Vísir - 21.11.1966, Qupperneq 3

VÍSIR . Mánudagur 21. nóvn-i’-.-'r
RAFEINDA VÉLAR FORSENDA FRAMFARÁ
að samsvarandi aðstæðum, sem
hafa verið á sambæriiegum tíma
árs og gefur þá spá, sem veðrið
reyndist þá verða. — Við tölvu
þessarar veðurstofu vinnur her
manna og er því heldur ólíklegt
að fsland komi á hjá sér sams
konar veðurspárvinnslu, en það
mætti vel hugsa sér að hægt
væri að hafa samvinnu við fleiri
lönd um úrvinnslu veðurspár á
þessum grundvelli. Á þetta sér-
staklega við þegar veðurathug-
anir frá gervihnöttum verða
ítarlegri. — Þarf varla að fjöl-
yrða um hvert þjóðhagslegt gildi
yrði af slíkum veöurspám.
Jjjóðfélagslegt gildi þessara
skýrsluvéla og tölva er
þegar orðið gífurlegt hér á landi,
en það er þó ekki óvarlegt að
áætla að það aukist mjög á
næstu árum. Framfarir í gerð
þessara tækja er mjög ör. Þann-
ig hefur IBM nú á boðstólum
þriðju kynslóð tölva, þar sem
tölva Háskólans er af annarri
kynslóð. (Innan hverrar kyn-
slóðar eru margar gerðir).
Minnin, sem voru á stærð við
spjöld lítillar vasabókar eru nú
á stærð við mannsnögl.
Nokkur íslenzk fyrirtæki hafa
þegar pantað tölvur af þriðju
kynslóð hjá IBM. — Þetta eru
IBM-360, model 20. — Fyrir-
tækin eru: Landsbanki íslands,
Samband ísl. samvinnufélaga,
Loftleiðir, Sláturfélag Suður-
lands og Mjólkursamsalan. Öll
eru þessi fyrirtæki og stofnanir
stór á íslenzkan mælikvarða og
með flókna og margs konar út-
reikninga.
Nú er svo komið, 14 árum
eftir að fyrsta skýrsluvélin kom
til landsins, aö þrjár stofnanir
hafa í sinni þjónustu tölvur.
Fimm tölvur koma til landsins
eftir skamman tíma og 29, —
tuttugu og níu — fyrirtæki eiga
eigin skýrsluvélar, auk þeirra
fjöldamörgu fyrirtækja, sem
leigja sér afnotarétt af annarra
skýrsluvélum og tölvum.
1950 fóru fyrstu tveir Islend-
ingarnir til náms í meöferð
skýrsluvéla. I dag vinna yfir
hundrað manns við stjórn þess-
ara véla, og framleiða margvís-
legar upplýsingar fyrir þjóöfé-
lagið.
Ef þessi tæki væru ekki til,
þyrfti mörg hundruð manns til
að framkvæma þessi verk, og
sum mundi alls ekki vera hægt
að vinna vegna kostnaðar, og að
upplýsingar væru úreltar, þegar
þær væru fyrir hendi.
Til gamans má geta þess að
öll Egils Saga hefur verið sett
á gatspjöld og eru nú vísinda-
menn önnum kafnir við að vinna
úr spjöldunum í mjög stórum
rafreikni í Harvard-háskóla i
Bandaríkjunum.
Ekki er ósennilegt að handrit-
in verði rannsökuð í rafreikni,
þegar þaú koma heim.
V. J.
Jakob Sigurðsson stjórnar
skýrslugerðardeild Sláturfélags
Suðurlands. Með honum vinna
einn maður og 3—4 stúlkur.
Verkefnin, sem eru unnin í deild
inni eru m. a.: Um 200 sölu-
reikningar á dag, uppgjör við
um 5000 bændur og aðra, sem
leggja inn til fyrirtækisins, en
fyrirtækið þarf aö vita stöðu
þeirra við ýmis tækifæri. 350
manns vinna að staðaldri við
fyrirtækið, ýmist á viku- eða
mánaðarlaunaskrá. Á haustin í
sláturtíðinni, bætast við um
1000 manns, sem allir eru á
vikulaunaskrá. Kaup alls þess
mannafla er reiknaö út í skýrslu
vélunum. Einnig er allt bók-
haldið unnið í deildinni.
