Dagur - 25.10.1997, Qupperneq 7

t

MINNINGA R GREINA R
LAUGARDAGVR 2S. OKTÓBER 1997 - VII
Kristján Brynjar Larsen
KristjAn Brynjar Larsen fæddist
á Akureyri 21. maí 1961. Hann
lést 29. sept. sl. Foreldrar hans
eru hjónin Kristján og Brynhild
Larsen, bæði fædd 1924 og lifa
þau son sinn. Systkini Kristjáns
Brynjars eru Guðrún Þorgerður,
£.1.11.1945, búsett f Beykjavík, g.
Aðalsteini Eiríkssyni en þau eiga
tvö böm og tvo sonarsyni; Jóhann-
es, f. 3. des 1950, búsettur á
Seyðisfirði, óg. og bl.; Júlíus Már
f. 7. jan. 1967, búsettur á Akur-
eyri, sambýliskona Eyrún Þórólfs-
dóttir en hún á tvo syni. Kristján
Brynjar aflaði sér vélstjómarrétt-
inda og stundaði sjóinn, fyrst ffá
Akureyri og síðan víðar, einkum
frá Gmndarfirði þar sem hann
var búsettur um níu ára skeið uns
hann fluttist til Njarðvíkur fyrir
tveimur árum.
Sambýliskona Kristjáns ffá
1986 var Sigurbjörg Guðmunds-
dóttir, f. 9. maí 1959, á Selfossi,
Tyrfingssonar og Rósu J. Sigur-
þórsdóttur (1936 - 1990). Synir
Sigurbjargar og fóstursynir Krist-
jáns eru Guðbjartur Sævarsson, f.
15. jan. 1977, heitkona Heiðrún
Högnadóttir, f. 11. okt. 1978 og
Svavar Sævarsson, f. 21 .júlí
1981. Dóttur átti Kristján, Hall-
dóru. f. 4. apríl 1986, með Val-
gerði Hannesdóttur f. 18. ág.
1956, nú búsett á ísafirði.
Kristján Brynjar starfaði síðast
hjá Fiskimjöli og lýsi f Grindavík.
Útför Kristjáns var gerð ffá
Möðruvallakirkju hinn 10. okt. sl.
í kyrrþey að hans eigin ósk.
Kristján Brynjar fæddist á Akureyri
vorlangan daginn árið 1961 og sleit
bamsskónum á Árbakka í Glerár-
þorpi, þar sem síðar heitir Langa-
hlíð 11.
Foreldrar Kristjáns Brynjars eru
Kristján Larsen verkamaður og síð-
ar verkstjóri, lengi hjá Hreiðari Val-
týssyni útgerðarmanni og síldarsalt-
anda norðanlands og austan og
Brynhild Larsen, fædd Nilsen frá
Lopra í Færeyjum. Bæði vom þau
norskrar ættar, auk færeyskrar og ís-
lenskrar. Faðir Brynhildar var Jó-
hannes Nilsen, útgerðarmaður og
hvalfangari frá Sandefjord í Noregi
og auk Brynhildar settust íjórir
bræður hennar úr stómm systkina-
hópi að hér á landi. Af þeim lifa
Meinert og Viggó í Njarðvík en Fri-
olf er fyrir fáum ámm látinn á Eyr-
arbakka. Foreldrar Kristjáns eldra
vom þau Anton Larsen af norsku
faðemi frá Djúpárbakka í Glæsibæj-
arhreppi og María Kristjánsdóttir
ffá Glæsibæ. Bróðir hans er Júlíus
Larsen, póstur og bifreiðastjóri á
Hjalteyri.
Leiksvæði þeirra Kristjáns, feð-
ganna og nafna beggja var bæjar-
hóllinn og brekkan, Gleráreyrar og
Glerárgilið með snjóhengjum sín-
um, eyrarrósum og merkilega óspill-
tri náttúm í bland við menjar braut-
ryðjendanna og iðnvæðingarinnar
nyrðra, stíflu, rafstöð, Gefjun.
