Vísir - 24.09.1966, Blaðsíða 5

Vísir - 24.09.1966, Blaðsíða 5
%'ÍSIR. Laiagnrdagur 24. september 1966 5 Baráttan / Kína gegn skynseminni Fyxstu árin eftir byltinguna voru ánægjuleg fyrir Mao. Rússnesk aðstoð streymdi inn og Rússar lofuðu að deila með Kínverjum kjarnorkuþekkingu sinnL Atvinnulífið í Kína virt ist smám saman vera að lifna við. En þótt Rússar hjálpuðu mikið gátu þeir ekki hjálpað eins mikið og Mao þurfti á að hsMa. til að koma á sæluríki sími undir ems. „Stóra stökkið“ Því ákvað hann að koma sælu ríkinu á strax af eigin ramm- leik og árið 1957 fæddist Stóra stökkið. Þaö byrjaði um vetur inn og hélt áfram fram í júní 1958. Yfir hundraö milljón kín verskir bændur voru teknir frá ökrum sínum. í heilagri trú á kenningar Maos byggðu þeir stál smiðjur og aðrar þungaiðnaðar- verksmiðjur. Þeir, sem eftir voru plægðu akra sína hálfan annan metra niður, miklu dýpra en hæfilegt var fyrir góða upp- skeru. En þetta var samkvæmt kenningunni. Kenningin sagði að Mao fékk að vita, hve ör- væntingarfullt ástandið var. Mao fór sjálfur í ferðalög til samyrkjubúa og um sveitirnar. Hann kom aftur til höfuðstaóar- ins sannfærður um, að Kína væri á góðum vegi með að byggja upp auðvaldshyggju. Þess vegna byrjaði Mao að endurlífga byltinguna, og til þess að stjórna henni valdi hann manninn, sem átti svo mikinn þátt í sigri byltingarinnar á sín um'tíma, Lin Piao. Hann hefur alla tíð verið gjörsamlega trúr Mao. Hann hefur jafnan ve'-ið þeirrar skoðunar, að það væri ekki hersnilldin, sem skipti mestu máli £ stríði, heldur rétt hugarfar. Dæmi um stjórn hans á hemum er frétt, sem fréttastof an í Kína birti af alvöru árið 1963 um, hvemig herdeild end urbyggði flugvöllinn í Peking. Höfuðsmaðurinn, sem átti aö sjá um verkiö, sá fram á að hann hafði hvorki tæki né mannafla til þess. Þess vegna skipaði hann hermönnum sín um að lesa verk Maos. Þegar hermennimir höföu lesið verkm ið á ströndinni andspænis For- mósu. Tiltölulega fáir hermenn eru við landamæri Vietnam og Laos. Flugher og floti Kína er ör- smár, miðað við það sem geng ur og gerist meðal stórveldanna. Kínverjar eiga aðeins 300 sprengjuflugvélar af Iljushin- gerð og aðeins fimmtán M.I.G. 21 flugvélar. Kínverska flugher- II grein inn skortir mjög flugvélabenzín Menn eru ekki sammála um, hve Kína er komiö langt á sviði kjamorku og eldflauga. Menn eru ekki sammála um, hvað kjarnorkusprengingar Kínverja á Takla Makan svæðinu sýna mikla tækni á þvl sviði. Sumir Nunnur fluttar yfir landamærin til Hong Kong. en samt verður Peking að flytja inn um fimm milljónir tonna af hveiti frá Vesturlöndum á þessu ári. Er raunar merkilegt, að Rauða varðliðið skuli ekki hafa fordæmt þennan hveitiinnflutn ing sem vestræna spillingu Þetta hveiti kostar um 430 milljónir dollara og orsakar því mikla þurrð á gjaldeyrisvarasjóð um landsins. Verð þjóðarfram- leiöslu Kína er um sjötfu til áttatíu billjónir dollara á ári og þar af leggur iönaðarfram- leiðsla aðeins til fimmtán