Vísir - 01.04.1966, Blaðsíða 8

*
V1SI R . Föstudagur 1, apríl 1966.
Utgefandi: Blaðaútgáfan VISIR /
Framkvæmdastjóri: Agnar Ólafssar \
Ritstjóri: Gunnar G. Schram ((
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinson )
Fréttastjórar: Jónas Kristjánsson (
Þorsteinn Ó. Thorarensen j
Auglýsingastj.: Halldór Jónsson \
Ritstjórn: Laugavegi 178. Simi 11660 (5 linur) (
Auglýsingar og afgreiðsla Túngötu 7 )
Askriftargjald: kr. 90,00 á mánuði innanlands (
t lausasölu kr. 7,00 eintakið j
Prentsmiðja VIsis — Edda h.f. \
/ fremsfu þjóðaröð
Endalaust má deila um það hve vel einhver ákveðinn (
stjómmálaflokkur standi í stöðu sinni — hve vel hann (
vinni fyrir þjóð sína. Sínum augum lítur þar hver á I,
silfrið og allir mikla ágæti sinna eigin flokka, eins og )
alkunna er. Hins vegar má draga raunhæfar og hlutlæg \
ar ályktanir af ýmsum opinberum upplýsingum, stað- (
reyndum sem koma fram í þjóðarbókhaldinu og ekki (
verða í efa dregnar. Þær staðreyndir liggja fyrir utan /
mörk kappræðna stjómmálanna og sýna svart á /
hvítu hvar þjóð er á vegi stödd, hvernig henni hefur )
vegnað og hve vel henni hefur tekizt að ráða málum \
sínum, þegnunum til hagsældar. Á þetta er drepið hér (
vegna þess að nýkomin er út skýrsla Efnahagsstofn- (
unar Evrópu um meðaltekjur Evrópuþjóðanna. Þar er /
að finna þann fróðleik að í Svíþjóð em hæstu meðal- )
tekjur á mann, eða 2.280 dollarar. Næstir koma Sviss- )
lendingar með 2.190 dollara á mann. Þriðju í röðinni \
erum við íslendingar með 2.110 dollara á raann. Fyrir (
nokkrum áratugum hefðu það þótt meir en lítil tíð- (í
indi á íslandi að við værum orðnir með tekjuhæstu /
þjóðum álfunnar. En staðreynd er það. Seyra og )
skortur fyrri áratuga er um gerð genginn. Hagsæld j
og velmegun almennings er nú meiri en í flestum öðr- \
um löndum veraldar. Ástæðurnar til þessarar stór- (
breytingar eru ýmsar, en fæstir munu draga það í efa /
að meginorsökin er sú að dugleg þjóð hefur valið sér /
rétta stefnu og rétta forystu mörg síðustu árin. )
Hagstætf rafmagnsverð
£in er sú staðreynd sem stj’frnarandstæðingar hafa /
mjög reynt að draga fjöður yfir í umræðunum um )
álmálið. Það er hve miklum mun dýrari raforka til )
almenningsnota yrði í landinu ef álbræðslan væri ekki \
byggð. Fyrir liggja ítarlegir útreikningar Landsvirkj- \
unar um þetta efni. Þeir sýna að rafmagnsverðið til (
almenningsnota verður 62% dýrara á árabilinu 1969 /
—1975 ef álbræðsla er ekki með í dæminu. Á ára- )
bilinu frá 1976 — 1980 yrði rafmagnið síðan 22% )
hærra. Með andstöðu sinni við byggingu álbræðslu \
og orkusölu til hennar er því stjórnarandstaðan raun- \
verulega að krefjast þess að fólkið í landinu verði (
að greiða verulega hærra verð fyrir rafmagnið heldur )
en ella yrði. Það er undarleg þjóðmálabarátta, sem \
lýsir sér í slíkum gerðum og svo þvermóðskulegri af- (
stöðu. Hagurinn í tölum talinn, sem fæst við það að (
selja raforku frá Búrfellsvirkjuninni til álbræðslu /
verður á 25 ára tímabili alls 862 millj. króna. Það er )
mikið fé og ætti hverjum manni að vera auðsætt að )
hér er ein helzta röksemdin, sem mælir með byggingu \
álbræðslu. Fé þetta mátti annað hvort nýta til alhliða \
uppbyggingar atvinnuveganna eða nýrra raforkuvera (
annars staðar á landinu. /
Minningargjafasjóður
Landspítalans
Aðalfundur Minningargjafa-
sjóös Landspítala íslands var
haldinn þriöjudaginn 8. marz
1966. Lagðir voru fram endur-
skoðaðir reikningar fyrir árið
1965, og voru þeir samþykktir.
