Alþýðublaðið - 07.01.1966, Qupperneq 5

KASTLJÓS
Bandarískir hermenn bera lík fallis félags frá vígvellinum.
Gert aS sárum stjórnarhermanns.
Á UNDANFÖRNUM tveim vikum hafa Banda
ríkjamenn gert ákafar tilraimir til að finna leiðir
til .samkomulags í Vietnam-deilunni. Þá hefur ver
ið gert hlé á loítárásum á Norður-Vietnam og í gær
fór Sjelepin, einn valdamesti maður Sovétríkjanna,
til Hanoi. Á næstu dögum má vænta frétta af nið
urstöðum þessara friðarumleiíana. Eftirfarandi
grein fjallar um friðarsókn Bandaríkjamanna og er
eftir fréttaritara Guardians í Washington.
AÐ því er 'áreiðanleg, opiniber
iheimild í Washington staðhæfir,
hefur stiórmn í Hanoi ekki gert
eina einustu tilraun til að koma
á friði í Vietnamstríðinu á und-
anförnum fimm árum. Að tala
um „fri3aru'mleitanir“ af hálfu
Ho Ghi Minhs sé að misskilja
hrapallesja hið raunverulega á-
stand. Það eina sem stjórnin í
Hanoi hafi nokkru sinni sagt
um m'öguleika á friðsamleigri
lausn sé að ítreka stefnu sína
í fjórum liðum og þriðji liður
GOLDBEKG
HARRIMAN
stefnu þessarar sé undirrót stríðs
þess, sem nú geisar.
Þriðji liður stefnunnar, sem
forsáetisráðherra Norður-Vietnam,
Pham Van Dong, igreindi frá 8.
apríl sl.. gerir ráð fyrir því, að
Suður-Vietnammenn skuli sjálfir
leysa vandamál sín í samræmi
við stefnu þjóðfrelsisfylkingarinn-
ar Ohinnar pólitísku greinar Viet
comg). í Washington er þetta
talið jafngilda því, að Suður-Viet
nam skuli ofurselt kommúnist-
um og að bandarískar og suður
vietnamiskar hersveitir skuli gef
ast skilyrðislaust upp fyrir Viet
eon.g. Og þetta gæti meirihluti
bandarísku þjóðarinnar aldrei
sætt sig við.
Ekki fyrr en Hanoi féllist á
að breyta þessum skilyrðum sín
um fyrir þátttöku í samningavið-
ræðum er líklelgt að Washinigton
haldi láifram að neita því, að Norð .
ur-Vietnamroenn hafi á nokkurn
hátt gefið til kynn,a að þeir séu
reiðubúnir að fallast á raunveru
legar friðarviðræður
* EINKAHEIMSÓKN.
í þessari túlkun á málstað sín
um virðast opinherar, bandarísk
ar heimildir hins vegar reyna að
rugla menn í ríminu með því að
fá þál til að rugla saman sámn
ingsaðstöðu Norfður-Vietnam- 1
mann.a — kröfunni sem felst í
hinum fjórum punktum þeit'ra —
og vilja þeirra eða tregðu til að
setjast að samningaborði. Skil
vrði Hanoistiórnarinnar fyrir þátt
töku í samningaviðræðum hafa
verið óljós, Bandarískir em.bætt
ismenn halda því ekki frarn, að
þeir viti með vissu hver þau
eru. Meintar yfirlýsingar Hanoi
í r;-r"r '-i’-i. hafa virzt iá-
kvæöari en opinhcrar yfirlýsing
ar.
Þrír vinstrisinnaðir Banda-
ríkjamenn undir forystu Lynds,
prófessorg í sögu við Yale-há-
skóla, eru farnir til Hanoi á eig
in vegum (ef til vill á ólöglegan
hiiitt) til þess að ganga úr skuigga
um a.if=+öðn Norður-Vietnam til
samr.insaviðræðna.
Opinberar heimildir í Banda-
ríikjunum halda því fram. gagn
stætt því sem ráðamenn í Hanoi
segja, að Bandarí'kin og banda-
menn þeirra og hlutlaus ríki hafa
óteljandi sinnum gert tilraunir
til að koma á friSi en alltaf án.
áramgurs. Og heimildamennirnir
setja fram 14 punkta, sem Banda-
ríkjamenn hafa lýst yfir mörg
um sinnum og þeir segja að sýni'
vilja Bandaríkjamanna til að
þinda enda á styrjöldina þegar í
stað með skilyrðislausum samn-
ingaviðræðum:
1. Genifarsamningarnir frá 1954
f<cr mel' .
Vg 4-1*....- .... - » ../J.ÖÍU lU'iL'b.í |
grundvöllur að friði í Suðaustur-
Asíu.
2. Bandaríkjamcnn mundu
fagna ráðstefnu um málefni Suð
austur-Asíu eða eirh.vern hluta
hennar.
3. Bandaríkjamenn eru fúsir til
að taka iþátt í síkilyrðislausum
samningaviðræðum.
4. Eða skilyrðislausum umræð
um.
5. Hinir fjórir punktar Hanoi
stjórnarinnar geta verið á dag
s'krá ráðstefnunnar.
