðst sr. Jósef norð
ur að Sauðanesi, aðstoðarprest
ur til sr. Jóns Halldórssonar, en
ekki átti það fyrir honum að
liggja að njóta hlunninda Sauða
ness.
ÁLanganesinu dvaldi hann ekki
nema 2 ár. Þann 5. júlí árið
1918 var hann settur prestur í
Staðarhólsþingum og sat í
Fagradal. Þótt ekki væri sr.
Jósef f Saurbænum nema árið,
átti það fyrir honum að liggja
að ala allan starfsaldur sinn f
byggðum Breiðafjarðar, því að
árið eftir var honum veitt Set-
berg í Eyrarsveit, þar sem hann
var prestur í 35 ár, síðustu 2
áratugina prófastur Snæfellinga
við miklar og almennar vinsæld
ir.
Þessi er í fáum orðum ferill
þessara kunnu kirkjunnar þjóna,
sem áttu sitt hálfrar aldar
vígsluafmæli um Synodusleytið
á dögunum.
Það er ekki ófróðlegt að bera
saman dagskrá og viðfangsefni
prestastefnunnar^ nú og fyrir
fimmtíu árum. Þá flutti Sigurð
ur dósent Sívertsen (slðar pró-
fessor) erindi, sem hann nefndi:
Kröfurnar til framtíðarkirkju
vorrar, Þórhallur biskup og
próf. Jón Helgason (síðar bisk-
up) ræddu um hjúkrunarstarf
safnaða og Valdimar Briem tal-
aði um námskeið í kirkjusögu.
Svo flutti sr. Bjarni kvölderindi,
um „Prestinn í söfnuðinum".
Og þá var messuvínið líka á
dagskrá. Óáfengt messuvín hafði
verið á boðstólum hjá verzlun
í Reykjavík. „Leizt fundarmönn
um það ekki vel fallip til notk-
unat,.,sem nngiiBlzDii.11:
Eins,og,sjá má'g^essari upp
talningu eru viðfangseíni hinna
kirkjulegu funda sömu eða svip
uð þótt ár og áratugir líði.
Áður hefur verið sagt frá þvi
helzta, sem gerðist á nýlokinni
prestastefnu. Skal það ekki end-
urtekið í þessum kirkjuþætti.
Aftur á móti skal farið nokkr-
um orðum um starfslið kirkj-
unnar og starfsemi á s.l. ári
eins og það er birt I skýrslu
um messur og altarisgöngur o.
fl., sem lögð var fram á presta-
stefnunni.
Hér á Iandi eru nú 116 presta
köll. í sjö þeirra eru 2 sóknar-
prestar — fimm í Reykjavík,
ennfremur á Akureyri og í Vest
mannaeyjum. Þá er einn aðstoð-
arprestur nývígður í Möðru-
vallaprestakalli og einn djákni.
Hins vegar eru 16 prestaköll nú
laus og er þeim flestum þjónað
af nágrannaprestum. Eru sókn-
arprestar þvl 107 talsins.
Flest auðu brauðin eru á Vest
fjarðakjálkanum — tæpur helm
ingur þeirra vestan Gilsfjarðar
og Bitru. — Elztur þjonandi
presta á Islandi nú er sr. Sig-
urður Lárusson í Stykkishólmi,
73 ára. Hann var vfgður til
Helgafells fyrir 45 árum og hef-
Kii rkjan
og 1 ójóðin
ur þjónað þvi brauði síðan. —
Yngsti presturinn er hinn ný-
vlgði kapilán á Möðruvöllum,
sr. Ágúst Sigurðsson. Hann er
27 ára gamall.
Auk sóknarprestanna, sem
gegna þjónustu I hinum lögskip-
uðu prestaköllum, hefur kirkj-
an einnig nokkuð annað starfs-
lið auk biskups og ritara hans,
eins og t. d. æskulýðsfulltrúa,
söngmálastjórá, prest til starfa
meðal landa I Kaupmannahöfn.
prest á Keflavíkurflugvelli og
umferðarprest. En ekki mun ráð
ið I þá stöðu sem stendur.
Hvert var svo starf kirkjunn-
ar þjóna á s.I. ári? Hér skal að-
eins minnzt á einn þátt þess —
messurnar.
Alls fóru fram 5396 guðsþjón-
ustur á árinu, þar með taldar
barnaguðsþjónustur við ýmis
sérstök tækifæri (þjóðhátíð o.
s. frv.). Koma þannig um 50
samkomur á hvern prest að jafn
aði, en mjög kemur það mis-
jafnt niður eins og gefur að
skilja, þar sem aðstaða til sam-
komuhalds er svo ólík. — Þess
ber að geta, að innifaldar I
þessari tölu eru 140 guðsþjón-
ustur á Elliheimilinu Grund I
Reykjavík, þar sem aldursfor-
seti Islenzkra kennimanna, sr.
Sigurbjörn Á. Gíslason, þjónar
með aðstoð sér ypgri j$anna.
Hins vegar eru ekki taldar með
messur fríkirkjusafnaðanna I
Rvík og Hafnarfirði. Guðsþjón-
ustum og kristilegum samkom
um hafði fjölgað mikið frá þvi
árið áður eða um 573 og um 780
síðan 1960. Munar þar vitanlega
mest um hin nýju prestaköll i
Reykjavík og fjölgun presta I
öðrum.
En messufjöldinn er ekki
nema önnur hliðin á guðsþjón-
ustuhaldi safnaðanna. Hin hlið-
in er kirkjusóknin, tala kirkju-
gestanna, sem við vitum að er
oft sorglega lág. Það er þjóð
okkar mikið mein hversu lítt
hún rækir og sækir kirkju slna,
sem hún þó ann I hjarta sínu og
gerir svo stór vel til á margan
ytri máta.
Ekkert væri þó kirkjunni veg
legri gjöf og vænlegri stuðning
ur heldur en aukin sókn safn-
aðanna til helgra tíða, almenn-
ari þátttaka fólksins I því sam-
félagi, sem Kristin kirkja raun-
verulega er.
Virstu Guð að vernda og styrkja
vora þjóð og gef oss frið,
þeim sem vel þinn víngarð
yrkja
veit þú blessun þrótt og lið.
Gef að blómgist Guð þln kirkja,
Guð oss alla leið og styð.
Sæmdir Fálkaorðu
Forseti íslands hefur sæmt
eftirgreinda menn heiðursmerkjum
hinnar íslenzku fálkaorðu:
1. Valdimar Stefánsson, saksókn
ara ríkisins, stórriddarakrossi fyrir
embættisstcrf.
2. Einar Magnússon, yfirkenn-
ara, riddarakrossi fyrir kennslu-
störf.
3. Frú Halldóru Guðmundsdótt-
ur, Miðengi Grímsnesi, riddara-
krossi fyrir félagsmálastörf.
4. Séra Jón M. Guðjónsson,
Akranesi, riddarakrossi fyrir emb-
ættis- og félagsmálastörf.
5. Jónas Snæbjörnsson, fyrrv
kennara, riddarakrossi fyrir
kennslustörf og störf I þágu Is-
Ienzkra samgöngumála.
6. Kjartan Ólafsson frá Hafnar-
firði, riddarakrossi fyrir marghátt
uð þjóðfélagsstörf.
7. Magnús Jónsson, fyrrv. spari-
Sjóðsstjóra, Borgamesi, riddara-
krossi fyrir margháttuð héraðs
málastörf.