Alþýðublaðið - 04.09.1966, Qupperneq 8

DAGANA fyrir 28. og 29. júlí
ár hvert streyma þúsundir manna
til Þórshafnar. Því þá skal halda
hátíð. Frá Hinum veglausu eyjum
koma heilu fjölskyldurnar með
Tjaldi; frá Kaupmannahöfn koma
tugir, ef ekki hundruð manna;
með flugvélum frá íslandi koma
tugir manna og þannig mætti
halda áfram. Þórshöfn breytist
þessa dagana úr friðsælum bæ í
stórborg, þar sem iðandi mann-
kös flæðir yfir göturnar eins og
straumþung á.
Texti ©g myndir:
Helgi Ðaníelsson.
Ekki veit ég hve lengi Fær-
eyingar hafa haldið Ólafsvöku,
sem er raunveruleg þjóðhátíð
þeirra, en Ólafsvaka er haldin til
að minnast þess atburðar er ÓI-
afur helgi féll á Stiklastað 29.
júlí 1030. Ólafur varð síðan dýrð-
lingur víða um Norðurlönd, en
helgi hans var mest í Þrænda-
lögum og Færeyjum og í báðum
þessum byggðum er ártíð hans
eins konar þjóðhátíð. Það er
mörgum nýstárlegt að koma til
Færeyja á Ólafsvöku, þar sem
þjóðleg hefð og skemmtan er í
helðri höfð og sérstaklega er það
hinn seiðmagnaði færeyski þjóð-
dans, sem vekur forvitni aðkomu-
mannsins.
Hið stórfellda menningargildi
færeyska dansins liggur í því, að
hann er söngur, auk þess að vera
dans. Flestir aðrir dansar eru
stignir eftir hljómfalli hljóðfæra-
sláttar, en færeyski þjóðdansinn
er stiginn eftir þjóðkvæðum, sögu
ljóðum, þar sem kvæðin eru að-
alatriðið, en dansinn er undir-
leikur frásagnarinnar. Dansinn
og efni kvæðisins eru að sjálf-
sögðu í nánu sambandi hvort við
annað. Dansað er hægt, ef sagan
er harmsaga, ef sagt er frá orr-
ustu, er stigið fast til jarðar, en
hoppað eftir fjörugu hljómfalli,
ef eitthvað gerist skemmtilegt.
Ýmsum finnst færeyski dansinn
tilbreytingalaus, en ég komst að
raun um að svo er ekki, er ég tók
þátt í dansinum á Ólafsvökunni,
er endalaus röð af fólkí hlykkj-
aðist á gólfmu í Sjónleikarhús-
inu, tvö skref fram og eitt til
baka, líkt og öldufall sjávarins.
Mér er sagt, að Ólafsvakan hafi
tekið nokkrum breytingum á und-
anförnum árum, með breyttum
tímum.
Nú er það svo að íþróttir setja
mikinn svip á hátíðina, og þá
helzt þjóðaríþrótt þeirra kappróð-
urinn, enda dregur sú íþrótta-
grein til sín flesta áhorfendur og
það er orðinn gamall og lasburða
maður, sem hefur ekki einhver
ráð til að fylgjast með kappróðr-
inum. Kappróðrarsveitirnar koma
frá hinum ýmsu byggðarlögum og
hver með sinn bát, sem allir eru
með hinu sérkennilega lagi sem
er einkennandi fyrir færeyska
báta. Keppt er í ýmsum vega-
lengdum allt frá 1000 m. til 2000
m. og keppt er í flokkum drengja,
stúlkna og karla og bátarnir eru
fjögurra, fimm, sex, átta og tíu
manna för.
Mikill spenningur er fyrir
keppninni og menn bollaleggja
ákaft um sigurmöguleika ein-
stakra bátá, enda leggja áhafn-
irnar sig allar fram og mæta tij
keppninnar í góðri æfingu.
Á Ólafsvökudag er færeyska
lögþingið sett. Þingmenn, prestar
og aðrfr háttsettir embættismenn
fara í skrú'ðgöngu frá þinghúsinu
til kirkju og hlýða messu.
