Vísir - 21.11.1966, Blaðsíða 3

VÍSIR . Mánudagur 2!. nvv»--
LAR FORSENDA FRAMFARA
Framhald af bls. 13.
sú, sem Skýrsluvélar fengu áriö
áður og notuð í almennum
rekstri fyrirtækisins.
TVfeð tölvuninni, sem kom til
Háskóla íslands 8. desem-
ber 1964, kemur ný tegund
tölva til landsins. Hún er af
IBM-1620-gerð og mjög ólík
þeim tölvum, sem fyrir voru.
Hún skrifar frekar hægt, en
hefur geysilegt minni miðað viö
hina rafreiknana. Gerir það
hana hæfa til að vinna úr margs
konar flóknum verkefnum.
Þegar tölva Háskólans kom til
lands hafði hún 40.000 tölustafa
innbyrðisminni. Síðan tölvan
kom hefur veriö bætt við hana
tveimur seguldiskum, sem hver
hefur 2 milljóna tölustafa-
minni. Aukinn tækjakostur við
þessa seguldiska var mjög dýr,
en hann fékkst hingað 'vegna
þess að íslenzkur visindamaður
fékk styrk til að gera erfafræði-
rannsóknir, sem krefjast vélar
sem þessarar végna flókinna Ut-
reikninga.
Tölva Háskólans er hentug
til að reikna Ut flókin verkefni
eins og t.d. landmælingar- og
lóðaútreikninga. Hvert skipti,
sem reiknað er með „heilanum",
þarf að gefa honum forskrift
(prograr.i), en tölvan getur að-
eins lagt saman og dregið frá
áður en hún fær þessa forskrift.
Vinnan við þessa forskrift er
töluvert mikil og tekur lengri
tíma, en sjálfur Utreikningurinn
í sjálfri vélinni eftir að búið er
að fóðra tölvuna með forskrift-
inni. Forskriftin er gerð á sér-
stöku máli, FORTRAN, sem
tölvan skilur og þýðir sjálf yfir
á sitt eigið mál. Þetta getur hún
þar sem bUið er að gefa henni
þýðingu á málinu, sem hUn
man. Þarf því ekki að undirbUa
tölvuna sérstaklega hvert skipti,
sem hUn fæst við nýtt verkefni,
eins og þegar minni vélarnar,
skýrsluvélarnar 'eiga i hlut.
Sem dæmi um stofnanir sem
nota tólvu H.í. má nefna Haf-
rannsóknarstofnunjna. Vísinda-
menn hennar hafa gatað á spjöld
upplýsingar um t.d. þorsk, síld
og kola marga áratugi aftur í
tímann. Geta þeir með stuttum
fyrirvara og lítilli vinnu til við-
bótar aflaö upplýsinga um t.d.
dreifingu á lengd eða þyngd
eftir aldri fiskárganga.
Raforkumálaskrifstofan hefur
notað tölvuna m.a. til að reikna
Ut hvernig hagkvæmast sé að
hagnýta vatnakerfi landsins.
Almanakið er nU allt reiknað
Ut 1 tölvunrii.
Otreikningar borgarverkfræð-
ingaskrifstofunnar eru nU gerðir
þar. Hafa þc;r sparað sér einn
eða tvo menn í Utreikningum
með því að nota tölvuna.
Keflavíkurvegurinn nýi var
reiknaöur Ut í tölvunni með til-
liti til staðsetningar og hæðar-
punkta.
Rannsóknarstofnun landbún-
aðarins hefur notað tölvuna til
margs konar starfa. Erfðafræði-
rannsóknir m. a. til þess gerðar
að auka gæöi ullar hafa verið
reiknaður Ut í tölvunni, sem og
Utreikingar á fallþunga dilka o.
s. frv.
Þessi verkefni tölvunnar eru
aðeins nefnd sem dæmi. Fyrir
utan þau hafa fjöldamörg verk-
fræðileg og vísindaleg verkefni
verið unnin þar.
