Vísir - 11.10.1968, Blaðsíða 6

Vísir - 11.10.1968, Blaðsíða 6
6 VlSIR . Föstudagur 11. október 1968. TÓNABÍÓ I SKUGGA. RISANS jrrvtr mum mGER tJfjiank sinatra J'YUl BRYNNER JOHNWAYNE (Cast a Giant Shadow) Heimsfræg og snilldar vel gerð og leikin, ný, amerísk stðr- .aynd < litum og Panavision Myndin er byggð á sannsögu legum atburðum. Sýnd kl. 5 og 9. Eönnuð innan 14 ára. Höfkuspennandi og vel gerð ný, frönsk sakamálamynd. Vima Lisi Dominique Parturei Sýnd kl. 5.15 og 9. Bönnuð bömum. 4g* ÞJÓDLEIKHÚSID Fyrirheitib Sýning í kvöld kl. 20. Siðasta sinn. Vér morðingjar Sýning laugardag kl. 20. 30. sýnlng. Puntila og Matti Sýning sunnudag kl. 20. Aðgöngumiðasalan opin frá kl. 13.15 til kl. 20. Slmi 11200. WKjÁyfiqny LEYNIMELUR 13, föstudag MAÐUr OG KONA, laugard. Uppselt. HEDDA GABLER, sunnudag. MAÐUR OG KONA, miðvikud Aðgöngumiðasaian t Iðnö er op in frá kl. 14. Sfmi 13191. Höfum kaupendur að Volkswagen ’64 til ’68. Landrover ’62 til ’68. Fíat 850. Látið skrá bílinn I dag. Bila- og búvélasalan v/ð Miklatorg Simi 23136. |—Listir -Bækur -Menningarmál- | ■) Jón _Ijartarson skrifar bókmenntagagnrýnl: Gamlar nútímabókmenntir' Fólkið á ströndinni. Skáldsaga eftir Arthur Farestveit Útgefandi Almenna bókafélagið Verð 180 kr. gkáldsagan hefur öðru tjáning- arformi fremur verið undir smásjánni hin síðari ár. „Hefð bundin skáldsaga” er hugtak sem hljómar næstum fomeskju- lega í eyrum nútímans. — En skáldsagnarformið hlýtur að ger ast og umskapast meö hverjum tíma svo sem annaö listform. Þjóðlífsbreytingar og ný við- horf hljóta að vera andinn í þeim umskiptum. — Guð má vita hvort skáldsagan stendur á tímamótum nú nokkru fremur en endranær. Víst lifum við og sjáum slíka nýsköpun í bókmenntum, sem er afleiðing af umróti f íslenzku þjóðlffi seinustu árin, en æði mörg eru þau þó nátttröllin í menningarhögum okkar. Það sannast ekki sízt í bókaflóðinu fyrir Jól. „Fólkið á ströndinni“ er fyrsta bók ungs höfundar. Hún gerist í sjávarplássi fyrir nokkrum ára tugum og lýsir Iffi tveggja kyn- slóöa. — Lesandinn sér þorpið fyrst með augum ungs sveita- rilts, sem kemur þangaö meö þessa hugsjón í brjóstinu: „Gakktu til Gerðis. Vertu einn af mönnum strandarinnar, vertu einn af þessum eitilhörðu mönn um, einn af þessum sönnu af- komendum víkinganna ....“ Þessi þrá er mögnuð draum- kenndum "rásögnum föður hans, sem dvaldist á ungdómsárum sínum í þessu þorpi, sannaði þar manndóm sinn með sæ- görpum og kynntist ástinni.... Og eftir þessa innkomu pilts- ins ieiðir höfundurinn frásögn- ina fjörtíu ár aftur f tímann. í þann tíð iðaði þorpið af lífi og fjöri. Árin líða. Smátt og smátt kynnist lesandinn fóikinu á ströndinni, amstri þess. — Og baráttunni við hafið. Þorps- búar eru tvískiptir í þessari bar áttu, sumir vilja byggja mikinn