pró- sent. Ef ekki er lögð aukin á- herzla á iðnað, verður Kína al- drei það heimsveldi, sem Mao vill að landið verði. Atvinnuveg irnir í Kína náðu sér ekki eftir Gamaldags uppskeruaðferöir Kína. Chen Yi utanrikisráðherra, Sju En Lai forsætisráðherra og Lio Sjá Si forseti. Ilka, að það ætti að sá fyrr og því eyðilagðist uppskeran að mestu. Stóra stökkið endaöi í fullkomnu stjórnleysi og færði Kfna efnahagslega tíu ár aftur á bak. Mistök Stóra stökksins spilltu áliti kommúnistaflokksins f Kína meirá heldur en nokkur hemaðarlegur ósigur hefði gert. Svartur markaður blómgaöist í landinu. Iðnverkamenn og bændur fóru að taka það ró- lega, þúsundir atvinnuleysingja skutust á milli bæja og sveita, unnu tímabundið starf á einum stað og lifðu á ættingjum sín- um á öörum staö. Menn fóru að verða kaldhæðnir. Hugmyndir marxista, sem Mao hafði ræktað svo nákvæmlega í hreinstefnu sinpi á árum borgarastyrjaldar- innar, fóru að dofn^. Endurbylting í fyrstu liföu Mao og hinir leiðtogamir í sælu í Peking og vissu varla, hvernig ástatt var hjá þjóðinni. Það var ekki fyrr en kona forseta Kína, Liu Sjá Tsi, heimsótti þorp í dulargervi í tvo daga, Iuku þeir endurbygg ingu flugvallarins á mettíma. Á síðasta ári hafði Lin svo gjörsamlega hreinsað til f hern- uum og ræktað þar hugmyndir Maos, að hann gat látið afnema alla stéttaskiptingu og skipað hermönnum og hershöfðingjam að ávarpa hvem annan sem fé- laga. Góður her Þrátt fyrir allar þessar furðu legu aðgerðir, er kínverski her inn einn sá bezti í heimi, ekki sízt vegna þess, að hann telur hálfa þriðju milljón manna í 155 herdeildum, og þar af eru 130 baráttuherdeildir. Vopnin hafa batnaö töluvert síðan á dögum Kóreustríðsins og eru mjög heppileg í návígi. Rifflar og vélbyssur Kínverja hafa reynzt vel f Vietnam. Þung her- gögn eru tiltölulega fá. Deildir kínverska hersins eru aðallega staðsettar þar sem leiðtogar Kína óttast helzt innrás. Mikill hluti hersins er í norðaustur- hluta landsins, við landamæri Sovétríkjanna, en einnig er mik telja, að Kínverjar ætli ekki að nota sprengjuflugvélar til að flytja kjarnorkuvopn sín, heldur leggi mesta áherzlu á eldflaugar sem geta borið kjarnorkusprengj ur. McNamara, varnarmálaráð- herra Bandaríkjanna, telur, að Kínverjar geti ekki eignazt virk ar eldflaugar, sem hægt sé að skjóta á milli heimsálfa, fyrr en 1975, en ýmsir aðrir Kínasér- fræðingar telja, að þeir geti það þegar árið 1970 eða 1971. Þeir munu aldrei geta náð hernaðarmætti Bandaríkjanna eða Sovétríkjanna, en margir telja, að innan fárra ára sé hernaðarstyrkur þeirra orðinn nógu mikil! til þess að valda ýmsum vandræðum í heimsmál- unum. Aö hræða aðra er raun- verulega hið eina, sem Kína get ur eins og nú er ástatt í efnahag landsins. Ástand atvinnuveg- anna er raunar það, sem heldur mest aftur af ævintýramennsku stjófnarinnar i Peking. Læra ekki af reynslu Áttatíu og fimm prósent þjöðarinnar lifa á landbúnaði. Stóra stökkið, fyrr en um 1957. •Hrísgrjón eru enn