Ég kynntist Kristjáni Brynjari
fyrst, litlum snáða á 6. ári, strax fyr-
irferðarmiklum sem vildi láta taka
eftir sér en sinnti fáu kjassi eða
blíðulátum. Astríki hafði hann engu
að síður mikið af foreldmm sínum
þá og alla tíð síðar og fylgdi þeim
margt sumarið til Raufarhafnar og
Seyðisijarðar.
Vera má að bryggjur, verkfæri og
athafnalíf útgerðarbæjanna hafi
beygt krókinn mjög snemma til hins
verklega. Víst er að fljótlega urðu
þau ein vísindi einhvers virði í huga
Kristjáns sem umbreyttu orku í
hreyfingu, hljóð eða mynd og stýrðu
síðan í það mark sem hann setti,
gjaman hátt og fjarlægt. Skarpur
sldlningur hans og ágætt eðlislægt
verklag juku honum ekki þolinmæði
gagnvart bókum eða þeim fræðum
sem vom lengi að komast að kjama
málsins. Skólaganga og formleg
menntun guldu þess, hann bjó og
vildi búa að sínu.
Möppudýr, skrifræðismenn og
bókabéusar urðu heldur ekki Krist-
jáns menn og Iíklega verður ekld
sagt að við mágamir höfum átt skap
saman. Úrtölurausi, fyrirvörum,
vamaðarorðum eða almennu sein-
læti tók hann með kerskni og vissu
yfirlæti í garð systur og mágs sem
sjaldan höfðu samanlagt þau laun
sem hann hafði einn af sínum skap-
andi höndum.
Kristján stundaði samningsbund-
ið vélsmíðanám við Slippstöðina á
Akureyri en fór fljótlega á sjóinn og
fyrstu manndómsár hans var hans
von að landi nær hvenær eða hvar
sem var. Hann var fljótur að eignast
vini án þess þó að vera viðhlæjandi
nokkurs manns, hreinskiptinn,
hrókur fagnaðar hvar sem hann fór.
Hvað eftir annað birtist hann fyr-
irvaralaust eða fyrirvaralítið hér
heima hjá „systur“ og sama var
hvort íbúðin var tveggja herbergja
eða stærri. Þegar Krislján var kom-
inn var hún full, fyrst af gjöfum
hans til litlu frænku svo af honum
sjálfum og nærveru hans, glaðsinna,
stórhuga og ærlegri.
Einn daginn var „systir“ á íjöllum
og Kristján kemur og tilkynnir brott-
för sína með norsku eða sænsku
skipi út á heimshöfin. Daginn eftir
höfðu möppudýrin komist í málið
og tafið. A borðshomi lá Morgun-
blað með auglýsingu frá Grundar-
firði. Hálftíma síðar, eftir eitt símtal,
var Kristján Brynjar lagður af stað
vestur á Snæfellsnes.
Smátt og smátt kom ég betur
auga á eðliskosti Kristjáns Brynjars.
Sumpart var það e.t.v. vegna þess að
í Grundarfirði átti hann í mörgu
góðu að mæta. Dugnaður og frum-
kvæði fengu undir vængina. Óminn
af því bar suður í tali hans og skapi
og ekkert virtist vanta lengur eftir að
fundum þeirra Sigurbjargar hafði
borið saman. Hlutverk uppeldisföð-
ur og trúnaður sem honum var
sýndur juku sjálfstraust hans, skáta-
foringinn gekk í endumýjan lífdag-
anna, eitt árið blómstruðu kvik-
myndasýningar í Grundarfirði sem
aldrei fyrr.
Ég veit ekki annað en Kristján
hafi á móti reynst venslafólki sínu
vel þar vestra. Hvort sem um var að
ræða sviplegt fráfall Rósu, móður
Sigurbjargar, eða heilsubrest Sigur-
bjargar sjálfrar vékst hann ekki und-
an neinum vanda, fóstraði synina í
móður og föður stað í ijarveru
hennar Iangri eða skammri. Honum
lynti vel við bræðuma Guðbjart,
mann Rósu, og Bæring Cecilssyni
og hann var að minnsta kosti meðal
hinna fyrstu, ef ekki fyrstur, til þess
að mæla fyrir því að fágætu mynda-
safni Bærings yrði verðugur sómi
sýndur og varðveisla þess tryggð.