Styrkveitingar til sjúklinga á
árinu námu kr. 220.000,00, en
þær hafa farið vaxandi ár frá
ári.
Fyrsta úthlutun sjóðsins fór
fram árið 1931, en alls hafa
sjúkrastyrkir numið krónum
1.486.818,45. Fyrstu árin var
styrkveitingum aðallega varið
til styrktar sjúklingum, sem
dvöldust á Landspítalanum og
voru ekki í sjúkrasamlagi né
nutu styrkja annars staöar frá.
En er sjúkrasamlögin náðu al-
mennri útbreiðslu, fækkaði um
sóknum. Stjómamefnd Minn-
ingargjafasjóösins fékk því ár-
ið 1952 staðfestan viðauka við
5. gr. skipulagsskrár sjóösins,
þar sem heimilt er að styrkja
til sjúkradvalar erlendis þá
sjúklinga, sem ekki geta fengið
fullnægjandi læknishjálp hér-
lendis að dómi yfirlækna Land-
spítalans, enda mæli þeir með
umsókn sjúklingsins. Síðan hef-
ur styrkjum að mestu leyti ver-
ið úthlutað samkvæmt þessu á-
kvæöi.
Jafnframt því, aö stjóm
Minningargjafasjóðsins þakkar
öllum þeim, er stutt hafa að vel-
gengni sjóösins undanfarin ár,
leyfir hún sér að benda á, að
minningarspjöidin fást á eftir-
töldum stöðum:
Landssíma íslands, Verzlun-
inni Oculus, Austurstræti 7,
Verzluninni Vík, Laugavegi 52,
og á skrifstofu forstöðukonu
Landspítalans (opið kl. 10.30—
11 og 16—17.
Stjóm sjóösins skipa nú: Frú
Lára Árnadóttir formaöur, frú
Guörún P. Helgadóttir skóla-
stjóri, ritari, frk. Ragnheiöur
Jónsdóttir fyrrv. skólastjóri,
gjaldkeri, og meðstjórnendur
eru frk. Sigríður Bachmann for
stöðukona Landspítalans, og
frú María Sigurðardóttir við-
að var fámennt á tónleikum
tékkneska pianóleikarans
Radoslav Kvapil í Austurbæjar-
bíói sl. laugardagskvöld, píanó-
leikara, sem hingað kom á
vegum Péturs Péturssonar. —
Efnisskráin var hin forvitnileg-
asta, verk, sem lítið munu vera
þekkt hérlendis, eftir lítið sem
ekkert þekkta höfunda (Vorisek
og Janácek, Dvorák og Smet-
ana). Það var því skelfing
klaufalegt, að prentaða „pro-
gramið" skyldi hvorki veita
smávegis upplýsingar um höf-
undana né verkin.
rJ'ónleikamir hófust með són-
ötu i b-moll eftir Vorisek,
skemmtilegu verki í anda um-
ferðapíanista (svo sem Humm-
els) f upphafi seinustu aldar.