— Til að sinna þessum verk-
efnum án vélanna, gæti ég áætl-
að lauslega að bæta þyrfti við
10 manns, segir Jakob Sigurðs-
son. — Þaö vrði þó aldrei um
sama hraða og gæði í vinnu-
brögðum að ræða. Sláturfélagið
leigir skýrslugerðarvélarnar
fyrir um 40.000 kr. á mánuði.
Ef vélanna nyti ekki við þyrfti
að greiða 10 mönnum og konum
kaup til viðbótar þeim, sem
fyrir eru. Einnig þyrfti aö
stækka húsrými deildarinnar
verulega, sem auk þess að vera
dýrt, er næstum ómögulegt eins
og á stendur.
Reynsla Sláturfélagsins af
skýrslugerðarvélunum hefir ver-
ið slík, að um mitt næsta ár,
fær þar nýjan rafeindaskýrslu-
vél, — tölvu, að gerð IBH 360,
model 20. Nýja tölvan hefur
margfaldan vinnuhraða á við
skýrslugerðavéjina, sem Slátur-
félagið leigir nú. — Við munum
einnig leigja tölvuna, segir
Jakob. Það borgar sig varla að
kaupa þessar vélar, því framfar-
ir í gerð þeirra er svo stór-
stígar, að þær verða úreltar á
nokkrum árum.
Framhald af bls. 13.
sú, sem Skýrsluvélar fengu árið
áður og notuð 1 almennum
rekstri fyrirtækisins.
TVTeð tölvuninni, sem kom til
Háskóla Islands 8. desem-
ber 1964, kemur ný tegund
tölva til landsins. Hún er af
IBM-1620-gerð og mjög ólík
þeim tölvum, sem fyrir voru.
Hún skrifar frekar hægt, en
hefur geysilegt minni miðað við
hina rafreiknana. Gerir það
hana hæfa til að vinna úr margs
konar flóknum verkefnum.
Þegar tölva Háskólans kom til
lands hafði hún 40.000 tölustafa
innbyrðisminni. Síðan tölvan
kom hefur verið bætt við hana
tveimur seguldiskum, sem hver
hefur 2 milljóna tölustafa-
minni. Aukinn tækjakostur við
þessa seguldiska var mjög dýr,
en hann fékkst hingað vegna
þess að íslenzkur vísindamaður
fékk styrk til að gera erfafræði-
rannsóknir, sem krefjast vélar
sem þessarar végna flókinna út-
reikninga.
Tölva Háskólans er hentug
til að reikna út flókin verkefni
eins og t.d. landmælingar- og
lóðaútreikninga. Hvert skipti,
sem reiknað er með „heilanum“,
þarf að gefa honum forskrift
(program), en tölvan getur að-
eins lagt saman og dregið frá
áður en hún fær þessa forskrift.
Vinnan við þessa forskrift er
töluvert mikil og tekur lengri
tfma, en sjálfur útreikningurinn
í sjálfri vélinni eftir að búið er
að fóðra tölvuna með forskrift-
inni. Forskriftin er gerð á sér-
stöku máli, FORTRAN, sem
tölvan skilur og þýðir sjálf yfir
á sitt eigiö mál. Þetta getur hún
þar sem búið er að gefa henni
þýðingu á málinu, sem hún
man. Þarf því ekki að undirbúa
tölvuna sérstaklega hvert skipti,
sem hún fæst við nýtt verkefni,
eins og þegar minni vélamar,
skýrsluvélamar eiga í hlut.
