Vísir - 09.10.1965, Blaðsíða 7

V í SIR . Laugardagur 9. október 1965.

Hentugar veiðiaðferðir á „Rauðatorginu“ — Þáttaskil
í sjávarútvegi — Mok-síidveiði samfara þokunum —
Litbrigði 5 tilverunni — Meðalhásetahlutur: um tvö
hundruð þúsund krónur — Tæknin í þjónustu síldar-
hemaðarins — Glitrandi „demantssíld“.
AUÐUR HAFSINS
Á HLAUPAREIKNING
myndir og lesmál: st g r.
Síðan síldin fannst á
Ra^iða torginu og ís-
lendingar fóru að hafa
meira vit á því að
veiða hana þar með hent
ugum aðferðum, hafa
orðið þáttaskil í sjávar-
útveginum hérlendis.
Miðin, 45 — 70 mílur
A-SA af Gerpi, sem
Rússarnir hafa fært sér
í nyt undanfarin haust,
og eru' kennd við þá, eru
glaðningur, sem lyftir
þjóðarbúskapnum á
myrkasta tíma árs og
sveipar hann visSum
Ijóma.
Neskaupstaður á Norðfirði,
umfangsmikið síldarpláss með
afkastamikla verksmiðju og
sex söltunarstöðvar, hefur und-
ir vetumætur breytzt í
banka, þar sem auðæfi hafsins
eru lögð inn á hlaupareikning
og hagnýtt dag og nótt með til-
heyrandi vélum og tækjum, sem
vinna og verka síldina svo
langtum hraðar og betur en
áður tíðkaðist, svo hratt, að
ekki vinnst tími til að koma úr-
ganginum frá sér, en slíkt boð-
ar löndunarstöðvun um lengri
eða skemmri tíma eins og hef-
ur komið á daginn.
Cá hængur er á, að skortur er
á mannafli: Unga aðkomu-
fólkið frá því nú í sutnar
alveg horfið eins og fuglinn
fljúgandi til síns heima. Já,
síldin — hún lætur ekki að sér
hæða. Hún er eins og náttúru-
öflin — kenjótt og erfið, ef því
er að skipta.
Að fara úr henni Reykjavík
án fyrirvara með „fjögurra
blaða smáranum“ de Havilland
frá Flugsýn til Egilsstaða með
haustfegurð hálendisins blas-
andi við augum og þaðan rak-
leitt með bíl eins og leið liggur
gegnum Reyðarfjörð og Eski-
fjörð yfir Oddskarðið og detta
ofan í gulrauða þokuna í vel-
ferðarríkinu að stuttri stund
liðinni — þar sem návist síldar
finnst í viðmóti fólks: Það eru
litbrigði í tilverunni, sem gefa
trú.
’lTl.'-íl'' ‘I'f-l- **
ujuu^.i y«» -oTOkí ilfa
Jf'reyfaxi, KE 10, 14* • við
bryggju, nýbúinn að landa
í salt. Þrír skipverjar héngu
frám á borðstokkinn, með
hreistur í vikugömlu skeggi,
sigurstranglegir og „rétt byrj-
aðir á síldarmiðunum", sögðu
þeir. Báturinn var kominn til
ára sinna, en þeim virtist hlýtt
til hans og þeir báru traust til
hans og nú voru þeir að halda
á miðin á ný til nýrrar orrustU)
£ von um stærri og betri köst.
Löndunarstöðvun varð um
daginn. Að vísu var verið að
landa síld í Stavnes, sem tók
ógrynni af tunnum;
Fólkið á plönunum, mikið af
því heimafólk, var að „tappa
á“. Það var svo sem nóg að
gera, þótt ekki væri saltað á
plani. Hjá Síldarvinnslunni h.f.
var verið að frysta eftir sem
áður.
Þokan var alltaf jafn-áleitin.
Svona hafði hún hagað sér
undanfarinn hálfan mánuð.