Siðar lék Kvapil Stef og til-
brigði op. 36 eftir Dvorák, fyr-
irferðarmikið verk, með fróð-
legumn hljórnasamböndum, en
tiltöliiiegapylitlu :.af, þeim sér-
kennum, sem hafa gert Dvorák
kærastan í hljómleikasölum
veraldarinnar. Mér fannst
slæmt, að hinir tékknesku
dansar Smetana skvldu koma
strax á eftir Sónötu Janáceks
frá 1905. Hún var nefnilega ær-
ið umhugsunarefni fram yfir
hléið. Janácek (d. 1928) mynd-
aði sérkennilegan stíl sinn út
skiptafræðingur, en hún tók
sæti í stjórninni á síðastliðnu
ári.
Nánari upplýsingar varðandi
umsóknir gefur formaður sjóðs-
ins eða forstöðukona Landspít-
alans.
frá rannsóknum á hrynjandi og
blæbrigðum móðurmáls síns.
List hans má líkja við tilfinn-
ingaríka og viturlega mælsku.
Vmsar hljómrænar niðurstöður
hans þóttu djarfar á fyrra helm-
ingi þessarar aldar. Eftir hlé
gafst enn annað tækifæri til að
heyra verk eftir Janácek, tón-
smíðina „í þoku“, og þá fór sem
fyrr, maður var enn að velta
fyrir sér afleiðingunum af hin-
um sérstæða mótívíska leik,
þegar leiknar voru að lokum
„Skáldlegar hugðarmyndir“
Dvoráks. Þær hafa vafalaust
einhvem tímann þótt skáldleg-
ar.
J ^eikur Radoslavs Kvapils ein-
kennist af Ijóðrænni mýkt
umfram allt. Hann var lítillátur,
með duglega fingur, og skapið
var visst í túlkuninni.
Þorkell Sigurbjömsson.
Æiþjóðleg
kvikmynda-
sýning ■
fldontreal
Tékknesk píanómúsík
I vélvirkjun í Bretlandi
Myndin sem hér birtist var tekin úti í Englandi fyrir nokkru í
Vauxhall bifreiðaverksmiðjunnl í Bretlandi þar sem fjórSr islenzkir
verkstjórar fá nú þjálfun í vélaviðgerðum og sjást þeir á myndinni
þar sem þeir eru að yfirfara dieselhreyfSl í Bedford vörubifreið
með einum vélvirkja verksmiöjanna, en verksmiðjur þessar fram-
leiöa bæði Vauxhall fólksbfla og Bedford vörubitreiðir. íslendingarn
ir sem sjást á myndinni eru talið frú vinstri Sigurður Guðmundsson,
þá kemur starfsmaður Vauxhall-verksmSðjanna, þá Jón Þorbergsson
og Guðjón Hannesson.
Áttunda alþjóðlega kvikmynda
hátfðin í Montreal verður haldin
4. til 8. ágúst 1967. 1 sambandi
við hina fyrirhuguðu miklu
heimssýningu f Montreal það ár
hefur verið ákveðið að efna til
kvikmyndahátíðar, þar sem að
þessu sinni veröur m. a. alþjóð
leg samkeppni á örstuttum 50
sekundu myndum um einkunnar
orð sýningarinnar „Maðurinn og
heimur hans“. Fyrstu verðlaun
verða 10 þúsund dollarar og 10
beztu myndimar verða sýndar
meðan á kvikmyndahátfðinni
stendur. Er kvikmyndagerðar-
mönnum um allan heim boðið að
senda eins margar myndir til
keppninnar og þeir vilja. MIFF
(Montreal Intemational Film
Festival) mun útnefna dómara,
velja myndir til sýningar og
veita 10 þús. dollara verðlaunin.
Meðan á kvikmyndahátíðinni
stendur munu margir fremstu
menn í kvikmyndaheiminum
verða boðnir til Montreal, auk
hundrað kvikmyndadreifingar-
manna, nokkurra erlendra blaða
manna og kvikmyndagagnrýn-
enda, og auk þess framleiðendur
og leikarar í kanadísku verð-
launamyndinni ,en alþjóðlega
kvikmyndahátíðin f Montreal
hefur fram að þessu verið aðal
lega samkeppni kanadfskra kvik
mynda.