og voldugan garð til þess að sjórinn flæði ekki inn f þorpið f stórviðrum og drepi skepnurn- ar f kofunum, aðrir vilja byggja höfn, svo að sjómennimir þurfi ekki stofna lífi sínu í hgski < lendingunni. — Enn líða árin og áður en lýkur veit pilturinn ungi að þetta þorp er naumast til nema í draumum fööur hans. Sagan er mikiö f frásagnar- formi og höfundurinn leggur mikið upp úr stemmningslýsing um, sem verða æði langdregnar á köflum og endurtaka sig æ of an í æ. Lesandinn sér atburð- ina eins og úr fjarska og per- sónur sögunnar eru dregnar mjög daufum dráttum. — Þær standa manni ekki lifandi fyrir hugskotssjónum, heldur verða aðeins nöfn á prenti. Höfundin- um tekst einhvem veginn ekki aö vaða inn á gafl hjá þessum persónum sínum, heldur stend ur alltaf eins og f gættinni. — Svipmesta persóna sögunnar er hinn sígildi útgerðarmaður og höfðingi þorpsins, sem er pott- urinn og pannan í öllu athafna lífi staðarins. Og hann er keim Iíkur fyrirrennurum sfnum úr öörum sjávarplássa-sögum, se:.i við þekkjum. Það fer hins vegar ekki milli mála að höfundurinn þekkir tals vert til f íslenzku sjávarplássi. Til dæmis þessi einfalda lýsing: .....Konur þorpsins koma, fá nýjar uppskriftir, tala um bama lán, nytina f kúnum, trúlofanir. Karlarnir sitja, bjóöa f .efið og ræða rollur og fisk ....“ Höfundurinn gerir sér allt far um að vanda mál sitt. Hann legg ur talsvert upp úr samiíkingum, sem eru býsna hnyttnar sumar, en sums staðar er frásögnin of áreynslukennd. Málfarið verður óeðlilegt á köflum og það er eins og höfund urinn sé að koma einhverjum sniðugum orðatiltækjum að. — í annan stað verður frásögnin . íða upphafin, rómantfsk og jafn vel væmin, eins og þetta og annað álíka: „Ungt par, sem gengur vestur ströndina, er eins og blaktandi fffa hins vakandi vors . .. Hástemmdar náttúrulýs ingar verða þrevtandi. Höfund- urinn er sífellt að endurtaka þetta sama, hvemig voriö kem- ur fuglinn flýgur yfir vikinni, þegar þar er eitthvert slor að hafa, krakkar að leik í fjörunni, soghljóðið neðan frá sjónum, sem fyllir sálir þorpsbúanna ... Hins vegar nær hann víða furðu góðum tökum á klassfsku fs- lenzku þorpsmáli. Höfundinum tekst þó ekki að draga neitt nýtt fram f fslenzku þorpslífi. Flest það sem hann segir okkur gátum við hafa les- ið f sögum, sem gerast f fslenzk um sjávarplássum, eins og til dæmis f hinni ágætu sögu Stef- áns Jónssonar: Sendibréf frá Sandströnd eða þá til dæmis í sögu Vilhjálms S. Vilhjálmsson- ar: „Brimar við Bölklett", án þess þær séu að öðru leyti lfkar að efninu til. Og hvað er höfundurinn þá að fara? — Aðalinntak sögunnar lýsir sér f fánýti þorplffsins, þar sem fánýtar sálir byggja sér til gangslausan múr f stað þess að endumýja lífæð þorpsins. Örlög fólksins eru nátengd þessum múr. Hann er