Vísir - 24.07.1968, Blaðsíða 8

VÍSIR . Miövikudagur 24. júlí 1968.
s
VISIR
Otgefandi: Reykjaprent h.f.
Framkvæmdastjóri Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjómarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Bergþór Olfarsson
Auglýsingar: Aðalstræti 8. Símar 15610 11660 og 15099
Afgreiðsla: Aðalstræti 8. Slmi 11660
Ritstjóm: Laugavegi 178. Slmi 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 115.00 á mánuði innanlands
í lausasölj kr. 7.00 eintakið
Prentsmiðja Vísis — Edda h.f.
Framtíð sjávarútvegs
íslendingar hafa átakanlega orðið varir við, að marg-
vísleg utanaðkomandi atriði hafa áhrif á afkomu og
gengi sjávarútvegsins. Þessi atriði eru alls ekki alveg
óútreiknanleg. Ef við fylgjumst vel með þróun sjávar-
útvegsmála í heiminum og framtíðarhorfum á því
sviði, getum við hagnýtt þá vitneskju í efnahagslífi
okkar.
Við þurfum að spá um þróun aflabragða í heimin-
um á næstu árum, um væntanlegan framleiðslukostn-
að sjávarafurða í öðrum löndum, um aukningu eða
minnkun eftirspumar á ákveðnum afurðum, og gera
okkur grein fyrir því, hvaða áhrif þetta kunni að hafa
á íslenzkan sjávarútveg.
Eitt hið fyrsta, sem okkur ber að taka eftir, er þró-
unin í sjávarútvegsmálum þróunarlandanna. Fiskur er
ódýr fæða. Það er eitt helzta áhugamál ríkisstjórna
í þróunarlöndum að efla fiskveiðar og fiskvinnslu.
Alþjóðastofnanir stuðla að þessari þróun með marg-
víslegri tækniaðstoð, leiðbeiningastarfi og fjárhags-
aðstoð.
Margar þessara þjóða búa við fiskimið, sem sára-
lítið hafa verið nýtt til þessa, svo sem í Kyrrahafi og
Indlandshafi. Á þessum slóðum má fá óhemjumikið
aflamagn, án þess að á sjái. Engin hætta er á ofveiði
á næstu árum að minnsta kosti.
Mörg þróunarlönd hafa því mikla möguleika á að
efla fiskveiðar og fiskvinnslu, og gera það sum svika-
faust. Tímaritið Economist reiknar með því, að víða
verði framleiðslan langt umfram innanlandsþarfir.
Raunar er þegar farið að bera á innrás þróunarlanda
á alþjóðamarkaði fiskafurða. Vegna lágra vinnulauna
er þetta ódýr vara, sem gömlu fiskframleiðsluþjóð-
irnar eiga erfitt með að keppa við.
Ekki eru nokkrar líkur á, að eftirspurn aukist að
sama skapi á næstu árum. Sérfræðingar Economist
eru samt bjartsýnir á markaðinn fyrir mjöl og lýsi.
Benda þeir á hina stórauknu notkun þessara afurða,
bæði í iðnaði, svo sem sápu-, málningar- og smjörlíkis-
gerð, og í fóðrun hænsna og svína. Hins vegar er óvar-
legt að gera ráð fyrir mikilli verðhækkun á þessum
afurðum, því að þá mundi eftirspurnin snarminnka.
Horfur á markaði neyzlufisks eru að ýmsu leyti
verri. Fiskneyzla fer minnkandi hjá mörgum iðnaðar-
þjóðum vegna aukinnar velmegunar. Fiskur þykir
víða vera fæða fyrir fátæklinga. Eftirspurnin minnk-
ar fyrst eftir ódýrum fisktegundum eins og þorski,
«a sáðar tegan^lum eins og ýsu, sem þykja betri og
eru ðýrari. Ef til vill væri þó hægt að beina athygli
neytenda aftur að fiski með því að beita umfangs-
miklum auglýsingaherferðum. Ekki eru góðar horfur
á markaði í þróunarlöndunum, því að þau stefna að
því að verða sjálfum sér nóg.
Þetta yfirlit sýnir, að við eigum úr vöndu að ráða.

i(
li
Það hefur verið hægagangur á brottflutningi sovézku hersveitanna frá Tékkóslóvakíu, en
þó herma fréttir, að honum sé haldið áfram. — Myndin var tekin, þegar yfirmaður Var-
sjárbandalagsheraflans, . Jakubovskl (sovézkur) var að kveðja landvamaráðherra Tékkó-
slóvakíu, Martin Dwur (t. v.). í miðið er Frantisek Houmoz Vara-forsætisráðherra, en hann
var raunar í Moskvu nú í vikunni. Myndin er tekin á kveðjustundu á flugvellinum f Prag.
Og nú hafa Rússar endurtekið kröfurnar um að senda sovézkt varalið til landamæra Tékkó-
slóvakíu og Vestur-Þýzkalands.
Sovétríkin hafa gert kröfur um
að fá að hafa
sovézkt herlið
að staðaldri í Tékkóslóvakíu
□ í fréttaauka í brezka út-
varpinu í fyrrakvöld var kom-
izt svo að orði, að sovétleið-
togarnir hefðu brotið odd af
oflæti sínu með því að fallast
á — eftir meira en viku þóf
— að koma til Tékkóslóvakíu
til viðræðna um nýju stefn-
una þar í landi.
Covétleiðtogarnir vildu sem
kunnugt er fund I Sovétríkj-
unum — en tékknesku leiðtog-
amir vildu ekki fara að heiman.
I einni frásögn var sagt, að þeim
myndi finnast, ef þeir féllust á
það, að þeitn væri stefnt utan
til þess að mæta fyrlr rétti, og
Dubcek stóð fast á því, að hafna
öllu slíku. Og hann hafði sitt
fram. Sovétleiötogamir slökuöu
til, — að því er þetta atriöi
varðar, og þaö var uppsláttur
fyrir Dubcek, en niöurlæging fyr
ir álit og áhrif Rússa. En þetta
var engin úrslitasigur, engin
lausn á deilunni, seinasta glím-
an er óglímd, og á því getur orð-
ið bið, þvl að ný togstreita
kann að koma til sögunnar, um
hverjir skuli sitja fundinn og
jafnvel hvar I Tékkóslóvakíu
skuli halda hann.
En það, sem deilt er um, er
hin nýja stefna, kommúnismi
með mannúðarblæ, eða komm-
únismi I reynd eins og Kreml-
leiðtogar vilja. Og þeir herða
áróðurlnn og fylgja fastar fram
kröfum sínum en áður — nm
leið og þeir slaka til.
Hverjar era þessar krðfur,
sem sovétleiðtogamir bera fram
(þrátt fyrir yfirlýsingar fyrr
og slöar um að hafa engin af-
skipti af innanrikismálum hinna
einstöku kommúnistarikja?
Brezkur fréttaritari, Colin
Lawson, svarar spumingunni
þannig:
M-+ 13. síðu.
Myndin er af tveimur mönnum, sem eru meginstólpar Moskvukommúnismans, Walter Ul-
bricht, flokksleiðtoganum í Austur-Þýzkalandi og Wladislaw Gomulka, pólska flokksleið-
toganum, og er myndin tekin, er Gomulka (t. h.) bauð Ulbricht velkominn á Varsjárfundinn
fræga. Enginn hefur gagnrýnt hina nýju stefnu í Tékkóslóvakíu harðar en Ulbricht. 1 hin-
um erlenda texta með myndinni segir, að konan sé ónafngreind.