Hijúft yfirbragð átti Kristján til og
stundum hvatvísi - spymti frekar við
fæti en að hann léti berast með
nokkmm straumi. Harður í vöm og
sókn þess máls sem hann trúði á.
Fáir hafa ef til vill þekkt aðra hlið
hans, þá er hann bæði í glettni og
alvöru gaf Sigurbjörgu allt vaid svo
sem með orðunum: Ja, nú veit ég
ekki, „góða mírí'. Nú ræður þú.
Skelfiskveiðar á Breiðafirði urðu
honum hugstæðastar alls í verkleg-
um efnum. Sú hugmynd gagntók
hann að soga skelina upp af botni
með dælu fremur en að plægja hana
upp eins og mest er tíðkað. Höfuð-
röksemd hans varð fyrr og síðar
betri umgengni um auðlindina,
kannski blöskraði honum vantrú
ýmissa á nýjungar; hvort tveggja
varð honum að afli til þess að sækja
málið fast og víða.
Fjölmargir urðu til þess að veita
honum lið, Sigurbjörg áreiðanlega
lengst og af mestri fómlysi og trú á
sinn mann. Sjávarútvegsráðuneytið,
Fiskveiðasjóður, Hafrannsókna-
stofnun, Rannsóknastofun fiskiðn-
aðarins og ýmsir aðrir styrktu verk-
efnið um langan eða skemmri tíma.
Þrátt iýrir margvíslega byijunarörð-
ugleika sannaðist að hugmyndin var
framkvæmanleg. Sumarið 1995 vei-
ddi Kristján þann 200 tonna kvóta
á Breiðafirðinum sem hann hafði til
tilraunarinnar. Fjölskyldan var um
skeið öll í áhöfninni og átti e.t.v.
þetta sumar sína bestu daga.
Endurbætur á frumgerð skelsug-
unnar vom fyrirsjáanlega kostnað-
arsamar ekki síður en frumsmíðin
sjálf og tilraunimar. Hentug skip
vom vandfundin og róðurinn reynd-
ist um sinn þyngri en áður. Fáir
vom tilbúnir til að hugsa sér að taka
upp dýran búnað fyrir ódýran þótt
vistvænn væri. Nokkuð er til lands í
þeim efnum að hætt verði að þjös-
nast á íslenskri náttúm íyrir hið
skjótfengna.
Það var gaman að koma til þeirra
Sigurbjargar og Kristjáns Brynjars
þar vestra og alltaf sfðar raunar líka.
Þau voru samhent og áttu föl-
skvalausa gleði, ekki síður yfir hinu
smáa en hinu stóra, með hinum
gömlu og þeim ungu sem löðuðust
að Kristjáni vegna þess að „hann
getur alltaf verið jafngamall og við“.
Halldóra dóttir hans kom og dvaldi
hjá þeim þegar hana langaði til og
það gerðu foreldrar og frændur Iíka.
Kristján Brynjar gekk drengjum
Sigurbjargar í föður stað eins og
áður segir. Ekki var alveg örgrannt
um að undirritaður kímdi í kampinn
þegar hann varð áheyrandi einhvers
uppeldis í orðum - ómurinn var
norðan úr Glerárþorpi. Nýja kyn-
slóðin var, þrátt lyrir uppreisn sína
Sverrir Jónsson fæddist í Óspaks-
staðaseli í Húnavatnssýslu 6. des-
ember 1937. Hann lést 15. október
síðastliðinn.
Foreldrar hans voru Ragnheiður
Guðjónsdóttir, f. 12.12. 1898, d.
27.7. 1964 ogjón Jóhann Samson-
arson f. 8.9. 1898, d. 31.3. 1962.
Systkini Sverris: Þórður, f. 19.7.
