Vísir - 22.10.1965, Blaðsíða 3

VI S IR . Föstudagur 22. október 1965.

Yfír
landið
Þú sezt aS morgni inn i de
Havilland-vél Flugsýnar, „Norð-
firðing“ — fyrirvaralaust, grip-
ur með þér myndavél, og þú
verður að komast í einum
grænlogandi austur á firði, þar.
sem síldin veður upp i land-
steinum. Þar ber þér að afla
frétta af sildarvígstöðvunum á
sama hátt og fréttaritari News
Chronicle er sendur til Pakistan
tll að fylgjast með hemaði —
eða eitthvað þvíumlíkt.
1 þetta sinn — sem undanfar-
in örfá skiptl — var brugðiö út
af þeirri venju að fljúga beint á
Norðfjörð. Þokan austfirzka var
ekkert grin þennan dag sem
undanfarinn hálfan mánuð.
Flugkapteinninn bjóst við að
verða fljótur.
Engin flugfreyja var um borð
— það var nú lóðið.
Farþegar byrjuðu að háma í
sig dagblöðin fljótlega eftir að
borgin hvarf sjónum — blöðin
eru nefnilega svo jarðbundin
eins og flestir vita — þau gefa
snertingu við það, sem gerist
á jörðinni.
Æðandi ský leystust í sundur
og þéttust á víxl.
Þegar rofaði til, kom hálend-
ið í ljós i haustfegurðlnni, þar
sem skiptust á fjöll og jöklar,
fljót og vötn, hraun og sandar,
eldgýgir og eyðisandar. Þetta
orkar alltaf sterkt, séð úr há-
loftinu — maður er kominn Inn
í aðra veröld, annað andrúms-
loft, hrifinn út úr hversdags-
gráma, vananum — það er dýr-
legt.
Austfirðingurinn sessunautur-
inn, virtist þekkja landið út í
fingurgóma — hann kvaðst

„Margt býr í þokunni“. Horft ofan af Oddskarði, rétt áður en hcilsað var upp á sildina í velferðarríkinu. (Myndir: stgr.).

„Norðfirðingur“ — de Havilland Flugsýnar, ein skemmtilegasta flugvéi íslenzka flugflotans — flýgur daglega
veður leyfir. Yfirleitt er flogið beint á Norðfjörð, en í þetta sinn settist hún á flugvellmum á Egilsstöðum. •
Austfjarða, þegar
hafa flogið svo oft þessa leið.
Hann benti og talaði um fjöll-
in ýmist eins og mannpersónur
eða tröll. Svo þegar Austur-
landið lá fyrir neðan, ljómaði
hann eins og bam. Hann var
að koma heim sin til að sunn-
an, heim í heiðardallnn. Hann
var haldinn staðbundlnni föður-
Iandsást greinilega.
Það var flogið yfir Eiríks-
staðl í Jökuldal og á hægri
hönd var Fljótsdalur og nú birt-
ist Lagarfljótið grágrænt, og
tign Fljótsdalshéraðs kom í ljós.
Selflutningur um Fagradal
yfir á Reyðarfjörð, angandi af
síld, og þaðan til Eskifjarðar og
yfir Oddskarðlð, þar sem and-
rúmsloft austantjaldsríkis byrj-
aði ... og þokan og síldin ...
— stgr.
« •' •" •' •' •y'f' ~"s' y<' •• y'Kf'-"' S
• ...............................................................................

