Dagur - 01.11.1997, Qupperneq 8

24-laugardagur i .nóvember 1997

LÍFIÐ í LANDINU
Tveirhópar í þjóðfélaginu
hafa náð umtalsvert betri ár-
angri í kjarabaráttunni í ár
enaðrir. Þetta eru annars
vegar leikskólakennarar og
hins vegar grunnskóla-
kennarar.
Nýgerður kjarasamningur hinna síðar
nefndu er um margt afar athyglisverður.
Ekki síst fyrir þá sök að kennaraforyst-
unni hefur tekist að sannfæra þjóðina um
að leiðrétta beri kjör þeirra umfram önn-
ur og allt að 33% launataxtahækkun sé
sjálfsögð. Leikskólakennarar náðu Iíka
mjög góðum kjarasamningum. Þeir hafa
tekið svo á sínum málum hin allra síð-
ustu ár að breytast úr sundruðum hópi
fóstra um allt land í öflugt félag og hafa
starfsheitið Ieikskólakennari og vera við-
urkenndur starfshópur í skóla viður-
kenndum af menntamálaráðuneytinu.
Það vita það áreiðanlega ekki allir að for-
menn þessara tveggja félaga eru hjónin
Björg Bjarnadóttir og Eiríkur Jónsson.
Björg hefur verið formaður síns félags í
rúmt ár en var varaformaður áður, en Ei-
ríkur hefur verið formaður KÍ í rúmlega
þrjú ár. Okkur lék forvitni á að heyra í
þessum ungu verkalýðsleiðtogum sem svo
mikla athygli hafa vakið.
Kynntust í starfinu
Það eru gömul sannindi og ný að fólk
sem er í forystu í félagsmálum, og þá ekki
síst í launþegafélögum, hefur ekki mikinn
tíma aflögu fyrir tómstundastarf. Þau
voru því fyrst spurð hvar þau hjónin hafi
kynnst? Þau urðu svo lítið kankvís á svip-
inn og sögðu að það hafi einmitt verið í
félagsmálastússi fyrir þremur árum síðan.
„A þeim tíma voru félögin að hefja
meira samstarf en verið hafði vegna þess
að þá var öllum kennarafélögum á Norð-
urlöndum steypt saman í
ein samtök. Þessi erlenda
samvinna kallaði á meira
samstarf félaganna hér
heima. Það var í kringum
þetta stúss allt saman
sem við kynntumst," seg-
ir Björg, sem þá var vara-
formaður Félags leik-
skólakennara.
Þau eru sammála um
að í starf þeirra sem for-
menn félaganna tveggja
fari mikill tími og að það
sé rétt að tómstundir séu
fáar. Þau eru bæði
starfsmenn sinna félaga samhliða því að
vera formenn þeirra.
„Vinnutíminn er eitthvað sem maður
veit í raun ekki hvað er. Hann bara kem-
ur og verkefnin verður að leysa burt séð
frá hvað tímanum liður. Vissulega er
þetta dálítið misjafnt og má segja að
starfið sé tarnavinna. Mitt formannsstarf
byijaði á því að undirbúa kröfugerðina
fyrir kjarasamningana 1995, sem kostaði
6 vikna verkfall. Eftir það tók við flutn-
ingur grunnskólans frá ríki yfir til sveitar-
félaganna. Næst tók við vinna í kringum
lagasetninguna um réttindi og skyldur
opinberra starfsmanna og lífeyrisréttinda
málið og þar á eftir undirbúningur fyrir
nýgerða kjarasamninga og samningaþófið
Vinnutíminn ereitt-
hvað sem maður veit í
raun ekki hvað er.
Hann bara kemurog
verkefnin verðurað
leysa burtséðfrá hvað
tímanum líður.
í kringum þá. Þannig að alltaf þegar mað-
ur hélt að törnin væri búin og maður gæti
aðeins rétt úr sér og andað, þá tók bara
næsta törn við. Starfið er svona,“ segir
Eiríkur.
Viirnan tekin með heim
Sagt er að maður eigi ekki að taka vinn-
una með sér heim. Það sé óhollt. En það
læðist að manni sá grun-
ur að þau hjónin hljóti
samt að gera það, annað
sé óhjákvæmilegt. Þau
segja það rétt, þau taki
vinnuna með sér heim og
ræði hana þar. Og þá al-
veg sérstaklega þegar
kjarasamningar eru f
gangi, eins og verið hefur
í haust.
„Ég skal viðurkenna að
það er mikið álag á heim-
ilið þegar kjarasamninga-
undirbúningur er í gangi
og samningalotan stend-
ur yfir. Ég er hins vegar ekki í vafa um að
það er styrkur fyrir okkur að vera bæði í
þessu. Ég finn það svo vel hvað það er
gott að geta rætt málin við konuna þegar
ég kem heima á kvöldin með kollinn full-
an af hugmyndum og hugsunum um það
sem maður er að fást við hverju sinni. Þá
er gott að geta talað við einhvern sem veit
nákvæmlega hvað verið er að tala um og
hefur sjálfur upplifað það sama,“ segir
Eiríkur og Björg tekur undir þetta og seg-
ir það ómetanlegan stuðning að eiga
maka sem hægt er að ræða málin við af
fullri þekkingu.
Að virkja alla félagsmenn
Miðað við þann árangur sem þau Björg
og Eiríkur hafa náð sem forystufólk sinna
félaga voru þau spurð hvernig ástandið
hafi verið í launamálum þeirra umbjóð-
enda þegar þau komu í forystusveitina?
„Ég byxjaði sem varaformaður KÍ árið
1989 og var það þar til ég tók við for-
mennskunni 1994. Kennarar lágu lágt í
Iaunum á þessum árum eins og reyndar
margir aðrir. Það var því orðin veruleg
þörf á að taka til og reyna að lagfæra
launin. Til þess að það mætti takast
þurfti að vinna mörg verk. Ég tel að við
höfum verið í algerri varnarbaráttu allan
þann tíma sem ég var varaformaður. Ég
hef hins vegar alltaf haft það að mark-
miði að brjótast út úr því láglaunasvæði
sem kennarar voru komnir á. Ég vildi fá
það viðurkennt að kennarastarfið væri
þess eðlis að þeim bæri góð laun. Þess
vegna settum við markið hátt,“ segir Ei-
ríkur.
Hann var spurður hvernig á því stæði
að kennarar virtust vera einu starfshóp-
arnir í Iandinu sem eru tilbúnir að beita
verkfallsvopninu ef á þarf að halda. Hvort
þeim hafi verið blásinn einhver fídons-
andi í bijóst?
„Nei, það held ég ekki. Við höfum aftur
á móti afar gott og virkt trúnaðarmanna-
kerfi í Kennarasambandi íslands. Við höf-
um lagt kapp á að hafa upplýsingastreymi
til félaganna eins gott og við getum. Við
höfum notfært okkur allar nýjungar sem
koma fram í því sambandi og erum til að
mynda með allar upplýsingar fyrir kenn-
ara á netinu. Þannig geta kennarar um
allt land alltaf vitað nákvæmlega hvað er
að gerast 1' félaginu. Það er bara þegar
Karphúsinu er skellt í lás og menn bind-
ast trúnaði um að segja ekkert að upplýs-
ingastreymið stöðvast. Ég vil einnig nefna
að forystufólkið í KÍ heldur reglulega