Alþýðublaðið - 23.03.1966, Page 6

Víkmgornir voru
framúrskarandi
góðir skipasmiðir
GLUGGINN
í fyrsta skipti á okkar tímum
hefur veri'ð hafizt handa um að
smíða nákvæma eftirlíkingu af vík-
ingaskipi — eingöngu með þeim
verkfærura, sem víkingarnir sjálfir
höfðu til verksins.
Það er danskur yfirkennari, Hart
vig Nilsen að nafni, sem með að-
stoð fleiri góðra manna hefur tek-
ið að sér þetta óvenjulega verk.
Takinark þeirra er að sanna, að
víkingarnir voru langtum snjall-
ari handverksmenn heldur en hing
að til hefur verið talið. Líkur eru
fyrir j ví, að þeir, fyrir meira en
1000 árum síðan, hafi smíðað far-
kosti, sem hefðu í fullu tré við nú
tíma seglskip.
Það er skoðun Hartvig Nielsen
og margra sérfræðinga, að skipa-
smiðir okkar tíma gætu margt lært
af víkingunum.
Hartvig Nielsen vinnur meff
áhöldum víkniganna.
EIKARSTOFNINN
í skólagarðinum, við skóla þann,
sem Hartvig Nielsen kennir við,
liggur 6 tonna eikarstofn, og þeg-
ar vorar tekur, verður honum
breytt í líkan af víkingaskipi því,
sem er í Bygdþ — safninu hjá
Oslo.
Vísindasjóður ríkisins hefur lagt
fram 12 þús. kr. til verksins, og
forstöðumaður skipadeildar Þjóð-
minjasafnsins fylgist af áhuga með
þessari tilraun.
Hartvig Nielsen smíðaði fyrir
þremur árum síðan eftirmynd af
Ladbyskipinu frá Kerteminde,
hinu fræga „Imme Gram”. Naut
hann við það aðstoðar skáta frá
Jótlandi, enda skipið í eigu dönsku
skátahreyfingarinnar.
FER VEL í SJÓ
Skip þetta varð til þess, að álit
margra sérfræðinga á víkingaskip-
um breyttist. Fram til þessa tíma
höfðu menn talið, að skip eins og
„Immre Gram“ færu illa í sjó, og
ekki tii þess fallin, að ganga fyrir
seglum.
En í ljós hafa komið gagnstæðir
eiginleikar. Andstætt því sem vi/
hafði verið búizt var sjóhæfni þess
einstök. Nýja skipið verður tals
vert minna en „Imme Gram“ sem
er rúmir 20 metrar á lengd, og hef-
ur þóftur fvrir 34 ræðara.
Hins vegar verður það, gagn-
stætt „Imme Gram”, rétt smíðað.
Borðunum, sem nota á, verður
flett af stofninum, og fást þannig
mun sterkari borð en þau, sem sög-
uð eru.
MERGGEISliARNIR
— Þegar við smíðuðum „Imme
Gram”. höfðum við enga mögu-
Framhald á 10. síffu.
Verffa flugfélögin dæmd til aff greiffa milljónir í skaffabætur?
Flugfélögin skaðabótaskyld
Mikið hefur verið skrifað um
það í erlendum blöðum, hvort hús-
eigendur ættu ekki kröfur á flugfé
lögin vegna hávaða þess, sem staf-
ar af þotum þeirra, þegar þær
fljúga rétt yfir eða hjá húsum
þeirra í flugtaki og lendingu.
Þetta hefur leitt til þess, að
franskur húseigandi í Nice hefur
stefnt flugfélaginu Air France til
greiðslu hárra bóta vegna tjóns
þess og óþæginda, sem hávaðinn
frá þotum flugfélagsins veldur í-
búum húss, sem hann á nálægt
flugvellinum. Má búast við því að
niðurstaðan eigi eftir að valda
mörgum flugfélögum nokkrum á-
hyggjum — og útgjöldum.
Fá daglega skammt af eiturlyfjum í apóteki