skömmtuö, en Kínverjar svelta samt ekki. Maður gæti haldið, aö Kína hafi lært af reynslunni í efna- hagsmálum, en samt bendir alit til þess að veriö sé að undir- búa annað Stórt stökk, f þetta sinn undir stjórn Lin Piao og hersins. í leiðurum flokksbiað- anna er byrjað að nota oröatil- tækið „nýtt stökk" og sumir telja, að menningarbyltingin sé undanfari nýs Stórs stökks. Vestrænir hagfræðingar telja, að í þetta sinn muni minni áherzla veröa lögð á jafnfáránlegar nýj ungar og stálbræðslúr að húsa baki á bændabýlunum og meiri áherzla verði lögð á aö nýta'hið gevsilega mikla vinnuafl lands- Samkvæmt Nýja stökkinu eiga verkamenn í landbúnaði að fara til verksmiðjanna á vet- urna. þegar ekki er verið aö sá eða skera upp Mao og Lin virð ast halda, að ekki geri til þótt menn skipti ört um störf, en í jrví felst ein veikasta blið NOia stökksins. En tíminn leiðir i ljós, hvort kínverski bóndinn er fær um að standast þá sál rænu erfiðleika, sem fylgja því að yfirgefa heimili og fjö’,- skyldu til að vinna í borginn', en samkvæmt Nýja stökkinu verður það nauðsynlegt. Heimatilbúnir erfiðleikar. Helztu atriði utanríkisstefnu Kína eru áfram hin sömu: Að minnka veldi Bandaríkjanna í Asíu, að mynda nýja og baráttu- glaða kommúnistablökk undir stjóm Peking, að verða höfuð veldið f Asíu og þar af leiðandi eitt af þremur heimsveldunum, að sanna að frelsisstríð sé hægt að heyja með góðum árangri hvar sem er. Ef að Kína á að ná markmiö- um sínum, verður landið að sigra f Vietnam. Álit stjómarinn ar í Peking hefur þegar beðið mikinn hnekki á þvf aö hafa enn ekki sigrað f Suö-Austur- Asíu. Norður-Kórea er að losa sig frá Kfna og Indonesia hefur rofið öxulinn Peking-Djakarta og er að hugsa um að ganga aftur í Sameinuöu þjóöimar. Á- róður Kínverja í Afríku og ró- mönsku Ameríku hefur gefizt mjög illa og skapað mikla and úð á Kínverjum. Sem dæmi má nefna, að mjög fáir kommún istaflokkar í heiminum styöja stjórnina f Peking. Erfiðleikar Kfna á vettvangi utanríkismála eru heimatilbúnir Það er ósveigjanleiki Maos, hreinstefnan og sjálfsefjunin sem urðu til á Löngu göngunni og í skæruhemaðinum gegn þjóöernissinnum. Mao er nú far inn mjög að eldast og hann þyrstir í að sjá heimspeki sfna vinna sigur eða endanlegan ó- sigur. |7ins og í öllum byltingum hef ur byltingin í Kína náö stigi, þar sem ekki verður snúið aftur. Á byltingin að halda á- fram f æði eðá á íhaldssemin að smjúga inn eins og hún gerði í Sovétríkjunum? Franska bylt- ingin reyndi að yngja sig upp með hryðjuverkaöldum og Stann reyndi að framlengja rússneslcu byltinguna með hreinsunum og fjöldaæsingi. Mao er að reyna hið sama með menningar- byltingunni í Kína, en viljakrafturinn einn, jafnvel hjá fanatíkusum eins og Mao Tse Tung og Lin Piao, vinnur sjaldan sigur á þjóð og menn- ingu, sem stendur á jafngömlum merg og f Kína. Trúlegast er að uppþot Rauða varðliðsins séu eins konar dauöateygjur by1*- íncrarinnar.

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.