\7"eðurstofa íslands notar ekki
tölvu Háskólans, en mun
notast eitthvað við tölvu
Skýrsluvéla. Báðar tölvunar eru
of litlar til þess að Veðurstofan
geti haft af þeim verulegt gagn
við veöurspár, en ef stærri
tölva kæmi til landsins væri
hægt að hafa af henni ómetan-
legt gagn við veðurspár. Veður-
stofa Bandaríkjanna notar eina
stærstu tölvu heims við sínar
veðurspár. Vinnur tölvan í gróf-
um dráttum þannig, að hUn er
fóðruð á geysilegum fjölda upp-
lýsinga um veðurathuganir og
Jakob Sigurðsson stjórnar
skýrslugerðardeild Sláturfélags
Suðurlands. Með honum vinna
einn maður og 3—4 stUlkur.
Verkefnin, sem eru unnin í deild
inni eru m. a.: Um 200 sölu-
reikningar á dag, uppgjör við
um 5000 bændur og aðra, sem
leggja inn til fyrirtækisins, en
fyrirtækið þarf að vita stöðu
þeirra við ýmis tækifæri. 350
manns vinna að staðaldri við
fyrirtækið, ýmist á viku- eða
mánaðarlaunaskrá. Á haustin í
sláturtíðinni, bætast við um
1000 manns, sem allir eru á
vikulaunaskrá. Kaup alls þess
mannafla er reiknaö Ut í skýrslu
vélunum. Einnig er allt bók-
haldið unnið í deildinni.
— Til að sinna þessum verk-
efnum án vélanna, gæti ég áætl-
að lauslega að bæta þyrfti við
10 manns, segir Jakob Sigurðs-
son. — Þaö yrði þó aldrei um
sama hraða og gæöi 1 vinnu-
brögðum að ræða. Sláturfélagið
leigir skýrslugerðarvélarnar
fyrir um 40.000 kr. á mánuði.
Ef vélanna nyti ekki við þyrfti
að greiða 10 mönnum og konum
kaup til viðbótar þeim, sem
fyrir éru. : Einnig' þyrfti' aÖ
stækka hUsrými deildarinnar
verulega, sem auk þess að vera
dýrt, er næstum ómögulegt eins
og á stendur.
Reynsla Sláturfélagsins af
skýrslugeröarvélunum hefir ver-
ið slík, að um, mitt næsta ár,
fær þar nýjan rafeindaskýrslu-
vél, — tölvu, að gerð IBH 360,
model 20. Nýja tölvan hefur
margfaldan vinnuhraða á við
skýrslugerðavéjina, sem Slátur-
félagið leigir nú. — Við munum
einnig leigja tölvuna, segir
Jakob. Það borgar sig varla að
kaupa þessar vélar, þvl framfar-
ir í gerð þeirra er svo stór-
stígar, að þær verða Ureltar á
nokkrum árum.
hvernig veðrið varö eftir þeim
veðurfræðilegu forsendum,
sem fyrir hendi voru. Geymir
tölvan þessar upplýsingar í
minni sínu. Veðurfræðingarnir
fóðra síöan tölvuna áveðurat-
hugunum, sem geröar eru á
hverjum tíma og leitar tölvan
Háskóli íslands fékk tölvu,
IBM 1620, í desember 1964, en
skömmu áður hafði Ottó Michel-
sen staðið fyrir því að fá hing-
93 til lands tölvu til sýnis.
Hafði hann áður haft námskeið
á sínum vegum, þar sem fjöldi
vísindamanna lærði mál „heil-
ans", FORTRAN. — Var sýning-
artölvan notuð dag og nótt með-
an hún var hér og fékkst frekari
skilningur á notagildi tölva hér
á landi.
Reiknistofa Raunvísindastofn-
unarinnar sér nU um tblvuna, en
fjöldi stofnana leitar með verk-
efni sín til Urlausnar í tölvunni.
— Tölvan er hvergi nærri full-
nýtt enn. Reiknivélin sjálf er að
50—60 klst. á mánuði, en ef
tekið er tillit til þess að vélin
vinnur verk á fáum mínUtum,
sem. maður væri mánuði að
vinna Ur, sézt að hér er um
geysilegan tímasparnað að ræða.
