Vísir - 16.11.1966, Síða 7

V1SIR . Miðvikudagur 16. nóvember 1966.
7
Olíufélögin eru
bundin í báða skó
Frjáls oliuverzlun er leiðin til að bæta bjónustuna og auka v'órugæðin,
segir Hallgrimur Fr. Hallgrimsson forstjóri i viðtali við Visi.
Hallgrímur Fr. Hallgrímsson.
Olíufélögin sæta um
þessar mundir nokkurri
gagnrýni fyrir að hafa
ekki nógu góðar vörur
á boðstólum og fyrir að
veita viðskiptavinum sín
um ekki nógu góða þjón-
ustu. Hefur óánægjan
beinzt að lágri oktantölu
benzíns og hinum nýju
söluskilmálum olíufélag-
anna. Vegna þessa sneri
Vísir sér til Hallgríms
Fr. Hallgrímssonar, for-
stjóra Skeljungs h.f., og
bað hann svara spuming
um um þetta efni.
— Teljið þér réttmæta þá
gagnrýni, sem fram hefur kom-
ið um gæði benzíns og olíu, sem
hér er selt?
— Fram til 1953 seldu olíu-
féiögin benzín og olíur frá vest-
rænum sambandsfélögum sínum
og var þá ekkert sett út á vör-
urnar. Síðan 1953 hafa stjómar-
völd samið við Sovétríkin um að
gera þar öll kaup landsins á
benzíni, gasolíu og fuelolíu. —
Stjórnarvöld landsins hafa gert
þessa samninga og síðan hafa
olíufélögin verið látin fram-
kvæma þá, og þaö hafa þau gert
óviljug. Olíufélögin hafa hvað.
eftir annað krafizt þess að flytja
inn betra benzín, annaöhvort frá
Sovétríkjunum eða frá vestræn-
um ríkjum.
Loks í fyrrahaust lofuöu Sov-
étríkin að selja okkur oktan-
hærra benzín á árinu 1967, en í
haust kom afturkippur f þetta
loforð. 'Nú er talað um, að Sovét-
ríkin kunni ef til vill aö geta
afgreitt benzín meö oktantöl-
unni 90, en við höfum viljað
fá oktantöluna 93. Hvað snertir
sovézku gasolíuna, er frostþol
hennar mínus 15 gráöur. Þetta
lága frostþol kemur ekki aö sök
hjá rafstöövum né hjá bátaflot-
anum, en getur í miklum frost-
um verið of lágt fyrir dieselbíla
og húsakyndingar. Við höfum
farið fram á aö fá frostþolnari
olíu, sem þoli aö minnsta kosti
mínús 20 gráður, en Sovétmenn
hafa ekki getað afgreitt hana.
Kjami málsins er sá, að við
getum ekki fengið þær olíuteg-
undir frá Sovétríkjunum, sem
við viljum fá og höfum krafizt
að fá. Vjið fáum heldur ekki að
kaupa þær frá öðrum löndum.
Við gætum fengið betra ibenzín
og olíur, ef við fengjúm að
verzla við vestræn sambandsfé-
lög okkar, — og jafnvel á lægra
verði.
— Hinir nýju söluskilmálar
olíufélaganna hafa ekki mælzt
vel fyrir. Hvers vegna voru þeir
settir?
— Verðlagsnefnd ákveður út-
söluverö á benzíni og olíum.
Nefndin hefur alltaf skammtað
olíufélögunupi svo lága álagn-
ingu, að þau hafa ekki getað
safnað nauösynlegum sjóðum til
fjárfestingar og rekstrar. Síðasta
áratug hefur salan á olíu og
benzíni tvöfaldazt-og hefur það
eðlilega kallað á mjög aukið fjár-
magn til rekstrar og fram-
kvæmda. Þetta hefur leitt til
þess, að félögin hafa neyðzt til
að leita til ríkisbankarína um
fjármagn í vaxandi mæli, og
hafa þó neyðzt til að láta nauð-
synlegar framkvæmdir sitja á
hakanum. Það hefur ekki bætt
úr skák, að leyfilegar fymingar
á aðaleignum félaganna eru að-
eins 4%, sem verður að teljast
óeðlilega lágt.