í fjölmörgum löndum er eit
uríyfjanoikun, sérstaklegra með
al unglinga mikiff þjófffélags
vandamál.
Bretar hafa tekið upp ein
kennilega aðferð í sambandi
við vandamálið, að eiturlyfja
sjúklingar geta fengið vissan
eitarlyfjaskammt daglega í
gegnum sjúkrasamlag! Um mið
nættið gést undarlegt fyrir
brigði á Trafalgar Square í Lon
don. Þar er stórt apótek, sem
hefur opið næturlangt. Síðustu
mínúturnar fyrir miðnætti sjást
þar fyrir utan margir, sem biða
og þegar klukkan slær tólf,
flvta þeir sér inn í apótekið.
Og hvað eru þeir að sækja sér
svona strax eftir miðnætti?
Þeir eru að afhenda lyfseðla
sína fyrir kókaíni og morfíni,
þeir fá sinn daglega skammt og
hverfa svo aftur á braut. Þetta
eru forfallnir eiturlyfja sjúkl
ingar, sem fá sinn skammt af
eitri á hverjum degi. Lyfseðl
arnir eru dagsettir og ekki er
hægt að nota þá, nema að rétt
dagsetning sé, þó svo að aðeins
muni 30 sekúndum. Þau eitur
lyf sem þannig er dreift, borg
ar sjúkrasamlagið. Þetta er
liáttur Englendinga á að berj
ast við eiturlyfjavandamálið.
Og samkvæmt skýrslum hefur
árangurinn orðið athyglisverð
ur. 342 eiturlyfjasjúklingar
hafa komizt á skrá á þennan
hátt og stiórnarvöldin álíta að
svarti markaðurinn með eitur
Ivf hlióti að minnka, þar sem
eiturlviasmyglararnir selja eitr
ið á okurverði og þar að auki
er það óunnið. Þessi háttur
Englendinga er mjög ólíkur því
sem er í Ameríku..
Þar er gjörsamlega bannað
að selja eiturlyf, og þó munu
í Bandaríkjunum vera minnst
eitt hundrað þúsund eiturlyfjá
sjúklingar. Undanfarin ár hef
ur þó eiturlyf.ianotkun virzt
fara í vöxt í Bretlandi, sam
kvæmt skýrslu, sem lögð hefur
verið fram, en skýrslan er sam
kvæmt niðurstöðum nefndar,
sem unnið hefur að rannsókn
um á vandamálinu. Þar kom
í ljós að þó að tala skráðra
eiturlvfia siúklinga sé att vfsu
ek>i Há 1V5 siúklingar érjð 19
64, hækkaði hún þó næstum
um helming árið 196S’eða-í -342.-
Og það sem verra er eiturlyfia
siúklinear á aldrinum 20—34
ára urðu 219 árið 1965 en voru
’ aðeins 126 árið áður og ungl
ingar innan tvítugs voru 40
skráðir eiturlyfjasjúklingar, en
aðeins 3 árið áður. Skýrslur
nefndarinnar hafa orðið til
þess, að algjör endurskoðun
hefur farið fram á vandamál
inu. Læknar geta ekki lengur
sjálfir skrifað lyfseðla fyrir eit
urlyfjum handa sjúklingum sín
um, heldur er siúklingunum
visað á sérstakar stofnanir, þar
sem þeir fá lyfseðla en jafn
framt eru þeir undir stöðugu
eftirliti lækna og hjúkrunar-
fólks, sem starfa í stofnunum
þessum. Hvort þessi háttur verð
ur hafður á framvegis verður
skorið úr eftir næstu kosning
ar í Bretlandi, en þá mun eiga
að taka eiturlyfjavandamálið
til rækilegrar athugunar.

Húseigandinn, Einar Rossov,
sem lét byggja umrætt fjölbýlis-
hús, komst að því, að ískur frá
hinum 50 þotum, sem daglega fara
um flugvöllinn fældi frá honum
líklega leigjendur og þar sem Air
France á flestar þoturnar stefndi
hann félaginu. í upphafi taldi félag
ið sig ekki vera í neinni hættu
vegna þessarar stefnu, voru mót
bárur þess þær, að rétti aðilinn til
að lögsækja væri verzlunarráð
Nice, sem ræki flugvöllinn. í öðru
lagi hefði stefnandi tekið á sig
vísvitandi áhættu, með því að
byggja hús sitt aðeins 80 metra
frá flugbrautinni, er. síðast en ekki
sízt vitnuðu forsvarsmenn félags-
ins til alþjóðasamnings um flug
frá 1952, sem firrir flugfélögin
bótaskyldu, ef tjónið stafar aðeins
af flugi flugvéla, sem fylgir al-
þjóðareglum.
Til allrar óhamingju fyrir Air
France hefur Frakkland ekki stað
fest þennan samning, og því var sú
mótbára úr sögunni. Lögmaður
húseiganda byggði hins vegar bóta-
kröfu sína á frönsku lagaákvæði
frá 1924, sem setur hömlur á flug
yfir eignir manna, ef það skerðir
eignarétt þeirra. Þennan eigna-
rétt taldi lögmaður Rossovs, að
flugfélagið hefði svo sannanlega
skert, þar sem hávaðinn frá þotum
félagsins færi, samkvæmt mæling-
um, langt fram yfir það, sem vís-
indamenn telja mann þola.
Það var því mikið áfall fyrir
félagið, þegar rétturinn studdi
Framhald á lu. siou.
£ 23. marz 1966 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