/S 'z - W
' 'S '' Wwjk
v ' í'J'a' ' ' y ,
Við suðausturrönd Hofsjökuls: Til vinstri sést jaðarinn á Hjartar-
felli, en á hægrl hönd er jaðar Jökulbrekku (nær á myndinni) og
fjær sést hluti af Arnarfelli hinu mikla. Sprungurnar í skriðjökl-
inum voru með ýmsum blæbrigðum: minntu jafnvel á abstrakt-
listvefnað.
Föstudagsgreinin
Framh. af bls. 7.
á það sem ófyrirgefanleg mis-
tök. Þeir eru enn brezk nýlenda
og nú berjast þeir fyrir því
einu, að fá að losna úr sam-
bandi við Breta, sem þeir telja
valda að öllum óförum sfnum.
Þegar Ian Smith vann sinn
mikla kosningasigur í Suður-
Rhodesiu fyrir l]/2 ári síðan
þá byggðist það á andúðinni
sem upp var komin á brezku
nýlendustjórninni. Stefna hans
var og er enn fullkominn að-
skilnaður frá Bretlandi, til þess.
að hinir hvítu landnemar gætu
einbeitt sér að því að halda
svertingjunum í skefjum.
í kosningum þeim sem fram
hafa farið í Rhodesiu hafa næst
um aðeins hvftu mennirnir haft
kosningarétt. Þeir eru um 220
þús. í landinu eða litlu fleiri
en íslendingar en þar búa líka
um 4 millj. svertingja. Þá er
talið að um 2 þús. pólitískir
leiðtogar svertingja sitji í
fangabúðum f landinu. Ástand-
ið í Rhodesiu er þannig aðeins
áframhald af þeirri svertingja-
kúgun sem tíðkast í Suður-Afr-
íku.
Qg nú kemur Ian Smith
norður til London og
krefst þess að Bretar gefi landi
hans sjálfstæði. Hann bendir
á þá einkennilegu staðreynd,
að þeir gefi öllum svertingja-
þjóðunum sjálfstæði, en þegar
hvítir landnemar með brezkt
blóð f æðum komi og vilji
njóta sama réttar, þá sé brezka
stjómin tregari.
Wilson forsætisráðherra svar
ar Smith með því að benda á
þær 4 millj. svertingja, sem séu
í landinu og segir að Bretar
séu ekki fúsir að gefa landinu
sjálfstæði fyrr en allir íbúarn-
ir njóti pólitísks frelsis. En
Smith svarar því aftur til, að
svertingjarnir séu ekki nógu
þroskaðir til að kunna að fara
með atkvæðisrétt sinn Það
verði fyrst hægt að veita þeim
þau réttindi er þeir hafa tekið
meiri stjórnmálalegum þroska
eftir svo sem 15-50 ár.
Þannig slitnar upp úr samn-
ingum og Ian Smith snýr heim,
virðist ákveðinn í að Iýsa nú
einhliða yfir sjálfstæði lands-
ins, án þess að biðja Breta frek
ar leyfis. Það hefur verið sagt
að þetta sé í fyrsta skipti síð-
an Bandaríkjamenn gerðu upp-
reisn gegn ensku krúnunni,
sem slíkir atburðir hafa gerzt.
Og víst er, að Bretar eru f hin-
um mesta vanda, hvaða gagnráð
stafanir þeir eigi að gera gegn
slíkum mótþróa. Hinir hvítu
landnemar eiga í rauninni
mikla samúð manna uppi í Eng
landi. bví að þeir eru samland-
ar sem eiga hættur og voða
yfirvofandi En á móti kemur
hinn sterki straumur sjálfstæð
ishreyfingar svertingjanna og
hitt að örðugt er að fallast á
að lítill minnihluta hópur eigi
að drottna yfir milljónaþjóð
f,
l
svertingja.
XTér stendur bardagi yfir
milli kynþáttanna, hann
færist óðum nær höfuðvirki
hvítu mannanna í Suður-Afrfku.
Við vitum ekki, hvað framtíðin
ber í skauti sínu í þessu efni
vel má vera að þarna verði háð
ar blóðugar styjaldir. Og engin
vandamál verða leyst þó hinn
hvítj minnihluti hafi sitt fram
í Rhodesiu, hinn svarti straum-
ur mun sækja á. Að vísu er
talið að nú sem stendur geti
hvítu landnemarnir í Rhodesiu
bælt óróa svertingja þar niður
með lögregluvaldi, en hvað
lengi geta þeir það? Er ekki
þessi leikur hvitra manna að
reyna að halda völdum sínum
, t svörtu álfunni fýrirfram tap-
aður. Þorstelnn Thorarensen,