Austfjarðaþokan er þekkt fyrir-
bæri, en menn á Norðfirði segja,
að yfirleitt liggi hún ekki svona
lágt inni £ firðinum dag eftir
dag eins og undanfarið. Sá kost-
ur er hins vegar við þokuna,
að samfara henni eru alltaf
stillur og hægviðri og gott að
veiða sfld.
...„sjómenn voru teknir,
tali, var viðkvæðið á eina lund:
„Ljómandi veiði — mokveiði —
ekki vantar það“. Meðalháseta-
hlutur á stærri bátunum nemur
um þessar mundir um eða yfir
200 þúsund á brúttótekjur.
Landlegur eru nær engar, svo
að ekki er mikil hætta á því,
að peningunum verði sólundað,
a.m.k. á meðan aflahrotan
helzt. „Það er aldrei stopp“.
*
Tjennan dag fylltust allar
þrær á Norðfirði og annars
staðar á síldarstöðvum sunnan
Langaness. Skall á löndunarbið
vegna þess að ekki gafst tími
til að vinna úrganginn.
Síldarflutningaskipin þrjú,
í Fiskvinnslustöð Sildarbræðslunnar á Norðfirði var unnið
fullorðið fólk að störfum, sem þekkir síld út í hörgul.
., -f.u ðK&f
Slorug, blessunin, og öll i hreistri, en sérstök reisn yfir henni í
öllu atinu. Kemst ekki oft á böll um þessar mundir.
Dagstjarnan við Dalatanga, Ckipin eru búin fullkomnystu
Arcita úti á miðunum (á Rauða ^ mælitækjum sem völ er á
torgi) og Polanna við Langa- til að finna síldina, hremma
nes, en hvert þeirra tekur 6 hana. Þegar skip eru í höfn, fer
þúsund mál, líknuðu mörgum iðulega fram lagfæring á tækj-
skipum, og sum veiðiskipanna unum. Baldur Böðvarsson
héldu til Raufarhafnar. Síldin (bróðir Bjama heitins hljóm-
er veidd á nóttunni. Skipin bíða listarmanns), útvarpsvirki stað-
yfir daginn, sitja fyrir henni og arins, annast það ábyrgðarstarf
veiðin hefst kl. sjö að kvöldi og að líta eftir og gera við þau,
varir til kl. 7 um morguninn. ef þess er þörf. í hverju skipi
Yfirleitt er 20—25 faðma djúpt er miðunarstöð, talstöð, astic-
niður á torfumar. tæki, radartæki, dýptarmælir.
Ennfremur svokallað „trylli-
tæki“, uppfinning Baldurs
Bjamasonar útvarpsvirkja á
endurvarpsstöðinni að Eiðum,
en það gerir nótabössumma
kleift að hlusta á sex bylgju-
lengdir ' í einu og auðveldar
þannig veiðiaðstæður. Nýjustu
veiðiaðferðir eru háðar þessum
- ; tækjum, og tæknin er tekin æ
meira og meira £ þjónustu síld-
arhernaðarins. Baldur sagði, að
nú væri verið að gera tilraun
£ við að hlusta eftir skrúfuháv-
b|:;§ aða. „Við höfum míkrófón
sem er settur niður í sjóinn og
látum hann heyra og mæla
styrkinn og tökum hann upp á
band“. Hann kvað þetta hafa
borið aðallega þann árangur,
að hægt sé að velja skrúfustill-
ingu sem gefur jafnastan og
minnstan hávaða. „Öll snögg
hljóð eru talin styggja síldina“.
Svo bætti hann við: „Einstaka
mönnum hefur hins vegar dott-
ið í hug, að sum skip hafi að-
dráttarafl“.
Um kvöldið hófst söltun úr
tveim skipum við Ás. Færi-
Þarna var vel böndin skiluðu síldinni af sér,
glitrandi eins og demöntum.
frystingu síldarinnar.
/