1930, d. 19.6. 1979, Karítas f.
19.8. 1932, Jóhanna Guðfinna, f.
6.1.. 1934, og sveinbam, f. 6. 11.
1934, d. 6. 11. 1934.
Eiginkona Þómý Bjömsdóttir, f.
24.5. 1942, foreldrar Bjöm Stef-
ánsson og Vilborg Þórarinsdóttir.
Böm: 1) Vilborg, f. 10.4. 1963,
maki Stefán Hallgrímsson, f. 6.5.
1958, böm þeirra Elfar, f. 10.5.
1986, Harpa, f. 2.9. 1988, Þómý, f.
21.4. 1995. 2) Ragnheiður, f. 22.5.
1965, maki Micael Lilja, f. 28.3.
1961, böm þeirra Oscar, f. 5.10.
1990, Patric, f. 6.7. 1992, Nicole,
f. 5.5. 1994. 3) Margrét, f. 22.9.
og andóf, að flytja gömlu gildin til
framtíðarinnar.
A dálítilli eyju í Glerá vaxa aspir
sem Kristján Brynjar plantaði þar
ungur. Fleira Iífi hlúði hann að þar
milli Idettaveggja gljúfursins og
strengs árinnar. Misvitur ráð kunna
að beina straumi að rótum aspanna
og til graftar undan þeim. Einu má
gilda því að einn er vegur okkar allra
og alls. Hitt mun ég sjá fyrir mér og
heyra um allan minn aldur, ámiðinn
í eyfirskri lognkyrrðinni og hvemig
aspimar í gilinu sldpta sínum lit,
dökku yfirborði blaðanna til hins
ljósa undir - eftir leik vindsins sem
tók með sér lognið. Miklu lengur
munu gljúfrið og eyrin standa vörð
um minningu Kristjáns og sýn hans
til Iandsins síns og verðmæta þess.
Aðalsteinn Eiríksson
Það er næstum óraunverulegt að
setjast niður og skrifa minningarorð
um Kristján Brynjar Larsen. En
enginn veit sína ævina iyrr en öll er
og því verður maður að sættast við
þá tilhugsun að eiga ekki eftir að
hitta Kristján aftur í þessu lífi, en
vonandi seinna.
Það sem fyrst vakti athygli mína á
þessum ágæta vini mínum var hver-
su hratt hann gekk. Seinna átti ég
eftir að kynnast honum og lærði ég
þá að ekki einungis göngulagið var
taktföst stutt skref á ótrúlegum
hraða. Hann var allur þannig, geis-
landi hugmyndasmiður sem takt-
föstum skrefum gekk að öllu því
sem hann gerði, úrræðagóður og
leiftursnöggur.
Oft var gaman við eldhúsborðið
heima þegar Kristján kom æðandi
með eina snjallræðishugmyndina
sem hann varð að koma frá sér,
finna stuðning og taka gagnrýni.
Og okkur leið vel, tveir skýjaglópar
fullir áhuga á að gera heiminn betri
og skipti þá litlu hvort rædd voru
stjórnmál, náttúruvernd, ung-
mennastarf, heimspeki og allt þar á
milli.
Eitt sinn man ég eftir að hann
kom hlaupandi með Morgunblaðið
og sýndi mér stoltur grein eftir föð-
ur sinn um þeirra sameiginlega
markmið að vernda Glerána. Það
var Kristjáni mikið hjartans mál.
Þegar ég hafði lesið greinina brosti
hann og sagði: “Þama sérðu hvaðan
1976, maki Oddur Bjami Þorkels-
son, f. 10.10. 1971.
Sverrir starfaði síðast sem inn-
heimtustjóri hjá Húsavíkurbæ.
Mig langar að minnast Sverris frænda
míns í örfáum orðum. Fréttin um
ótímabært andlát hans var öllum reið-
arslag, en hann varð bráðkvaddur
hinn 15. október sl.
Efst í huga mínum er að fyrir tæp-
um mánuði fórum við í heimsókn til
Sverris frænda. Það var yndislegt að
koma í Laugarbrekkuna, á fallegt
heimili þeirra Þómýjar, og var okkur
sannarlega tekið opnum örmum.