afkvæmi ósamlynd is og þröngsýni — og í honum sannar lífið f þorpinu tilgangs- leysi sitt. — í þessu birtist okk HAFNARBÍÓ Mannrón i Caracas Hörkuspennandi ný Cinema scope litmynd með George Ardisson Pascale Audret. Islenzkur texti. Bönnuð innan 16 ára. Sýnd kl. 5, 7 og 9. LAUGARÁSBÍÓ GAMLA BÍÓ ÍWINNER OF 6 ACADEMY AWARDSI METR0G01CWYNMAYER nun ACARLOPONHFROOUCDON DAVID LEANS FILM 0f BORIS PASTERNAIS DOCTOR ZIIiVAGO Sýnd kl. 5 og 8.30. Sala hefst kl. 3. STJÖRNUBÍÓ Á óldum hafsins Ný, amerísk gamanmynd. — Sýnd kl. 5, 7 og 9. NÝJA BÍÓ Börn óveðursins (A High Wind in Jamaica) Mjög spennandi og atburða- hröð amerísk litmynd. Anthony Quinn (sem lék Zorba) Lila Kedrova (sem lék Búbúlínu f Zorba) James Coburn (sem lék ofurmennið Flint) Bönnuð yngri en 12 ára. Sýnd kl. 5 og 9. BÆJARBÍÓ Perlumóðirin Sænsk stórmynd meö úrvals sænskum eikurum tslenzkur texti - Sýnd kl. 9. — BömW bömum innan 14 ára. — Miða ila frá kl. 7. Rauða eyðimörkin Itölsk stórmynd I titum. Monica Vittl Richard Harris Sýnd kl. 5 og 9. Bönnuö bömum innan 12 ára. Danskur texti. HÁSKÓIABÍÓ Lestarránið mikla (The great St. Trinians train Robbery) Galsafengnasta, brezk gaman- mvnd f litum. sem hér hefur lengi sézt. fslenzkur trxti. Nðalh'utverk: Frankie Howerd Dora Bryan Sýnd kl. 5, 7 og 9. Arthur Farestveit. ur brot af sígildum sannleika og höfundurinn nær að magna upp nokkuö dramatíska spennu undir bókarlok.... Sf til vill er enn þá verið að hlaða tilgangs lausa múra, grafa undan líf- grundvellinum < stað þess að renna undir hann stoðum.... En einhvern veginn snertir sag an ekki nútímann. AÖ því leyti bregzt ungi höfundurinn vonum okkar. Þrát’ fyrir það sannar hann i henni málþekkingu og stflhæfileika, sem honum gæti ef til vill notazt vel með góðri ögun, Bókin er í ódýru en einkar hentugu og látlausu bandi, sem er raunar athyglisverð nýjung, sem hlýtur að stórlækka útgáfu kostnaðinn. — Enda mun hún ma ódýrari en gengur og gerist um bækur og hæfði slíkur bún- ingur betur ýmsu því, sem flýt- ur inn á bókamarkaöinn, heidur en rándýrt skrautband. AUSTURBÆJARBÍÓ Austan Edens Hin heimsfræga amerfska verð- launamynd 1 litum. Islenzkur texti. James Dean Julie Harris. Sýnd kl. 5 og 9. FELAGSLÍF KNATTSPYRNUFEi. vikingur Handknattleiksdeild Æfingatafla fvrir veturinn ’68-’69 Réttarholtsskóli: Meistarafl karls mánud kl. 8.40-10.20 I. og 2 fl karla sunnud kl. 1-2.40 3. flokkur karla sunnud kl 10.45-12 3. flokkur karla mánud kl. 7.50-8.40 4. flokkur karla sunnud kl. 9.30—10.4' 4 flokkur karla mánud. kl 7-7.50 Meistara. 1. og 2. fl. kvenna: briðiud 7.50—9.30 Meistara. I 'e 2 fl rvenna: laugard kl 2.40 —3 3f 3 fl “v n* nriðiud cl 7 — 7 5r LaugardalshOII: Meistara 1 ig 2 fl karla: föstuó ki. 9.20-11

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.