Skuldir olíufélaganna viö rík-
isbankana eru þvl miklar og
ha^a farið vaxandi. Bankarnir
hafa ekki séð sér fært að halda
áfram á þessari braut og hafa
krafizt þess, að olíufélögin dragi
úr skuldum sínum við þá, m. a.
með því að draga úr gjaldfresti
til viðskiptavina olíufélaganna.
Þessi fyrinnæli bankanna ljafa
neytt olíufélögin út í innheimtu-
aögeröir, sem eru þeim afar ó-
ljúfar og hafa sætt gagnrýni.
Hér áður fyrr, þegar olíufélög-
in fengu benzín og olíur frá
sambandsfélögum sínum, áttu
þau aðgang að fjármagni frá
þeim og voru þá ekki eins háð
bönkpnum og nú.
i Mér dettur ekki í hug að halda
þv£ fram, aö gagnrýnin á vöru-
gæöin og þjónustuna sé úr lausu
lofti gripin. En vandamálið er
fólgið I því, að olíufélögin eru
bundin í báða skó. Olían er val-
in, keypt og flutt inn fyrir þau
á vegum hins opinbera. Ríkis-
bankarnir sjá olíufélögunum fyr-
ir rekstrarfé. Loks veröleggur
hið opinbera vöruna. Olíufélögin
eru því á flestan hátt háð ráð-
stöfunum hins opinbera.
Staðreyndin er sú, að olíu-
dreifingin hér á landi kemst þá
fyrst I gott lag, þegar tekin verð
ur upp frjáls olíuverzlun, sagði
Hallgrímur Fr. Hallgrímsson að
lokum.
Tekjuhæsti rithöfundur veraldar
Sagt frá Harold Robbins, höfundi The Carpetbaggers
Tekjuhæsti rithöfundur ver-
aldar er um þessar mundir
bandaríski Gyöingurinn Harold
Robbins, höfundur fjölmargra
bóka, sem eru yfirfullar af saur-
lífi, ofbeldi og harðsoðnum per-
sónuleikum. Frægastar bóka
hans eru The Carpetbaggers bg
The Adventurers, sem er til-
tölulega nýkomin út.
The Carpetbaggers gaf Har-
old Robbins tekjur í aðra hönd,
sem svara til 20—30 milljóna
íslenzkra króna í Bandaríkjut)-
um einum. I Bretlandi námu
tekjur hans af bókinni 5—6
milljónum íslenzkra króna. Auk
þess hefur hann tekjur úr flest
um löndum Evrópu og Amer-
íku. Tekjur hans af The Advent-
urers eru tvisvar til þrisvar
sinnum meiri. Kvikmyndafram-
leiðandinn Joseph Levine hefur
samþykkt að greiöa honum 43
milljónir fyrir réttinn til að kvik
mynda The Adventurers.
'T'alið er að Robbins sæki fyr-
irmyndir sínar I blaöafregn-
ir af frægu fólki. T. d. er sagt
að fvrirmynd hans að Jonas
Cord £ The Carpetbaggers sé
hinn dularfulli Howard Hughes,
kvikmyndaframleiðandi og flug-
vélasmiður £ eina tlð, maður-
inn sem uppgötvaði Janes Russ-
ell og fleiri kynbombur. Russell
er talin fyrirmynd hjúkrunarkon
unnar og gleðikonunnar Jenny
Dayton og Jean Harlow er tal-
in fyrirmynd Rinu Marlow.
Fvrirmyndir £ The Adventurers
eru m. a. kvennagullin Rub-
iriósa og Aly Khan og einræðis-
herrann fallni, Truillo. Einnig
er talið að Robbins hafi sótt
efni sögunnar Where love has
gone, I blaðagreinar um morð
Johnny Stampanato ástmanns
leikkonunnar Lana Turner. Robb
ins ypptir öxlum þegar hann
er spurður um sannleiksgildi
slíkra fullyrðinga. „Mér hefur
aldrei verið stefnt“, segir hann.
TTver er þessi Harold Robbins?