Að lokinni messu fór fram þing-
setning og lögmaðurinn flutti
ræðu sína og sagði m. a.: Eftir
fornum siði og lögtingslóg nr. 1
dagsett 13. maí 1948 um stýris-
skipan í sérmálum er í dag F0r-
oya Lþgting sett og lþgtingssetan
á hesum sinni hjá tí meiriluta,
ið setti landsstýrið 3. janúar 1963
og verður um vanlig mannagongd
verður fylgd lögt ingsval í heyst
8. november. — Margt manna
fylgist jafnan með skrúðgöng-
-unni til kirkju, enda eru göngu-
menn skrautlega klæddir og út-
lendingar eru á þönum fram og
aftur með myndavélar sínar og
kvikmyndavélar suða.
Síðan rekur hvert atriðið annað
allan daginn. Það var myndlistar-
sýning í þróttasal kommúnuskól-
ans, Stúdentakabarett í Sjón-
leikarliúsinu, Sjónleikurinn ,,Tú
gloymdi kuffertinni” verður
sýndur í Sjónleikarhúsinu, keppt
er í handlcnattleik, sundi og knatt-
spyrnu, kappreiðar á Velbastaða-
veginum að ógleymdum öllum
samkomum hinna ýmsu sértrúar-
\ flokka.
Fransískarsysturnar héldu baz-
ar; Hvítasunnumenn héldu sam-
komu; Hjálpræðisherinn spilaði
og söng á Váglinum — svo að
nokkuð sé nefnt. Á þessu sézt að
það er eitthvað fyrir alla á Ölafs-
vökunni. Hátíðinni lýkur svo með
færeyskum dans í Sjórileikíjr
húsinu, og enskur dans, eins og
Færeyingar kalla það, er stiginn
í Klúbbanum og á torgi þeirra
Þórshafnarbúa, Vaglinum, leikur
hin þekkta hljómsveit Goggan,
fyrir dansi og nú er dansað af
miklum móð þar. til lýsir af degi.
Og þar með lýkur hátíðinni. Á
samkomu hjá sértrúarflokk ein-
um, er ég viðstaddur — var rétt
að mér plagg eitt er bar yfirskrift-
ina: Ólafsvökuboðskapurinn 1966
og hófst með þessum orðum: „Ein
útlendingur sigsat hava sagt:
Á Ólavs0ku er fyrstu ferð, ég
havi sæð eina tjóð drekka seg
fulla.”
Mér finnst þetta nú fullmikið
sagt. Því er ekki að leyna, að
Færeyingar drekka all drjúgt á
Ólafsvökunni, og eru þá
flestir við skál, sem á annað borð
bragða vín. En þar er líka sterk
bindindishreyfing. Eins og kunn-
ugt er, er ékki áfengisútsala í
Færeyjum, heldur verða þeir að
panta allt áfengi frá Danmörku.
Og til þess að geta leyst það út,
verða þéir aö sýna kvittun fyrir
því að skattar séu greiddir ! Fær-
eyingar segja því í gamni, að
það borgi allir skattana sína með
ánægju, nema bindindismenn. Sá
skammtur, sem hver maður fær,
eru 12 flöskur af sterku víni á
ársfjórðungi, en létt vín og bjór
eins og hver vill.
En hvað sem segja má um
drykkjuskap Færeyinga á Ólafs-
vöku, þá er eitt eftirtektarvert,
að slagsmál og önnur skrílslæti,
sem við þekkjum svo vel frá okk-
ar hátíðahöldum, er algerlega ó-
þekkt fyrirbrigði þar í landi.
Ólafsvakan á sér djúpar rætur
í hugum Færeyinga. Þá eru allar
erjur og kritur lagðar til hliðar;
fólk hugsar um það eitt, að gera
sér glaðan dag. Ég held áð það
sé rétt sem einn danskur rithöf-
undur segir, er hann sagði eitt-
hvað á þá leið, að frá Ólafsvök-
unni væri ekki hægt að segja,
menn yrðu að upplifa hana sjálf-
ir. En eitt er víst, að dyr, flöskúr
og hjörtu standa opin á ÓlafS-
vöku í Þórshöfn.
Frá höfninni í Þórshöfn.
9 4. sepember 1966 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