Sverrir var mikill og góður fjölskj'ldu-
maður og sýndi okkur stoltur myndir
af dætmnum og bamabömunum. En
bamaböm hans og Þómýjar em nú
orðin sex talsins.
Það var fallegur haustdagur, sól og
fjallabjart. Fór Sverrir með okkur um
Húsavíkina alla og hafði hann unun
af að segja okkur frá merkisstöðum og
ég hef þráann,” og hló við.
Hvað merkilegast við þessar stúd-
eringar var að bömin tmfluðu aldrei
hugarflug Kristjáns. Þeim fannst
gaman að tala við hann og sýna
honum eitt og annað af gullum sín-
um og Kristján hafði alltaf stund til
að hlusta og taka þátt í gleði þeirra,
og þegar hann talaði við bömin gat
ekkert tmflað hann. Bamgæska
hans mun aldrei gleymast þeim er
hennar nutu, hún og umhyggja
Kristjáns fyrir sínum nánustu mun
alltaf vekja upp góðar minningar
þeirra sem nú syrgja góðan vin.
Og verk Kristjáns munu lifa.
Gmnnurinn sem hann lagði að því
að koma upp skipulögðu safni ljós-
mynda Bærings Cecilssonar munu
bera vott um framsýni hans og hlý-
hug til Bærings. Skelsugan, hér
nefnd Larsenplógurinn, er veiðar-
færi framtíðarinnar.
Mér varð að orði er mér bámst
þau sorgartíðindi að Kristján væri
látinn: „Já, þeir hmfla sig gjaman á
fótunum sem ganga á stjömunum.“
Með innilegu þakklæti kveðjum
við vin okkar og biðjum algóðan
Guð að gæta vina hans og rækta
með þeim þakklæti fyrir minningu
um góðan dreng.
Ingi Hans ogfjölskylda
Grundarfirði.
Söknuður
Mérfinnst ég varla heill né hálfur mað-
ur
og heldur ósjáljhjarga Jnn er ver.
Efværir þú hjá mér, vildi ég glaður
verða betri en ég er.
Eitt sinn verða allir menn að deyja.
Efiir bjartan daginn kemur nótt.
Eg hanna það en samt ég verð að segja
að sumarið, það Itður alltof fljótt.
Vtð gætum sungið, gengið um,
gleymt okkur með blómunum.
Er rökkvar ráðið stjömumál.
Gengið saman höttd t hönd,
hæglátfarið niður á strönd.
Fundið stað
sameinað
beggja sál.
Sumarið er liðið og við kveðjum
þig með söknuði og þakklæti fyrir
allar góðu stundirnar.
Sigurbjörg, Guðbjartur,
Heiðrún og Svavar
sýna okkur byggingar bæjarins. Höfð-
um við ekki síður ánægju af að hlusta
á því aðdáunarvert var hversu mikið
hann vissi um staðhætti, þrátt fyrir að
vera ekki innfæddur Húsvíkingur. En
Sverri þótti vænt um Húsavík og þetta
var orðinn bærinn hans.
Mig langar að þakka Sverri fyrir vel-
heppnað ættarmót í fjölskyldu okkar
sem hann stóð fyrir siðastliðið sumar
í Borgarfirði. Sverrir og hans fjöl-
skylda mættu fyrst á svæðið og kom
hann með útbreiddan faðminn á móti
okkur sem seinna komum á vettvang.
Þannig minnumst við örugglega öll
Sverris frænda; alltaf brosandi og Ijúf-
ur með leiftrandi bláu augun sín.
Ég og fjölskylda mín sendum inni-
legar samúðarkveðjur til Þórnýjar,
Villu, Ragnheiðar, Margrétar og fjöl-
skyldna. Missir þeirra er mildll. Megi
minningin um Sverri frænda lifa með
okkur um ókomna tíð.
Ragnheiður Þórðardóttir
Sverrir Jónsson