A Hann var munaðarleysingi
sem var settur £ fóstur 12 ára
gamall. Sem unglingur var hann
sendill hjá veðmangara. „Þar
þjálfaði ég minniö, þv£ ég mátti
aldrei skrifa neitt niður.“
Seinna varð hann sendill hjá
leynivínsala. „Þá sagði ég við
sjálfan mig. Ég ætla að verða
rfkur, eignast hvítan Cadilac,
armband alsett gimsteinum og
Ijóshærða stúlku. Ég náði mér í
þetta allt og meira til. Þegar
ég var á sextánda ári falsaði ég
fæðingarvottorð mitt og vottorö
um samþykki foreldra, og sótti
um inngöngu £ flotann. Þegar
þeir uppgötvuðu seinna hvað ég
var gamall var ég rekinn úr
flotanum. Ég gekk í bréfaskóla
og lærði ýmislegt um peninga-
mál og á þriðja flokks bók um
bókhald. Seinna vann ég sem
birgðavörður hjá. matvöruverzl-
un. Þá fékk ég þá hugmynd að
kaupa uppskeruna af grænmetis-
framleiðendum meðan hún var
enn I göröunum, lét síöan setja
hana £ dósir og seldi verzl
ununum allt f kringum mig.
Svo lærði ég að fljúga og flaug
um allt í Bandaríkjunum og
keypti uppskerur i göröum. Á
einu ári græddi ég heila milljón.
En þá varð ég gjaldþrota. Ég
gerðist starfsmaður Universal-
kvikmyndafélagsins og kynntist
þá mörgum rithöfundum. Ég sá
strax £ hendi mér að ég gat
skrifað fullt eins vel og þeir.
Ég settist niður og skrifaöi
Never Love a Stranger á tveim-
ur árum. En Universal vildu
ekki kaupa hana. Ég fór f bezta
umboðsmanninn f Hollywood, og
hann seldi Knopf-útgáfufyrir-
tækinu bókina innan tfu daga.
Seinna keypti kvikmyndafélag
bókina til aö gera eftir henni
kvikmynd. Það var fyrsta kvik-
myndin mín. Síðan hef ég skrif-
að nær látlaust. Ég var þrítug-
ur þegar ég bvrjaði á þessu."
TTarold Robbins segist sjálfur
, vera mikill gleðimaður.
Hann hefur gaman af fjárhættu
spili. Eitt kvöld i Monté Carlo
tapaði hann 180 þúsund doll-
urum. „Ég átti ekki cent eftir.
Ég átti ekki einu sinni fyrir
hótelinu. Hvað átti ég að gera.
Ég gekk út og viti menn, fyrir
utan spilavitið stóð náungi og
var aö virða fyrir sér Cadilac-
inn minn, sýnilega með ánægju.
Viltu kaupa hann, sagði ég. Og
ég seldi hann á staðnum fyrir
12 þúsund dollara og borgaði
hótelreikninginn. Þegar ég kom
til Bandaríkjanna tók á móti
mér fulltrúi frá skattheimtunni
og hirti af mér það sem eftir
var.“ Nú greiðir hann skattána
sína jafnóöum.
TTarold Robbins er fjórkvænt-
ur. Tvisvar giftist hann
sömu konunni. Hann hefur gam
an af börnum, og varð alvarlega
hræddur þegar hann sá litla
dóttur sína á sundlaugarbarm-
inum heima hjá þeim, einn dag-
inn. „Flengdu hana ef hún.ger-
ir þetta aftur“ sagði hann við
konu sína titrandi af ótta. Hann
býr nú á frönsku Rivierunni
skammt ofan við Cannes. Þar
dvelst hann ásamt konu sinni,
Grace, þrjár vikur af fjórum.
Fjórðu vikuna er hann f New
York. Hann vinnur í lftilli þak-
ibúð í húsinu, sem hann lét
sjálfur byggja. Þar er fátt inni
sem tekur upp tíma hans eða
athygli. Meira að segja hafa
allir gluggar verið byrgðir. Hann
vinnur frá þvf hálf sex á monm-
ana til hálf ellefú fyrir hádegi.
Eftir það nýtur hann lífsins með
konu sinni og dóttur.
Hann hefur í hyggju að hætta
Framh. á bls. 6