Sem dæmi um stofnanir sem
nota tölvu H.í. má nefna Haf-
rannsóknarstofnunjna. Vísinda-
menn hennar hafa gatað á spjöld
upplýsingar um t.d. þorsk, síld
og kola marga áratugi aftur í
tímann. Geta þeir með stuttum
fyrirvara og lítilli vinnu til við-
bótar aflaö upplýsinga um t.d.
dreifingu á lengd eða þyngd
eftir aldri fiskárganga.
Raforkumálaskrifstofan hefur
notað tölvuna m.a. til að reikna
út hvernig hagkvæmast sé að
hagnýta vatnakerfi landsins.
Almanakið er nú allt reiknað
út í tölvunni.
Útreikningar borgarverkfræð-
ingaskrifstofunnar eru nú gerðir
þar. Hafa þc:r sparað sér einn
eða tvo menn í útreikningum
með því að nota tölvuna.
Keflavíkurvegurinn nýi var
reiknaður út í tölvunni með til-
liti til staðsetningar og hæðar-
punkta.
Rannsóknarstofnun landbún-
aðarins hefur notað tölvuna til
margs konar starfa. Erfðafræði-
rannsóknir m. a. til þess gerðar
að auka gæði ullar hafa verið
reiknaður út í tölvunni, sem og
útreikingar á fallþunga dilka o.
s. frv.
Þessi verkefni tölvunnar eru
aðeins nefnd sem dæmi. Fyrir
utan þau hafa fjöldamörg verk-
fræðileg og vfsindaleg verkefni
verið unnin þar.
'\/reðurstofa íslands notar ekki
tölvu Háskólans, en mun
notast eitthvaö við tölvu
Skýrsluvéla. Báðar tölvunar eru
of litlar til þess að Veðurstofan
geti haft af þeim verulegt gagn
við veöurspár, en ef stærri
tölva kæmi til landsins væri
hægt að hafa af henni ómetan-
legt gagn við veðurspár. Veður-
stofa Bandaríkjanna notar eina
stærstu tölvu heims við sínar
veðurspár. Vinnur tölvan í gróf-
um dráttum þannig, að hún er
fóðruð á geysilegum fjölda upp-
lýsinga um veðurathuganir og
Reiknistofa Raunvísindastofn-
unarinnar sér nú um tölvuna, en
fjöldi stofnana leitar með verk-
efni sín til úrlausnar í tölvunni.
— Tölvan er hvergi nærri full-
nýtt enn. Reiknivélin sjálf er að
50—60 klst. á mánuði, en ef
tekið er tillit til þess að vélin
vinnur verk á fáum mínútum,
sem. maður væri mánuði að
vinna úr, sézt að hér er um
geysilegan tímasparnað aö ræða.
Þar fyrir utan er hægt að gera
margt það með tölvunni, sem
engum hefði dottið í hug að gera,
ef hennar hefði ekki notið við.
Á myndinni er Agneta Krist-
jánsson, starfsstúlka Reiknis-
stofnunarinnar, að vinna að út-
reikningum fyrir borgarverk-
fræðingsskrifstófumar. Fremst
á myndinni eru tækin sem gata
og lesa, þá reiknivélin sjálf.
Fjærst er tækið með seguldisk-
unum tveimur, sem hver um sig
hefur 2 milljónir minniseininga.
hvernig veðrið varð eftir þeim
veðurfræðilegu forsendum,
sem fyrir hendi voru. Geymir
tölvan þessar upplýsingar í
minni sínu. Veðurfræðingarnir
fóðra síðan tölvuna á 'veðurat-
hugunum, sem gerðar eru á
hverjum tíma og leitar tölvan
Háskóli Islands fékk tölvu,
IBM 1620, í desember 1964, en
skömmu áður hafði Ottó Michel-
sen staðiö fvrir þvl að fá hing-
að til lands tölvu til sýnis.
Hafði hann áður haft námskeið
á sínum vegum, þar sem fjöldi
vísindamanna lærði mál „heil-
ans“, FORTRAN. — Var sýning-
artölvan notuð dag og nótt með-
an hún var hér og fékkst frekari
skilningur á notagildi tölva hér
á landi.