Þar fyrir utan er hægt að gera
jí >n< r.....
margt það með tölvunni, sem
engum hefði dottið f hug aö gera,
ef hennar hefði ekki notið við.
Á myndinni er Agneta Krist-
jánsson, starfsstUlka Reiknis-
stofnunarinnar, að vinna að Ut-
reikningum fyrir bórgarverk-
fræðingsskrifstófurnar. Fremst
á myndinni eru tækin sem gata
og lesa, þá reiknivélin sjálf.
Fjærst er tækiö með seguldisk-
unum tveimur, sem hver um sig
hefur 2 milljónir minniseiniriga.
að samsvarandi aðstæðum, sem
hafa verið á sambærilegum tíma
árs og gefur þá spá, sem veðrið
reyndist þá verða. — Við tölvu
þessarar veðurstofu vinnur her
manna og er því heldur ólíklegt
að ísland komi á hjá sér sams
konar veðurspárvinnslu, en það
mætti vel hugsa sér að hægt
væri að hafa samvinnu við fleiri
lönd um Urvinnslu veðurspár á
þessum grundvelli. Á þetta sér-
staklega við þegar veðurathug-
anir frá gervihnöttum verða
ítarlegri. — Þarf varla aö fjöl-
yrða um hvert þjóðhagslegt gildi
yrði af slíkum veðurspám.
Tjjóðfélagslegt gildi þessara
skýrsluvéla og tölva er
þegar orðið gífurlegt hér á landi,
en það er þó ekki óvarlegt að
áætla að það aukist mjög á
næstu árum. Framfarir 1 gerð
þessara tækja er mjög ör. Þann-
ig hefur IBM nú á boðstólum
þriöju kynslóð tölva, þar sem
tölva Háskólans er af annarri
kynslóð. (Innan hverrar kyn-
slóðar eru margar gerðir).
Minnin, sem voru á stærð við
spjöld lítillar vasabókar eru nU
á stærð við mannsnögl.
Nokkur íslenzk fyrirtæki hafa
þegar pantað tölvur af þriðju
kynslóð hjá IBM. — Þetta eru
IBM-360, model 20. — Fyrir-
tækin eru: Landsbanki íslands,
Samband ísl. samvinnufélaga,
Loftleiðir, Sláturfélag Suður-
lands og Mjólkursamsalan. Öll
eru þessi fyrirtæki og stofnanir
stór á íslenzkan mælikvarða og
með flókna og margs konar Ut-
reikninga.
Nú er svo komið, 14 árum
¦HMMBMMMWHHmMI.1
eftir að fyrsta skýrsluvélin kom
til landsins, aö þrjár stofnanir
hafa í sinni þjónustu tölvur.
Fimm tölvur koma til landsins
eftir skamman tíma og 29, —
tuttugu og níu — fyrirtæki eiga
eigin skýrsluvélar, auk þeirra
fjöldamörgu fyrirtækja, sem
leigja sér afnotarétt af annarra
skýrsluvélum og tölvum.
1950 fóru fyrstu tveir íslend-
ingarnir til náms í meðferð
skýrsluvéla. I dag vinna yfir
hundrað manns við stjórn þess-
ara véla, og framleiða margvís-
legar upplýsingar fyrir þjóðfé-
lagið. ,
Ef þessi tæki væru ekki til,
þyrfti mörg hundruð manns til
að framkvæma. þessi verk, og
sum mundi alls ekki vera hægt
að vinna vegha kostnaðar, og að
upplýsingar væru Ureltar, þegar
þær væru fyrir hendi.
Til gamans má geta þess að
öll Egils Saga hefur verið sett
á gatspjöld og eru nU vísinda-
menn önnum kafnir við að vinna
úr spjöldunum í mjög stórum
rafreikni í Harvard-háskóla í
Bandarfkjunum.
Ekki er ósennilegt að handrit-
in verði rannsökuð í rafreikni,
þegar þaú koma heim.
V. J.
*