6. Fjögurra liða áætlun Hanoi
getur verið á dagskrá ráðstefn
unnar.
7. Bandaríkin sækjast ekki eftir |
neinum herstöð'vum í Suðaustur-1
Asfu.
8. Og ekki heldur eftir áfram-
'haldandi dvöl bandarisks herliðs
í Suður-Vietnam.
9. Bandaríkjamenn eru hlynntir
því, að efnt verði til frjálsra
kosninga Suður-Vietnam.
10. . Sameininigu Vieitnam ætti
að koma á í samræmi við vilja
þjóðanna, sem í hlut eiga.
11. Þjóðir Suðaustur-Asíu gætu
verið hlutlausar eða utan valda
hlak'ka ef þær vilja.
12. Bandaríkjamenn vildu
gjarnan verja fé til éfna'hagslegr-
ar og þjóðfélagslegrar upphygg
ingar Suðaustur-Asíu og væru
fúsir til að leggja a£ mörkum
að minnsta kosti eina þúsund
milljón dollara í þessu skyni.
13. Það ætti ekki að verða
neinuro vandkvæðum bundið að
skýra sjónarmið Vietcong á ihugs
anlegri ráðstefnu.
14. Gera mætti hlé á loftárás
um á Norður-Vietnam ef Hanoi-
sýndi ótvírætt hvaða ráðstafanir
yrðu gerðar á móti.
* BEÐíÐ EFTIR SVARI.
Embættismenn í Washingtcn
hafa verið þögulir um lilé það,
sem verið hefur á loftárásuhu’u
á Norður-Vietnam síðan á að-
fangadag, og hefur það nú þegsr
staðið helmingi lengur en fimm
daga hlé það, sem gert var á
loftárásunum í maí.
Ekki er vitað með vissu hvort
ihléð heldur áfram öllu lengur
ef mótaðilinn gerir ekki: ðin-
hverjar ráðstafanir til að drága
úr hernaðinum af sinni hálfu.
Bandarískar könnunarflugvélar
hafa verið sendar yfir Norður-
Vietnam til að ganga úr skuigga
um hvort einhverjar slíkar ráð-
staifanir hafi verið gerðar. Hörf-
urnar á því að binda enda á
styrjöldina með því að draga úr
benni smám saman eru taldar
eins góðar og liorfurnar á því a3
leysa deiluna með samningav’ið
ræðum.
í Washington hefur vevið tek
ið mjög kuldalega í tilboð Víet
rong um vopnahlé á nýárshátíð
Vietnammanna seinna í mánuðin-
um, og bent er lá að áskoruninni
hafi verið beint til Suður-Viet-
nammanna og þess vegna þurfi
ekki að svara tilboðinu.
Svo virðist sem Dean Rusk ut-
anríkisráðherra hafi að nokkru
leyti dregið úr trúanleika afstöðu
Bandaríkjamanna til samningavið
ræðna eins og 'hún er sett fram
í hinum 14 punktum í yfirlýsingu
'sem hann !gaf nýlega. Þetta er
að minnsta kosti álit Walter Lipp
manns. í grein. sem hann skrif
aði nýlega minnir hann á, að
Rusk hafi lýst því yfir, að Banda
ríkjamenn múhdu ekki yfirgefa
Suður-Vietnaxn fyrr en traust
stjórn væri komin 'á laggirnar
í Saigon og ekki fyrr en sjálf
stæði hennar væri hafið yfir.
nokkurn vatfa. Hann heldur á-
fram:
..Þetta skilyrði fyrir brottflutn
ingi herliðs okkar er sama sem
að lýsa því yfir, að um fyrirsj'á
anlega og ófyrirsjáanlega framííð1
verðum við um kyrrt til þess að;
vernda, ala upp og gæta þeirrar
stjórnar í Suður-Vietnam, sem ev
okkur að skapi. Þess vegna eru.;
ekki hinar minnstu horfur á iþvi
að sú stiórn sem Rus'k utanríkis1
ráðherra talar um komist á lagg-,
irnar ef her okkar hefur ekki,,
Saiigon og nokkrar aðrar borgir*
á valdi sín-u.“ I.
í rauninni hafa fáar eða enigin.
hinna fiölmörgu ríkisstjórna Suð
ur-Vietnam ,,hentað“ Wasbington,
að öllu leviti. Nokkur dæmi um
nýja erfiðleika, sem framundan
eru í sambiið WashingtonS ogf
Saigons hafa komið fram i grein
eftir Clayton Fritchey, sem var
sérlegur aðstoðarmaður Adlti:
Stevensons hjd Sameinuðu þjcð
unum.
Fritscihey segir, að utanrikis-'
ráðuneytið hafi leynt eindregmni,
neitun Saigon-stjórnarinnar við
þátttöku í skilyrðislausum friðar’
viðræðum. Með hliðsjón af þessu
telur Fritcihey — sem gegnir ^
engu opinboru embætti — að WrsJ
Framliald á 10. síðii.
— 7. jan. 1966 §
ALÞÝÐUBLAÐIÐ